|
2000
|
|
|
Manatzen diet neure ondokoei eta ondoko ondokoei gorde
|
dezatela
ene anaia jaun Esteban Etxegoienen karta hau jenderazinoz jenderazino, guztiek jakin ditzaten hark harturikako azken erabakiaren zinezko arrazoinak, eta ez haren etsaiek han eta hemen asmatuak.
|
|
|
Zeren, infernuko aho hura estaltzen nuela, ez baitzen izurri gehiagorik izanen Urbiainen, eta izurririk ezean, ospitaleak ere soberan zeudekeen... Eta erran eta egin... zeren biharamunean deitu bainion jaun administratzaileari eta manatu ezen konpli
|
zezala
ene manua. Hitzik gabe utzi nuen hura, jakina...!
|
|
|
Eta ez ote nintzen hargatik guztiagatik itsasoratu eta hargatik ibili gorputz batetik bertzerat porturatu izan nintzen bakoitzean? Ordea, tratu haietan nihaurk ordaintzen nuen, eta nihaurk jartzen nuen, ondorez, soinua gorputz haiek egin
|
zezaten
ene inguruan dantza, ohartu ere gabe ezen, gisa hartan, ene nahia nahikeria bihurtzen zela, eta amorioa —edo amorio iduriko hura, hobeki, zeren amorioa nekez eros baitaiteke diruz— desamorio.
|
|
|
Eta, nola ene gaitza frantses eta napolitarren artean baitzebilen, bururatu zitzaidan, lehenik, ene balizko sendatzearen ordainean, Donejakuerako bidea egitea, Napolitik hasi eta Frantzian barrena, bertze napolitar gitarra jole hark bezala... edo konfesore batenganat jotzea, hark delibera
|
zezan
ene bekatuaren penitentzia eta ordaina...
|
|
|
Baina, zergatik zetozkidan bururat kontu haiek, bai, baldin neure otoitzetan, bertzenaz ere, artez mintzatzen banintzaion Jainkoari, bertze ararteko baten beharrik gabe? Eta orduan, Jainkoari zintki eta fintki otoitz egiten niola, eskatu nion ezen bere argiz argi nintzala eta goberna
|
zezala
ene burua... eta orduan gogoratu zitzaidan ezen, nola ibili bainintzen bortz sei urtez haragiz haragi, putaner gaixto bat bezala, hala, bertze bortz sei urtez eginen nuela penitentzia eta eginen niela, halatan, haragiari eta haragikeria suerte guztiei uko, aldi bateko asea eta gehiegikeria bertze aldi bateko goseaz eta eskasiaz pagatzen nuela, kastitatearen, garbitasunaren eta onestasunaren bidet... Eta, beharrak beharturik eta konbentzimenduak konbentziturik, erran nion Jainkoari, nigar purpuilak begietan, hil nintzala eta akaba nintzala molderik moldegaitzenean, baldin neure hitza betetzen ez banuen, eta baldin ordaintzen ez banuen zuzentki eta onestki neure bekatuaren deskargua eta pagamendua.
|
|
|
Togas berehala lekutu zen, eta gainerako erredaktoreek beti legez jokatu zuten, hau da, aldean ez banindute bezala. Giro goxo horretan, Anaren agerpenak baizik ez
|
zezakeen
ene bakea urra. Aitzineko egunetan ez bezala, abuztuko larunbat horretan nahiago nuen urrun.
|
|
2001
|
|
|
Edozein modutan ere, garaian literatura, eta konkretuki, nobela mailan eragin ziren aldaketa horiek euskal irakurleriarengan sortu zuten etendurari, euskal munduak bizi zuen egoera erantsi behar diogu: zenbat irakurle alfabetatuk irakur
|
zezakeen
Ene Jesus bezalako nobela bat. Zentzu honetan, literaturak eta sorkuntzak beste ingurunea bizi du gaur egun.
|
|
|
Baina jarrai
|
dezagun
Ene Jesus-ekin. Bertan, hurrengo pauso gisara, istorioak konta ezin dituenean, OBJEKTUEN deskribapenetan aurkituko du babesa protagonistak.
