|
2000
|
|
|
...unean, mihiaren trebatzeko eta geure arrazoinen aitzinatzeko, anaia eta biok eztabaidan ipintzen gintuen jaun Mar celek, erabiltzen eta manaiatzen zituela, hartarakotz, edo Fedro edo Esoporen fabularen bat, bi animalia edo bi pertsonaia antagonikoren solasa biltzen zuena —txirrita eta inurriarena, konparazione— eta guk harrointzat hartu behar izaiten genuena, nork bere arrazoinak defenda
|
zitzan
bertzearen aitzinean, jakinik ezen emanaldi haiek bigarren parte bat zutela, zeren lehenengoan txirrita iduri egin zuenak inurri iduri egin behar baitzuen bigarrenean, eta inurri iduri egin zuenak txirrita iduri. Baina, hartan hasi aitzin, jaun Marcelek oroitarazten zigun ezen biok anaiak ginela, eta, nork berea atxiki behar zuen arren, ez genuela koleratu behar, eta bai dibertitu... eta behartzen ere gintuen kortesiazko salutantziaren egiterat, hala hastean nola akabatzean, adierazi nahi baligu bezala ezen gure arteko solas haiek jostetatik gehiago zutela zinezko polemikatik baino.
|
|
|
Kontatu dizut bertze nonbait ezen jaun Marcel gaztetan alargundu zela, eta ez dakit, bada, ez ote zuen bere emazte hura gogoan mementu haietan... eta ez ote zitzaion hari deika ari, argi egin
|
ziezaion
bertze mundutik.
|
|
|
Eta ekin
|
diezaiodan
bertze zerbaiti, eta derradan, horrela, ezen mundu ezin hertsiago hartan studioak izan nituela sosegu eta atseden, eta alor hartan berehala nabarmendu nintzela. Eta derradan, bide batez, ezen, hainbertze fortuna gaixtoren artean, zortea neure alde eta fabore ere izan nuela azkenean, noiz eta lehen urtearen akabantzan aita Leokadio nobizio maisu kargutik kendu baitzuten eta igorri, haren orde, aita Tommé baxenafartarra, zeina baitzen latineko irakaslea ere.
|
|
|
—Errespetuaz eta begiruneaz mintzatu da berori, aita, baina jauregiaren erantzukizuna ene esku utzi zuen, eta eskatu eta eskertuko nioke, baldin berorrek ere eneganako tratua errespetatuko balu. Eta barka
|
biezat
bertze hau ere erraiten badiot, zeren, oker ez banago, berorrek aitortu baitzidan ez zuela olen negozioan asmatu, eta horrek erran nahi du ezen berorren moduak eta moldeak berregokitu beharra zegoela, eta nik hori bertzerik ez dut egin. Eta lehen fruituak hor daude.
|
|
|
Non dago, bai, gure nitasuna eta gure osotasuna, gure bizitzako loaldi eta ametsaldi orotan, zeinak baitira, bataz bertze, gure bizitzaren herena? Baina zer erran
|
dezakegu
bertze bi herenez.... Zeren, itzarririk gaudenean ere, ez baitira gauzak hain klar eta hain garbi gertatzen, nola uste baitugu usu.
|
|
|
Eta, horregatik, amets bat da eta ezinezko bat da, zeren, gutien igurikitzen dugunean, uste izanik ezen eztitan gaudela, muga orotarik harat, aldiz, liztorrak ustekabean zizta baikaitzake eta hala bihur baitaiteke istant ezin laburrago batean libertatearen eztia libertate faltaren ezten; baina, eztenaren mugetarat makurtu ondoren eta eztena geure baitarik edeki ondoren, berriro egin
|
dezakegu
bertze lur baterat.
|
|
|
Badakizu, halaber, ezen salaketa haiek isilpean eta ezkutuan egiten zirela: hain isilpean eta hain ezkutuan, non akusatuak ez baitzuen salatzailearen eta lekukoen berri jakiten, eta, honelatan, nahiz eta akusazinoak, anitzetan, munta tipikoak izaiten ziren eta multa tipi batekin konpontzekoak, ez ziren guti izan, halaber, gehiegikeriak eta bidegabekeriak, zeren, babes haren gerizpean, nornahik sala
|
baitzezakeen
bertze nornahi, edo, gezurraz baliaturik, falso testimonio gaixtoren bat erauzaraz, bekaitzari eta inbidiari bide emanez, bidegabeki.
