|
2000
|
|
|
—Gaur eginen dizudan aitorra, seme, denbora batean pentsaezina izanen zen, beti uste izan nuelako ezen nork bere tokia eta bere kargua zituela mundu honetan, eta
|
ezin
higi zitekeela nehor toki hartarik, inguruan kalapita eta nahaste-borrastea sortzeko ez bazen... Umetarik hala irakatsi zidaten Ezpeldoiko jaun Christian Etxehandik eta haren emazte Graziana Larresorok, zeinak baitziren ene gurasoak eta zure aitona-amonak, erraiten zidatelarik ezen, etxe printzipal bateko anderea izan nahi banuen, funtsezkoak izanen zitzaizkidala manera onak eta buru-hoztasuna, eta hobe izanen nuela neure sentimenduen gordetzea eta itzalean mantentzea ezen ez haien agertzea.
|
|
2001
|
|
|
Halako batean, hurbil zegoen zuhaitz gibeletik martiztarra hurbildu zitzaigun. Nahi nuen ihes egin, baina
|
ezin nintzen
higitu: zangoak lurrari itsatsiak neuzkan.
|
|
|
Bosten bat urte zeuzkala sukar txar batek hartu zuen. Minez zuen gorputza eta
|
ezin
higi. Ezin zion atsoari eskale lanetan lagundu.
|
|
2008
|
|
|
Hauk gure irriak! Ikusiz axurant kakola lehenik ukurdura bat eginez, gero bi belaunak aldendu nahiz indar egin du bainan bi oskiak
|
ezin
higi elgarri kolatuak. Nola bolegia eskuin hartua zuen, ez du beste alderik izan ipurdiz gora lurrera erortzekoa baizik.
|
|
|
Orduan, zakurra harat joan zen lehen bai lehen. Gorraili ohartzeko denborarik utzi gabe, erosotu zuen, ausiki, zangopilatu, xehakatu, ilaundu, mustupilkatu;
|
ezin
higi utzi zuen, hezur hautsitako haragi odoltsu bat bailitzan.
|
|
|
Sasi tusta baten azpian gordea, burua zangoen artean, Gorrailek ez zuen begi bistatik utzi bere pizti kidea: Otsogris aldiz ur-ziloaren hegian zagon jarririk, buztana urean barna, arrainaren beha
|
ezin
higi. Bizkitartean, izotz izugarriarengatik ura hormatzen ari zen eta Otsogrisen buztan ingurua tinkatzen gogorki.
|
|
2009
|
|
|
Karibetarrak gehienbat. Zutik, estutasunarengatik gorputza
|
ezin
higituz, paketedun poltsa gerri ondoan segurtatuz, South Bronx-erantz zihoan Joseba.
|
|
2010
|
|
|
—Hara: gure etxe atzean badago ba errotarri bat Ba, harri hura, hogei urte nituelarik
|
ezin nuen
higitu.
|
|
2012
|
|
|
Latzdura lotsagarrien arrapiztea.
|
Ezin
higi ere! Bi hankak igeltsatuak izterren gaineraino.
|
|
2015
|
|
|
Ezin dut ziega zuri eta garbi honetako hari musikala jasan, ezin ditut funtzionario geldo eta anker hauek pairatu, funtzionarioak ez izatekotan, zer izango lirateke??, etengabeko zaintza hau, gure ohiko bizitzaren hain antzekoa baina askoz ere estu eta hurbilagoa. Baina txarrena
|
ezin
higitua da, geldi-geldi egon behar hau. Neure arima salduko nuke noizean behin paseatzeagatik, bai, ardi horietako baten arima hila eraman beharko banu ere, telebista ikusi eta aseguruak atez ate saldu besterik egingo ez banu ere.
|
|
2017
|
|
|
Zur bat, handiago eta pisuago bada ere, osin handian errazki maneiatzen da; arinki eta gutxi sentiturik, alde batera eta bestera itzultzen eta erabiltzen da. Baina ur bazterrean, lehorrean,
|
ezin
higi dezakezu; han da ageri, han jakiten eta frogatzen da zein pisu den.
|
|
|
-Non possum incedere quia usum non habeo. Arma hauekin ni
|
ezin
higi naiteke, zeren ez naiz aritua. Emazkidazue habaila batzuk zenbait harrirekin, eta, haietan ohitua bainaiz, atsegin har ezazue, ezen nik egingo dut haietaz neure eginbidea.
|
|
|
Idazten hasten zarenean,
|
ezin
higi ditzakezu eriak, lotuak bezala daude, zeren ez baitira ohituak. Baina gero eta gero, ohitzen eta trebatzen dira, hain trebatzen ezen, azkenean, beste aldera beha zaudela ere, hitzen erdiak idazten baitituzu.
|
|
|
Etxehorik hartu zuen bere mugikorra eta deitu Ostemutur:-Hemen Etxehori... hila da emaztea?-Ez doi doia zauritua, baina ez larriki, hankak bakarrik.-Nola atxiki duzue?-Hor zegoen tetele bat bezala,
|
ezin
higituz.-Zer egiten duzu gizonaz?-Itzalera igorriko dut.-Bikain, zeharka joan zaitez atetik pasa dadin bere... adarrengatik.
|
|
2018
|
|
|
arratsalde batean bere etxolara zohala, Nachito Gonzalez guajiro-ak* pinu erori baten gainean iguana bat ikusi bide zuen, gorri-gorria. Haren aitzinetik iragatean animaliak so bat egin zion, handik Nachito gorturik bezala gelditu baitzen,
|
ezin
higi, ezin ibil. Animalia bekoz beko zuelarik, bat-batean, Panchitok —Jes' s mil veces! —, oihu egin zuen; ondotik, Panchitok ez zekiela hegalekin ala gabe, iguana aideratu eta ordu hartako argitzaletan lekutu zen.
|
|
2021
|
|
|
Baina horiek gabe ere erabiltzen da menderagailurik gabeko partikula gisa, alboraturiko perpausen arteko lotura eginaz: Dohatsu dira presuna emeak eta mantsoak, zeren halakoek lurra gozatuko dute (Materre); Arma hauekin ni
|
ezin
higi naiteke, zeren ez naiz usatua (Axular).
|
|
|
Baina maiz ageri zaigu bera bakarrik ere, eta orduan nahitaezkoa da zeren (diskurtso markatzailetzat hartzen duguna, § 42.23.2), bestela kausa balioa galdu egiten delako: Arma hauekin ni
|
ezin
higi naiteke, zeren ez nago ohitua. Mendeko perpausak aztertzean ikusiko dugu xeheki nolako menderagailuak baliatzen ditugun perpaus mota bakoitzean.
|
|
2022
|
|
|
laster apezaren ama ageri zen, otoi lapikoa sutatik ken zezaten. Abadeak hori entzun eta, ama egiazko sorgina ote zuen jakin nahirik, mezea amaituta misala zabalik utzi zuen aldarearen gainean eta etxera joan, sorginek
|
ezin baitute
higitu misala itxi ezean. Laster etorri zitzaion etxeko neskatoa, amaren aginduz liburua hets zezan.
|
|
|
Antzeko sinestea bada ezkilari buruz: " Sorgina
|
ezin
higitu izaten ei da matutea (albakoa) jo ezkero" (Azkue 1959: 379).
|
|
2023
|
|
|
Itsasontzia hartzeko bezperan piztu zen sua. Eta gu hemendik
|
ezin
higi.
|