|
2000
|
|
|
Izan ere, geldi dagoen puntua deus ez da, mugimendu ere ez da. Baina, baldin mugimenduan jartzen badugu, sor
|
ditzake
forma guztiak. Zeren puntu horrek, zeina izan daitekeen paperaren gainean darabilgun antzara edo faisai lumaren muturra, sortzen baitu lerro xuxena, baldin bertze puntu baterat xuxen irioiten badugu; sortzen du zirkunferentzia, baldin puntu finko baten inguruan biraka ipintzen badugu; eta sor dezake parabola, hiperbola... edo esfera eta oboidea eta zikloidea... forma geometriko erregular eta irregular guztiak sor ditzake, eta espazio osoa sor dezake, eta, ororen buruan, mundua sor dezake, mundua sortzen du.
|
|
2002
|
|
|
Azpilexiko hauetatik sortuko dira egin motako aditzek har
|
ditzaketen
forma posible guztiak.
|
|
2003
|
|
|
Egoera naturalean dagoen merkurioa ez da toxikoa, baina bai naturan edo industria edo eraldaketa prozesuen ondorioz har
|
ditzakeen
formak. Metal astun horri buruzko bibliografia zabaletik ondorioztatzen denez, merkuriozko hautsak eta lurrunak ia erabat birika bidez birarazten dira.
|
|
2004
|
|
|
Zer nahi duesan horrek? Oro har, esan
|
dezakegu
forma esanguratsua eta artelanaren barnean daudcn' eriazioen multzo osoa gauza bera riirela; hots, forma vsungurut.sua ariclanaren egiiura da. BcUen ustez, orduan, artelan orok forma esanguratsua izan behar du komunean besteartelanekin.
|
|
|
Forma logikoa da perpausek eta errealitateak komunean dutena. Perpausek errealitatea irudika eta antzez dezakete, baina ez
|
dezakete
forma logikoa irudika, ordea. Horra irudikatzearen prezioa.
|
|
|
Ez zegokeen oker Levi Strauss intzestuaren debekuan ikusi zuenean kulturaren ezaugarri lehena, edo, zehatzago esateko, natura egoeratik kultura egoerara igarotzeko ezinbesteko eta noraezeko baldintza. Izan ere, intzestuaren debekuak har
|
ditzakeen
formak oso ezberdinak izan arren kulturen arabera, intzestua fenomeno unibertsala dugu, kultura orotan egiaztatzen dena. " Endogamia forma batzuk unibertsalki debekatuak dira.
|
|
2007
|
|
|
Herriaren aberastasun guztia, horrek izan
|
ditzakeen
forma guztietan eta horren titulartasuna edozein izanda ere, interes orokorraren mende dago.
|
|
|
Hain zuzen ere, EKren 33 artikuluko jabetza eskubide ez absolutua, gizarte eginkizunaren mende dagoena, guztiz koherentea da «konstituzio ekonomiko» izenekoaren beste artikulu batzuekin, hau da, Estatuaren jarduera ekonomikoa diseinatu, orientatu eta mugatu nahi duten konstituzio manuekin, esaterako EKren 128 art. arekin. Artikulu horren arabera, herriaren aberastasun guztia, horrek izan
|
ditzakeen
forma guztietan eta horren titulartasuna edozein izanda ere, interes orokorraren mende dago. Modu horretan, jabetza eskubidea ez da adiera bakarrekoa, Kode Zibilean agertzen den moduan, hemeretzigarren mendeko liberalismoaren oinordekoa.
|
|
|
Ondoan harekin apenas iraun zuen tabernari haren presentzia nabaritzen du, baina bere aurpegiaren eitea jadanik ahaztu du. Nekez eman
|
diezaioke
forma oroitzapen lauso hari. Bakar bakarrik bere txupa beltza gogoratu dezake, eta haren tabako usain sarkorra.
|
|
2008
|
|
|
Batzuetan, Heg.> ikurraren bidez adierazi nahi dugu, delako hitza berria dela eta gaztelaniaz ez dakitenentzat ezin ulertuzkoa, aleazio, > esaterako?; horrelako hitz askok bikotea osatzen dute Ipar.> marka daramaten hitzekin. Heg.> ikurra duen alfonbra k Ipar.> duen tapiz ekin adibidez?. Kasu hauetan Euskaltzaindia ez da gauza izan euskaldun guztiok batu
|
gaitzakeen
forma bakar bat eskaintzeko, eta, oraingoz, horrelako bikoteekin etsi behar izan du. Beste kasu batzuetan, Heg.> ikurrak, aspertu ren lehen adieran, esaterako?
