|
2000
|
|
|
Ez, hobe ez probatzea ere. Badakit bertzelako planak ere presta
|
nitzakeela
udan ginela profitaturik: gaur hondartzara, bihar mendira eta etzi auskalo nora.
|
|
|
Zer egin
|
dezaket
udako arratsalde gorri batean eguzkiak nere leihoari beldurra badio eta zu ez bazaude, udak ustekabean neguaren erdian harrapatzen banau derrepentean hostoak isiltzen badira lau kanpai hots entzuten diren bitartean hiru tanta lehor eta epel bat haize hilaren gainetik nora jo dezaket kalean topatuko ez bazaitut gauzak nahiko gaizki ez doazen bitartean tanta epel eskas bat atsoen pauso azkarrak berotzeko nola jakingo dut arbolak bizirik ote dauden soinurik egiten ez badute sirenen hotsa itzaltzeko. gauza ez badira nork esango dit zer gertatzen zaidan lehenengo malkoa oraindik sortu ez denean zeinen eskuak astinduko ditu betazaletan ezkutatu diren kanpaiak non babestuko naiz zure besoak urruti badaude nondik sortuko da elektrizidadea udak baimenik ematen ez badu hiru kanpai ergel eta laugarren bat zeinen arnasak berpiztuko ditu adarrak ni ere uda bihurtu naizenean zer egin dezaket udako usainak sortzen duen izerdi motelak bereganatzen
|
|
|
Zer egin dezaket udako arratsalde gorri batean eguzkiak nere leihoari beldurra badio eta zu ez bazaude? ...n hotsa itzaltzeko. gauza ez badira nork esango dit zer gertatzen zaidan lehenengo malkoa oraindik sortu ez denean zeinen eskuak astinduko ditu betazaletan ezkutatu diren kanpaiak non babestuko naiz zure besoak urruti badaude nondik sortuko da elektrizidadea udak baimenik ematen ez badu hiru kanpai ergel eta laugarren bat zeinen arnasak berpiztuko ditu adarrak ni ere uda bihurtu naizenean zer egin
|
dezaket
udako usainak sortzen duen izerdi motelak bereganatzen
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, burmuinaren eta bizkarrezur muinaren mielinaren asalduraz gaixotasunak berak eragiten duena, gaixoei beroaren efektuak gehitzen zaizkie, eta horrek nekea eragiten du, eta horrek beren jarduerak betetzea eragozten die. Epilepsiaren kasuan, pazienteak krisialdia jasan
|
dezake
udan, ordu gutxiago lo egiten badu, herrialde, festa edo beste arrazoi batzuen arteko ordu aldaketengatik, baita botikak utzi edo alkohola edo beste substantzia batzuk hartzen baditu ere. Meningitis eta entzefalitis kopuruak ere gora egin dezake, beste herrialde batzuetan hartzen diren infekzioengatik.
|
|
2003
|
|
|
Horrenbestez, diru-laguntzak ezinbestekoak ziren UEUren jardunak aurrera egin zezan. Sarrera horiek eskuratzeko UEUk liburuxka bat atera zuen eta aurreko urteetan UEU lagundu zuten enpresekin eta era kundeekin jarri zen harremanetan, baita une hartan sona handia zuen. Bergarako alkate taldea, rekin, beren udalek diru-laguntzak eman
|
ziezazkieten
udako uniber tsitatera joandako herrikoei. Diru-laguntzak eskatzeko bidalitako eskutitzean, UEUk kultura elkarteetatik jasotako babesa azpimarratu zen, bereziki Euskaltzaindiarena.
|
|
2008
|
|
|
Lau eta zazpi urteko bi haurren ama baten azalpen horrek ederki laburtzen ditu ikastetxeak oporretan irekitzeko programek familiei ekartzen dizkieten onurak. Autonomia erkidegoetako edo udaletako administrazioen edo guraso elkarteen ekimenetatik sortzen diren programa horiei esker, familiek eskola egutegian duten errutina berarekin jarrai
|
dezakete
udan, haurrak beren ikastetxera edo beste batera joaten baitira ohiko ordutegian. Gurasoek lan egiten duten Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleentzat gordeko dira plazak.
