|
2002
|
|
|
Gizakien, animalien, landareen edo bakterioen zelula bizietan baino ez dira ugaltzen. Birus bakoitza oso espezifikoa da inbaditu
|
dezakeen
zelula motari dagokionez. Hala, gizakia kutsatzen duten birus gehienek ezin dute beste animalia espezie batzuk kutsatu, hau da, ez dira zoonotikoak, eta, beraz, gizakiak dira infekzio iturri bakarra.
|
|
|
“Garai horien aurretik aterata —diote ikertzaileek—, lehen mailako zelula horiek modu desantolatuan eboluzionatu eta, adibidez, hezur ehuna, ehun kartilaginosoa edo muskularra sor dezakete”. Zientzialariek diotenez, fetuaren denbora tarte horietan, ehun horiek ez dute organismoak arrotz gisa hauteman
|
ditzakeen
zelularik. “Odol sisteman sortzen diren zelula horiek hamar aste behar dituzte giltzurruna osatzeko”, ondorioztatu dute.
|
|
2003
|
|
|
Birusak agente submikroskopiko nahiko sinpleak dira ikuspuntu biologikotik, eta, salbuespenak salbuespen, mikroskopia elektroniko bidez soilik bistara daitezke. Gizakien, animalien, landareen edo bakterioen zelula bizietan ugaltzen dira, eta birus bakoitza oso espezifikoa da inbaditu
|
ditzakeen
zelula motekiko. Hala, gizakia normalean kutsatzen duten birus gehienek ezin dituzte beste animalia espezie batzuk kutsatu, nahiz eta ez diren bakanak espezieen arteko jauzien kasuak, mutatzeko duten erraztasunagatik.
|
|
2004
|
|
|
Gainera, kontuan hartu behar da denborak faktore horiek indartzen dituela, eta horrek mikroorganismoak gehiago hiltzea dakar. Puntu horretan, bereziki garrantzitsua da gatzen eta solutuen mobilizazioa, eta horrek nabarmen alda
|
dezake
zelula mintzen bi aldeetako errukia. Izozketa patogenoentzako hesi bat izan daiteke?
|
|
2005
|
|
|
Izquierdo jaunak dioenez, “exosoma hilgarriek zelula zelula kontaktu fisikorik gabe eragin dezakete tumore zelulak kentzeko ardura duten linfozito zitotoxikoen heriotza”. Heriotza horrek lagundu
|
lezake
zelula horiek immunitate sistemaren erasoari ihes egiten, eta horrek tumorea garatzen lagunduko luke. Lan horretan frogatu denez, zelularen kanpoaldetik seinaleak transmititzen dituen entzima batek, diazilglizerol kinasa alfa (DGKa), FAS molekula proapoptotikoak bere azalean dituen exosomen jarioa murrizten du.
|
|
2006
|
|
|
Apoptosiari ekiteko ‘erabakia’ zelulatik bertatik, inguruko ehunetik edo immunitate sistemak bideratutako erreakzio batetik etor daiteke. Aurkikuntza berriak Estresak, janaririk ezak edo DNAren lesioek zelula suizidioa eragin
|
dezakete
Zelula batek apoptosia egiteko duen gaitasuna kaltetuta baldin badago (adibidez, mutazio baten ondorioz, hartzaile linfozitarioak erregulatzen dituzten geneak), edo apoptosiaren hasiera birus batek blokeatu badu, kaltetutako zelula zatitzen jarrai dezake, murrizketa gehiagorik gabe, eta minbizi baten hasiera markatu dezakeen tumore bat izan daiteke. Azken horren adibide da giza papillomabirusaren birusak (HPV) zelularen sistema genetikoaren ‘bahiketa’, E6 izeneko gene bat inhibituz.
|
|
2007
|
|
|
Oraindik lan asko dago egiteko, eta ez dago behin betiko emaitzarik. Nolanahi ere, asko ikas
|
dezakegu
zelula hauekin egindako ikerketetatik, ez bakarrik medikuntza birsortzailean, baita botika berriak probatzean, bestelako terapietan, eta abarretan ere.
|
|
|
RNA isilgailuek hazkunde arruntean eta garapenean duten funtzioa ere hobeto ulertu behar dugu. Informazio horri esker, RNA isilgailuak erabil
|
ditzakegu
zelula bateko gaixotasun egoerak diagnostikatzeko», azaldu du aditu horrek. SIROCCO partzuergoan Espainiako parte hartzaile bakarra Bartzelonako Erregulazio Genomikoko Zentroko Xavier Estivillek zuzendutako taldea da.