|
|
|
Inork baino hobeki ezagutzen ditut agertu ditudan iritziek dituzten alde txarrak eta okerrak. Argitara diren paperetan, eta dirudienez inor gutxik irakurri dituenetan, ikus
|
ditzakezu
ene dudak eta zalantzak. Hobe dagokit besterengandik argia hartzea, besteri eskaintzea baino.
|
|
|
Lurrean bizitzeaz nazkatua nintzen, adiskiderik ez funtsean, gauak hobira eramaten ninduen eta biharamunean ekia ikusiko nuenez ez nekien. Bakeagatik Ganimedesko edozein izakiren urratsetan sar
|
nitzakeen
eneak, haiek errana eta manatua, fidelki obratuz, hainbat urtetan, euskal mugimenduaren lemak, edukiz bakarretan jasanezinak niretzat, baina zer inporta militantea nintzen ez, neuretu nituen bezalaxe.
|
|
|
itzul
|
ezazue
ene gorpua sorterrira,
|
|
2002
|
|
|
baina nola izan
|
dezake
ene bihotzak pazientziarik,
|
|
|
Biharamunean, lagun psikiatrari deitu nion anbulatorioko kontsultatik, artean zalantza bainuen Fiterora joan behar nuenetz. Sarari kalte egin
|
baitziezaiokeen
ene erabakiak. Eta ni neu ere gogogabeturik geratu bainintzen, Sararekin joan ezean.
|
|
2003
|
|
|
Zurrungaz ari nintzela leporatu zidan. Ez
|
iezaiozu
ene herioa lepora; nahi ukan baldin banuen, Kreittonen aholkuak segituz, eskapatzen ahal bainintzen. Beude historia zakarrak eta mendez alda gaitezen!
|
|
|
Zolitxarreko soltze neulea! Maite ditudanek ez
|
bezate
ene bezalako zolte latzik sekula paila!
|
|
2004
|
|
|
Mintzaraz
|
dezadan
ene erraietako euskara
|
|
|
Pitokeria duzu! Jinko jaunak barka
|
dezala
ene mintzaje manera hau, baina pitokeria duzu! —bukatzen du haserre batean, kriskras, kriskras.
|
|
2005
|
|
|
Nola eskura
|
dezaket
ene diru hori?
|
|
|
– Har
|
ezazu
ene zaldia Maianarendako.
|
|
|
– Zer mediku eta zer deabru? Kanpoko norbaitek ikus
|
dezan
ene makurra. Uste duk ez dela aski ala?
|
|
2007
|
|
|
Zer gehiago egin
|
dezaket
ene kasuan?
|
|
|
Eta gainera, aberatsak besteak baino hastielagoak dituk, berek sekulan egin nahi izan ez dutena bester eginarazteko aiher dituk, pobreak baino zikoitzagoak, bortitzak, jeloskorrak! Kasu paira
|
dezaken
ene alabak!".
|
|
2008
|
|
|
eztut ohera gabe biluzi nahi. Baiña gero, neure azken ordenuan eta testamentean, manatuko dut neure ondokoa, neure onekin utziko dudana, egin
|
ditzala
ene deskargu guztiak. Eta are gehiago, abisatuko dut suma bat, seiñalatuko baitiot suma hura probetara parti dezala.
|
|
|
Barkamendu galdetu diot arrebari. Zuk ere barkatzen bazinaikit argiaraz
|
zenezake
ene gogoa, indartuz ene bizigura. Diru hutsa ez da bizi eskualde bat besterik! Peio, nola bete zenioke zure biziaren beste eskualde hori. O, Marie Leona!
|
|
|
— Zure ospakizun hoberenen beharretan naiz, Errege jauna, zeren eta, goiz goizean ihizian abiatua, ez dut oraino Azelina eta ene ume maiteentzat deus ere harrapaturik. Beraz, onar
|
ezazu
ene agurra, ehizatzen jarraitu behar baitut.
|
|
2009
|
|
|
– Har
|
ezazu
ene arma. Ez da lagun txarra.
|
|
2010
|
|
|
Haranburu Altunak batzuk argitaratu zizkion, baina ez guztiak, oker ez banago. Pasarte batzuk irakurri zizkigun eta oraindik entzun
|
dezaket
ene belarrietan haren ahots hieratikoa, hala nola arnasa hartzean ateratzen zuen soinua. Gauza asko esan zizkigun, euskaldunok orokorrean oso jeboak ginela esaterako, edo kalean zehar jogging egiten ikusten ziren pertsonak (garai hartan moda berria) zein ergelak ziren, ziur baitzegoen gorputza bai baina burua ez zutela batere lantzen.
