|
2000
|
|
|
Eta anaiaren
|
ezinak
eta haren ezerezak hainbesteraino hunkitu ninduten, non iduritu baitzitzaidan ezen uste baino hagitzez maiteago nuela. Eta, oroitu nuenean ezen osasuntsu zegoenean haren hutsa eta haren ondikoa gutiziatu izan nituela, zeren ez bainuen haren arrakastaren itzalean bizi nahi, neure buruaz ahalketu nintzen.
|
|
|
Eta iragan zen haizea, behatu nion neure arimari, eta han berean ikusi nituen, barreiaturik eta sakabanaturik, neure zorionaren zorigaiztoko hondakinak, neure ditxaren desditxak: desengainuak iraungirikako eguzki puskak, eta arantzak baizik erakusten ez zituen petalorik gabeko arrosa biluzia... eta amorioaren soinu isila ere garrasi bihurtzeko bidean nabaritu nuen neure eztarrian, otsoaren ulu; baina beheiti goiti zetorkidan ulu hura ere ito beharra nuen neure
|
ezinaren
eta neure amorruaren kontra, zeren zerbait eraginkorragoa behar bainuen nik orduan, ene mendeku gosea ase zezakeena, eta ene barrena bare eta sosega.
|
|
|
Neskaren diosalari erantzun gabea nintzen,
|
ezin
eta neure barne nahasian hitz egokirik bildu. Berak arindu zidan lana.
|
|
|
Oraingo irria urduria izan zen,
|
ezin
eta neurtu nire erranak zenbat zuen trufa eta zenbat benazko. Nik ere ez nukeen zuzen neurtzen jakinen.
|
|
2001
|
|
|
Azalpen sinesgarri bat ematen saiatu da Tasio orduan. Egia
|
ezin
eta gezurra asmatzen. Unibertsitateko lagun zahar batekin geratua zela han baina ordubete inguru igaro eta ez dela azaldu oraindik.
|
|
|
|
Ezinaren
eta etsipenaren zurrunbiloan sartzen ziren Erdi Aroan izurripean zeudenak. Ez zen ihes egiterik.
|
|
|
Alde egin nuen, arnasa hartu
|
ezin
eta puzka oraindik, bihotzaren taupadak soin guztian sentitzen nituela eta negar egiteko gogoarekin.
|
|
|
Brankaz
|
ezin
eta sarritan amulatu duzue.
|
|
|
Egoera geroago eta arriskutsuagoa izango da, enbarkazioa makina geldian joango da pal pal, brankaz
|
ezin
eta bandakadak emanez, izotzak inguraturik, inguru guztian ia erremediorik gabe estutzen eta gogortzen ari den izotz zirkulu horrekin.
|
|
|
Arpoilariak lehenengo umeari jaurtia zion arpoia. Balekumea hil eta atoian eramango zuten badiaren batera, balekumearen amak umea utzi
|
ezin
eta atzetik segituko zien, harik eta badia aproposean balea handia ere arpoiz joko zuten arte.
|
|
2003
|
|
|
–Egunen batean gu bion maitasuna ere itzaliko da –esan zuen soilik, eta oso bare, intziri eta suspiriorik gabe, jarraitu zuen negarrez. Negar egiteko modu hori zorionarena zela iruditu zitzaidan orduan, zorionak batzuetan, saminak bezalaxe, barruan kabitu
|
ezin
eta gainez egiten baitigu. Dena den, oso gutxi iraun zion iradokizun ilunak.
|
|
2004
|
|
|
Auzi mauzi honen behatoki ezin argigarriagoa daukagu, aspaldi honetan, Nafarroako euskal giroan. Gainerako lurraldeetan baino zakarrago ageri baitzaigu hor euskalgintzaren eta euskal ideologiaren arteko eraman
|
ezina
eta eraman beharra. Izan eta ezin izanaren arteko borroka latz horretan, hona kontraesanaren gurpil zoroa.
|
|
2005
|
|
|
Suntsitutako errealitate bati eutsi nahi diozu zuk. Eta alferrikako eutsi nahi horretan, hari lotutako talketatik etengabe sortzen zaizkizu
|
ezinak
eta amorruak, gero eta nabarmenkiago somatizaturik. Hitz hau ulertzen duzu?
|
|
2006
|
|
|
|
ezina
eta dardara,
|
|
|
Orduan Piotrowskik egia osoa kontatu zien, eta babesa eskatu zuen –hobe etsaien etxean bizirik Errusiako lur etsaian lurpean baino– Babes eskakizunak arazo larria zekarkien Prusiako agintariei, gaizkileak eta iheslari politikoak estraditatzeko legea sinatu berria baitzuten Errusiarekin. Königsbergeko agintariek erabakia hartu
|
ezin
eta Berlinera eskatu zuten aholkua.