|
|
|
Texasko Unibertsitatean (AEB) egindako azterlan baten arabera, intxaurrak kontsumitzeak lagundu egin
|
lezake
zelulen zahartzearekin lotutako minbizia eta gaixotasunak prebenitzen, hala nola Parkinson eta Alzheimerra. Russel J. doktoreak egindako ikerketa.
|
|
|
Estatinak antiinflamatorio oso ahaltsuak dira, eta, iktusaren fase akutuan, ateromatosiak aurrera egitea eragozten dute, hantura oso handia baitago. «Garuneko infartuetan, kalte handia eragin
|
dezaketen
zelula batzuk daude, serie zurikoak, neutrofiloak edo morfonuklearrak. Estatinek, fase akutu horretan ematen direnek, antiinflamatorio eta neurobabesle gisa jardungo lukete», zehaztu du Montaner ek botika horien paperean.
|
|
2008
|
|
|
Eukariotoa, itxura asko izan
|
ditzakeen
zelula mota. Artxibokoak
|
|
|
Alacanteko Institutu Oftalmologikoak liposukzioen soberako koipea erabili zuen begiaren lente nagusia konpon
|
zezaketen
zelula amak lortzeko
|
|
|
Intsulina sortzen duten zelulak ordezkatzea da etorkizuneko ikerketen giltzarrietako bat Shimon Efrat ikerketaren arduradun nagusiaren arabera, prozedura hori odol transfusioa bezain erraza izan liteke etorkizunean. Gaineratu du, halaber, beta zelulen hedapenak aukera emango duela “behar adina intsulina sor
|
dezaketen
zelula osasuntsu asko hazteko, gaixotasunak suntsitutako zelulen funtzioa leheneratzeko”. Aurretiazko ikerketek porrot egin zuten saguaren beta zelulen biderketan.
|
|
2011
|
|
|
Gero hori molekula mailako azterketan froga daiteke, noski. ...ea delako; lau gene horien parte hartzearekin zelula helduari esaten zaio dagoeneko ez dela zelula espezializatu heldu bat, enbrioien zelula amaren tankerakoa baizik, pluripotentzia la.Bai, baina ez dira enbrioien zelulak, induzituak baizik (IPS), eta ez da segurua enbrioien ama zelulen gisako jarrera dutenik kasu guztietan.Lehen lehenik, ehun mota guztietara desberdin ditzakezula ikusita, frogatu
|
dezakezu
zelula pluripotentzialak direla. Eta gero, lerro germinala produzitzen duzula ziurtatu.
|
|
|
IPS enbrioi zelulek minbizia sortzeko erraztasun handiagoa dutela dio ikerketa batek; enbrioien zelula amen lekua bete
|
dezaketen
zelula horietan denbora gutxian aurkitu duten bigarren arazo konplexua da.
|
|
|
Zehazki, txertatzen dituzten sekuentzia genetikoek proteina fluoreszente bat espresatzen dute zelula jakinetan, esaterako, bihotzean, gibelean, odol hodietan edo neuronetan. Hartara, erraz ikus
|
ditzakete
zelula horiek.
|
|
2012
|
|
|
Kanoi baten tiroak eragindako efektua dardaraldi huts hutsa da. Atxikita zegoen lohi edo lokatz bigunetik libratu eta gorpua ur azalera ateraraziko luke, baldin eta bestelako faktoreen eraginez horretarako prest balego; edota gorpuak gaindi
|
dezake
zelula ehunen parte erdi ustelduen gogortasuna, eta era horretan barrunbeak errazago dilatutako dira gasaren eraginaren pean.
|
|
|
Lehenengo teoriak erabilitako teknika adierazten du. Obuluak eta esperma in vitro laborategian manipulatzeak estres fisiko eta kimikoa eragin
|
lezake
zelulentzat, eta horrek mutazio kopurua handitzea ekar lezake, eta, beraz, sortzetiko malformazioak. Teknika bera, amaren tratamendu hormonala eta gurasoen osasun arazoak dira malformazioen faktore arduradunak Halaber, susmoa dago obulazioa eragiteko amaren hormona tratamenduak paper bat joka dezakeela.