|
|
|
—Ondo da. Erants
|
dezatela
ene semearen erretratu bat, eta doala dena lehenbailehen Veneziara.
|
|
|
L. Ez
|
dezaket
ene burua aski laster alda ez eta ere besteena.
|
|
|
Utz
|
itzazue
ene hitzak zuen baitan sartzen.
|
|
|
Beraz, ene baia ematen diot baldintza batekin: langile zerrendari gehi
|
ditzaten
ene adiskideak, zeren zerrenda jadanik osatua baita. Ehun eta hamar langileen zerrenda aurkeztu da bihar Gerla Ministeritzan.
|
|
2012
|
|
|
erre
|
ezazue
ene begion sen eta ahala! Zerua lekuko,
|
|
|
" Emadazu bihotz gogor bat, Jainkoa! Jainkoa, gogor
|
ezazu
ene bihotza!". Eta beste hau:
|
|
|
Bizia sobera maite nuen. Ez dut nahi estali huts batek irets
|
nezan
ene nahia ebatsirik.
|
|
|
Hanketarik ez nintzan oraino aski azkar eraikuntza eta zurgintzako lanetan lotzeko. Ez nuen nahi nehorek jakin
|
zezan
ene osagarriaren egoera hori, zenbait hilabeterena baizik ez bazen ere. Anarteko gogoeta aldiz, herrian bereko ofizialeen eguneroko ogiari jazartzea ote zen hemen berean lan toki berri baten altxatzea?
|
|
|
Artaretoan sartu
|
nintzan
ene haurrarekin. Sendatzaile jaun hori agurtuz.
|
|
|
Ene seme maitea errok hiriari Besarka egin
|
dezan
ene Ait Ameri Arra haurren haurrena
|
|
2013
|
|
|
Jainkoa, urrikal zakizkit, zure urrikalmendu handiaren arabera. Eta zure urrikalpenen ostearen arabera, borra
|
ezazu
ene txarkeria?
|
|
|
–ihardetsi nian duda mudatan. Entzudak, ene anaia, zergatik ez didak behingoagatik sinesten? Hago lasai, biok batera aterako gaituk ataka honetatik, eta gogora
|
itzak
ene hitzak: Ez haiz inola ere damutuko, hura esan eta begiak malkotan busti zitzaizkidaan, eta ezer esan baino lehen hik zabaldu huen ahoa?
|
|
|
Maite zaitut ene laztana, hain ederra baitzira, entzun, har
|
ezazu
ene bihotza, zuretzat kantariz ari dena.
|
|
2014
|
|
|
Orai adinak eta ez untsak bainaramate gain behera, Hedatzen delarikan berria juan naizela bestaldera, Jostaraz sari in
|
dezatela
enetzat othoitz bedera". 48
|
|
|
Orai adinak eta ez untsak bainamate gain behera, Hedatzen delarikan berria juan naizela bestaldera, Josteraz sari in
|
dezatela
enetzat othoitz bedera.
|
|
|
Ararteko galdatzen dut ere, oi Andre dena Maria, Ni Jaunak jujatzean hak othoi har
|
dezan
ene aldia.
|
|
|
Baina hori balitz soilik, bertzerik ez. Mezaren garaian, Confiteor, Introit, Kyrie eleison, Oremus eta horiek guziak pasaturik, Ebanjelioa irakurri, ostia eta kaliza sainduak altxaturik, Nobis quosque peccatoribus eta Pater ak erranik, eliztarrei zuzendu zaielarik Agnus dei errateko –" Jainkoaren bildotsa, munduko bekatuez kargatu nahi ukan duzuna, garbi
|
itzazu
ene bekatu guziak, zure odolean hain kario erosi duzun bake lurra ukan dezadan zurekin, nire lagunekin eta nire buruarekin" –, Mailluket harro horrek ez du bada ahotsa goititu elizan: " Bake ederra izanen dugu, bai, lurrean!".