|
|
|
ihardetsiko nion ezen haiek guztiak agure zahar urtatuaren desenkusak zirela, hain bainengoen haragiak itsuturik; orain, aldiz, pentsatzen nuen ezen jakintsu baten hitzak izan zitezkeela. Zeren neure harreman haietan ez bainion lekurik utzi amorioari —ez letra handiz ez tipiz skriba zitekeenari—, ez amorioaren itzalari, eta ez amorioaren kutsurik izan
|
zezakeen
bertze deusi, baina hutsalkeriari eta banaloriari. Izan ere, ba ote zen munduan gauza faunagorik eta are ergelagorik ere, hutsik uzten ninduen hartaz banaloriatzen eta sendagaila egiten ibiltzea baino, nola ibiltzen baikinen marinelak geure artean, bakoitzak bere balentriatxoak kontatzen zituela?
|
|
|
Esku bat —eskuina ala ezkerra, ez dut gogoan— haren beso gaina utzi eta bisai mazeletan ezarri nion, bertzearekin niregana erakarri nuelarik. Kontsolamendu eman beharrez haren burua nire altzora ekartzea, zin egin
|
dezaket
bertze asmorik ez nuela. Bulegariak, ordea, gehiago goititu zuen burua.
|
|
2002
|
|
|
Bainan ohar
|
ezazu
bertze korapilo berri ta izugarri bat.
|
|
|
Par. Alta, io
|
dezagun
bertze ikherbidez.
|
|
|
Par. Eta bertze gauzen barne denez, hekieri ukhitzen ez othe? Berbera barne delarik ezin
|
dezake
bertze gauzeri ukhi, bainan bai berekiko, beregan edo berebarne baitirau.
|
|
|
Par. Ohar
|
ezazu
bertze ikherkera batez, bertze gauzak zaharrago ala gazteago bilhakatzen direnz.
|
|
2004
|
|
|
sakelak ez
|
diezadala
bertze behin
|
|
2005
|
|
|
Ene helburua da entseatzea jendeak mundua ikus
|
dezan
bertze behin, begi berri batzuekin. Errutinaren gainean indar bat egin dezan, klitxeen gainean.
|
|
2006
|
|
|
Nafarrak urtebete geroago berriz ere Amikuzeko jabe egitean, errege Henrikek berreraikitzeko agindua eman zuen. Egitekoa bere gain har
|
zezaketenak
bertze afera batzuekin axolatuagoak ibili izanen ziren urte haietan. 1530eko udazkenean, bere zaintzapeko gotorlekua begi parean izan zuenean, are hoztuago zitzaion gogoa Migel Mailuri.
|
|
2008
|
|
|
Horren fruitu dira eskolaren kalitate legeko, etorkinen legeko eta berdintasunaren legeko hainbat atal, adibidez. Fitxategi batetik ken
|
dezaketena
bertze batean bil dezketela diote kontrakoek, eta dekretua osoki deuseztatzeko eskatu dute.
|
|
2009
|
|
|
Kasu he, ez naiz ni Mayi, bizia izagutzen dut, eta ongi, orduan" inpresaren martxa" ez da nere afera. Nagusiarena da, eta berak ez ba du hartako idairik, utzi
|
dezala
bertze bateri bere tokia! Horik denak buruan ditut baino badakit ez direla hola erraten ahal.
|
|
2011
|
|
|
Aitor dut, orobat, apezaren latinak behar bezala ahoskatzea ia ezinezko ariketa bat zela zuretako, baina zertarako nahi ditugu pangelingua k eta dominusvobiscum ak, latina historiaurreko hizkuntza bihurtu bada? Aitor dut, azkenik, orduan marrazten zenituèn astoek zaunka batetik erdituak ziruditela, eta zakurrek, berriz, arrantza batetik, baina, zer erranen dut nik eta zer erran
|
dezake
bertze inork, baldin eta Picassok berak errana bada hutsaren hurrengotzat zuela Arte Ederrak ikasten eman zuèn denbora, zeren bizitza osoa eman behar izan baitzuen, handik aitzina, ikasitakoa ahanzten eta haur batek bezala pintatzen ikasten?
|
|
|
Badakit zer ihardukiko didazun. Eta atzeman
|
bazeneza
bertze behi gazte bat, zureak dituen alderdi on guztiak lituzkeena, ez ote zenezake hau har haren ordain. Naski bai.
|
|
|
Ez balu ere oraino gaitzik behi zaharrak, laneko zain gutiago du, jana baitu, aldiz, bertze batek bezala: baizik jan hori ez
|
baitezake
bertzeak bezain ongi bil kanpoan. Esnea bera meheago du, eta urtsuago; hartarik, beraz, nekez onduko da aratxea, eta, bizkitartean, anitz hurtuko baita behia bera.
|
|
|
Zer galda
|
dezake
bertzerik laborari batek bere abereetarik?