|
|
|
Ludotekak irekitzen dira, adingabeen garapenerako “baldintza ezin hobeetan” jokorako sarbidea errazteko, haurren asoziazionismoa sustatzen da, eta ekintzak garatzen dira hirigune edo landa eremu behartsuetan edo baliabide soziokomunitario eta astialdi urrikoetan. Sentsibilizazio lanak planteatzen dira, haurrek errealitate desberdinak ezagut
|
ditzaten
Uda honetarako, 6 eta 12 urte bitarteko haurrentzako hiri kanpalekuak antolatu ditu entitateak. Programazio osoak eskola ordutegiaren antzeko ordutegia betetzen du, baina ez da udako haurtzaindegi tradizionalen ordez erabili nahi, baizik eta balioetan, aisialdian edo ingurumen hezkuntzan oinarritutako hezkuntza lantzeko alternatibak bilatzen dira.
|
|
|
Haurrentzako logela batean, pintura termokromikoa dibertsio iturri izugarria izan daiteke Apaintzeko beste aukera batek ez du zerikusirik jolasekin eta entretenimenduekin, baizik eta egonaldi baten itxura aldatzearekin, urtaroaren arabera. Kolore hotzek, hala nola urdinak edo berdeak, freskotasun sentsazioa eragin
|
dezakete
udako hilabeteetan; tonu beroenek, hala nola gorriak eta horiak, bero eragin psikologikoa izango dute neguan. Gainera, altzariak kolorez alda daitezke giro tenperaturen arabera, bai arrazoi estetikoengatik, bai ohartarazteko bero iturri batetik hurbilegi egotean eragina izan dezakeen.
|
|
|
Gero leggins zuri batzuk. Dei
|
diezaiogun
udari, pentsatu dut, toparen laztanak Barrutiaren zantzu urrunak ekarri dizkidalarik.
|
|
|
Judith Montero saxo joleak esaten du askotan entzun dituela, baita musikari profesionalen ahotan ere" joe, itxura hutsari begiratuta ondo jo behar du horrek" bezalako esaldiak. Imajinatu
|
dezakegu
udako gau bat eta nazioarteko musikarien topaketa baten osteko afaria terraza batean. Eta gizon bat, altua, gabardinarekin.
|
|
2011
|
|
|
Eltxoak, labezomorroak, zimitzak eta arkakusoak. Ez dira Apokalipsiaren lau zaldizkoak, baina izurrite horiek edozeini eragin
|
diezaiokete
uda. Adituek udako beroetan ugaltzen laguntzen duten hainbat baldintza aipatzen dituzte, eta horiek prebenitzeko eta horiei aurre egiteko hainbat aholku ematen dituzte.
|
|
|
“Mykolak esaten digu bere gurasoei hona etortzea gustatuko litzaiekeela, baina ez daukatela dirurik; noski, hemengo 200 eurok osatzen dute hango soldata bat, beraz….”. Txernobilgo haurrek hemezortzi urte betetzen dituzten arte jarrai
|
dezakete
udan hona etortzen. Mykolak hamabi ditu oraindik, eta badirudi, oraingoz behintzat, etortzen jarraitu nahi duela.
|
|
2012
|
|
|
Su elementuak uda irudikatzen du bost elementuen teorian, eta bihotza eta heste meharra gobernatzen dituen energia ematen digu. Su elementuak gobernatzen dituen organo horiei kalte egin
|
diezaieke
udako tenperatura igoerak, energia desorekaren bat izanez gero; hots, organismoan energia gehiegi edo gutxiegi izanez gero.
|
|
|
Azken orduko erosketak: azken asteetan Burtsan erosketak egitea erabaki duten inbertitzaileek, enpresek kotizatzen duten prezio apalak aprobetxatuz, mantendu egin
|
ditzakete
udako hilabeteetan, baina defentsa mekanismo batzuk aplikatu behar dituzte. Eraginkorrenetako bat “stop loss” agindua erabiltzea da, galerak modu dramatikoan areagotu ez daitezen.
|
|
|
Sahara itsaso bihurtzeko asmoari buruzko informazio iturria bat bakarra dela, hain segur. Kontuan hartzen badugu Frantziako prentsan ez dudala egitasmo horri buruzko arrastorik aurkitu, pentsa al
|
genezake
udako suge horietako baten aurrean gaudela. Kosta egiten zait onartzea, Scientific American aldizkari ospetsua eta serioa delako.
|
|
2013
|
|
|
Helburu horrekin, José Manuel Entrecanales Fundazioak (FMJE), Unibertsitate eta Enpresa Fundazioarekin batera, abian jarri du «Ekin zure praktikak» programa, jarraipena izateko asmoarekin sortu dena eta esperientzia preprofesionaltzat jotzen dena. «Ekin zure praktikak» programa Programa horretan interesa duten unibertsitateko ikasleek startup etan ordaindutako prestakuntza praktikak egin
|
ditzakete
udan, uztailean eta abuztuan. Ordainketa 800 eurokoa da hilean, eta oinarri teknologikoko bederatzi startup etan egingo da, Madrilen eta Bartzelonan.