|
|
2008
|
|
|
Esan beharrik ez dago ez niola jaramonik egin; jauzika, adarrak bereiziz eta bidea zabalduz, aurrerantz korrika jarraitu nuen, gehiago
|
ezin
eta gelditu nintzen arte.
|
|
|
Djenne ederra da, eta ikusgarria oso meskita, baina buztinezko tenplu asko ikusi ditugu honezkero. Mendebaldarraren gaitza da ziur aski, bidaia unean gozatu
|
ezin
eta turismo eta esperientzia postal multzo bihurtzearen zerga, hasierako harridura bestekoa hirugarren katedralaren asperra, munduko eta munduz kanpoko ondare izendatuta ere. Pozik gaude, kontuak kontu, Djennekoa azkenerako utzi izanaz, bidean topatutako meskitek eta azokek sortutako zirrara hortxe gordetzen dugu.
|
|
|
Irribarre egin diot neskato bati, konturatu da zeinen faltsua zen. Une batez irakurtzen geratu da polizia, eta halako baten nire lehenengo abizena irakurri
|
ezin
eta bigarrena,. Vacas!, oihukatu du.
|
|
2009
|
|
|
Jada zutik,, ikusi arte? edo
|
ezin
eta, absurdoa izango zen, badaki nola pentsatzen dudan, baina aitortzen dut, momentuan horixe esateko gogo itsu bat neukan, ez dakit nola?, zerbait esan behar eta,, badakizu, esan nion nolabait, ezin asmatuz, ez zitzaidan ezer otutzen, esan behar niokeela uste nuen erakoa:
|
|
|
Naaman, Siriako erregearen gudalburu nagusiak legena zuen. Beste inon
|
ezin
eta, Israelgo profeta Eliseorengan xerkatu zuen osasuna. Honek hala adierazirik, Jordango uretan zazpi aldiz sartu irten, eta sendatu egin zen.
|
|
|
Hitzak hiru lau buelta ematen dizkit buruan eta hiru lau ahoan, banpiroa banpiroa ban pi ro a. Hiru lau bihotzean ere, azalaren zurbiltasuna, irratiko orduak, odola nahastu zidan gorputza nirearen kontra jarri zuenean, banpiroa da. Hiru lau arrazoitze egiten ditut (banpiroak ez dira existitzen), hiru lau buelta ematen dizkiet
|
ezinei
eta eginei (aingeruak ere existitzen ez diren modu berberean). Pasilloan bertan dagoen ispiluari begiratzen diot.
|
|
|
–Eutimio itzuli dun, izan ziren entzun nituen aurreneko hiru hitzak. Bestela
|
ezin
eta, Teresa ari zitzaidan hizketan, irudi lausotuetan ikusi ohi diodan kapelu granatea buruan zuela?. Martiña, Eutimio itzuli dun, errepikatu zidan, gogoa, beti bezala, beste nonbait izango nuelakoan.
|
|
|
Honek, jarraian, leiho koskan jarri zuen arrainontzia, Gabinok aurrez aurre ikusteko moduan; zenbat ordu egin zituen Gabinok arrain gorri hari begira, handik aurrera!; bazirudien, gainera, arrainak sorginduta bezala zuela Gabino batzuetan, honen begi irtenek halako itxura ematen zuten behintzat: lekutik ateratako begiak ziren, beste leku batean egotea irrikatzen zutenak, uraren begiarekin eta arrainaren begiekin bat egiteko, agian; gorputzez
|
ezin
eta arimaz egoten zen Gabino urarekin eta arrain gorriarekin bat eginda, arrainontziaren kristaleko muga hautsita: ur hartan laburbil baitzitekeen itsaso guztietako ura, eta arrain gorriaren baitan izaki guztien gorputzak eta amets guztien taupadak, infinitutasunaren gose eta pisugabetasunaren egarri?
|
|
|
Don Zoilok lasaigarriak eman zizkion arren, Teofilo Mariak minbera zeukan eskua, eta minbera zeukan bihotza, soin atal minbera bat dagoenean soin osoa minbera dago-eta; aitaren hitzak, berriz, orratzak bezala sentitu zituen, bihotz minbera zulatzen ziotenak eta are minberago uzten: Teofilo Maria, beraz, mindua ez ezik umiliatua ere sentitu zen, bi aldiz umiliatua, beharbada, hitzak munduan gehien estimatzen zuèn pertsonarengandik zetozkion neurrian?, baina
|
ezinetik
eta desliluratik bere ikuspuntua defendatzeko prest zegoen, eta honela azaldu zion aitari kexua:
|
|
|
Gainera, berriro espetxera dezaten beldurrak ez du kikilduko, behin espetxetik irtenda umea berriro biolatzeko orduan. Berriki, kimikoki zikiratu duten batek, espetxetik irten orduko zakilaz
|
ezin
eta makila batez bortxatu du neskatxa.
