|
2000
|
|
|
etsipena, maitasuna, desioen ezintasuna, itxaropena,... Izan ere, gaueko giroaren bidez," iluntasunaren baitan gordetzen den pasioa ageri da liburuko orrialde guztietan." (Egunkaria) Gaueko amets honetan, alkoholaren zorabioaren eraginez, hilak eta biziak batera agertuko dira. Izan ere, bizitzaren mozkorralditzat har
|
genitzake
ipuin hauek, gaueko ametsen mundua irudikatzeko erabilia. Xede honekin, askotan gaueko harremanen berri ematen zaigu.
|
|
|
Bestalde, askotan ezusteak aurki
|
ditzakegu
ipuinetan. Gainera," badu Lukurenaren antzik ipuin beltzen tradizioari dagokionean." (Jakin 106)
|
|
|
Hauetan aurkezten diren testuei buruz, esan
|
genezake
ipuinak ordez koadroen eszena biziak direla. Humore beltza, krudela funtsezkoa da, maiz Miranderek duen estiloaren antzera.
|
|
|
Gai hauetaz gain, droga eta sexuari ere askotan erreferentzia egiten zaie. Are gehiago, heriotzaren zantzuak topa
|
ditzakegu
ipuin askotan. Izan ere, itsasoa ilusio eta desiraz betea egoteaz gain, batzuetan heriotzarekin ere pareka baitezakegu.
|
|
2002
|
|
|
Espreski landu ezik, ipuin kontakizunaren markatzaile propioak bereganatzerik ez dagoela gogoratzen digu, bere eduki, betekizun eta espektatibak barne.Hori guztia sakontzeko modua delakoan, beraz, ipuingintza jorratuko dugu ahozgorako irakurketetan. Atal hau bukatzeko, ekar
|
dezagun
ipuin bidezko hizkuntza praktikaz Larringanek esandako hau: «(...) testu mailako lanetarako abiapuntuegokia begitantzen zaigu,, aldatzen den hori?,, ukitzen den hori?
|
|
2005
|
|
|
Besteetan kontaketa lineala bada ere amaiera latzekin topo egiten dugu edo askotan gertatzen den lez amaiera lausotzen da. Esan
|
genezake
ipuin askok ez dutela amaierarik, narrazioa zabalik geratzen da. Egileak berak dioskunez, amaiera ez izatea beste amaiera mota bat da.
|
|
|
Amaitzean konturatu naiz Garazik ere konta
|
lezakeela
ipuin beraren bertsio bat.
|
|
2006
|
|
|
Ulertzeko gauza bada, irakur
|
iezazkiozu
ipuinak: eskolan hasten diren haurrez, lanera doazen eta arratsaldean lana amaitutakoan umeen bila ostera datozen aita amez, haurtzaindegi edo eskolako jarduerez...
|
|
|
Bai, utz iezadazue telenobela bat egiteko balio
|
dezakeen
ipuin batekopertsonaiak asmatzen.
|
|
|
Era horretakoak ziren, agidanean, Akinosukek kontatu ohi zituen antigoaleko ipuin fantastikoak, eta pentsa
|
genezake
ipuina kontatzen ari zen bitartean jotzen zuen biwaren soinuak hitzak bezain adierazkorrak zirela, hala baita garaikideen adierazpena. Eman dezagun Akinosuke goiko ipuin hori kontatzen ari dela...
|
|
2007
|
|
|
Halaber, ipuinen bitartez, neska mutilek ikasten dute gizartean nor eta zer balioesten den (Desmond, 2001). Azkenik, haurrek bereganatu
|
ditzakete
ipuinen bitartez herrien, kulturen, familiaren, eskolaren eta beste hainbat gizarte gairen inguruko ezagutzak.
|
|
|
Artetak pentsatzen badu nazio espainola nazionalismo espainolak sortu duela, ezin du esan nazionalismo ororen kontra dagoenik. Alderantziz, nazio espainola nazionalismo espainolik gabe sortu dela pentsatzen badu, nazionalista itsu batek asma
|
zezakeen
ipuina asmatu beharrean aurkitzen da, eta horrek ere agerian utziko luke horrelako nazionalista batek ezin duela nazionalismo guztien aurka egon. Bietara kontraesana.
|
|
2009
|
|
|
Sofa: azalean agertzen zaigun altzari honen inguruan bildu
|
ditzakegu
ipuin guztietako gertaerak eta, bide batez, bizitzeko behar ditugun oinarrizko ekintzak eta etxeetan gertatzen diren sozializazio saio guztiak. Jan edan eta lo egiten dugu bertan, baita sexua eta solasaldiak ere.
|
|
|
Tolstoiren narrazioetan inspirazioa bilatu arren, zuri segitzen zuen aurreko folioak. Zer konta
|
zezakeen
ipuin batean?, zeri heldu. Berehala, senarra etorri zitzaion akordura.