|
|
2013
|
|
|
«Ernalketaren unean gertatzen diren anomalia genetiko edo kromosomikoen emaitza da», esan du Palacios. Ez dago emakumearekin edo gizonarekin lotutako faktorerik, ziurtasunez aurreikus
|
dezaketenik
zelula banaketak huts egiten duen haurdunaldi mota hori gertatuko dela. Ez dago emakumearekin edo gizonarekin lotutako faktorerik, huts egindako ernaldia aurreikus dezaketenak Hala ere, Pekineko Unibertsitateko Pediatria Institutuak (Txina) egindako ikerketa batek enbrionatua azido foliko maila apalekin edo B edo bitaminekin ernaltzen du haurdunaldian.
|
|
2015
|
|
|
b) Adierazi
|
itzazu
zelula prokariotoen eta eukarioten arteko antzekotasunak eta desberdintasunak:
|
|
|
– Zer sexugabeko ugalketa prozesu izan
|
ditzake
zelula batek?
|
|
|
Transfekzio iragankorrak, aztergai den proteinaren adierazpen maila oso altu, eta beraz ez fisiologikoak, eragiten ditu, askotanbideragarritasun zelularra kaltetuz. Hau dela eta, Hydroxytamoxifen (4 OHT) bidez HA BOK modukontrolatu batean adierazi
|
dezaketen
zelula induzigarriak ekoiztu genituen. Ondoren, 4 OHTrekin 24orduz tratatutako HeLa zelula induzigarriak estaurosporina (STS) agente apoptotikoarekin tratatu, eta 3,7 eta 16 orduz inkubatu ziren.
|
|
2016
|
|
|
b) Adierazi
|
itzazu
zelula prokariotoen eta eukarioten arteko antzekotasunak eta desberdintasunak:
|
|
|
2 Bete
|
ezazu
zelula eukarioten herentzia prozesuari buruzko kontzeptu mapa.
|
|
|
b) Adierazi
|
itzazu
zelula prokariotoen eta eukarioten arteko antzekotasunak eta desberdintasunak:
|
|
|
Zer sexugabeko ugalketa prozesu izan
|
ditzake
zelula batek?
|
|
|
Myristika generoko intxaur muskatuak mirmixina du, intxaur muskatuaren olio esentzialean kantitate txikitan agertzen den konposatu kimiko organiko naturala eta, proportzio txikiagoan bada ere, perrexila bezalako beste espezie batzuetan agertzen dena. Substantzia horrek neurotoxina eragin
|
dezake
zeluletan, eta propietate psikoaktiboak ditu sukaldeek baino dosi handiagoetan. Intxaur muskatuaren gehiegizko dosietan bakarrik gerta daiteke intoxikazioa goragalea, okadak, antsietatea, buruko mina eta haluzinazioak erabiliz.
|
|
2017
|
|
|
2 Bete
|
ezazu
zelula eukarioten herentzia prozesuari buruzko kontzeptu mapa.
|
|
|
MAS (50 55kDa) beraz pentsa
|
dezakegu
zelula hauetan proteina eraldatua soilik espresatzen dela, edota Ang 1 rentratamenduaren ondorioz proteina eraldatzen dela. Dena den, hipotesi hauek baieztatzeko datuesperimental gehiago behar dira.
|
|
|
2 Bete
|
ezazu
zelula eukarioten herentzia prozesuari buruzko kontzeptu mapa.
|
|
|
▪ Zikloari legenda ezar
|
iezaiozu
zelulen izenarekin, bai eta banakoaren baitan kariotipoaren egonkortasuna belaunaldiz belaunaldi segurtatzen duen mekanismoen izenarekin.
|
|
2018
|
|
|
Jatorrizko organismo unizelularrak hilezkorrak ziren. Eboluzioaren puntu batean, bizitza multizelularra garatu ahal izan zen, zelulak bitan zatitzen eta desberdintzen hasi zirelako, eta funtzio ezberdinak bete
|
zitzaketen
zelula motak agertuz joan zirelako. Hartara, organismo handiagoak eta konplexuagoak (biologikoki, morfologikoki, funtzionalki, etab.) agertzea ahalbidetu zuen lan banaketak, baina, hori lortzearekin batera, zelula horiek etengabe zatitzeko eta eraberritzeko ahalmena galdu zuten, eta zelula sexualetara mugatu zen gaitasun hura, organismo multizelularretan.