|
|
|
Honek, jarraian, leiho koskan jarri zuen arrainontzia, Gabinok aurrez aurre ikusteko moduan; zenbat ordu egin zituen Gabinok arrain gorri hari begira, handik aurrera!; bazirudien, gainera, arrainak sorginduta bezala zuela Gabino batzuetan, honen begi irtenek halako itxura ematen zuten behintzat: lekutik ateratako begiak ziren, beste leku batean egotea irrikatzen zutenak, uraren begiarekin eta arrainaren begiekin bat egiteko, agian; gorputzez
|
ezin
eta arimaz egoten zen Gabino urarekin eta arrain gorriarekin bat eginda, arrainontziaren kristaleko muga hautsita: ur hartan laburbil baitzitekeen itsaso guztietako ura, eta arrain gorriaren baitan izaki guztien gorputzak eta amets guztien taupadak, infinitutasunaren gose eta pisugabetasunaren egarri...
|
|
|
Don Zoilok lasaigarriak eman zizkion arren, Teofilo Mariak minbera zeukan eskua, eta minbera zeukan bihotza, soin atal minbera bat dagoenean soin osoa minbera dago-eta; aitaren hitzak, berriz, orratzak bezala sentitu zituen, bihotz minbera zulatzen ziotenak eta are minberago uzten: Teofilo Maria, beraz, mindua ez ezik umiliatua ere sentitu zen –bi aldiz umiliatua, beharbada, hitzak munduan gehien estimatzen zuèn pertsonarengandik zetozkion neurrian–, baina
|
ezinetik
eta desliluratik bere ikuspuntua defendatzeko prest zegoen, eta honela azaldu zion aitari kexua:
|
|
2010
|
|
|
Historia zein literatura, politika nahiz poesia izateko ankerregi eta krudelegia. Hauxe da esne beltzaren arazoa,
|
ezinaren
eta ahaltasunaren mugan. Bizitzaren eta heriotzaren arteko marran beti zor bat agertzen da:
|
|
2011
|
|
|
Hemendik bost mendetara helduko den jendaila susmatzen dut guri buruz mintzatuko zaizula, esaera mantsoz eta goibel samar masaila, gogoratu
|
ezin
eta ametsetaz bezala...
|
|
|
Ingeles bat eta emaztea, gizonak panama kapela zatar bat, eta andreak botoidun botak zeramatzan. Eta emakumea isildu gabe aritu zen, alegia betaurrekoak komeni zitzaizkiola; behar zituela; baina alferrik zela erostea; ongi eutsi
|
ezin
eta hautsiko zitzaizkiola. Eta gizonaren pazientzia, berriz!
|
|
|
O, negarrez lehertzeko zorian jarri nintzen. Apain mahai aldera joan, eta zilarra garbitzen ari banintz bezala egin nuen, baina eutsi
|
ezin
eta galdetu nion ea nahiago zuen ni... ez ezkontzea. «Ez, Ellen», esan zidan, ahots honekintxe, madam, orain ni zurekin bezala?:
|
|
|
Flandriako, Suitzako, Quebeceko eta beste hainbat herri eta lekutako esperientzia enpirikoek elebitasun sozialaren
|
ezina
eta gatazka zioa erakusten digute. Komunitateen arteko botere talkak sortzen dituen kontraesanak ezin ditu gainditu elebitasun sozialaren egitasmoak, ezin ditu sistema osagarri eta orekatu samar batean partekarazi botere interesak.
|
|
|
Norbera bere hizkuntzan solastu
|
ezinak
eta hizkuntza arrotzean jardun beharrak eragindako minak azterkizun daude oraindik, oro har. Hala ere, zorionez, bada horretara jarri denik Katalunia aldean.
|
|
|
Nahi duzu batzuk esatea, monsiñore? Nazka eta higuina, zornea eta botagura, suizidioa, heriotza, injustizia, tirania eta uxorizidioa, lapurreta eta bilaukeria, gosetea eta izurrite beltza, goralarri existentziala eta angustia, eromena, melankolia eta desamodioa,
|
ezina
eta sunda...
|
|
2012
|
|
|
Eta iheslarietakoren bat ibaia igarotzen uzteko eske hurbiltzean, efraindarra zen galdetzen zioten; ezetz esaten bazuen, galaadtarrek «xibbolet» esateko agintzen zioten. Hark, ordea, behar bezala ahoskatu
|
ezin
eta «sibbolet» esaten bazuen, harrapatu eta bertan lepoa mozten zioten? (Ep.
