|
2007
|
|
|
Bestalde, haurren kale erabilera nahikoa handia zen (%34). Orduko gizarte arauaren arabera euskara hauJakina da dakitenen artean baino
|
ezin dutela
hizkuntza batean hitz egin. Beraz, euskararen erabilerak gora egiten jarraituko badu, euskarak euskaldun gehiago behar ditu eta, batez ere, euskara ondo dakiten euskaldunak behar ditu, euskara gaztelania baino erraztasun handiagorekin erabiliko duten euskaldunak, hain zuzen.
|
|
|
Jakina da dakitenen artean baino
|
ezin dutela
hizkuntza batean hitz egin. Beraz, euskararen erabilerak gora egiten jarraituko badu, euskarak euskaldun gehiago behar ditu eta, batez ere, euskara ondo dakiten euskaldunak behar ditu, euskara gaztelania baino erraztasun handiagorekin erabiliko duten euskaldunak, hain zuzen.
|
|
2009
|
|
|
Eta hori guztia, ahaztu
|
ezin delarik
hizkuntza bat jakiteko betebeharra, halaber, Autonomia Estatutu batean ezar daitekeela. Izan ere, horrela gertatzen da, esaterako, Kataluniako Estatutu berria onartzen duen 6/ 2006 Lege Organikoan, bertako 6.2 art.ak zera xedatzen duelako:
|
|
|
Bestalde, jakina da familia bidezko transmisio hutsaz
|
ezin dela
hizkuntza baten bizi-indarra gizartean areagotu, baina neurri berean da jakina, halaber, familian transmititzen ez den hizkuntza ezinbestez galtzera kondenaturiko hizkuntza dela. Ez alferrik familia bidez transmitituriko hizkuntza izan ohi da lehen hizkuntza afektiboa, hizkuntza barnekoia, sentimenduak eta emozioak bizi eta adierazteko erabiltzen dena, ohikotasunez eta naturaltasunez eguneroko bizitzan baliatzen duguna eta, horrexegatik beragatik, erraztasun handienaz hitzetik hortzera erabilia.
|
|
2010
|
|
|
elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda: ...sunez erabiltzea. zirkunstantzia hauetan —ez dago besterik— urtea joan eta urtea etorri, hazi eta hazi, deskantsurik gabe hazten jardun, eta, gainera, primeran eta inolako urradurarik eta ahuleziarik gabe haztea, aukera irreala da, ezinezkoa erabat. aurrerago jorratuko dugun euskararen erabileraren gakoetariko bat da hau, ez txikiena. bestalde, jakina da familia bidezko transmisio hutsaz
|
ezin dela
hizkuntza baten bizi-indarra gizartean areagotu, baina neurri berean da jakina, halaber, familian transmititzen ez den hizkuntza galbidean jarritako hizkuntza dela. Munduan barrena, ordea, prestigio sozialik ez duen hizkuntzari gibela eman ohi zaio familian, belaunez belaun gertatu beharreko transmisioa hautsiz. hori ere gertatu izan da euskararen historian. galerak izan ditu euskarak familian, etengabe gainera, hiru lurraldeetan. euskal autonomia erkidegoan bertan ere halaxe gertatu da duela hamar urte arte. alabaina, gaur egun, bi gurasoak elebidun direnean, erabat bermatua dago euskararen oinarrizko transmisioa eaen, baita nafarroan ere, baina oraindik galerek diraute iparraldean. euskaraz bikotekideetako batek baino ez dakienean, ordea, ez da gauza bera gertatzen:
|
|
|
Itzulpen hutsak
|
ezin du
hizkuntza batetik besterako aldea gainditu —ezberdintasun historiko-kulturalak ez dira baliokideak—, eta, horrexegatik, hizkuntza berri bat ikasteak ikuspuntu berri bat eskuratzea dakar. Horren lekuko dira, ere, Kanten haritik Cassirerrek idatzitako hitzok:
|
|
|
Mary Annek bezala, ni idazle izatea nahi luke Donaldek. Nire memoriala ikusi zuenean haserretu egin zen pittin bat nirekin" inork ulertu
|
ezin zuen
hizkuntza batean zegoelako". Mary Annek belaunarekin jo du, eta ez du gaiarekin jarraitu.
|
|
|
Harri eta herri independentismo komunista zen, haizeak eraman
|
ezin zuen
hizkuntza batean; Haur besoetakoa degenerazio sexuala zitekeen, lengoaiarik ederrenean kontatua; 100 metro boterearen kontrako hil ala biziko enfrentamendua, eleberriaren egitura objektibitate bila bortxaturik; Zergatik bai, euskal umeen ahozko euskara literatura egina; Etiopia, Bilbo eta euskal herria basamortu legez imajinatua. Ortografia ez zen segurua, hizkuntzak arnasa hartzeko hatxea beharrezkoa zela soilik, eta bakoitzak bere euskara sortzeko eskubidea erabiltzen zuen, gramatika ere emendatzeko dahirra baitzuen idazleak.
|
|
2013
|
|
|
Erdiak italiarrak zirela erabaki zuen, Euskal Herriko itzulia egin eta etxera zihoazenak. Pare bat eserleku aurrerago, sailkatu
|
ezin zuen
hizkuntza batean mintzo zen bikote bat aurkitu zuen. Nik entzun niezaien saiatu zen, baina ez nuen haien mintzairan hitz bakar bat ere atzematerik lortu.
|
|
|
Batzuetan ezer egin gabe irudikatzen ditut biak, eta hori da mingarriena. Biak besarkatuta ikusten ditut eta isiltasunak biltzen ditu euriak bezala, edo ahapeka elkarri zerbait esaten ari dira, besteok ulertu
|
ezin dugun
hizkuntza batean. Beharbada bientzako bakarrik balio duen hizkuntza bat asmatuko zuten, gorputzaren atal bakoitzarentzat izen berri bat, izenlagun zerrenda bat eta aditz bakan batzuk, maitasunaren gorabeherak adierazteko aski.
|
|
2015
|
|
|
Honen harira, hizkuntzen kudeaketa eta euskararen biziberritzea guztioi dagokigun zeregina da. Edonola ere,
|
ezin da
hizkuntza baten iraupena bat-batean eta besterik gabe lortu, gizarte osoaren ekarpenek lortuko baitute salbazioa, gizarte txikia izanik ere. Horretarako, gaztelera hiztunei proposamen onargarria egin behar zaie, euskararen normalizazioan laguntzeko, bestela gatazka linguistikoa etorriko baita (Hernández, 2007).
|
|
|
Egia da Evak aipatu digun moduan paradigma berriak sartu dituela Konstituzio Auzitegiak, eta une honetan 2010 urteaz geroztikbi hizkuntza ofizialen arteko saihetsezineko orekaren printzipioa ezarri duela, gaztelaniaz, el principio del equilibrio inexcusable entre lenguas oficiales?. Konstituzio Auzitegiak honi buruz zera dio: autonomia erkidego batek, bere lege bidez,
|
ezin dio
hizkuntza bati lehentasunik eman, bi hizkuntzaofizialak berez parekoak direlako. Katalunian aplikatzen den sistemak, katalanaren aldeko joeradauka, hizkuntza propioaren kontzeptutik tiraka egin dute katalanaren erabileraren alde.
|
|
2021
|
|
|
Nork eman dio honelako garrantzia eskolari? Eskola batek
|
ezin du
hizkuntza baten bizi iraupen osoa bere gain hartu. Eta gehituko nuke, euskarako irakasleek ezin dutela hizkuntz sistema, kultura, soziolinguistika, hizkuntzaren historia edota herriaren historia beren gain hartu.
|