|
|
|
Katuek bero kolpe arriskutsua ere jasan
|
dezakete
udan, eta heriotza eragiteko arriskua dago
|
|
|
3 Oporraldi merkeagoak haurrekin: hozkailua eta termoak Etxetik kanpo, txiringitoan edo beste jatetxe batean umeekin jatea ez da oso aukera egokia, ekonomizatu nahi bada, familia osoarentzako otordu batek nabarmen igo
|
baitezake
udako irteeraren kostua. Aukerarik errentagarriena hozkailura eta termora jotzea da, hondartzako mokadu dibertigarri bat antolatzeko.
|
|
|
Ai, Emily Dickinson, zuk bai jakin! " Ohartzen naizenean hilkorrek ikusiko ez duten lorategiak aliritzira segatzen dituela lore kuskuak, eta erleari ere izkin egiten diola, alde batera utz
|
dezaket
uda, kexarik batere gabe". Norberaren baitako lorategi horretan norberari gogoko zaizkion haziak erein ezean, akabo.
|
|
|
Ikus
|
dezagun
uda nola doan eta galde iezadazu berriz azken gauean.
|
|
2014
|
|
|
Horri buruzko ikerketa berriena 2014ko ekainean argitaratu zen Preventing chronicsease aldizkarian. Literatura zientifikoaren berrikuspen sistematikoa da, eta Harvardeko Unibertsitateko hiru ikertzailek ondorioztatu dute eskola adineko haurrek erritmo bizkorragoan igo
|
dezaketela
uda, eskola urtearekin alderatuta, eta hori nabarmenagoa dela jada gehiegizko pisua edo obesitatea duten txikitan. Zergatik gertatzen da hori?
|
|
2015
|
|
|
Ahal den neurrian teknizismoak alde batera utziz, saiatuko naiz Ilargiak zeruan egiten dituen mugimenduak azaltzen. Har
|
dezagun
udako solstizio eguneko Ilargi berririk gertuena. Fase horretan, ez dugu Ilargia ikusten, egunez dabilelako, Eguzkitik gertu.
|
|
|
Hori da. Supermerkatura joanez gero, sasoikoak ez diren elikagaiak aurkitu ditzakezu; edozer barazki edo fruta eros
|
dezakezu
udan zein neguan. Ondorioz, naturak dituen zikloen ezagutza galdu dugu.
|
|
|
Horretarako, solaskide beharra zeukaten Espainiako Gobernuarekin. Eta Urmeneta prest; eta 1977ko udan, behar ziren kudeaketak egin zituen Madrilekin" Lehenbiziko aldiz espainiar lurraldean —eta Iruñean— funtziona
|
zezan
Udako Euskal Unibertsitateak. Haren etsaiak ere ukan zituen Nafarroan".
|
|
2016
|
|
|
Baina, baserritarrentzat, eguraldia hizketarako gaia baino gehiago izan ohi da. Urteko jarduna baldintza
|
dezake
uda euritsu batek, negu epel batek edo abuztuko harri ekaitzak. Uda honetako eguraldiak, ordea, ez die denei era berean eragin:
|
|
|
Goza
|
ezazu
uda euskaraz!
|
|
|
Baso suteek eragin handia izan
|
dezakete
udan hainbat ingurumen jarduerarekin
|
|
2019
|
|
|
Bueno, luzatzen ari naiz, eta bizitza konplikatua izan arren gutun hauek sinpleak izatea erabaki dut, zuri gauzak kontatuz neure buruari ere argituko dizkiodalakoan; beraz, segi
|
dezadan
udako nire foiletoiaren kontaketarekin.
|
|
|
Itxi ditzagun begiak eta pentsa
|
dezagun
udan, astigar baten azpian egosita, jaten den hamaka batean. Irudi idiliko horrek ezkutatu egin lezake (neurri batean) lo indarberritzaile baten sekretua.
|
|
|
Jo
|
dezagun
udako 3 hilabete dontsu horietara: Alde eta koska dezentekoa ateratzen du Donostiak uda aldean.