|
|
|
– lantaldeak ezin ezar
|
dezake
forma baturik Euskal Herri osorako, eta erabil tzen diren biak jaso ditu.
|
|
|
–Heg.> ikurra daramaten hitz askok bikotea osatzen dute Ipar. marka daraman besteren batekin, Heg.> ikurra duen alfonbra k Ipar.> duen tapiz ekin adibidez. Kasu hauetan Euskaltzaindia ez da gauza izan euskaldun guztiok batu
|
gaitzakeen
forma bakar bat eskaintzeko, eta, oraingoz, horrelako bikoteekin etsi behar izan du?
|
|
|
Gainera, Leuninex markako txupete eta pintza brotxa batean (erreferentzia: 220939), katea erraz bereizten da finkatzailetik, eta finkatzaileak oka eragin
|
dezakeen
forma du. Puppi markako katedun beste brotxa batek (21CM/ 04 erreferentzia) asfixia arriskua du, finkatzailearen aireztatze zuloetako baten ertzetik haren ertzera dagoen distantzia bost milimetro baino txikiagoa delako.
|
|
|
Azken batean, berbekin esaten dutena aplika dezatela euren praktikan, abertzaletzat badaukate euren burua. Besterik ezean, jagon
|
ditzatela
formak, egiteko moduak.
|
|
2009
|
|
|
1972an jaiotako batzuek unibertsitatean ikasle ginela entzun genituen halakoak. Gaur, kolapsoak izan
|
dezakeen
forma, kolore eta neurri zehatzaz hitz egitera pasatu gara. Auto azpian itsatsitako bonba batekin kilometroak eta kilometroak egiten ari den zibilizazioa da gurea.
|
|
|
Horrekin, talde batek —edo klase batek— kultura ustez anitz bat nola goberna dezakeen adierazi nahi zuen. Baita ere, ondorio gisa, kultura hori gure eguneroko jardueretan nola sar daitekeen eta nola eman
|
diezaiekeen
forma gure usteei, era horretan menderapen sistema konplexuak eratuz. Geroago, hegemonia kulturalaren nozioak teknologiaren filosofian aurkitu zuen bere txokoa Marcuse (1964), Andrew Feenberg (1999, 2002) eta beste batzuei esker, gizartearen teoria kritikoaren ildotik.
|
|
2011
|
|
|
Legearen aginduz beharrezkoa bada eskritura edo beste forma berezi bat betetzea kontratuaren berezko betebeharrak eragingarriak izan daitezen, kontratugileek elkar behartu
|
dezakete
forma hori betetzera, adostasuna eta kontratuaren baliozkotasunerako beharrezkoak diren gainerako betekizunak gauzatzen direnetik.
|
|
|
Garatu
|
dezagun
forma perfektua biok batera.
|
|
|
Jardute denbora: fabrikatzaileak agindutako denboraz erabili behar da desinfektatzailea; bestela, prozesua desegin
|
dezaketen
forma biziak gelditu daitezke.
|
|
2012
|
|
|
Ez du, bada, forma jakin bat; ez dago enuntziatu bat= forma jakin bat korrelazioa. Ondorioz, ezin
|
dezakegu
forma irizpidea, bere bakarrean, irizpide mugatzailetzat har.
|
|
|
Dermografoaz marraztu
|
ditzakegun
formak dira: puntuak, marrak, kiribilak?
|
|
|
Ibaia gurutzatzen zubiak ikusten ditugu, oso garrantzitsuak izan direnak Bilboren historia osoan. Horrez gain, ibaiaren bi alboetan aurki
|
ditzakegu
forma geometrikoz osatzen diren etxebizitza antzekoak, bitan banatutako hiria izanik. Oso polikromia bizia erabiltzen da, eta esan bezala nabarmendu genuke dena dagoela forma geometrikoz osatua.
|
|
|
Phineas, Ferb, Perry, P agentea eta Candance. Baina haurrek ere eman
|
diezaiekete
forma eta kolorea Disneyko beste pertsonaia batzuei: Naveen, La princesa y el sapo; Pascal eta Maximus, “Enredados” filmekoak; edo Bambi garagardo maitagarria.