|
|
|
Bere kezka moralak, ahultasuna, ikaraturik poliziengan bertan bilatzen duen ulerpena eta errukia, puritanismoa bezalako tinkotasun bat, berak ere ulertzen ez duen desesperazioa eta indarra momentu batean. Torturatua izan denaren bizitza isila, gero, Nafarroako herrixka batean maistra, bizitzaren bila, bizitzatik ihesi, ahaztu
|
ezin
eta esan ere ezinda, kasik emozio gabe gogoratua dena, jada sentituko ez balu bezala. Hainbat ebakorrago sartzen zaiguna guri barruraino.
|
|
|
Ezin baduzu ikertu eta argitu, eta duzu, bilatu zergatik; eta egin, egin behar duzuna: gutxienez salatu zure
|
ezina
eta zergatik den ezinezkoa. Zure dudak zu ez zaitu eskusatzen.
|
|
2013
|
|
|
Bere konprenitu
|
ezinaren
eta desesperazioaren iturrira jo zuen, pista eske.
|
|
|
Eta horiez landa, bularraldean ere mina, atzartze beretik.
|
Ezin
eta ahalka zutitu nintzen. Ezin eta ahalka berrabiatu.
|
|
|
Ezin eta ahalka zutitu nintzen.
|
Ezin
eta ahalka berrabiatu. Lau urrats gabe eztul eraso batek geldiarazi ninduen.
|
|
|
Zu eta biok. Belaunaldiz belaunaldi metatutako
|
ezina
eta ni.
|
|
|
–Gogoan daukat, bai, nola egun batean, Netherfielden, Darcy jauna bere arrangura ematu
|
ezinaz
eta bere izaera errukigabeaz harrotu zen. Gizon izugarria izan behar du.
|
|
2014
|
|
|
Ez ziren horiek okerrenak, noski; erlojuaren pieza xehe bakoitza doi ukitzen dakien maisuaren antzera, oinazearen mekanika zehazki ezagutzen zuten Torquemadaren ikasle iaio haiek, gazkiaren erresumako mezulari hegalbakoek. Baina orduko min gorri ezin jasanezkoak ahaztuak zituen nolabait ere, ez ordea suplizioari loturiko lotsagorritzea, gizaki gisa deuseztaturik sentitzea, tormentugile ahalguztiduna gehiago gorrotatu
|
ezin
eta norbere burua gorrotatu izana, aurrena, eta gorroto horretaz lotsatu izana, hurrena.
|
|
|
Baina berak ere ez zuen ikusten nor ari zen hizketan. Belarria zorroztu zuen, beraz, besterik
|
ezin
eta.
|
|
|
Telegrafo etxe hura bertan behera utzirik egongo zen egoera hartan, pentsatzekoa zenez, baina, zegoen moduan zegoela, Mikel Strogoff han gorde zitekeen azkenik, eta gauera arte han itxaron, estepan aurrera ihesi segitu baino lehen, besterik
|
ezin
eta tatariarren esploratzaileak nonahi egonik.
|
|
|
–Nork mendekatuko du hildako hori, berak
|
ezin
eta? –zioen bere artean.
|
|
|
Gainera, ama ez ikustea zin egin zuen... eta ez zuen ikusiko, ez nahita, bederen. Behin Tomskera iritsita, gau hartan bertan
|
ezin
eta, ihesi joango zen estepan aurrera bi gizaki haiek besarkatu ere egin gabe, hantxe utziko zituen arrisku larrien mende bere bihotz guztia hartzen zioten bi emakumeak!
|
|
|
Ivan Ogareffek azpikeriaz baliatzea pentsatu zuen orduan, indarrez
|
ezin
eta. Haren asmoa, dakigunez, hirian sartu, duke handiarengana joan, haren uste onaz jabetu, eta, memento egokian, harresiko ate bat setiatzaileei zabaltzea zen; eta, hori egindakoan, asebeteko zuen tsarraren anaiarekiko mendekua.
|
|
2015
|
|
|
Argi geratu zait bere
|
ezina
eta ahalegindu naiz azaltzen:
|
|
|
Bere begi ondoaren eta jantzien egoera tamalgarriaz gain, zeharo galduta dabilenaren itxura ematen zuen ziurrenik. Noraezean, nola erantzun asmatu
|
ezin
eta, okerragoa, zer galdetu ere ez dakien koitadua.