|
|
2020
|
|
|
Hala, frankismo garaiaren hasieran batelak eta motordun txalupa gutxi batzuk geratu ziren moilan, kofradiarik gabe. Dena den, horien jabeek arrantzan jarraitu zuten, eta Alberdik lehen eskutik jakin ahal izan duenez, fabrikako urte osoko jornala adina atera
|
zezaketen
uda batean txibiak arrantzatuz. Udan ohikoa zen senarrak txibiak arrantzatzea eta, ondoren, emazteak herrian harrapakin horiek saltzea jatetxeetan, etxeetan zein jauregietan.
|
|
|
Segurua da? Kutsatzeko arriskua beti dago, baina bizilagunek Igerileku Komunitarioa erabil
|
dezakete
uda honetan, Komunitateko Batzar Nagusiak irekiera onartzen badu. Azkenik igerilekua irekitzea erabakitzen bada, nahitaezkoa da higiene eta segurtasun neurriak hartzea pilaketak saihesteko eta instalazioak beti desinfektatuta edukitzeko.
|
|
|
Hala ere, Perez sailburuak ez du galdutzat eman nahi udako sasoia. «Barrualdeko turismoak, landa gunekoak, adibidez, eduki
|
dezake
uda txukun bat. Hiriko hoteletan erreserba asko galdu dituzte, baina landa guneetan ez hainbeste».
|
|
|
Walter Benjaminen arrastoan idatzi zuten Theodor Adorno, Max Horkheimer eta gaurko mundua ulertzeko gakoak eman dizkiguten beste pentsalari batzuek. Gehiago jakin nahi duenak eros dezala Aiestaran Urizen liburua, eta irakur
|
dezala
udan besaulki batean eserita.
|
|
2021
|
|
|
Iparraldean behar genituen estreinatu. Plazaz estreinatu genuen, baina ideia zen udan ematea; estreinaldia egin genuen erakusteko zer eman
|
zezakeen
udan Euskal Herriko plazetan.
|
|
|
Imagina
|
ezazu
udako gau bat itsasoaren ondoan,
|
|
|
Oso herritar kezkatu eta arduratsuak ikusi ditut. Ekainaren eta abenduaren hasieretan «salba
|
dezagun
udara, salba ditzagun Gabonak» esaten ziguten berberak mutu dira orain.
|
|
|
Siberia Gasteiz baino, Gasteiz tropikala. Uda da gozatzeko urtarorik oparoena eta, astronomiak erakusten digunaren aurka, ez da uda amaitu, eta, beraz, luza
|
dezagun
uda!
|
|
2022
|
|
|
Honaino, Pascal Bonifaceren kalkuluak. Eta honaino iritsi bazara, ARGIAko irakurle, jakin
|
ezazu
udako oporren aurreko azken Net Hurbil hau dela Pello Zubiria Kaminoren azkena. Lankide gazteago eta indartsuagoei heldu zaie txanda.
|
|
|
tokiko hornikuntza jasangarria lortzea, ekoizpen ekoeraginkorra eta jasangarria lortzea, ekodiseinuaren alde egitea, kontsumitzailea tartean sartzea eta digitalizazioa sartzea”, azaldu du. Tokiko elikagaiak eta zero kilometrokoak Globalizazioaren ondorioz, Hego Afrikako laranjak jan
|
ditzakegu
udan, edo Argentinako edo Zeelanda Berriko legatza, Kantauri Itsasokotik kanpo. Baina elikagaiak planetaren beste muturretik ekartzeak oso karbono aztarna handia uzten du, eta gutxiago ezagutzen diren tokiko produktuak ahaztera behartzen ditu.
|
|
|
Landare batzuek dermatitisa eragin
|
dezakete
udan. Apioak, perrexilak, laranjak, limak eta limoiak, azenarioak edo pikuek furokoloak dituzte, ukitzean —nekazariek edo lorezainek askotan erabiltzen dute hori— edo elikagai horiek erabiltzean, adibidez, irenstean azaleratzen diren konposatuak.
|
|
|
Alicia Martínez Nahiz eta kaktazeoak ez diren oso landare zorrotzak, jarraian azalduko dizkizugun zainketa batzuk behar dira: Argia Eguzki asko behar dute garatzeko, baina izpien zuzeneko ekintzak kalte egin
|
diezaieke
udako alderik zorrotzenean. Horregatik, maketetan kaktusak landatzen direnean, komeni da urte sasoi horretan denbora guztian eguzkitan ez uztea.
|
|
|
Abuztuaren amaierarekin eta irailaren etorrerarekin esan
|
dezakegu
uda amaitu dela. Urtaro modura oraindik ere egun batzuk geratzen zaizkion arren bizi esperantzan, uda denboraldia amaitutzat eman dezakegu ikasturtearen iritsierarekin.
|