|
|
|
Eritasun horretan behar da ere gogo eman oilo erien huskinek badauzkatela xixare haietarik, eta haiek hunkiz atzeman
|
dezaketela
bertzeek gaitza. Begira, bada, sendoek hunki ez ditzaten, ez eriak, ez eta haukien huskinak.
|
|
|
Horra zertako ezagutzen duenak bere kabaletarik bat gaitz horrek atzemana dela, xuhur bada, berex
|
dezala
bertzetarik, eta sar, haren lagunetarik joanen ez den lekuan. Ardura gertatzen dena hau da:
|
|
|
Harrak bere burua kuskuan gorde duenetik zenbait egunen buruan, urratzen baduzu haren kuskua, ikusteko zertan den edo zer ari, erran dezakezu mota hartako har guztiak orobat direla, eta hein berean. Geroxago urra
|
ezazu
bertze kusku bat, eta orobat egin bertze zenbaiti, noizetik noizera, ihizia kuskuan dagoeno, hola badakikezue, xehe eta xuxen, nola harrak bilakatzen ohi diren jainko oilo.
|
|
|
—Hala da; makur dabilenak ezin
|
dezake
bertze bat xuxenerat ekar. Baina, egin dezake hau.
|
|
2013
|
|
|
ikusi bertzerik ez dago nola hiltzen diren landareak eta zuhaitzak eguzkiaren argirik gabe; baina alderantziz ere gertatzen da, eguzkiaren gehiegiak landareak lehortzen eta idortzen baititu. Baina eman
|
dezagun
bertze pauso bat, eta goazen orain harira, amaren sabelera, horri buruz egin baitidazu galdera, Omar, eta horri buruz bai baitakit zer edo zer: hainbertze urteren ondoren ez da harritzekoa izanen, uko ere egin bainion neure balizko amatasunari bertzeen amatasuna bertatik zaintzeko:
|
|
|
niri aintzakotzat hartzea dagokidana: medikua izan nahi baduk, medikua izanen haiz, horixe duk-eta Allahren mesedea eta Harekiko zorra kitatzeko modurik egokiena, nik egunotan izan dudan aukera bera izan
|
dezaten
bertze eri batzuek ere.
|
|
|
laugarren batek ere igaro behar izan zuen, Abdel Haqqi Frantzian urtebeteko ikastaroa egiteko diru-laguntza eman ziotelako; itzuli ziren amoranteak postaletara eta begirunezko kartetara badaezpada. Balad al Xamsko posta ez zen fidatzekoa? eta zer, amoranteek igorritako kartaren batek okerreko bidea hartzen bazuen, Omarren eskuz eskuko zerbitzuaren bermerik ezean???; eskatu zioten biek Allahri ezen gibelamendu hark ez
|
zezala
bertze gibelamendu bat eranskin, hurbilekoren bati istripu larriren bat gertatzeagatik, adibidez, edo norbait hiltzeagatik, hori okerrago?
|
|
|
ikusi bertzerik ez dago nola hiltzen diren landareak eta zuhaitzak eguzkiaren argirik gabe; baina alderantziz ere gertatzen da, eguzkiaren gehiegiak landareak lehortzen eta idortzen baititu. Baina eman
|
dezagun
bertze pauso bat, eta goazen orain harira, amaren sabelera, horri buruz egin baitidazu galdera, Omar, eta horri buruz bai baitakit zer edo zer: hainbertze urteren ondoren ez da harritzekoa izanen, uko ere egin bainion neure balizko amatasunari bertzeen amatasuna bertatik zaintzeko:
|
|
|
Baina sendatu nauk, bai, eta hau, mediku jaunak erran duen bezala, Allah Handiaren seinale garbia duk... niri aintzakotzat hartzea dagokidana: medikua izan nahi baduk, medikua izanen haiz, horixe duk-eta Allahren mesedea eta Harekiko zorra kitatzeko modurik egokiena, nik egunotan izan dudan aukera bera izan
|
dezaten
bertze eri batzuek ere.
|
|
|
...n zuen, Abdel Haqqi Frantzian urtebeteko ikastaroa egiteko diru-laguntza eman ziotelako; itzuli ziren amoranteak postaletara eta begirunezko kartetara badaezpada –Balad al Xamsko posta ez zen fidatzekoa... eta zer, amoranteek igorritako kartaren batek okerreko bidea hartzen bazuen, Omarren eskuz eskuko zerbitzuaren bermerik ezean...? –; eskatu zioten biek Allahri ezen gibelamendu hark ez
|
zezala
bertze gibelamendu bat eranskin, hurbilekoren bati istripu larriren bat gertatzeagatik, adibidez, edo norbait hiltzeagatik, hori okerrago...
