|
2002
|
|
|
Oraindik ere esperimentazio fasean daude, minbizi zelulak suntsitzeko gai direla frogatzeko. Haren ondorioetan iradokitzen du droga horiek prioiek eragindako gaixotasun arriskua areagotu egin
|
dezaketela
droga horien eraginpean dauden pertsonei. Gogoratu behar da ikertzaile horrek lehenago lan egiten zuela Chicagoko Unibertsitatean, eta 2000 urteko abuztuan beste lan bat argitaratu zuela “Science” lanean, non azaltzen baitzuen prioiek zuntz amiloideoak sortzen dituztela irauteko, Lindquist ek “konformazio nukleatuaren bihurketa” deitu zion sistema baten bidez. Orduan, aitortu zuen “laborategian hiru pertsona izan ez bagenitu esperimentu bera egiten eta emaitza berak lortzen, ez nukeela sinetsiko”.
|
|
2007
|
|
|
Gainera, kontsumo horrek bere osasunean eragiten dituen ondorioei buruzko informazioa eta hezkuntza eman nahi zituen, gure inguruko herrialdeetan gertatu den bezala, haien esperientzia aplikatu nahi baitzen. Zenbait arau autonomikok estaltzen dituzte eremu horretako zenbait esku hartze, eta edari alkoholdunak ere hartu dituzte ondorio kaltegarriak eragin eta kontsumitzailearenganako mendekotasuna sor
|
dezaketen
droga instituzionalizatutzat. Orain arte ez zaio horren berri eman kontsumitzaileari, gero tabakoari buruz eta etiketen bidez egin zen bezala.
|
|
2008
|
|
|
Beldurra eta arriskua nahita bilatzen dira eta baita bukaera zoriontsua ere. Norberak aldera
|
ditzala
drogek eragindakoekin.
|
|
|
Operazioan hiru lagun atxilotu dituzte, taldeko burua horien artean. Dirudienez, froga gisara hainbat bidaia egin nahi zituzten bide horretatik sar
|
zezaketen
droga kopurua zehazteko.
|
|
2009
|
|
|
–Hori ergelkeria da! Nola erabil
|
dezake
droga sare batek ni bezalako arrotz bat. Eta kokaina hori, kokaina izatekotan, nireganatuko banu?
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, ongizate sentsazio handi hori oso maiz bilatzeak eragin
|
dezake
drogekiko mendeko bihurtzea. Jendeak ikasi egiten du, adibidez, diseinuzko drogak hartuta asteburu osoa eman dezakeela parrandan eta dantzan, nekatu gabe.
|
|
2012
|
|
|
Beste batzuek pentsatuko dute beraien arazoa dela, ingurura ez direla ondo egokitzen, eta beren baitan itxiko dira, harremanik finkatu gabe. Horrek eraman
|
ditzake
drogak kontsumitzera, ez sufritzeko eta horretan ez pentsatzeko, edo gehienbat nesken artean, elikadurarekin desorekaren bat izatera". Psikologoak gaineratu duenez, haurren pertsonalitatean garatzen doazen jarrera horiek nerabezaroan lehertu ohi dira, modu arriskutsuagoan.
|
|
|
Niri dagokidanez –ez dit lotsarik ematen esateak, eta ikerketa lanarentzat onuragarria dela uste dudanez, garbi adierazi nahi dut– whiskia, rona, marihuana, kokaina, estasia edo perretxiko haluzinogenoak hartuta idatzi izan dudala behin baino gehiagotan –ez denak batera, agerikoa denez–; are gehiago, iruditzen zait bizitza honetan probatu egin behar direla drogak, gutxienez behin (eta gehienez bitan, esango luke jakintsuak). Nolanahi ere den, eskarmentuz esan
|
dezaket
drogen eraginez idatzi izan dudanak zakarrontzian bukatu izan duela eskuarki: whiskiak esaldi luzeegiak idaztera eramaten ninduen; kokainak, motzegiak; eta estasiaren ondorioz, puntuazio markak oker jartzen nituen.
|
|
2014
|
|
|
4 Eragin genetikoa: drogen efektuekiko sentikortasun gehiago edo gutxiago edukitzea; drogen substantziak metabolizatzeko gaitasun gehiago edo gutxiago izatea; garun azaleko aktibazio handiagoak edo txikiagoak drogak gehiago edo gutxiago kontsumitzera bultzatzea; aldarte nahasteek eta barne hersturako nahasteek eraman
|
dezakete
drogen kontsumo handiagora. 5 Baldintzapenak ere eragiten du:
|
|
|
5 Baldintzapenak ere eragiten du: drogak sortutako atsegin esperientziak ingurune batekin erlazionatzen badira, ingurune horretara itzuli nahiak eragin
|
dezake
droga kontsumitzeko joera.