|
|
2013
|
|
|
Aitzolek poesiak herriaren askapena ekar dezakeela sinesten du, baina garbi ikusten du ez duela edozein poesiak balio proiektu hori gauzatzeko. Herria berpiztu
|
dezakeen
forma poetikoa bertsolaritzarena da, Aitzolen ustez. Argibide egokia eskain diezaguke bere El bertsolari artikuluak (Euzkadi,); honela hasten da artikulua:
|
|
|
da. Euskaraz idazterakoan sortu izan den hainbat zalantzari erantzuna ematera dator, hala nola beste hizkuntza batzuetan jatorria duten nazioarteko hitzen formak (iceberg, webgune, etab.), nazioartekoak izan ez arren erabilera zabala dutenenak (txupete), hainbat herrialdetako biztanleak adierazten dituzten hitzenak (hegosudandar, jubatar, etab.), arazo konplexuagoak izan
|
ditzaketen
forma berrienak (immunoeskasia, etab.) eta beste zenbait arazo zituztenak finkatzen ditu. Horretaz gain, lehendik arauturik zeuden forma batzuk ohar argigarriz eta xehetasunez osatu dira.
|
|
|
Iturri naturaletatik edo giza jardueraren ondorioz ingurumenean askatzen den metala da merkurioa. Har
|
ditzakeen
forma guztietatik, metilmerkurioa da ohikoena elikadura katean. Ebaluazio berrirako, Europako 20 herrialdek aldian bildutako datuak izan ditu EFSak.
|
|
2014
|
|
|
Arazo konplexuagoak izan
|
ditzaketen
forma berrienak (immunoeskasia, etab.) eta beste zenbait arazo zituztenak.
|
|
|
Azken finean, narrazioak izan ditzakeen efektuak ez dira dimentsio edo norabidebakarrekoak, eta hartzailearekin kontaktuan jartzean mezu zinematografikoakerdietsi eta onetsi
|
ditzakeen
formak kontaezinak dira. Kontuan izan behar dugudiskurtso zinematografikoek modu konplexuan egiten dutela lan gizabanako eta gizakolektiboengan, eta eragiteko moduak askotarikoak direla.
|
|
|
Har
|
itzazu
forma bera duten bi objektu eta neurtu masa eta bolumena. Zer gertatzen da?
|
|
|
Ez dut uste Nicole Lougarotek, ikusiz gainera zer ingurumenetan dabilen, hori ez dakiela. Funtsa, eta kasik erran
|
nezake
formaren funtsa, baztertzea axola artistikoa duen batek... Forma dena da, honek du seduzitzen, honek ditu jendeak biltzen, dantzaren maitasun mugarik gabekoa estetikari datxekio... honek du transmititzeko kalipua ereiten.
|
|
2015
|
|
|
baloiak luzaroan atxiki
|
ditzake
forma eta itxura.
|
|
2016
|
|
|
Geruza horiei esker, baloiarekiko kontaktua ezin hobea da, eta hezetasuna xurgatzea galarazten dute. Horrez gain, baloiak luzaroan atxiki
|
ditzake
forma eta itxura.
|
|
2017
|
|
|
Forma askeko irudi baten kopia bat sortu behar baduzu, sor
|
ezazu
forma askeko irudiaren erabiltzaileak zehaztutako irudi bat, eta, ondoren, sor ezazu erabiltzaileak zehaztutako irudiaren kopia.
|
|
|
– Iletsua? Nirekin lasterka egitera eraman
|
nezake
forman badago, zergatik ez! Bukatzen duzunean pasako gara jasotzera.
|
|
2018
|
|
|
Auzibide zenbaitetan dagoeneko bada, hala nola 1538ko eta 1594ko Iruñeko banatan, eta geroagoko testuetan ere erruz kausitzen da. Ez dezaket ziur esan, baina badirudi aldaera hau gehiago ezkontzen dela Nafarroa Garaiko formekin, Heletan garaian izan
|
genezakeen
forma hasperendunarekin baino. Villau mailegua ere, Erdi Arotik gauzaturik datorkigun bokal arteko sudurkariaren galerarekin (cf.