|
|
|
Hori izan da, gizakiaren sorreratik gaur arte, gizakiak erabili duen metodo nagusia (bakarra ez errateagatik). Asma
|
dezagun
ipuin bat, mito bat, fabula bat... eta geure arazoa konpontzen saiatzeaz gain, bere ulermena ere erraztuko dugu. Hori izango zen, agian, Platonen ikuspegia.
|
|
2010
|
|
|
Ipuinetako pertsonaiak ez zaizkit arrotz egiten: ingurukoak sentitzen ditut, albotik paseatzen doazen pertsonek izan
|
ditzakete
ipuinotan agertzen diren dramak edo antzekoak, hein batean, antiheroiak dira. Ipuinetan desmitifikazioa sumatzen dut, desidealizazioa, antitraszendentzia.
|
|
|
Ez da zu kezkatzea nire helburua, baina pentsatuz eta pentsatuz igaro dira beste sei minutu eta bakarra geratzen zaizu. Beraz, hasperen sakon bat eginez amai
|
ezazu
ipuina.
|
|
2011
|
|
|
Hara hor ipuinaren puskak, zoroaren pentsamendu suntsitua bezala. Esaldi luze bat asma
|
dezake
ipuina bukatzeko, tiki taka, tiki taka, gero puntua eta kito.
|
|
|
Liburuak pantailaratzeko erreparoak agertu dituen arren, egina du halakorik, Historias del Kronen eta Obaba ren (2005) kasuetan. Bernardo Atxagaren Obabakoak irakurri duen edonork antzeman
|
dezake
ipuinez osaturiko lanak ez dirudiela batere erraza zeluloide bilakatzeko. Baina eleberria izugarri gustatu zitzaion Armendarizi, ondoren Atxaga ezagutu zuen, eta obra zinemara egokitzeaz mintzatu ziren.
|
|
2012
|
|
|
Aplikazioei esker haurrak jarrera aktiboa izan
|
dezake
ipuinaren kontaketan, hala, umeak ipuineko irudiak ikusi, musika entzun eta jolas egiteko aukera izango du, istorioa entzuten duen bitartean. Haurrak kontzeptu berriak modu errazagoan ikasiko ditu irudiaren eta soinuaren laguntzaz.
|
|
|
Baina, jarrai
|
dezagun
ipuinaren bigarren pasartearekin, Zizurrera bidean utzi ditugu Oihenart eta Azellako zubian batu zaion morroia. Hona hautatu dugun bigarren pasartea:
|
|
|
Eguerdian, 12:00etatik 14:00etara, ipuinak egingo dira ume txikientzako Zurrategin; Ondoren, ipuin poteoa, kontsultorioa Pello Añorgarekin eta orakulua ere jarriko dute herriko plazan nahi duenak kontsulta dezan. Kontalari ibiltariak kalean zein tabernetan ibiliko dira eta edonork kontatu
|
dezakeela
ipuinak azpimarratu nahi izan digute. Izan ere, 17:00etan ipuin maratoia abiatuko da.
|
|
2014
|
|
|
Zehatzago esanda Roman Jacobsonen teoriari jarraituz—, eskema hutsak dira, interpreteek beren modura animatzen dituztenak, hala nola egiten duten hiztunek hizkuntzarekin. Bada, Lawrence eta Txoria izenburua izan
|
zezakeen
ipuinak, vox populi horrek, antzinako munduan kokatzen zuen Lawrence, presagioek eragina zuten iragan denboran. Virgiliorenean, hain zuzen ere, zeinen jaiotzan, Jesusenean bezalaxe, mirari asko gertatu ziren; edo Julio Zesarrenean, zeinen heriotza bezperan txori bat, erregetxoa, mokoan ereinotz hosto bat zekarrena, hila gertatu zen Senatuan.
|
|
|
Haxerihargaitz zirtzila da, ez du izen giristinoa, ohoin eta oportunista da, balentriaren bila doa eta horren hitzak mirakulua dakar. Baina denbora berean dei
|
genezake
ipuin hau Haxerihargaitzen Damaseko bidea edo zirtzilaren konbertsioa: ogiak du salbatzen eta biltze ekonomia utzirik, ulertzen du uzta segurragoa dela mundu honetan irautekotan.
|
|
2015
|
|
|
Esaldi horrekintxe buka
|
nezakeen
ipuina, txantxetan bezala hasi dudana, hirugarren pertsonatik lehenengora itzuliz.
|
|
|
Aldaketak izan
|
ditzake
ipuinak baina funtsean istorio bertsua da.
|
|
|
Edonork konta
|
ditzake
ipuinak?
|
|
|
Kreditorik ez daukadala.... Gizon alu horiek! AITAAAAAA, konta
|
iezadazu
ipuina otoi. Badakizu, gizon horrena, mundua sortu duena. Berriz????
