|
2000
|
|
|
Hura bai zen norberarentzako aurkikuntzahandia! Berak gorpuzten zuen, oraindik ametsa izatera ere ailegatzen ez zena; hots, berak frogatzen zuen, hizkuntza estrainioa nagusitan bereganatu arren, inoizko bateaneuskaraz ere isur
|
nitzakeela
garai hartan zirri borratzen ari nintzen poematontoleszenteak. Txillardegik egin bazuen, nik ere egin nezakeen, zergatik ez?
|
|
2003
|
|
|
1760 eta 1860 bitartean ume ez legitimoen zenbatekoak gora egiten du, 1857an gailurra jotzen duen arte %5, 8arekin (López Cordón, 1986: 162). Dena den, aise uler
|
dezakegu
garai hartan zabaltzen doazen zenbait ohituren lasaitzeak elizjendea eskandalizatzea: goi mailakoen arteko harreman liberalak, beren moda, luxu, festa, bigira eta abarrekin; sexuarekin ulerbera den propaganda ilustratua, larrua jotzea ez dela bekatu dioena; misiolari eta apaizek behin eta berriz eragotzi arren, eliztarrek herriko festak eta dantzak berrezartzeko eskatzea...
|
|
2004
|
|
|
Biaskatasun modu horiek, etikarako premiazkoa zena eta politikan parte hartzeko aukeraematen zuena, Spinoza rcn subjcktu etiko politikoan ikus daitczke argi cta garbi. Denadela, burgesia boterera heldu aurretik ezin uler
|
dezakegu
garai hartako askatasunaren eskaera bere sakontasun osoan. Burgesiarekin, gizakiak aske izan behar zuen inolako oztoporik gabe negozio ekonomikoak martxan jartzeko, edo bakoitzak nahi zuen lan motaaukcratzeko, cdota lan egin ala ez erabakitzeko.
|
|
|
Pentsa
|
ezazu
garai hartako pentsaeran ez zela ulerterraza marxismoaz idaztea; urte horietan kontu berria zen hori, eta askori ez zitzaion ondo irudituko, hainbatentzat ez zen ondo ikusia ziur. Baina, aldi berean, beharrezkoa zen gure ustez, euskara mundu berrietara ireki behar zen.
|
|
2008
|
|
|
Duela bi milioi urte, gizaki bat (“homo” generokoa), haragijalea eta entzefalo masa nabarmena zituen. Proteinek, seguruenik, lagundu egin zuten ‘Australopithecus’ ek hobeto jasan
|
zitzaten
garai hartako baldintza gogorrak Ikertzaileentzat, urrutiko hominido haien ezaugarri nabarmenetako bat da hildako animalien hezurrak hausteko eta balio energetiko eta elikagarriko substantzia batez (tuetanoa) elikatzeko harrizko tresnak erabili zituzten lehen izaki bizidunak izan zirela. Juan Luis Arsuaga paleoantropologoa bere ‘Los aborígenes.
|
|
2009
|
|
|
Begiratu
|
diezaiogun
garai hartako testuinguru historikoari: bigarren industria iraultzaren eztanda bizi zuten, eta eguneroko bizitzan sekulako aldaketak bizi zituzten; migrazio itzelak gertatzen ari ziren.
|
|
2011
|
|
|
Ez da bakarra, baina oso interesgarria da. Eta merezi du, historiografiaren bidez ezagutu
|
dezakegulako
garai hartako kultura eta pentsaera. Ez pentsaera bakarra zegoelako, baina horietako bat ulertuta hobeto ulertu daitezkeelako besteak.
|
|
2014
|
|
|
2 Lot
|
itzazu
garai hartako testu hauek Aro Modernoko dagokien monarkiarekin, eta arrazoitu erantzuna.
|
|
|
5 Garai hartan, Erdi Aroko gizarte estamentalak bere horretan iraun zuela esan dezakegu. Hura gogoratzeko, osa
|
ezazu
garai hartako gizartearen piramidea.
|
|
2015
|
|
|
Druida jakintsua Marcus Aureliusi adierazten saiatu zen moduan, barbaroak kanpoan uzteko harresiak eraikitzea alferrikakoa izateaz gain baliabide galera handia zen. Imajinatu
|
ditzakegu
garai hartako politikariak esanez" Atxiki ditzagun barbaroak kanpoan! Eraiki hesi gehiago inperioa defenditzeko!".
|
|
|
Garai batian dexenteko audientziya izantzun, nahizta nik ezinun ulertu nola engantxau zeikenprograma estilo harta. Ikaslia
|
nitzan
garai hartan ta igual (esketx hayekin enitzalako identifikauta sentitzen eo) horreatik izango zan ez gustatzia. Oindala urte batzuk Donostialdeko HHI/ EPA bateko irakasle jardunian ai nitzala, kuriosidade batekin konturau nitzan.