|
|
2019
|
|
|
gizonak bere buruarengan atzeman ezin duen guztia izan dadila, izatedunaren barnealdea ezereza baino ez baita, eta, bere burua iristeko, objektu batean proiektatu beharra baitauka. Emakumea goren saria da gizonarentzat, zeren eta gizonaren apoteosi bera baita emakumea, gizonak haragiz goza
|
dezakeen
forma arrotz batean. –Munstro paregabe?
|
|
|
EMAKUMEA goitik behera beltzez jantzita dago, eta oihal fineko belo batek aurpegia estaltzen dio ia erabat. Ahotsaren gozoak ez ezik, estalki ilunak apenas disimula
|
diezazkiokeen
forma biribil amultsuek ere, emakumearen gaztetasuna salatzen diote ezinbestean.
|
|
|
Euskararen historian lehenbiziko apunteak egiteko, baldintza arrastoak ekartzeaz gain, agintera aztertzerakoan ikusi duguna jarri dugu zutabe batean, sasi agindu batzuk eta benetako aginduak. Azken hauek aztertzen ari gara; baina, amaitu gabe izanik ere, erran
|
dezakegu
forma zaharrenak: Etorri!
|
|
2021
|
|
|
Gaur egun, bestalde, zehazki lanbide jakin bat duen gizonezkoa adierazteko ez bada, gizonezko nahiz emakumezkoak izenda
|
ditzaketen
formak hobesten dira, legelari modukoak.
|
|
|
Azken batean, a bera ere hirugarren graduko erakusle artikulu bilakatua baizik ez da. Gaur egun, au eta ori, lehen eta bigarren pertsonari loturik erabil
|
ditzakegu
forma markatu bezala; a, berriz, edozein kasutan erabil daiteke. Hain zuzen, au, ori oraindik ere maiz erabiltzen ditugu erlatibozko perpausen ondoren:
|
|
|
20.2.1.3b Denborazko adberbioek ablatiboan har
|
dezakete
forma berezi bat: danik.
|
|
|
Lehenak lagunak Idoia baino gazteagoak direla esaten du, besterik gabe; superlatiboak, berriz, gainerako lagun guztiak baino gazteagoak direla lagun horiek. Zenbaitetan esanahi bertsua izan
|
dezakete
forma bietako esaldiek, egitura desberdina izanda ere. Hala, gauza biren arteko aukeraren aurrean, Hau gustatzen zait gehiago esan daiteke —‘bestea baino gehiago’, alegia—, nahiz Hau da gehien gustatzen zaidana.
|
|
|
32.9d Bestalde, konparazioa barik banakaritzako juntadura adieraz
|
dezake
forma bi hauekin eginiko egiturak ere, itxuraz konparazio egitura duten beste batzuek bezala: Guztiak ito ziren, hala zaharrak, nola gazteak, hala gizonak, nola emakumeak (Agirre Asteasukoa); Hitzak nola batzuentzat hala besteentzat izan ziren (Beobide); Kargu handiko lagunkideak, hala bat nola bestea (Xalbador); Agintzen zizkioten gauza denak egiteko gertu, nahiz urian nahiz etxean, nola soroan hala mendian (Agirre); Hala Probintzian, nola Nafarroan, eta ere gehiago Bizkaian[...] hitz asko laburtzen dira (Kardaberaz).
|
|
|
36.7.2f Badira, azkenik, bestelako denbora adiera bat izanik, inoiz aurrekotasuna adieraz
|
dezaketen
formak. Hala, gorago ikusi dugun moduan, tu orduko formak erdialdeko euskalkietan ‘jadaneko’ gertakaria seinalatzen du (§ 36.5.2b), baina mendebaldean aurrekotasuna adierazteko erabiltzen da:
|
|
|
Zirkunstantzia bat baino gehiago adieraz
|
ditzakete
forma hauek ere, bistan da, denboraz gain; kausa (Mendi handitan ibilita, neka neka eginda iritsi zen; Lasterketa irabazirik, pozik da gure laguna), modua (Atea hautsita, barnera sartu ziren; Sosak denon artean banaturik amaitu ziren eztabaidak), edo baldintza (Erbestera joanda, nola jakingo ditut hemengo berriak?; Goizago abiaturik, garaiz iritsiko zinateke).
