|
2001
|
|
|
Ezarritako analisi kopurua murriztu ahal izango da, baldin eta aurreko bi urteetan gutxieneko analisi tipotik (normala eta osoa) lortutako emaitzen balioak konstanteak eta parametroetarako aurreikusitako mugak baino nabarmen hobeak badira, eta uraren kalitatea okertu dezakeen faktorerik hauteman ez bada. Horrek guztiak ez du esan nahi Osasun Administrazioak noizbehinkako analisiak egin
|
ditzakeenik
uraren edangarritasunari dagokionez garrantzitsuenak iruditzen zaizkion alderdiei buruz. Edateko uren azterketa Gutxieneko analisian, honako hauek zehazten dira:
|
|
|
Likidoen beharrak betetzeko modurik onena edateko ura da, baina, era berean, behar horiei erantzun diezaiekegu elikagaiek duten uraren bidez, beste edari batzuen bidez (saldak, infusio leunak, zukuak…) eta barazki eta fruta gehienen bidez, non ura pisu osoaren %90 izan baitaiteke. Egunean zehar, elikagaiek eman
|
dezaketen
ura 700 eta 1.000 mL/ egun bitartekoa da; beraz, ez da nahikoa behar fisiologikoak asetzeko. Digestio traktuan, elikagaiak osatzen dituzten elikagaiak (karbohidratoak, proteinak eta gantzak) metabolizatu egiten dira (aprobetxatu egiten dira), eta prozesu horretan ere ura sortzen da, 200 mL inguru.
|
|
2002
|
|
|
Ustekabean begian garbiketa produkturik sartu bazaio, garbitu
|
ezazu
ur epel ugarirekin eta zoaz medikuarengana.
|
|
|
Kontrola
|
ezazu
uraren tenperatura.
|
|
|
Propietateak: Glukomanoak bere bolumena 100 aldiz baino gehiago xurga
|
dezake
uretan, gel lodia osatuz. Likido askorekin batera irentsiz gero, ase egiten du, eta, ondorioz, “urdail hutsaren” sentsazioa eta, ondorioz, jateko gogoa edo beharra murrizten ditu.
|
|
2003
|
|
|
Ministroen Kontseiluak gaur onartu du Erkidegoko 2003ko zuzentarau bat aldatzeko errege dekretu bat, ur mineral naturalen osagaietarako zerrenda, kontzentrazio mugak eta etiketatze oharrak finkatzen dituena, bai eta ur mineral naturalak eta iturburuko urak tratatzeko ozonoz aberastutako airea erabiltzeko baldintzak ere. Gainera, zuzentarau horrek osasun publikorako arriskua izan
|
dezaketen
ur mineral naturalen osagaien zerrenda ezartzen du, hala nola antimonioa, artsenikoa, barioa, beruna eta abar, eta osagai horien eduki maximo baimenduak finkatu ditu. Onartutako dekretuaren arabera, litro bakoitzeko 1,5 miligramo (mg/ l) baino fluor gehiago duten urak etiketan adierazi behar dira, eta ez dira egokiak bularreko haurren eta 7 urtetik beherako haurren kontsumo erregularrerako.
|
|
2004
|
|
|
Badirudi fabrikatzaileak akats bat egin duela Erresuma Batuan: ez ditu etiketetan jarri nahitaezko lege erreferentziak, kontsumitzaileak jakin
|
dezan
ura zehazki nondik datorren, hornidura publikoko sarea bera. Hainbat komunikabidetan argitaratu denaren arabera, etiketan" gasik gabeko ur garbia" besterik ez zegoen.
|
|
|
Garbiketa produktu askok altzairu herdoilgaitza honda dezaketen kloruroak dituzte; beraz, erabili ondoren, garbitu egin behar dira. Altzairu herdoilgaitzezko harrasken gainazalari itsatsita geratzen diren xaboi hondarrek distira gal
|
dezakete
uraren karea ukitzean. Garbiketa produktu gehienek altzairu herdoilgaitza honda dezaketen kloruroak dituzte, eta, beraz, erabili ondoren garbitu egin behar dira.
|
|
2005
|
|
|
Politika horrek kontuan hartu lituzke, Hesas en arabera, Espainiak ingurumenaren ikuspegitik dituen hiru arazo larriak: baso suteak, basamortutzearen aurrerapena eta arro hidrografikoen goi ibarretan jardutea, urtegiek euriak arrastatutako lurra gorde ez
|
dezaten
uraren ordez. Uraren kudeaketa Bestalde, Baso Ingeniari Teknikoen Elkargo Ofizialak gogorarazi du basoak oso garrantzitsuak direla erregulazio hidrikoan, lurzoruaren kontserbazioan, uraren kalitatean eta ibaietako eta hezeguneetako ekosistemen dinamikan, osaeran eta egituran.