|
|
2019
|
|
|
FISH (in situ egindako hibridazio fluoreszente bikoitza) teknikaren bitartez hevinproteinarentzako kodifikatzen duen mRNA (RNA mezularia) detektatu
|
dezakegu
zelula motaezberdinetan. Kasu honetan, oliglonukleotidoz osatutako markatutako zunda batekin hevinenmRNA antzeman egin dugu giza garun postmortem ean, zehazki kortex prefrontalean.
|
|
|
Honek ez luke eraginikizan, bere aktibitatea domeinu katalitikoan aurkitzen delako, baina prodomeinua berrizere lotzen da proteinara, gune hori estaliz eta proteasa aktibitatea inaktibatuz. Azkenik, furinaizeneko beste proteina batek bigarren mozketa bat eragin
|
dezake
zelulatik kanpo, proteinaguztiz inaktibatuz (Cunningham et al, 2007).
|
|
2020
|
|
|
Bistakoa da proteinen sintesi eta degradazio szikloan desoreka gertatuz gero ondorio benetan kaltegarriak izan
|
ditzaketela
zelulek eta, oro har, organismo bizidunek. Alde batetik, mutazioen ondorioz gaizki tolestutako proteinek, zabor poltsa erabilezinak balira bezala pilatuta, zelulen heriotza eragin dezakete.
|
|
|
gorputzean botikak garraiatzeko eta modu adimentsuan entregatzeko balio lezakete, arterietako plakak kentzeko, edota kaltetutako ehunak bere onera ekartzeko. Hiru dimentsioko forma biologikoak nahieran sortzeak medikuntzari bultzada handia emango liokeela adierazi dute xenoroboten egileek, baina, horretarako, lehenik argituko lukete nola lortu funtzio jakin bat bete
|
dezaten
zelulek.
|
|
|
Birusek zelulak infektatu eta horiek hiltzeko gaitasuna dute. Gainera, zelulak zuzenean hiltzeaz gain immunitate sistema aktibatu
|
dezakete
zelula horiei erasotzeko. Laborategian eraldatutako birus onkolitikoak tumorean zuzenean txertatzen dira eta immunoterapiarekin konbinatuz tumorea gutxitzen dutela eta melanoma pazienteen biziraupena handitu egiten dutela ikusi da.
|
|
|
Birusek zelulak infektatu eta horiek hiltzeko gaitasuna dute. Gainera, zelulak zuzenean hiltzeaz gain immunitate sistema aktibatu
|
dezakete
zelula horiei erasotzeko. Laborategian eraldatutako birus onkolitikoak tumorean zuzenean txertatzen dira eta immunoterapiarekin konbinatuz tumorea gutxitzen dutela eta melanoma pazienteen biziraupena handitu egiten dutela ikusi da.
|
|
2021
|
|
|
lehena, bat bateko sorkuntza litzateke eta ekimen solidario baten alde mugitzen diren pertsona talde batek sortutako antolakundeak lirateke; bigarrena, autoreak" fisio prozesua" deritzona litzateke, zeina produktu edo zerbitzu baten eskaria oso handia denean gertatzen den, eskari hori asetzeko zelula berriak sortzean. Baina, baita ere, antzeman
|
ditzakegu
zelula batzuk oso handiak direnean eta zelula txikiagotan zatitzen direnean. Kasu horretan, sarearen botere harremanak deszentralizatzen dira eta ez da sortzen zelula handi baten dependentziarik.
|
|
2022
|
|
|
Garuneko tumorea sortzen da garunean edo haren inguruan zelula anormalak hazten direnean. Tumoreak eragina izan
|
dezake
zelula osasuntsuetan, baita suntsitu ere. Garuneko anoxia garuneko oxigeno faltak eragiten du.
|
|
|
Bumper a, materialaren arabera, malguagoa edo gogorragoa izango da; hortaz, erantzuna ere desberdina: gehiago errebota
|
dezakete
zelulek, edo sakonago sartu bumper ean. Guztira, lau bumper eta bost altuera ditugu.
|
|
|
Egiptoarrek duela 4.000 urte baliatzen zuten eta, Pasteurrek frogatu zuenez, izaki biziduna da: materia organikoen hartzidura proboka
|
dezakeen
zelula bakarreko mikroorganismoa, ardoa, garagardoa, alkoholak, ogia, ore batzuk eta beste hainbat elikagai ekoizteko ere baliatzen dena.
|