|
|
|
Orduan, ia negarrez, besterik
|
ezin
eta, sorbaldatik eutsi eta sagarrondo baten gisa astindu nuen Atanasio, errime baina goxo, luzaroan, neuronak beren lekuan atsedentzen joan zekizkion, beren habian, beren eremu urdinean. Aspaldiko teknika da hauxe, milaka urtekoa ere esango nuke, eta inoiz ez du hutsik egiten.
|
|
|
Deitu nahi nizun baina? Momentuan
|
ezin
eta gero ahaztu. Ahaztu ez?
|
|
|
Aurre egin diete hasieran, baina ukabilka erantzun diete erasotzaileek, eta bertan behera utzi dute ahalegina. Zaila da deskribatzen sentitzen duten beldur eta
|
ezina
eta, negarraz gain, haietako batzuek pixa ere egin dute soinean.
|
|
|
Don Jose honek Larreatarren zuhaitzari ekin omen zion, eliz artxiboetan arakatuz eta, eta bera hil ostean ilobaren bati utzi omen zion altxor hura, nire aitaren lehengusu txiki bati beraz, segida eman ziezaion. Atzerago
|
ezin
eta aurreraka ari omen da hau arbola osatzen, gaurko kimu gazteen ezkontzak eta jasoaz.
|
|
|
Senak edo, auto barrura bizkor sartzera behartu zituen. Atzera
|
ezin
eta, Saint Lambertetik urrunduz, Silvy inguratzen zuen bidea ziztu bizian hartu zutela oroitu da X. Citroën berde iluna orpoz orpo zutela, gainera zetorkien madarikazio ezezagunaren gisan.
|
|
|
Sinistu ezinak diren irudiak etorri zaizkit begietara: ...usi ditut, eta elkarren ondoan dantzan ere bai soinu beraren airean; erromerietako doinuak entzutera jarritako mutila militar jantziekin danborra jotzen ikusi dut, zazpi urtez, festetako danborrada bailitzan; soinu jotzaile handi bat entzun dut, jendetza ikaragarria dantzan jartzeko gai izan dena, kantatzen ez duen pandero jotzailea lagun hartuta; ehun kilotik gorako emakume gaztea, bueltarik eman
|
ezin
eta hala ere artzain arinari dantza apustua irabazten; bizikleta gaineko fenomeno bat modu traketsean asfaltatutako bidean gora, eskuak altxatuta, garaipenaren bila; lurrean korrikarik egiten ez duten arrainak heriotzaren iragarle imajinatu ditut; paretak alderik alde pasatzen dituen mutila deabruarekin tratuan, liburu bat dela medio; aita bat eta haren semea ikusi ditut, bilatu gabeko Gerraren o... Amaren begiratuaz hunkituta.
|
|
|
Izorra zaitezte denok. Asper zaitezte koldarrok, sinets ezazue sinetsi
|
ezina
eta heriotzako orduan egin ezazue negar, alferrik galdutako denbora guztiaren damuaz.
|
|
|
Erasoaren aurrean agiri bat eman genuen argitara, Sejour karta eskuratu
|
ezina
eta lanerako baimena lortzeko zailtasuna salatzeko; izan ere, lanik ezean, ez zegoen paperik, eta paperik ezean, ez zegoen lanik. Eragozpen handiak geneuzkan bertan finkatzeko, zeren polizia bultzaka ari zitzaigun etengabe Euskal Herritik alde egin genezan.
|
|
|
Haurtzaroan kokatzen dira, Pedroren arabera, norberaren izatearen sekretuak. Nerabezaroan iritsiko ziren kabitu
|
ezina
eta gurasoekin lehen liskarrak. Gaztaroan artegatasuna, ezinegon politikoa eta jakingura kulturala.
|
|
|
Miretsi egiten dut, egin duen guztiagatik, 1950ean egin behar zena egin zuelako. Baina, aldi berean, nire behar, frustazio,
|
ezin
eta etsipenaren erantzulea da, eta hori ezin dut ahaztu. Beraz, niretzat, sistema bera da Fidel, boterea, eta hor sentimendu pertsonalak kanpoan geratzen dira?.
|
|
|
Laburturik, lehena aipatzen dugunean, gutxieneko maila ekonomiko eta soziala ziurtatu behar dela adierazi gura dut; eta bigarrenaren kasuan, nazio zanpaketarik ez dela egongo eta, hortaz, nazio bezala garatzeko inolako oztoporik ez dela ipiniko. Berdintasun unibertsalari dagokionez, berdintasun osorik ez da bilatu behar,
|
ezina
eta kaltegarria bailitzateke. Gutxieneko maila bat ziurtatu litzateke, hori bai.