|
|
|
Berak aitortu dauku joan etorri asko ibili izan duela lekukotasun bila, Medoken gaindi, Alemanian ere eta segurki Euskal Herrian. Doi doia aipa
|
nezake
garai hartan zer engaiamendua hartu zuten Euskaldun asko eta askok eta bertzek ere, faxismoa eta nazismoa menperatzeko, askatasunaren eta demokraziaren izenean. De Gaulle jeneralak berak agurtu zuen ikurriña erranez" Frantziak ez du ahantziko Euskaldunen sakrifizioa".
|
|
2016
|
|
|
Kontuan har
|
ditzagun
garai hartako erroldek eskainitako beste datu egoki batzuk4 1900ekoak, 627.069 biztanlerekin, hiritarren %23, 16 jasotzen du, eta, ordea, baserritarren %76, 84 Datu horiek guztiz kontrakoak dira gaur egungoekin konparatuta. Distribuzio hori eta gaztelaniazko elebakartasunaren zein asturiar hiztunen ehunekoak antzekoak dira.
|
|
2019
|
|
|
Oraindik ez dakizu zuk gonbitetzat hartutako hura aitak eta biok ordaindutako ikastaro trinkoa izan zela. Oroit
|
ditzakezu
garai hartan jan arrotzak ematen zizkizun lanak eta, ondorengo otorduetan zer gerta ere, gosariak ederki asetzeko probesten zenituela. Gogoan izango duzu etxeko haurrek barre egiten zizutela ogi xigortua esnetan bustitzen zenuenean, eta gurasoek debekatzen zizkieten hitzak errepikarazten zizkizutela.
|
|
|
Zer jakin dezake Jaengo idazle batek, zer daki Madrilen bizi den filosofo batek benetan Euskadin gertatzen ari zenaz ez baldin bada telebista alu horretan edota prentsa espainol nazkagarrian ikusten duena? Nire aitaren ezagun batek, bizkaitarra izaki, herriko institutura joaten zen seme bat zeukan, egun batean manifestazio bat izan zen, poliziak eraso egin zuen eta mutil horren laguna, ikasmahaiko kidea, bala batek jota hil zen, 1975 urtean, zuk har ezazu aste horretako prentsa eta labur egidazu han datorrena, eta orain har
|
ezazu
garai hartako Madrileko prentsa, Sevillakoa edo Jaengoa eta konta egidazu batxilergoko mutil haren erailtzeaz kontatu zutena. Mutil haren anaia izango bazina, zer egingo zenuke?
|
|
2020
|
|
|
Deskripzioarekin iristen zara esaten duen puntura, bizpahiru zuhaitz elkarren ondoan eta abar. Hori ja niretzat... eta gero, 80ko komunikatuak ikusita hortik ibiltzen zirela, Mont de Marsan inguruan eta abar... bada, beti pentsa
|
dezakezu
garai hartan pertsona bat bahitu beste aldean eta Espainiara ekartzea posible zela, arazorik gabe; baina, beste alde batetik, Frantzian lurperatzeak logika bat badu, eta Paco Etxeberriak esaten zuen toki horrek dauzkala ezaugarri oso onak hilotz bat uzteko: errepidetik ez oso urruti, zuhaitzekin, lurraren ezaugarriak...
|
|
2022
|
|
|
–Hitz egin
|
dezakegu
garai hartan komentuan egon zen ahizparen batekin? –itaundu du Juliak.
|
|
|
Antzinako, aro klasikoko idazlanen irakurketa eta gozamena, gogoeta ibilbidea, norabide bietan egin daitekeela esan dezaket orain. Orduko argumentu, pertsonai mota, gai eta egoeren gaurkotasuna datorkigu adimenera eta ulermenera, baina egungo antzezlanen ikuskizunak bete betean eragin
|
diezaguke
garai hartan zuzenean ikusleengan bilatzen zen eragina eta helburua.
|
|
2023
|
|
|
Aztekek egindako basakerien berri Espainolekizan zutenerako, Nicolas Ovandok egundoko sarraskiak eginak zituen Hispaniolan. Gauzak bere testuinguruan jartzeko, gogora
|
dezagun
garai hartako Europa kristauaren eredu" zibilizatua": katolikoek nola sarraskitu zituzten higanotak Frantzian (San Bartolome gauean eta hurrengoetan, 1572) edo Inkisizioak nola erre zituen arerio erlijioso eta politikoak fede autoetan, eskuarki" sorgintzat" harturik.
|
|
|
NASA National Aeronautics and Space Administrationetik deitu zidatenean, pentsatu nuen iragarki bat egiteko izango zela. Inork niri harrokeria leporatu gabe esan
|
dezaket
garai hartan ni, David Robert Jones, beste izen batekin bazen ere, rock izar ospetsua nintzela, mundu guztian ezaguna, erreferentzia laudatua. Gainera, nire kantuen artean ez ziren gutxi espazioarekin eta zientzia fikzioarekin zerikusia zutenak, egokiak NASAren era askotako ekimenetarako.
|