|
|
|
Ur horiek gero eta ugariagoak direnez, gero eta arazo gehiago sortzen dira ingurumenerako. Horregatik, prozesu horiek ura hornitzeko iturri berri bat dira, eta, egungo aurrerapen teknikoei esker, sektore zabalek erabil ditzakete, eta asko lagun
|
dezakete
ur erabilgarrien eskasia eta kalitate txarreko arazoak konpontzen. Eragozpen gisa, azpimarratu behar da erabilera horrek arreta berezia eskatzen duela, ingurumenean eragin negatiboa izan baitezake.
|
|
2006
|
|
|
Etxean presta
|
dezakegu
ur litro bat limoi baten edo biren zukuarekin, zopa koilarakada bat azukrerekin, bikarbonato apur batekin eta gatz pixka batekin.
|
|
|
Ur grisak berrerabiltzeko sistemek edateko uraren %30 aurreztea lor dezakete. Ur grisak berrerabiltzeko sistemek edateko uraren %30 aurreztea lor
|
dezakete
Ura berrerabiliz gero, edateko uraren eta hondakin uren kostuak murrizten dira, lurpeko ur erreserbak babesten dira eta hondakin uren karga murrizten da. Sistema horiek edozein eraikinetan erabil daitezke, eta etxe bakoitzean 45 litro edateko ur eta hondakin ur inguru aurrez daitezke pertsonako eta eguneko.
|
|
|
Horregatik, oso garrantzitsua da drainatze ona izatea. Ahal bada, ale zintzilikarioak ureztatu dituzu goizeko lehen orduetan; izan ere, eguzkitan eta airearekin kontaktuan, ontzi txikiek izan
|
dezaketen
ura lurrundu egingo da, eta, ureztatzean busti baditu, baliteke hostoak lupa efektua dela eta erretzea. Zuhaitz horien otar zintzilikarioen ohiko kokalekua balkoia edo terraza denez, saiatu loratze mailakatua duten landareak erabiltzen, ahalik eta denbora luzeenean etxearen txokoak, kanpotik hain ikusgarriak, loratuak eta ederrak mantendu ahal izateko.
|
|
|
Bestela, ekipoa pizten denean barreiatuko dira. Haurrak dituzten etxeetan, gomendagarriagoa da lurrun hotzeko hezegailuak erabiltzea, lurrun berokoak erredurak eragin
|
baititzake
ur beroa edo lurruna isuri delako.
|
|
|
Pertsianak jaitsiz gero, erraz babestuko ditugu, lupa efektua saihesteko; beraz, erraz saihestuko ditugu eragin kaltegarriak. Baldosadun apal bat jartzea onuragarriagoa da, batez ere landareren bat jarriko badugu, ureztatzeko edo euritarako urak zura hondatu egin
|
baitezake
ura etengabe ukitzen badu. Lehioak erlaitz zahar bat baldin badu, kendu eta zura tratatu du, ustelduta ez dagoela egiaztatzeko.
|
|
|
Industria ongarriak ezin dituzte landareek osorik xurgatu, eta, beraz, lurzorua azidotu eta gazitu egiten da. Gehiegi erabiltzen diren ongarri horiek lurzorua alda dezakete eta ingurumenerako eta giza organismoarentzat toxikoak diren substantziak izan
|
ditzakete
uretan. Abantailak abantaila, ongarri naturalak erabiltzeak muga batzuk ditu.
|
|
|
Azterketa baten arabera, bioerregaiek eta ureztaketak areagotu egin
|
dezakete
ur eskasia
|
|
2007
|
|
|
Aurkikuntza horrek lagundu
|
lezake
ur gaziz ureztatuko den golf zelaietarako soropila sortzen.
|
|
2008
|
|
|
Areago, etxekoen kontsumorako balio
|
dezake
ur horrek, osmosia eta izpi ultramoreak konbinatuz ura prozesatuko duen aparatua instalatuz gero.
|
|
|
Lehenengo terminoa elikagaian dagoen ur kantitate osoari dagokio, nahiz eta gerta daitekeen interakziorako libre ez egotea. Uraren jarduera, berriz, elikagaian dagoen eta erreakzionatzeko erabil daitekeen ur kantitate hutsari dagokio, hau da, produktuaren kutsadura erraztu
|
dezakeen
urari. Aw gutxiko elikagaiak egoera ezin hobean gordetzen dira denbora luzeagoan.