|
|
|
Tristezia. Sentitzen duenak azaldu
|
ezin
eta sentitzen ez duenak uler ez dezakeen ke beltza, barrutik kanpora ordez kanpotik barrura joan ohi dena; zenbaitetan, beretzat aski leku aurkitu ez eta, malkoak kanpora egozten dituena. Adib.:
|
|
2016
|
|
|
Hemen, zorionez, telebista daukagu, denborari irain egiteko modukoa, geroa orainean kokatzen duena eta judu populu honek esana Jainkoaren hitza bezala hartzen dute, ez kondenatuaren aitaren hitza bezala, baizik eta egia, egiaren egia, nonahi eta inondik jalgia. Herri honetan, irudien emaile den argi kutxa tresna hau sakratua da, ukitu
|
ezina
eta gauzak egiazki bizitu baino, argi kaxa honen bitartez ikustea nahiago dute, patua agerian agertzen zaielako. Horri komunikazioa deitzen zaio eta bere bozetik isurtzen direnek izugarrizko eragina dute jendearengan.
|
|
|
barruan kabitu
|
ezin
eta
|
|
|
Hasieran, ezetz; hurrena, baietz. Hurbildu natzaio pittin bat, besterik
|
ezin
eta. Uztailak hogeita bost ditu, sargori da kalean.
|
|
|
Anakoreta, lekaide, itsasgizon menturazale, basamortuko izar kontatzaile, bolizko dorreetako liburuzain, itsasargietako zaindari itsu, gauez paseatzen diren zaldizko, poeta artzain bukolikoak: denak isiltasunaren kolorean kiribilduak, denak (beste inon
|
ezin
eta) fereka mutuaren leuntasunean biziraun dutenak.
|
|
|
–Lorik hartu
|
ezin
eta trago bat hartzera etorri naiz.
|
|
2017
|
|
|
Dena den, egile honek ez dio galdetu bere buruari ea familiarteko edo komunitate arteko harremanik bazen; esate baterako, halako lotura bat aurkitu zuen Le Roy Laduriek Cevennesen, 17 alde batetik, 1476tik 1525era botere feudalaren aurka armak eskuetan etengabe altxatu ziren milaka nekazariren (gordinki garaitu zituzten) eta, bestetik, eskualde eta herri berean bi hamarkada beranduago sutan erre zituzten dozenaka emakumeren artean. Hala ere, imajina dezakegu alemaniar printzeek abiarazitako errepresio lan gordinaren eta ehunka eta milaka nekazari gurutziltzatu, burugabetu edo sutan erretzearen ondorioz, gorroto ase
|
ezinak
eta mendeku hartzeko ezkutuko planak pilatuko zirela, batez ere emakume zaharrenen artean; izan ere, ikusi egin zuten haiek zer gertatu zen, gogoan zuten, eta joera handiagoa zuten tokiko eliteekiko etsaitasuna hainbat modutara adierazteko.
|
|
|
Hara, barkatuko ahal didazu, egia da nik ez diedala sekula gehiegi erreparatu alde aldiei, noiz nongoak ere ez baitu izan behar hainbesteko garrantzirik gogoa edonon edonoizkoan jarririk duenarentzat. Baina jabetzen naiz bai, zeure begiz ikusi
|
ezin
eta neureez nahi zenukeela jakin non nabilen. Azalduko dizut bada, beldur naiz baina, ez ote diozun gutxietsiko nire azalpentxo honi, murritz iritziko ote diozun, alegia; alabaina, horretan, nire ikusmenaren eta ikuspegiaren urriak baino erru handiagoa du ikusmiraren eskasak, eta sinesten ez badidazu, hara zer duzun ikusgai, zatozen bidetik zatozela ere:
|
|
|
Gauza asko da batean nobela hau: egileak bere amari eskainitako maitasun kanta luze bat; familia osoaren historia eta istorio sorta txirikordatu bat; gaixotasun baten etorkiaren bila haurtzaroko oroitzapenetan barrena egindako introspekzio ariketa bat; ama izan
|
ezin
eta ahal eta nahi izatearen edo ez izatearen inguruko gogoeta zalantzazko, sigi sagatsu bat?
|
|
2018
|
|
|
Egia esan, zenbait egunez eraikin nagusitik atera gabe egon ondoren, guztiz suspergarria zen lorategiko etxe hartan egotea, eta ez bera ez ni ez ginen presatu gure lanak amaitzera. Nahiz eta egun hartan behe lainoa zela-eta begiak askorik hedatu
|
ezin
eta eguna frixtan itzaltzen ari zen. Kenton andereñoa azken argi izpiak harrapatu nahian zebilen, josketan segitzeko?, oroitzen naiz maiz aski eten genuela biok gure jarduna inguruko ikuspegiari so egiteko. Orduan, begirada belarditik harago paraturik, eta behe lainoa gurdibidean zehar landaturiko makaletan nola kiribiltzen zen erreparatu bitartean, azkenean, aurreko urtean kaleraturiko neskameen gaiari heldu nion.