|
|
2015
|
|
|
" Bada formula bat ere balia daitekeena, atsedenaldirako laguntza deitzen dena. Eman
|
dezagun
ene aita zahartuaz arduratzen naizela; laguntza horren bidez etxe laguntzaile bat jin daiteke gau batez ene ordezkatzera, pausa nadin".
|
|
|
zugan leunki sartuz
|
zaitzadan
enea??
|
|
|
ito
|
zezakeenean
ene balizko hiri gorria
|
|
|
Orai ikhus
|
dezaket
ene ama ona
|
|
|
Julianek miragarriak esaten ditu, eta asko da. Ikus
|
beza
ene Isabelek gure aitari idazten dion gutuna.
|
|
|
Ez da harritzekoa haiek sosegu handirik ez izatea. Esan
|
biezaio
ene aitari Margarita hara joateari ongi deritzan; horretarako izango du gogoa, haiek oso bakarrik daudela iruditzen baitzait; uste dut honezkero egin dezakeela profesa (abitua noiz hartu zuen gogoratzen ez banaiz ere), izan ere, haietako bat gaixotuz gero, egoera latza litzateke, eta hor ez dira belo zuridunak faltako. Izan bedi Jainkoa berorrekin, amen.
|
|
|
Egunak indar hartuko du berriz. Zuen suari bota
|
iezaiozue
ene ikatz beltz bat, ikatz beltzak suaren argiari eman diezon indar berri. Biziari lot, eman su!
|
|
2016
|
|
|
Ahantzi
|
itzazu
ene
|
|
|
–Nire bizitzako gertakari guztien gidari guztiahalduna! , esan zuen seriotasunez zaldun zaharrak begiak altxatuz eta eskuak zerurantz jasoz?, zu, zeinaren eskuak eraman bainau pasadizo estrainio batzuen labirintoan zehar desolaziozko leku honetaraino, lagun iezaiozu ajeek jorik dagoen eta bihotza erdiratua duen zahar baten memoria eroriari, gida
|
ezazu
ene mihia zure egia betierekoaren izpirituaz, modu horretara arrotz honek soilik LIBURU hartan idatzita dagoena jaso dezan, zeinaren argitan kondenatua edo absolbitua izanen bainaiz, esan zuen zaldunak bi eskuak elkarrekin estutuz.
|
|
|
Ene maila bereko dela?... Ikas
|
beza
eneganik, eta horrekin ikas bezate ene meneko guziek. Bortuederrek goregi doatzin arbolak ez dituela hazten, bainan mozten.
|
|
|
Ene maila bereko dela?... Ikas beza eneganik, eta horrekin ikas
|
bezate
ene meneko guziek. Bortuederrek goregi doatzin arbolak ez dituela hazten, bainan mozten.
|
|
|
Jiten da bat ñimiñoa. sartzen tuu phuskak eta juaiten gia viteza bat ikharagarrian. " Manera hortan ez gituk gararat helduko ez, gu," ari
|
nintzan
ene baithan. Bainan heldu ginen.
|
|
2017
|
|
|
handik
|
dezadan
ene Tisberen aurpegi gozoa entzun.
|
|
|
Zatozte enegana trabailatzen zareten guztiok eta kargaturik zaudetenok, eta nik arinduko eta aise ipiniko zaituztet. Har
|
ezazue
ene uztarria zeuen gainera eta ikas ezazue enegandik ni naizen bezala, eme eta umil, izaten, eta edirenen duzue zuen arimentzat bake eta sosegu.
|
|
|
Zatozte enegana trabailatzen zareten guztiok eta kargaturik zaudetenok, eta nik arinduko eta aise ipiniko zaituztet. Har ezazue ene uztarria zeuen gainera eta ikas
|
ezazue
enegandik ni naizen bezala, eme eta umil, izaten, eta edirenen duzue zuen arimentzat bake eta sosegu.
|
|
|
Neure ondasunak neuk nahi ditut gozatu eta maneiatu; ez dut oraino gabetu nahi; ez dut ohera gabe biluzi nahi. Baina gero, neure azken ordenuan eta testamentuan aginduko diot neure ondokoari, neure onekin utziko dudanari, egin
|
ditzala
ene deskargu guztiak. Eta are gehiago, abisatuko diot suma bat seinalatuko baitiot suma hura pobreetara parti dezala; eta benturan purgatorioetaratzen banaiz ere (zeren, gaiztoeneko kontuan, guztiok purgatorioetara uste dugu), berehala handik ateratzeko, honenbat meza eta trentena emanarazi diezazkidala; eta besterik ere anitz obra on ene izenean, ene onetatik dagiela.
