|
2000
|
|
|
Parte honetan horregatik agertu nahi dut kapitulu hau adierazgarri, zenbait historiagilek jakin
|
dezaten
esku artean duten lana alde guztietatik ikusiz ikertu beharrekoa dutela.
|
|
2004
|
|
|
Zuzi horrek sortzen duen argia ere koherentzia ezaz jantzirik dator: . Izan ere, ez
|
ditzagun
eskuak burura gai honekin bakarrik eraman. Euskal Herria euskaraz ez dakiten euskaltzalez gainezka dago, eta, kuanto, baita erdalzale diren euskaldun askoz ere?. 215
|
|
|
gizateriaren aro berri bat hasten da. Edonork, edonork izan
|
dezake
eskura sekula izan den armarik suntsigarriena. Uste duzu ez dela erabiliko?
|
|
2009
|
|
|
Maria Bibianak, baina, une hartan ere ez zuen kontzientzia lasai, ausaz; eta argia itzali nahi zuen, gainera; Maria Bibianak, ondorioz, denboraren eta inguruabarren zama sentitu zuen, gainetik ken ez
|
zezakeena
esku ukaldi batez edo atzaparkada batez baizik:
|
|
|
–erantzun zion Reginak, begiak izuaren ertzeraino zabaldurik?. Baina ekar
|
biezat
eskua, markesa andere horrek, berori ere kontsola dezadan, berorrek kontsolatu nauen bezala, eta, markesa anderearen eskua bere eskuen artean harturik, hau eta hura esan zizkion Reginak, orain modu batean, orain bestean: Madrilgo jauregitik atera zenetik ez zuela egun bat bera ere egin, han igarotako egunak esker onez gogoratu gabe, halako moldez, non, egunero eskaintzen baitzizkion Andre Maria txit garbiari bere nekeak eta otoitzak(. Arrosarioko misterio bat egunero?
|
|
|
Domingok aurrerago ere egin zezakeen, apika, hiltzailetzat eta kriminaltzat zituèn konkistatzaileei egurra ematen has zitekeen, esaterako: Pizarrori eta Almagrori, Valdiviari eta Hernán Cortési, era esplizituago batean?, baina bakezko eszena bat irudikatzen zuelako edo, bere eskua aitarena eta Teofilo Mariarena estutzen, agur begirunetsu batean, agur berorik ezean?, hantxe gelditu zen; bi anaien arteko eztabaida hartan, ordea, Teofilo Mariak, anai arrebetan lehena izateko jaio zenak, Domingo makurtu bati soilik eman
|
ziezaiokeen
eskua, halako eran, non horregatik ekin baitzion, beharbada, ekin zion bezala, hitza ezpata bihurtuz, haren begiei suminaren sua zerien, eta bere ordura arteko tonu oldarkorrari eutsiz:
|
|
|
Orduan bai, sar diezaiokezu, bestela bortxakeria genuke. . Jar
|
diezazuket
eskua ezkerreko titian?? –Aurrera, tigre?, eta abar.
|
|
|
Domingok aurrerago ere egin zezakeen, apika –hiltzailetzat eta kriminaltzat zituèn konkistatzaileei egurra ematen has zitekeen, esaterako: Pizarrori eta Almagrori, Valdiviari eta Hernán Cortési, era esplizituago batean–, baina bakezko eszena bat irudikatzen zuelako edo –bere eskua aitarena eta Teofilo Mariarena estutzen, agur begirunetsu batean, agur berorik ezean–, hantxe gelditu zen; bi anaien arteko eztabaida hartan, ordea, Teofilo Mariak, anai arrebetan lehena izateko jaio zenak, Domingo makurtu bati soilik eman
|
ziezaiokeen
eskua, halako eran, non horregatik ekin baitzion, beharbada, ekin zion bezala, hitza ezpata bihurtuz –haren begiei suminaren sua zerien– eta bere ordura arteko tonu oldarkorrari eutsiz:
|
|
|
Maria Bibianak, baina, une hartan ere ez zuen kontzientzia lasai, ausaz; eta argia itzali nahi zuen, gainera; Maria Bibianak, ondorioz, denboraren eta inguruabarren zama sentitu zuen, gainetik ken ez
|
zezakeena
esku ukaldi batez edo atzaparkada batez baizik:
|
|
|
–Hau ezustekoa! –erantzun zion Reginak, begiak izuaren ertzeraino zabaldurik– Baina ekar
|
biezat
eskua, markesa andere horrek, berori ere kontsola dezadan, berorrek kontsolatu nauen bezala –eta, markesa anderearen eskua bere eskuen artean harturik, hau eta hura esan zizkion Reginak, orain modu batean, orain bestean: Madrilgo jauregitik atera zenetik ez zuela egun bat bera ere egin, han igarotako egunak esker onez gogoratu gabe, halako moldez, non, egunero eskaintzen baitzizkion Andre Maria txit garbiari bere nekeak eta otoitzak(" Arrosarioko misterio bat egunero" esan zion), guztiak zoriontsuak izan zitezen:
|
|
2011
|
|
|
Lurrean eserita dagoena Nadia denean ni neu izan ohi naiz eskuetan dudan liburua albo batera utzi eta hurbiltzen natzaiona. Barthesen saioren bat izan
|
dezake
eskuetan edo Sebald en eleberriren bat edo Walter Benjaminen zerbait, nekez irakurtzen den liburu bat nolanahi ere, orrialde bera bi aldiz irakurtzen ari dela ikusten baitut. Orduan, galtzerdi lodietan sartuta izaten dituen bere bi oinak eskuetan hartu eta marruskatu egiten dizkiot txandaka, begiak itxi eta irribarre egiten duen arte.