|
|
|
Horregatik," uraren merkataritza birtual" hori emango ez balitz, espainiarrek gaur egun kontsumitzen duten haragiaren erdia bakarrik jan ahal izango lukete. Kontsumitzaileak prozesu horren zati garrantzitsua dira; izan ere, lehentasuna eman
|
diezaiekete
ur birtual gutxiago duten produktuei, gehiago dutenenen kontsumoa murriztu dezakete edo ura kudeatzeko sistema eraginkorragoak ezartzea eska dezakete. Helburu horri laguntzeko, zenbait adituk berariazko kontzientziazio programak iradokitzen dituzte, baita erabilitako ur birtual kantitatea duten produktuak etiketatzea ere.Hala ere, kontzeptu horiek ez dira kritika batzuetatik ihes egiten.
|
|
|
Azken aukera hori lurruntze bidezko ur galerak murrizteko teknikarik eraginkorrenetako bat da jabearentzat, eta, aldi berean, efektu estetiko atsegina lortzen da. Ureztatze sistema egokia aukeratzeak ere nabarmen aurreztea ekar
|
dezake
uraren fakturan. Gaur egun, kontsumo txikiko sistemak daude, lorategi bakoitzaren ezaugarrietara egokitzen direnak:
|
|
|
Fotosintesia funtsezko prozesua da Lurreko bizitzarako, landare, alga eta bakterio batzuek eguzki argia erabil
|
baitezakete
ura oxigeno eta hidrogeno bihurtzeko. Azken elementu horrek co2 arekin erreakzionatzen du eta karbohidratoak sintetizatzen laguntzen du, organismo horiek energia metatzeko balio baitute.
|
|
|
Espainia da etxean ur gehien kontsumitzen duen Europako herrialdea, batez beste 250 litro pertsonako eta eguneko, eta zenbait autonomia erkidegotan ur eskaintza gainditzen dute. Horregatik, kontsumitzaileek lagundu egin
|
dezakete
ura zentzuz gastatuz eta sistema eraginkorrak erabiliz. Azken finean, adituek azpimarratzen dute ur eskasia izango dela XXI. mendeko arazo handienetako bat.
|
|
|
Urrats hori amaitutakoan, hoztu berehala, eta gehitu azukre pitin bat, limoi birrina, lima edo laranja edo likoreren bat. Sabai gozo hori dugunean, maria bainuan hoztu
|
dezakegu
urez eta izotzez, ontzia berehala hoztu dadin. Hainbat postre erabil ditzakegu, besteak beste, bizkotxoak eta tartaletak.
|
|
2009
|
|
|
Haurrik txikienek hiperhidratazioa eduki
|
dezakete
ur gehiegi irensteagatik; horren ondorioz, gerta daiteke nahasmendu ionikoak agertzea (odola diluitu egiten da, eta gatz kopurua gutxitzen zaio).
|
|
|
Normalean, ezinezkoa da horrelako egoera bat esposizio kroniko gisa gertatzea. Hala ere, egoera horretan, aztertutako herrialdeetan eguneko 0,36 mg/ kg ko batez bestekoarekin lan egin
|
dezake
urak, edo herrialde bakoitzeko 0,51 mg/ kg ko maximoarekin, eguneko; beraz, ezarritako muga seguruak ere ez lirateke gaindituko.
|
|
2010
|
|
|
Bere bolumena halako berrogei xurga
|
dezake
ura artileak, eta, horrexegatik, moztu baino egun batzuk lehenago, estalpean sartzen dute artaldea, beharrezko bada.
|
|
|
hondakin urak nekazaritzan erabiltzeko ekonomia” izenburupean argitaratu denak, nekazaritzan hiriko hondakin urak erabiltzea gomendatzen du, elementu horren urritasuna arintzeko eta kostuak murrizteko. Lanaren arabera, hiriko hondakin urak birziklatzeak eta nekazaritzako laborantzetan erabiltzeak “lagundu
|
dezake
ur eskasiaren arazoak arintzen eta kutsadura gutxitzen”. Nazio Batuen Erakundeko (NBE) erakundeak dioenez, nekazaritzan tratatutako hondakin uren erabilera “berrogeita hamar bat herrialdetan egiten da, eta mundu osoan landutako lurren %10 hartzen du”.
|
|
|
Achim Steinerrek, NBEko idazkariorde nagusi eta NBIPko zuzendari exekutiboak, adierazi zuenez, “joera orokorra, munduko hainbat hamarkadatan zehar ikusi dena, glaziarren urtzeak epe laburrera eta luzera pertsona askori eragiten die ur eta zaurgarritasun hornidurei dagokienez”. Hamarkada gutxi batzuetan, glaziarrak urtzeak murriztu egin
|
lezake
ur eskuragarritasuna eremu lehor batzuetan, hala nola Erdialdeko Asian eta Andeetan. Eurite eta eurite gutxi dagoen eskualde horietan, glaziarren atzeraldiak, Europarekiko eta Asiako zenbait alderdirekiko, askoz eragin handiagoa izango du urtaroko ur eskuragarritasunean.