|
|
|
36.4.4d Aurreko paragrafoetan azaldu diren formez gain, adiera zabaleko larik forma ere aipatu behar da aldiberekotasuna adieraz
|
dezaketen
formen artean. Iraupeneko gertakaria adierazten duten perpausekin erabiltzen da forma hau, la nahiz larik aldaeretan.
|
|
|
‘Jadanik’ badena ez ezik, ‘lehenago’ gertatua ere adieraz
|
dezake
forma honek. Inoiz anbiguoa izan badaiteke ere, agerikoa izaten da gehienetan, testuingurua lagun, noiz adierazten duen aurrekotasuna:
|
|
|
Atal honen sarreran azaldu den moduan, bestalde, denboraz eta kausaz gain baldintza ere adieraz
|
dezake
forma honek, nean formak bezala: Lanpostua galtzean, babesik gabe geratzen da langilea —hots, ‘galtzen duenean’ nahiz ‘galtzen badu’— Inplikazioa ere adieraz dezake:
|
|
|
Alabaina, hauez gain perifrasiak ere badaude, ñabardura aspektual zenbait dakartzatenak. Ikus
|
dezagun
forma bakoitzaren banaketa zein den.
|
|
|
Hala ere, lotura estua du aurreko biekin. Nola defini
|
dezakegu
forma horietako bakoitza. Etorri aditz kategoriako hitza dela esan dugu kapitulu honen hasieran; horixe da" hitz egiten duena dagoen tokira joan" ekintza izendatzeko erabiltzen duguna, hiztegietako sarrera dena.
|
|
|
Hots: denborazko adberbio perpausak aztertzeari ekin
|
geniezaioke
forma desberdineko itzuliak eta egiturak zaku berean sartuz. Hau bide bat litzateke.
|
|
|
«Ez datoz soilik bizirik daudela aldarrikatzera; borroka egitera ere badatoz». Mexikoko indigenen borrokarekin elkartasuna agertzeaz gain, haien lanak lekuan leku har
|
dezakeen
forma berezituan pentsatzea izango da erronka, azaldu duenez. «Uste dut haien borroka bere hartan ezin dela hemen garatu, eta irakaspenak ateratzea dagokigula», aitortu du.
|
|
|
Oso politizatuta eta mobilizatuta egon ondoren beste eszenatoki politiko baterantz doan gizarte batean gaudelarik, ezinbestekoa da kultura aktibistak belaunaldi gazteenetan jarraitzeko dituen aukerei buruz galdetzea, baita belaunaldi berrien ekinaldiek har
|
ditzaketen
formei buruz ere. Hauteskunde konpromisotik kanpo, inkestek erakusten dute gutxiengoa direla esparru zibiko politikoan inplikazio aktiboren bat duten euskal gazteak.
|
|
|
4 Merkatuan aurki
|
ditzakegun
forma farmazeutiko desberdinak
|
|
2022
|
|
|
Neurosiaren jatorriaren azalpen gisa, Freuden libidoaren teoriatik urrundu zen. Adlerrek mekanistikoa zelakoan kritikatu zuen errepresioaren teoria, eta Edipo konplexua dinamika zabalago batek har
|
lezakeen
formetako bat zela iritzi zuen: " protesta maskulinoaren aro bat".
|
|
2023
|
|
|
Mundua oso gaizki dago, eta benetan uste dut unea dela praktika iraultzailerako. Dena erre genuke, horrek har
|
ditzakeen
forma guztietan ez du zertan indarkeriaren bidez izan. Ez da tetrabrik a tetrabrik ekologikoarekin ordezkatzeko unea:
|
|
|
Hala, azpimarratu dute palestinar herriak okupatzailearen aurkako «erresistentziarako eskubidea» daukala, «honek har
|
ditzakeen
forma eta adierazpen guztietan». Deitzaileen hitzetan, herri baten autodefentsarako erresistentzia ezin da parekatu entitate militar kolonial inperialista batenarekin.
|
|
|
Beharbada Oteizak Altzuzatik inspiratu zuen natura halako paraje harrigarria osatzeko. Iratxoak nonahi ageri ziren; sinesten ez duena, bihoa; joan eta hala ere ikusten ez dituenak, begira
|
bitza
formen arteko kizkur harrigarriak, eta esan biezat iratxoen formak diren ala ez. Nik hizketan eta guzti entzun nituen, baina hori lortzea ez da hain erraza; pixka bat pitzatuta egon beharra dago horretarako.
|