|
|
|
Berak, azken finean, dantzaria izan nahi zuen, ez aktorea. Edonola, grabazioaren urduritasunak, nahi eta
|
ezinak
eta erantzukizunaren pisuak eraginda, urdaila itxita izaten zuen askotan eta, ondorioz, asko argaldu zen dantzaria. Horrek ere izan zuen eragina bere paperean.
|
|
|
Espaziorako lasterketak baino astronomikoago. Beste hamaika urtez jarraituko balu jo eta jo, segundo zehatzean asmatzen jarraituko luke, ez litzateke segundoaren milioigarrena ere desbideratuko, klak eta klak, eta suitzarrek bai doitu behar izango zituzten euren erlojuak, eta Bat Formulakoek jarraitu behar izango zuten boxeetako formula hobetzen, eta Nasak, bere estazio ahalguztidunekin, kalendario hoberik asmatu
|
ezin
eta egun bat gehitu behar izango zion otsailari lau urterik behin, hogeita bederatzigarrena. Kontua ez baitzen matematikoa.
|
|
|
Aurpegia ez zion askotan ikusi, ia beti baitzeukan Nikon handi bat begiaren ordezko, azalari pega pega eginda; horretan ere pentsatu zuen Jonek, Mireni hobeto egokitzen zitzaiola argazkilaritza berari baino, miope zoritxarreko: betaurrekoekin
|
ezin
eta lentillak minbera.
|
|
|
Hilketa gertatu zeneko ingurura iristeak ez zigun batere onik egin. Aitzitik, oinaze guztiak berritu zituen,
|
ezinak
eta amorruak azalarazi, mamuak haizatu. Irakasleak anaiaren figura bilatzen zuen bazter guztietan.
|
|
|
Jendea mugitzen da, lainoak mugitzen dira, lurra ez da mugitzen, ez bada dardaraz, ez bada ikaraz, ez bada gehiago
|
ezin
eta lehertu egiten delako, sua dariolako zuldarretik, ez bada kolpetik, ez bada amorruz, lurra ez da mugitzen.
|
|
2019
|
|
|
–Askotan izan dut gogoa zurekin hitz egin eta barkamena eskatzeko, nola sentitzen naizen kontatu eta gure harremanari hasiera berri bat emateko, zuk nahiko bazenu; hori pentsatzen nuen, baina ez nintzen ausartzen pausoa ematen, txarto hartuko zenuen beldurrez; zure amari ezin nion ezer aipatu, min gehiegi egin genion elkarri gauzak konpontzen saiatzeko, eta alferrik izango zen. Beste inorekin
|
ezin
eta Gloriarekin komentatu izan dut barruan daramadan arantza hau. Bera ere asko aldatu da ama bihurtu denetik, eta ohartzen da ez zela nahikoa saiatu zurekin harreman sano bat edukitzen garaia izan zenean; horrez gain, esaten du badakiela bera ez dela ezer ez inor zuretzat, baina nahiko lukeela zuk jakitea asko sentitzen duela.
|
|
|
Ilusio guztiarekin ekarri etxera, eta gero kasu apur bat egin bai, jaten eman eta paseoan atera ere bai, baina gainerakoan nahiko ahazturik eduki dut, inguruan entretenimendu hobea nuelako edo. Eskerrak amama hor dagoen, lagun minak egin baitira biak, bataren gelditu
|
ezina
eta bestearen mugitu ezina txanpon beraren alde biak balira bezala. Anton joan denetik nik ere tarte gehiago eskaintzen diot, korri eta salto ibiltzen gara Basagurengo inguruetan, egur pusketak botatzen dizkiot berak bueltan ekar ditzan, laztan egiten diot kokotean eta sabelaldean?
|
|
|
Greziarrekin hasita, gizonak kexuka ibili dira Xantiparen tirania dela eta ez dela; egia zera da, emakumeak orain parte hartzen duela lehen debekatuak zituen alor batzuetan; ezagutzen ditut gizonezko ikasle batzuen zenbait emazte, esaterako, direnak eta ez direnak egiten dituztenak senarrak arrakasta bil dezan; ordutegia moldatzen diote, erregimena ere bai, eta lana gainbegiratu; distraitzeko aukera guztiak kentzen dizkiote, eta hura giltzapetzea besterik ez zaie falta; egia da, orobat, orain gizonak arma gutxiago duela despotismo horren kontra egiteko; eskubide abstraktuak onartzen dizkio emakumeari, eta ohartzen da bera dela emakumeak eskubide horiek gauzatzeko duen bide bakarra: horrelaxe ordainduko ditu emakumeari ezarri zaizkion
|
ezina
eta antzutasuna; bien elkartze horretan itxurazko berdintasun bat mamitu dadin, gizonak gehiago eman behar du, gehiago duelako. Eta emakumeak, berriz, jaso, hartu eta eskatu egiten du pobreena bera delako, hain zuzen.