|
|
|
Orobat, gure buruaren jabe izan nahi dugu aginte gaietan: herriak edo komunitateak eduki
|
dezala
eskurik bere bizitza politikoa kudeatzeko eta komunitate aferak erabakitzeko, botere hori osoki eta erabat estatuaren esku egon beharrean? .
|
|
2012
|
|
|
–Jaunak eraman
|
nazala
eskutik eta argiz beterik. Senda, salba eta eman zakizkidala betiko bakea?
|
|
|
Neskato gaixoak altzoan hartu ninduen, eta negarrari eman zion lotsaz eta nahigabez. Beldur zen jende arrunt eta zakar harengandik ezbeharren bat etorriko ote zitzaidan, estutu eta hil edo gorputz adarren bat hauts
|
ziezadaketelako
eskuetan hartzean. Halaber, ohartua zen bera zein apala nintzen neure izaeran, zein gogoz zaintzen nuen ohorea eta zein iraingarria gertatuko zitzaidan diruarengatik publikoan erakutsia izatea 42 jendailaren aurrean.
|
|
2015
|
|
|
Edozein gorputz marraz
|
dezake
esku honek.
|
|
|
Sar
|
ezazu
eskua hemen barruan
|
|
|
–Baina eseri zaitez hemen, ume! Eseri zaitez une bat, eta berotu
|
itzazu
esku horiek, erregutu dio amonak, aulki bat suaren ondoan jarrita.
|
|
|
–abiada mantsotzen hasi da X ordainketa kutxetara hurbiltzeko?. Altxa
|
dezala
eskua nobela bat idatzi duenak! Tira, beldurrik gabe!
|
|
|
Ondo bada, datorren abenduan ikusiko gara berriro, hemen Durangon. Har
|
nazazu
eskuetan eta barrua begiratu, nahi baduzu. Baina ez nazazu erosi, mesedez.
|
|
|
Landu dezakezu keinua aurpegian harginaren ukaldi amorratuaz. Osa
|
ditzakezu
eskuekin sinbolo maltzurrenak. Dantza zaitezke suaren inguruan.
|
|
2016
|
|
|
Hori gertatu bitartean, geldirik geunden Rue de Neverseko izkinan. Orduan, une batez geratu ginen, neskak bere Egarements de Coeur, etab. jar
|
zezan
eskuan baino erosoagoa izango zen beste toki batean; bi ale ziren; hala, bada, bigarrenari heldu nion berak lehenengoa poltsan gordetzen zuen bitartean; eta orduan poltsa luzatu zidan eta bestea sartu nuen.
|
|
|
Etorkizunean, futbolaren historia liburuetan gure izenak urrezko letretan idatziko dituzte. Animo, bildu gaitezen erdian eta elkar
|
ditzagun
eskuak.
|
|
|
autofikzio guztiak ez du zertan txarra izan, eta emaitza, maiz, idazlearen abileziaren araberakoa izango da, zer esanik ez. Baina generoak berezko arrisku nabarmenak dituela erakutsi nahi nuen sasimanifestu honekin, eta, orobat, zein kalte handiak sor
|
ditzakeen
esku desegokietan erortzen utziz gero.