|
|
|
Otoi, neba arrebok, pisu handiegia daramat soinean, honela ezin dut gehiago bizi... Arren, izan zaitezte gupidatsuak eta hartu
|
ezazue
ene dirua... Belauniko eskatzen dizuet, mesedez...
|
|
|
Aitzinetik banekien ez nintzela gustatuko eta hala hala gertatu! Funtsean, hirugarren ezkontza zen, horrela, azken momentu arte dudan egonik, erdi bortxaz nindoala... ez bainuen nahi ezkon-berriek eta bereziki herriko haien familiakoek gaizki har
|
zezaten
ene errefusa...
|
|
|
Ama...! Geltokiaren hoztasunaren erdian har
|
ezan
ene musua...!
|
|
2018
|
|
|
2003an Juan Planisi, Antoni Socias, Rafael Roig eta Jaume Juan beteranoekin glosan hasi zen 20 urteko gazte bat, Felipe Munarren eskutik. Mateu Xuri (baimendu
|
iezadazu
ene buruaz hirugarren pertsonan mintzatzea) rara avis bat zen orduan, ezohikoa. Glosa familia tradiziotik ezagututa, denbora laburrean eta arestian aipatutako glosadoreei esker, haize ufada berri bat eraman zuen Canonge de Santa Cirga elkartera.
|
|
|
Har
|
ezazu
ene arima orduan, otoi, zure glorian,
|
|
|
Otoi, Jauna! Berretsi
|
ezazu
ene borondatea!
|
|
|
geziak baino lehenago erdibi
|
lezake
ene bihotza.
|
|
|
Beti osagarri onean nago, goraintziak etxekoei. Har
|
ezazu
ene amultsutasuna. Musu.
|
|
|
Artetarik, emaztegai aren loditze harrigarriak misterioa salatzen du, baina eztei eder batek oro konpontzen du. Euskaldun batzuk ezagutu ditut, egun hartan, beren dirua oro apairutan gastatzen zutenak eta, urtea bukatu arte familia mantentzeko, amodioa eta lana baizik ez zitzaien gelditzen.Nahi duzu hitz laburrez erran
|
dezadan
ene pentsamoldea zure zuberotar horiez. Gizonaren izena gora eramaten dute.
|
|
2019
|
|
|
Buka
|
dezadan
ene gogoeta hau, Pio Barojak Altzateko Jaunaren ahoan jartzen dituen hitzak hona ekarriz. Horretarako, Altzatekoaren eta euskaldunen arteko elkarrizketa eder batez baliatuko naiz.
|
|
|
Ene atsegina! [?] Zoratua egon
|
nintzan
ene lagunaren entzuten. Aurkian nuen buru hoberenetarik bat, adimenduko dohainez gaindi, bihotzeko karrik sainduenaz bero.
|
|
|
Ez nuen aparteko buruko minik, ez nuen haluzinaziorik nozitzen, ezta ere inolako depresiorik kirten astakilo horrekin endredatzea erabaki nuenean. Baina orain garbi aski antzeman
|
dezaket
ene buruak ez zuela behar bezalako lana egin une erabakigarri horretan. Esan dezagun ene burmuinaren ezkerraldea, alde artistikoa deiturikoa, guztiz liluratuta geratu zela une batez erromantze distiratsua, abenturazalea, izukaitza bizitzera nindoalako itxaropenak itsututa, baina, beste aldetik, eskuineko hemisferioak, hau da, ene burmuinaren alde adimendunenak ez zuela behar bezala lan egin, ez zidala alarma abisua jo, ez zuela beharrezko zen alerta argi gorria piztu.
|
|
|
Baina orain garbi aski antzeman dezaket ene buruak ez zuela behar bezalako lana egin une erabakigarri horretan. Esan
|
dezagun
ene burmuinaren ezkerraldea, alde artistikoa deiturikoa, guztiz liluratuta geratu zela une batez erromantze distiratsua, abenturazalea, izukaitza bizitzera nindoalako itxaropenak itsututa, baina, beste aldetik, eskuineko hemisferioak, hau da, ene burmuinaren alde adimendunenak ez zuela behar bezala lan egin, ez zidala alarma abisua jo, ez zuela beharrezko zen alerta argi gorria piztu....