|
|
|
Eztabaida
|
ezazu
drogei aurre hartzeko hartu diren neurri horien eraginkortasunaz taldean:
|
|
|
Nerabe batek arrazoi desberdinengatik har
|
ditzake
drogak: lotsa gainditzeagatik, helduago sentitzeagatik, beren autonomia sendotzeagatik, gau osoa dantzan aritzeagatik, lagunen aurrean irudi zehatza sorrarazteagatik, arazoak ahazteagatik…
|
|
|
Ikusita, beraz, gazte batzuek kontsumitzen dutela, zer egin
|
dezakegu
drogen kontsumoaren eragin negatiboak gutxitzeko edo desagerrarazteko?
|
|
2015
|
|
|
Omisioa barkaezina da edonondik begiratuta. Edozein modutan, ikerketa ildo berriak aurreikus daitezke, alegia, eta hemen egiten dute bat Anberesko kontuak eta irakurle mozkortiarenak, zein berezitasun izan
|
lezakeen
drogaren batek lagunduta irakurtzeak. Zein den aldea, baldin balego, pertsona berak ezer hartu gabe edo hartuta irakurtzearen artean.
|
|
2020
|
|
|
Mendekotasuna sortzen du: GEZURRA Estimulatzaile gisa, kafeinak hobetu egiten du gure alerta maila, mentalki hobeto adierazten duzun sentsazio hori, baina hortik kafeina mendekotasuna sor
|
dezakeen
droga gisa deskribatzera asko dago. Kafeinaren abusu, mendekotasun eta abstinentzia sindromeari buruzko ebidentzia zientifikoak etengabe berrikusten dira.
|
|
2021
|
|
|
Gaur egun askotan ikusten baitugu egin aditzaz bestelako galdegaia duten perpausetan. Adibide hauetan, esaterako, ez da zilegi egin erabiltzea, hurrenez hurren beti, erreklamazio bat eta zer nolako ondorioak eragin
|
ditzaketen
drogek direlako galdegaia, nabarmendu nahi dena, eta ez aditza: * Beti esan egiten diot erantzun txarrik ez emateko;* Bere desadostasuna adierazteko, erreklamazio bat aurkeztu egin du;* Hitzaldi horietan erakutsi egiten da zer nolako ondorioak eragin ditzaketen drogek.
|
|
|
Adibide hauetan, esaterako, ez da zilegi egin erabiltzea, hurrenez hurren beti, erreklamazio bat eta zer nolako ondorioak eragin ditzaketen drogek direlako galdegaia, nabarmendu nahi dena, eta ez aditza: * Beti esan egiten diot erantzun txarrik ez emateko;* Bere desadostasuna adierazteko, erreklamazio bat aurkeztu egin du;* Hitzaldi horietan erakutsi egiten da zer nolako ondorioak eragin
|
ditzaketen
drogek.
|
|
|
Alkoholarekiko mendekotasun handia dagoenean, alkoholari uzten saiatzean abstinentzia sindromea izaten da, beste droga batzuekin bezala. “Baina alkohola da abstinentzia sindromean hiltzeko erabil
|
dezakezun
droga bakarra; izan ere, abstinentzia sindromeak delirium tremens bat eragin diezazuke, eta horrek bihotz eta arnas gelditzea eragin dezake”, argitu du. Epe luzera alkohol gehiegi kontsumitzeak ere dementzia eragin dezake, edo Korsakoff sindromea, oroimenarekin zerikusia duten garuneko zonei etengabe egindako kaltearen ondorio.
|
|
2022
|
|
|
Halako irudien iturburua izan da askotan eztabaidagai. Sinestea arrazionalizatu nahiz, esan da haluzinogenoen erabilera erritualak ekarritako ikuskizunak izan zitezkeela; eta Castañedak baieztatuz geroz Mexikoko xaman yaki en bidaiak eta begitazioak peyotl ek ematen zituela, maiz ondorioztatu da gure kondairetako sorginen ukenduak akelarrearen lilurapena sor
|
zezakeen
drogaren bat izango zuela. Baina droga hori inork ez du aurkitu hemen.
|
|
|
Auzoko irudiak jarri zituzten, eta hauen gainean ahots batek hilketaren berri eman zuen. Ertzainek uste zuten erailketak lotura izan
|
zezakeela
droga trafikoarekin, emakumea horretan aritzeagatik ezaguna zelako eta kartzela zigor parea beteta zegoelako. Gainera, hilketa ebaketa bakarrarekin lepoa moztuz burutu izanak sikario baten hipotesia indartu baino ez zuen egiten.
|