|
|
2014
|
|
|
–Eta nork jar lezake dudan euskara dela astoa eta gaztelania zaldia, gure kasuan? Nahi badute bertze hizkuntza bat, ados, baina jar
|
dezatela
bertze beste zaldi bat: ingelesa, adibidez?
|
|
2015
|
|
|
Akaso, pentsatu du, Gil Beraren hitzak baliatu nituzke: . Heriotzaz ari garenean beti bizitzaz ari gara, ez
|
dezakegu
bertzerik?.
|
|
2016
|
|
|
Bainan ez
|
dezaket
bertzerik,
|
|
|
Zu hortan sartu zinen, hortan bizi zira eta hortan hilen zira... Mundu hori onartua duzu eta ez
|
dezakezula
bertze biderik har diozu. Zure baitakoari, behin betikotz uko eginik, zure bizia jokatzen duzu, bertzek zuretzat tiratu marreri jarraikiz.
|
|
|
Aldundiak ohar batean jakinarazi du Chillida familiarekin, Eusko Jaurlaritzarekin eta interesa izan
|
dezaketen
bertze erakunde eta eragile batzuekin negoziatzen hasiko dela.
|
|
|
Hobekuntza kontratu horiek kostu bat badute, tokiko beharren araberakoa, partaide desberdinen artean partekatuko dena, Senperen 21.775€ urteko (sei urteren buruan 37 langiletarik 24 euskaldunduz), Kanbon 39.743€ (58 langiletarik 30) eta Uztaritzen 37.945€ (48 langiletarik 31). Oroitaraz
|
dezagun
bertze herri eta herri elkargo batzuk abiatuak direla jadanik ildo berdinean, horiek ditugu Hazparne, Itsasu, Maule, Hendaia, Hiriburu, Donibane Garazi eta Baigorri, horieri lotutako herri elkargoen laguntzarekin, Senperek ere aitzinagotik jadanik egina zuelarik sail hortan lehen urratsa.
|
|
|
Euskaldun gehiagoren ganik leitua izaitea merezi luke. Irakurle bakotxak gustatu zaion artikuluaren berri bere inguruan hedatzeak ez ote
|
lezake
bertze zonbaiten baitan harpidetzeko gutiziarik sor. Urteko harpidetza saria ez delarik ostatuko 4 bazkari baino karioago.
|
|
2018
|
|
|
" Ongi ospatu bestak; disfrutatu, errespetatuz. Ez
|
dezatela
bertze inor hil; ez dezatela emakume gehiago bortxa. Baina, zerbait gertatzen bada, sinetsi biktimari; atera karrikara; ondoan ez bazaituztegu hondoratzen baikara", bukatu du.
|
|
|
Baina demokrazia batean hiztunarena da azken erabakia. Hori dela eta, kontuan har
|
dezagun
bertze gauza bat ere, maizkara atzentzen duguna: euskaldun batzuek uste dute berek ibiltzen duten hizkuntza dela munduan hiztunen aldetik maitasuna har dezakeen bakarra.
|
|
2019
|
|
|
Aditzen arabera zer kateamendu eman ziren dagoeneko aztertua daukagu. Bada, begira
|
dezagun
bertze behin aditzak asmatu ahala euskararen baitan zer gertatu zen:
|
|
|
Jarrai
|
dezagun
bertze galdetzaileekin:
|
|
|
Zerrendako aditzak partizipioak direla kontuan hartu gabe, egin
|
dezagun
bertze errepaso bat:
|
|
|
Aditzaren garrantzia azpimarratzeko egin
|
dezagun
bertze saio bat eta har eseri aditza:
|
|
2020
|
|
|
".. entsejatu naiz ahalik eta garbikiena, eta klarkiena iskiribatzera eta mintzatzera. Bai ordea behar bada izanen da zenbait hitz arrapatzaille, eta pontukari, zeinari ene hemengo eskuara ez baitzaitzo agradatuko; halatan haina othoizten dut, arren bilha
|
dezan
bertze bat hobeagoa, eta garbiagoa, hartaz garbikiago, eta klarkiago iskiribatzeko."
|
|
2021
|
|
|
Beste orduz (bertze orduz,, bertzorduz) batez ere Iparraldean erabili izan da, eta Hegoaldean Beobidek eta Orixek ere erabiltzen dute: Erran
|
dezagun
bertze orduz Larrunen bazela bizipide bat, orain nihori gogoratzen ez zaiona: betizoen haztea (Zerbitzari).