|
|
2021
|
|
|
Badü hogeita zazpi urte phürü balada inozent eta hunkigarri horrek lehentze deitü nündüala, eta horren argitzera lehiatü
|
nintzan
ene adiskide Jules Sallaberryren Chants populaires delako libürüaz izkiribatü nüan artikülü batetan: Courrier de Bayonne kasetari helarazi neion, epe batentzat eüskal olerkiez eta üsantxez ardüratzeko aizinaren galtzera nindoalarik.
|
|
|
Baina azalpenezkoak ere eratzen dira zeren baitformarekin: Senda
|
ezazu
ene arima, zeren bekatu egin baitut (Duvoisin); mendebaldean ere erabiltzen da gaur egun forma hori, azalpenezko perpausak eratzeko.
|
|
|
16.3.5b Aurreko adibideetan ikusten den gisan, batzuetan mugatzailea hartzen du: Pena gutiaren ordain anitzez latzagoa, Barkatzekotz mundu, edo purgatoriokoa (Etxeberri Ziburukoa); Errezibi
|
ezazu
ene obra apurra, zeina baita deus gutia dagokizun eredura (Etxeberri Ziburukoa); Baina bitartean ene dohakabea! Ene ahalak eskasten dira:
|
|
|
" Urrun. Hegazkinak eraman
|
nazala
ene egunerokotasunetik urrun". Urrun edo hurbil.
|
|
|
Eta handik pixka batera, nagusiak" Hiltzera noa; Jainkoak har
|
dezala
ene arima!" erraten zuela entzunik, hari laguntzera joan nahi izan zuen; andereak, ordea, eutsi egin zion, erranez:
|
|
|
Har
|
ezazu
ene 4x4a, baina kasu bide horietan eta ez ahantz Dora eta Mangoren ezteietara gonbidatuak garela, Lasturrera, hiru egun barne. Aiduru egongo natzaizu zure Baionako apartamentuan.
|
|
|
Zoriontsu ematen zuten, airearen kutsaduragatik, lur pozoitsuengatik, janari eskasiagatik, espazio murriztuagatik... hor ziren, kantaz orroaz, zintzurrak eman ahala. Zorion hutsaren birla loditzen nabari
|
nezakeen
ene bihotzaren leizean. Denboraren buruan, Peioren beso aitzina kolpetxo samur batez astindu nuen:
|
|
2022
|
|
|
begira
|
itzazu
ene begietan barrena, bidaiari hori,
|
|
|
" Batere nekagarria atzematen ez nauten haiek erran zuen Saffredentek ez lukete beren onestasuna zuenaz kanbiatuko; baina isil gaitezen, ez
|
dezan
ene hirak atsekaberik sor, ez nihauri, ez bertze nehori. Ikus dezagun nori uzten dion hitza Dagoucinek".
|
|
|
Bai, eta ez dago medikurik osatuko duenik. Txarto dago Neuk osatuko
|
neuke
Ene, ez dakit zer irabaziko zenuken".
|
|
|
ikas
|
ezazu
ene ahoa jaten! gero, gozoki jarrai nire hortz ilara.
|
|
2023
|
|
|
Jauna, gupidets
|
ezazu
ene senarraren bizia, esposatua baitut, eta, laidorik baldin badago, ez ezazu zigor ni ez bertze nehor, zeren egin duena nik galdaturik egin baitu.
|
|
|
Bospasei urte egin nituen; momentu hartan, kasik profesionalak ginen, eta ibili ginen munduan zehar, hala nola Ipar Ameriketan, Kanadan, Mexikon... Erran
|
nezake
ene motibazioa, garai hartan, hori zela: bidaiatzea.
|
|
|
" Horra, nagusi, bukatu dugu!", esan zion deabru gizenak," zure txanda da orain". Zur eta lur zegoen gizon gaixoa, eta hau esatea baizik ez zitzaion gogoratu," Lehenik, utz
|
iezadazue
ene emazteagandik despeditzen", eta egun bat eman zioten adio esan ahal izan zezan.
|