|
|
2020
|
|
|
Ditxosozko taberna atze atzean laga ostean arnasestuka hasi zen eta orduantxe konturatu zen arnasari eutsiz zetorrela tarte osoan. Beldurra eta amorrua,
|
ezina
eta frustrazioa, a zer nahaste borrastea! Merezi ote zuen hala bizi izatea?
|
|
|
Txapuk irribarre egin zuen eta jarraitzen saiatu zen, baina
|
ezin
eta gelditu.
|
|
|
Eta baiezkoa aitzinetik emanda, muxuka segitzen zuten, elkarren azalak lehen aldiz deskubrituko balituzte bezala aldi oro, harik eta gehiago jasan
|
ezin
eta elkarren gainean jartzen ziren arte, arnasestuka, ia bizilagunak ernatzeko moduko harrabotsa eginez, inguruan inor ez balitz bezala. Beraiek eta plazera, parez pare.
|
|
|
Halere, zerk bultzatzen zuen antzeman ezinda, handik aurrera ere, astero itzuli zen Matilderi bisita egitera. Matildek gorputza gero eta zurrunagoa zeukan eta, zerbait galdetuta, hitz egokia topatu
|
ezin
eta mutu geratzen zen. Oso argal zegoen, gainera.
|
|
|
Proskrito bat, antza, normatik kanpo dabilena, normalitatearen arrastoan sartu ezinda. Eta azkenean, gehienetan, nire inguruan ulertu
|
ezina
eta nolabaiteko ezaxola baino ez da gelditzen. Bakea.
|
|
|
–Deabru urde aluak! Batailan garaitu
|
ezin
eta gure arteko saldukeriaz baliatu nahi ditek berriz ere gure arteko giroa ozpintzeko! –esan du guztiz sumindurik Txarrok; frantses kaporala etorri zaio gogora gero– Zarratrako zikirobuztan halakoa!
|
|
2021
|
|
|
Azken urteotan ere ez? –etxean
|
ezin
eta kafetegian elkartu dira gaur. Santi bestetan baino dotoreago etorri da.
|
|
|
aulki gurpildun andreak, tiroz jotako gizonak, odola zerionak, emakume herrenak, guardia zibil xehatuak izu begiz so egiten zioten Itziarri, ezin lagunduta. Itzalak ilundu ahala, forma gehiago nabarmentzen ziren, haiek ere lagundu
|
ezina
eta izua begietan, saldoa osatzeraino.
|
|
|
galdera ahoskaezina ordezkatzen duen galdera. Esan
|
ezinaren
eta jakin minaren arteko borrokan zein garaituko beha egoten da Sara. Ez da erraza izaten, balantza oso orekatua egoten baita normalean, baina izaten da istant bat, bietako bat gramo bat pisutsuago egin eta oreka apurtzen duena.
|
|
2022
|
|
|
Ankaran biltzen zirenek Kurdistaneko iraultzaileak izena eman zioten euren buruari. Handik gutxira, Kurdistanera bertara jo zuten, askok erosi
|
ezin
eta gehiagok irakurri ezin zuten ezer argitaratu baino, herriz herri harremanak landu eta, bilera klandestinoetan, kausarako eta borroka armaturako kideak bilatzeko. Baziren talde txiki gehiago, denak ere estatu kurdu independente eta sozialista bat behar zela eskatuz, horretarako armak hartu beharra aldarrikatuz, baina Öcalanen jarraitzaileak gailendu ziren lurralde lehia hartan.
|
|
|
Deserrotutzat jotzen ditugu bere herritik urrun, inguru sozial eta afektibo egonkor bat lortu
|
ezin
eta noraezean dabiltzan pertsonak. Liburu honetako gizon emakumeek, aldiz, beste deserrotze mota bat bizi dute:
|
|
|
Biek hartu zuten. Aurreikus
|
ezina
eta nazkagarria izan zen. 1951ko maiatzaren 9an hasi zen dena, Jon Mirandek bere lagun Andima Ibiñagabeitiari gutunez idatzi zionean laster Parisera etortzekoa zela nor eta urte hartako Miss America, eta euskal jatorrikoa zela bera.
|
|
2023
|
|
|
Eta hitz, eta hitz, eta hitz elkarri. Besterik
|
ezin
eta hori egiten genuen. Garai hartan iritsi ginen elkar benetan ondo ezagutzera.
|