|
2000
|
|
|
[...] badatordeungabat neuillteratalibrau
|
ezin
badotneurevitzitzia aren escugaistuetatibera illdabaino, ezdapecatu áilltia (Icas-I, 239).
|
|
|
Adisquidepobriacintencinoiatadesiuaeuquiarren mesedeeguiteco, gauza andiric
|
ezin
leijo inori, cegazezdaucalaco (Esku66 -67).
|
|
|
|
ezin
esanlegui, oquerdoiala (Icas-II, 120).
|
|
|
|
ezin
dirianac./ Ezdaocasinoietanbereguraz inor ibillibere, jausibagaric.-ilda grafianormalahitzhonetan.
|
|
|
-
|
Ezin
: Askotan, ondorendatorrenadizkiarekinlotzendu:
|
|
|
Auberau gaiti inocberequenduezin legui, guichituezin legui, taausi
|
ezin
leguiamarmandamentubeetacoleguia, pecatueguinbagaric (Icas-I, 27) (sing.).
|
|
|
Begozbada orain puscabatenplazaan tambolinagaz, esandan moducoeun, berreun, laueun, edogueijagoguizon, taemacume d (Euscal-errijetaco... 56).// ijotzatristetu bagaric, tanegarragazveguijacbusti bagaric,
|
ezin
gogoratugui naizbosteun, edose VideunurtecogueureerreinucojazotristiacIcas-II, (50). // Baita Espainarenurrian irueun, tairu ddoguetaamabostmillaegunbatenillzitubenac bere (Icas-II, 52).
|
|
|
Naiona izan, tanai arinonaizan, naigogocuaizan, tanaigorrotocuaizan, naiasarre izan, tanaialeguereizan, nainasaija izan, tanaicintzuaizan, nai alperraizan, nai buruguinaizan, dan moducuadala.// Onaco apartecobacocharengogocoolgueetacgaiti,
|
ezin
erreguelasegurubatiminilegui. Izanleitequezonac, baita arinonacbere() Icas-III, 372 (Euscal-errijetaco... 28).// Modu onetan amau biarditugugurasuac, ceinonac, eta cein arinonac, ceinzaarrac, etacein gaztiac (Esku223).
|
|
|
eitza: Jocua, Eitza, Pasiua, Soinuba, tadantzia (Euscal-errijetaco...// Echecocereguineen, edoosasunarencaltian ezbada, libre dan demporaneitzian, taarrainacartutenolgueetia,
|
ezin
inoccondenau 28). leguiEuscal-errijetaco... (31).
|
|
|
badatordeungabatneuilltera talibrau
|
ezin
badotneurevitzitziaaren escu gaistuetati bera illda baino, ezdapecatuáilltia (Icas-I, 239).
|
|
|
Boticacuaartutendabiardanian.Gaixodanian. Aimbagaricosasunajadii chi
|
ezin
danian (Icas-II, 115).
|
|
|
(Sintagmamugatuarekin) Jangoicuarenbildur santubabagaric (Icas-I,// Bada, ped 2). iabagaricinocJaungoicuaamau
|
ezin
legui, dinoApostolubac (Icas-I,
|
|
|
. zinaijue:
|
ezin
umiai emon zinaijue aziera peligruzcuagoric codicijarena baino.
|
|
|
|
Ezin
, aal, biar osagai direnaditz-sintagmakgure idazleak nola darabiltzan aztertuko dugulabur-labur.
|
|
|
Ezinmaizagertzendaharentestuetan,
|
ezin
leguiesamoldeaosatuzbatezere; ezEzinleguipartikulabezala, aditznagusiarenetalaguntzailearenerdiankokatzendu.Joera horiosomarkatuada, bainatestuingurubatzuetanperpaus-hasierankokatzendu, etaorduanaldatuegitendahurrenkerahori.bezalakoesamoldeetan, partizipioakeguinizanbeharzukeenean, ezdujartzen, leguihorrekberebaitan hartzenbaituhura.Ezinhonekezduaditzlaguntzailearen erabileraneraginik, aditznagu...
|
|
|
Edobestebaten: aldaijanguztian, esandanpiestadantzara juatecovoronda teprestatagoguaezauberazdaucanactajuan
|
ezin
dalacopeniagazgueratuten danac, ocasinoe atan sartutia consentidutendavenian, eguitendavelapecatuEuscal-errijetaco... (46).