|
|
2016
|
|
|
Bigarren atala? Ez
|
iezadazu
ipuinik kontatu, egiten dio deiadar emakumeak (atso hitza darabil komisarioak tarteka)?, ez naiz hain gajoa, hain tuntuna, hain zanpana, hain inozoa kontu hori irensteko.
|
|
|
Eta zer gertatuko da neska hau eta bere laguna harrapatzen badituzte eta beste hamar urteko kartzela ematen badiate? Benetan, ahaztu
|
itzak
ipuin horiek, eta libra hadi Jone eta bere lagunaz lehenbailehen."
|
|
2017
|
|
|
Sar dadila kalabazan. Itxi
|
dezagun
ipuinaren parentesia.
|
|
|
Basarri Nemesio Etxaniz, Elvis eta Johnny Cash jarriko ditugu protagonista gisa. Ireki
|
dezagun
ipuinerako parentesia:
|
|
2019
|
|
|
18 urtetik gorakoek parte har dezakete lehiaketan, eta horiek urriaren 31ra bitartean aurkez
|
ditzakete
ipuinak.
|
|
|
Zer ekar
|
diezaieke
ipuin horiek XXI. mendeko ume zein helduei?
|
|
|
Konta
|
iezaguzu
ipuin bat! esan zuen Martxoko Erbiak.
|
|
|
Bartleby baino hamar urte lehenago sortua, Melvilleren narrazioa argitaratu zenean Longaina ez zegoen artean ingelesez. Idazleak nekez izan
|
zezakeen
ipuin errusiarraren berri, baina Gogolen pertsonaia Bartlebyren pasta eta kasta berekoa da. Biak dira eskribatzaileak.
|
|
|
Ez nauzu zorotzat hartuko? Har
|
ezazu
ipuin baten gisa orain kontatu nahi dizudana.
|
|
|
Ez dago beste modurik, erantzukizunik gabe utziko bazaituzte. Onar
|
dezakezu
ipuinak zeuk idatzi zenituela, baina ez aitortu nork estali zien azala liburuei. Aingeruak ere, azken batean, deabru bihur litezke hego haizea dabilenean, eta gogoan izan egileak ez duela salmentaren ehuneko hamarra baino gehiago jasotzen; beraz, zer edo zer egin da ala ez, inork ez baditu erosten!
|
|
2020
|
|
|
Ekar
|
dezagun
ipuina gure gaurko kasura. Hezkuntzan zer gertatzen den jakin nahi badugu, galde diezaiegun aurrena umeei, ikasleei.
|
|
|
Testuko elkarrizketak konpara itzazu pertsonaien arteko harremanen ulertzeko. Ondotik, elkarrizketak toki egokian kola
|
itzazu
ipuinaren liburuxkan.
|
|
|
Ahoz adieraz
|
ezazu
Ipuinaren zati baten antzeztea
|
|
|
Otsoak maiz ageri dira literaturan. Hauta
|
ezazu
ipuin bat eta irakur. Hautatu duzun ipuineko otsoaren potreta egizu.
|
|
2021
|
|
|
Horretarako idazle horiek beren barrunbeetara sartzen dira, hizkuntzaren eta literaturaren tresneriarekin, eta tresneria hori zenbat eta landuagoa izan, murgiltze ariketa luzeagoa eta probetxugarriagoa izan daiteke, oxigeno gehiago daukagulako. Murgil gaitezke geure oroitzapenetan, adibidez, ia ahaztuta geneukan haurtzaroko momenturen batetik usain baten deskribapena atera dezakegu, ametsetako haluzinazioez baliatuta higuin terrorifikoak sor genitzake, asma
|
genezake
ipuin erotiko baterako pertsonaia bat, hankarteak biguntzen eta gogortzen dakiena, odolaren mareak eta aluaren zirrarak eragiten dituena. Idatz dezakegu maitasunez eta gorrotoz, intuizioz eta bulkadaz, modu teknikotik haratago doan modu emozionalean.
|
|
|
Hori bai, eztiak ezti, eztenak beti ezten: Boccaccioren espiritu kritikoa gogoan, konta
|
genitzakeen
ipuinak ezin litezke txaletaren jabeen gogoko izan.
|
|
|
â Kutsatzaile asintomatikoak direlako ordea! ⣠Zeinek sinistu
|
lezake
ipuin hori. Asintomatikoa, hemen, faxismoa duk... huan!
|
|
2022
|
|
|
ezdenboran eta eztokian, edo denboraz eta tokiz kanpora. Arbasoei buruzko goiko esaldian adierazten dena formalki ipuin moduan kontatu ezkero, ipuinak ez luke gezurrik esango, ezin
|
bailezake
ipuin batek sekula gezurrik esan. Baina behin toki denboretaraino amildu ezkero, nolatan sinistu holako gizarte bat izan zela benetan?
|
|
|
Irakur
|
itzazu
ipuinaren lehen hiru lerroak eta azken lerroa. Zer da aldatu?
|