|
|
|
Zera zen bat, [eskualduna baitzuen ere andrea], Irisarriko (Hiriart Urruti); Aposizio gibelatuan: Bada hainitz hemen gaindi, [Ø ez
|
baitezakete
bertze hainbertze erran beren buruentzat] (Larzabal); Zenbat deputatu ez da [dirudunen eta langilen arteko gerla berek sustatu dutelakotz] baitire jaun handi] (Hiriart Urruti).
|
|
|
Perpaus nagusiaren ondoan kokatua ematen zuten hau ere, ohi bezala; hala, esate baterako, hura agintera denean: Emaiezu zure zerbitzarien arimei bere bekatu guztien barkamendua, ardiets dezatengatik gure orazione umilen moianez beti desiratu duten grazia (Gazteluzar); Zerbait onik baduzu, sinets
|
ezazu
bertzeek hobeagorik dutela, umiltasuna begira dezazungatik (Pouvreau). Baina haren aurrean ere eman daiteke, mintzagai aurreratu moduan:
|
|
|
Ustea, iritzia edo aitzakia adierazten du lakoan perpausak, uste hori perpaus nagusiko gertakariaren zergatiko gisa ulertuz; hortik, adieraren ‘subjektibotasuna’10 Inoiz lako soila erabiltzen da lakoan formaren lekuan, forma biek duten erlazioa agerian utziz: Peril handia da nihork bata har
|
dezan
bertzea delako[...], zeren bata on izanagatik, bertzeak kalte egin lezake (Pouvreau).
|
|
|
Nola bai? (Isilunea) Pentsa
|
dezala
bertze lekuren batean dela, bertze teilatu bat, bertze janari bat, bertze epeltasun bat, bertze lagun bat… bertze bizitza bat, ez horrelako heriotzarik; gu bezalako bi arloteren magalean. (TXORIAk hankak baldetik atera ditu.
|
|
2022
|
|
|
Baina, amorantearen pazientzia, irmotasuna eta maitasuna probatzeko, oso kondizio zaila jarri zion hark galdegiten ziona emateko, segurtatuz ezen, betiko atxikitzen bazuen, bete betean zuela, baina, huts eginez gero, egoten ahal zela segur ez zuela nehoiz ukanen. Bera kontent zela harekin eleketan aritzeko, ohean, bi biak etzanik eta beren atorrak jauntzirik, baina betiere ez
|
ziezaiola
bertzerik eska, ezpada elea eta potak. Gizona, zeinari iduri baitzitzaion ez zela damak agintzen zion bozkarioa bezalakorik, akort izan zen.
|
|
|
Jainkoak soilik jujatzen ahal du dama horren bihotza, baina, nitaz denaz bezainbatean, haren egitea hagitz onest eta bertutetsu kausitzen dut. Eta ihardukitze hau bururatzeko, arren galdatzen dizut, Parlamente, hitza eman
|
diezaiozun
bertzeren bati".
|
|
|
Amatasun neoliberal hori, akaso feminismo mendebaldarrak ere aldarrikatzen duena: «Errealizatu zaitez lanaren bitartez, umeak traba dira zure errealizaziorako, zain
|
ditzala
bertze norbaitek».
|
|
|
Euskaldunegiak ziren garai hartako Aurorak, batzuen begietan. Eta ederra da, oztopoak oztopo, euskarari eutsi zioten amatxiak goraipatzea, baina ez
|
ditzagun
bertze guztiak atzendu. Are gehiago, ez ditzagun errudun egin euskararen errepresio sistema horren guztiaren biktimak.
|
|
|
Aita modernoa da 16:00etan eskolara umea jasotzera ailegatzen dena, atzoko berdina eraman ez
|
dezan
bertze norbaitek erraten diona seme edo alabari hamaiketakorako opiltxoak prestatzeko. Ez tetrisa egiten duena.
|
|
|
Praktikan berdin heziko nituzke mutil bat eta neska bat? Desioa gauza bat da, eta egin
|
dezakezuna
bertzea. Nola hezten da?
|
|
|
Milesker, Marion, eta utz
|
nazazue
bertze guziek bakean.
|
|
|
Santizpirituko zubiaren ertz batean dago orain, zakar datorren ur emariari so, zigarreta bat eskuan. Egur zati ustelak ekartzen ditu urak, asmatu ezin
|
ditzakeen
bertze hainbat gai uspel. Mosorolako aparkalekuan utzi du autoa, ez baitu etxera itzuli nahi.
|
|
2023
|
|
|
Orai nahi nuzuia heben bortxatu Aldi honetan othoi uzi
|
nazazu
Bertze aldi batez jinen nizaizu Nahi duzunori orduian daidizu.
|