|
|
|
YabetozTeresarenaurrera
|
ezin
alguztiac (Icas-II, 293).
|
|
|
Alkateakereegunbereanerantzunzuen, esanez: premiakhalaeraginda,
|
ezin
-
|
|
|
ErregeFernando VII.a, mugimendu iraultzaileari
|
ezin
eutsita, 1812ko
|
|
|
EZ PARTIKULA+ ADITZ LAGUNTZAILEA+ ADITZ NAGUSIA. Batzuetan, aditzlaguntzailearenetaaditznagusiaren arteanobjektuatartekatzenda: ez zuen hitzikesan/ ez zuen esanhitzik...; ez genukeesangogehienetandarabilenhurrenkeradenik... Denadela, lehenliburuan sarriagoantzematendagerokoetanbaino;
|
ezin
leguibezalakoesamoldeekinmaizagoezpartikulasoilarekinbaino.Ikusditzagunzenbaitadibide:
|
|
|
Ezcerucoaingeruguztiac, ezpatriarcatapropetaguztiac, ezapostolutabeste arimaonguztiacbateguindabere,
|
ezin
euqueentaezin leguijegueuripecatubac parcatutecotagraciaemotecoduinacosacramentubat (Icas-III, 8).
|
|
|
// Preminanicusi ezqueroadisquidia, inocesanbagaricdua lagundutera, asco costatabada bere (Icas-II,// Guztiacbateguindaber 207). e,
|
ezin
conjurauleguije endemoniadubatIcas-III, (294).
|
|
|
|
Ezin
, bada, dudaaniminiguinai, cristinaubac, arerijuacgaistuac, luzar ocuactagachandijaceguindeutscubeezanacizan arren, amau biar ditugu na JaungoicuagaititaJaungoicuarenizenian, salbaucobagara. () Icas-I, 101
|
|
|
da/ gauza aguirija da/
|
ezin
dudaanimini guinai/ sinistuevan/ ez diraacor dauco/ edoceinecdacus/ ceinegazeracutsievan/ eleisiarensinistutiada/ contubanjaustenbazara/ ixiliceuqui/ zucendacusgu/ eguijada... aditznagusidenean, berriz,-na morfemaageridagehienetan.Esaterako, ondorengoadibidehone-
|
|
|
artzuqueta: artoa, garianahizbesteedozeinalemota artzaneralkitzea; (Frai Bartolomek horrela darabil; behin agertzen da soilik; hiztegietan, artzaketa? dator...);. Artzuquetia, cargaandijac erabiltiaedo burubajaso
|
ezin da
necatu tia..... ascodirasabeliandaguanseinagalduteco. Icas-III, (54).
|
|
|
irago: ...ac. Icas-III, (244).// (iz.) eroapena, egonarria, pazientzia;. Humildiagaiti dinobereartiangaistuac, simplebat dala.[...] Irago onecuatamansuagaiti, ardurabaguecuadala. Icas-II, (223).// iragana, joandakodenbora;. Burutacinoiadan leguezguztiz arina, ainlaster ceru ban nai impernuban, etorquizuniannai iraguan, aguindubannai eragotzijan, gauza oniannai chaarriandavilena, inocbereguztiz esiricimini
|
ezin
leguijo burutacinoiariedopensamentubari. Icas-II, (79).// (adj.) pasatutakoa, zaharra, erdi galdurikdagoena, baliotxikikoa;. Engainuzcotratubada, lenagocourtecoartoedo gariarindubata iragua, urte atacoona balitzleguezedourte atacuagaznaastau ta, esanbagaric, saldutia? (Icas-II, 123).
|
|
|
-ocasinoetsu: borrokazalea, liskartia;. Alaco guizonocasinoetsubac, baque gaistocuac, beti burrucaracoedomaquilacaracoprestdagozanac,
|
ezin
esanlegui cecaltegarrijacdirian echian, auzuan taerrijan? (Icas-I, 252).
|
|
|
uatu: oheratu; (partizipiogisaerabilia; gaixodelakooheratuadagoenazesatendu);. Erruquiricgueijenemotendaveenac, diragurasozaar uatubacedoibili
|
ezin
dirianac? (Icas-I, 205).
|
|
|
Ondorengoesaldian,
|
ezin
leguiezin adizkiaageridaerrepikaturiketaguztiaosatu etabiribiltzeko, izengisadakarkigu:
|