|
|
2017
|
|
|
Alferrikakotzat hartu izan dute historialari neoliberalek, baina lurraren pribatizazioaren aldekoa den Jean De Vries berak ere onartzen du nekazaritza lurrak herri lur gisa erabiltzeak bazituela aldeko ezaugarri ugari ere. Nekazariak babesten zituen uzta txarrak zirenean, lurzati asko izan
|
baitzitzakeen
eskura familia batek; gainera, lan ordutegia moldatzeko aukera ematen zuen (lurzati bakoitzean une desberdinetan lan egingo zen); eta bizimodu demokratikoa bultzatzen zuen, beren burua gobernatzeko eta beharrak asetzeko aukera ematen baitzien: guztien artean hartzen zituzten erabakiak, elkarren arteko biltzarretan (noiz erein edo bildu uzta, noiz drainatu urtegia, edo zenbat animalia baimendu herri lurretan). 28
|
|
|
Kale Nagusia, nire hotelarena, portuan bertan hasten zen eta itsasoaren luzeran jarraitzen zuen, itsasoaren eta kale nagusi horren artean etxe ilara bat egonik; hotela kalearen barnealdean zegoen, kalearen hasieran; beraz, nire leihotik beheko solairuaz gain pisu bakarreko etxe ilara hau ikustea neukan; oso hurbil zen portua ere, anaiak eguerdian heldu behar zuena; ni bezpera iluntzean heldu nintzen, baina gaua zenez eta nekatuta nengoenez, ez nion ia ezeri erreparatu. Heldu, berokia eta txanoa haizeak eraman ez
|
zitzan
esku batean eta maleta bestean portua zeharkatu, hotelean sartu, logelako giltza jaso bezain laster igo, maletak desegin, te bat prestatu afariaren ordez hartzeko, eta leiho azpiko eserlekuan eseri nintzen.
|
|
2018
|
|
|
Gure herrian konnotazio politiko ikaragarriak ditu; interpreta daiteke modu horretan?. Kritikoa da kanpoko eragileek auzian izan
|
dezaketen
esku hartzearekin. –Ez zait askorik gustatzen kanpotarrek deus ere ez dakitela dioen irakurketa hori, baina argi dago hainbat eragilek adierazi dutenarekin ez dela samurtu konpontzeko bidea?.
|
|
|
Bukatzean, Landerrek muturrekoa jartzen dio berriro, lehen baino estuago. Gero, desagertu egiten da Saioak aukera izan
|
dezan
eskuak askatzeko eta batean txiza egiteko.
|
|
2019
|
|
|
Hamabi urte geroago, balio
|
beza
esku artean duzunak omenaldi edo ez dakit zer gisa. Eginda dago.
|
|
|
Zuhaitzaren alde batean muino bat badago, zakur batzuk bertara igo eta bertatik egiten diote txiza zuhaitz azalari, ahalik eta goien geldi dadin, atzetik datozen zakurrek berez dena baino handiagoa dela uste izan dezaten. Anaia horrelakoa zen, baina oraingoan zerbait sendoa eduki
|
zezakeen
esku artean eta konturatu egiten zen horretaz.
|
|
|
Eta behar ditugun baliabideak euskaraz aurkitzen ez ditugunean (ezagutzen ez ditugulako, euskarazkoak erabiltzen ez direlako edo erdarazkoak adierazkorragoak iruditzen zaizkigulako), hizkuntza hegemonikora jotzen dugu. Eta irakurleon artean altxa
|
dezala
eskua bere denbora guztian, yogurt de fresa, bat jan ez duena, edo, mecagüen la leche?
|
|
2021
|
|
|
Tira, badakizue, saguzarrak airean, eta zuek eskuak patriketan; eta norbaitek saguzar bati eskua luzatu aurretik, begiratu ondo, izan
|
dezala
esku errukitsu horrek larruzko babesa, badaezpada ere!
|
|
|
Argi laranja da, baina nahikoa irakurtzeko. Bere azal leuna uki
|
dezaket
eskua luzatzen badut, baina liburua ixten zait egiten dudan aldiro. Laztandu edo irakurri, bata edo bestea.
|
|
|
Bihur
|
ditzagun
eskuak gatz eta deserri.
|
|
|
–Igel txiki honek ez luke eskolara joan behar. Lana bai, lana egin dezake; gauza zoragarriak egin
|
ditzake
eskuekin, baina ez da gai eskolako gauzatxo sinpleak egiten ikasteko. Ez da eroa; Jainkoak erabat bukatu gabe uzten dituen horietako bat da.
|
|
2022
|
|
|
Eta horrek, zalantzarik gabe, pisu handia du, irakurlearen harrera dezente baldintzatzen duelako. Baina idazleei batzuetan ahazten zaie irakurleak ere baduela bere subiranotasun kuota, txikia izan arren, eta bestela interpreta
|
dezakeela
eskura etortzen zaiona. Eta hor Elenak badu emendakin bat, Etxeak eta hilobiak, pertsonaia konpartituen gainetik, eta Atxagaren ahots narratibo zoli eta eskarmentudunaren gainetik ere, ipuin liburua iruditzen zaiolako gehiago, nobela baino.
|