|
|
2012
|
|
|
Krisiaren aurrean, bizi kalitatea murriztu gabe dirua aurrezteko zazpi aholku ekologiko. Horiekin, kontsumitzaileek gutxiago gastatu
|
dezakete
uraren edo energiaren fakturetan, garraioan, produktuen kontsumoan edo aisialdian, eta, bide batez, ingurumena zaintzen lagundu dezakete.
|
|
|
Sor daitezkeen ezustekoei buruz ere galdetu behar da. Eguraldi txarra da kanpaldi baten etsai nagusia.’ Alde batetik, egiaztatu behar da irteera aurreko egunetan ez direla oso kaltegarriak izan, kanpatuko den inguruneak ez
|
dezan
urik edo lokatzik izan. Bestalde, partida aurreko egunean prezipitazioak, tenperatura eta haizea aurreikusten direla egiaztatu behar da, haurrak ustekabeko egoeretan egon ez daitezen.
|
|
|
Bainuontzia adin bakoitzerako egokia den ur mailan betetzen saiatu, haurra seguru senti dadin. Haurra izutu edo urduri
|
dezakeen
ur zorrotadarik ez izatea. Hobe da belaki batekin edo edo kubo txiki batekin leun garbitzea.
|
|
|
Christian Haugen Kumeak esnealdia eta titia kentzeko aldia amaitzen duenean, bi hilabete inguru dituenean, gomendagarria da txakurkumeentzako berariazko elikagaiak eskaintzea, kalitate onekoak eta bizi fase eta tamaina honetarako egokiak. Zakurraren hortzak 21 eta 35 egun bitartean ateratzen dira, eta, beraz, ordurako janari bustia jan
|
dezakete
urarekin, bigunago gera dadin. Kumeek zazpi astetik aurrera har dezakete beren adinerako jaki berariazkoa, eragin gabe.
|
|
|
Bestalde, haurdun dauden emakumeek aholku hauek hartu behar dituzte kontuan udako bainuetan arriskuak saihesteko: ez bainatu itsasoan oso nahasita badago edo olatu handiekin, erorketa arriskutsuak edo beharrezkoak ez diren iraulketak eragin baditzake. ez da komeni erabat urpean igeri egitea, urperatze sakonek eragin handia izan baitezakete haurraren osasunean. surfa, uretako eskia edo windsurfa bezalako arriskuren bat ekar
|
dezaketen
uretako kirolak saihestea; baita pilota jokoak eta tranpolin jauziak ere.
|
|
2013
|
|
|
Hona hemen aholku batzuk: Moztu zurtoinen oinarriak angeluan (ondo zorroztutako artaziarekin) loreek hobeto xurga
|
dezaten
ura. Zurtoin lodiko loreak badira, luzetara ebaki zurtoinean bertan, ura xurgatzeko azalera handitzeko. Kendu orriak uretan sartuta geratzea, azkar deskonposatzen baitira.
|
|
|
Hori dela eta, infekzio biderik ohikoena animalia eramaileetatik datorren haragiaren kontsumoa da, baita pasteurizatu gabeko esnea ere. Astean zehar ere iraun
|
dezake
uretan, eta azaleko uretara edo uretara pasatu. Urak tratamendu egokia jasotzen ez badu, animalien eta gizakien infekzio bidea ere izan daiteke.
|
|
|
Ahoskera ez da beti argia izaten: abua esan
|
dezake
uretan edo horrelakoak. Hitz horiek dira erabilgarrienak berarentzat, eta zerbait nahi duenean (edo nahi ez duenean) negarrarekin osatzen ditu.
|
|
|
Hosto iraunkorrekoak ere zikintzen dira, baina dezente gutxiago. Haizea kontuan hartu beharreko beste faktore bat da; izan ere, hosto, adar edo beste elementu gehiegi eraman
|
ditzake
uretara, eta asko zikindu. Komeni da urmaela aire korronteetatik babestuta egotea edo, kasu guztietan, objektu txikiak beste norabide batean eramatea.
|
|
|
Giro tenperaturak eta prezipitazio ereduek eragina dute uretan transmititzen diren elikagaietan eta gaixotasunetan. 2011n argitaratutako azterlan batean Environmental Health Perspective Aurreratuta zegoen klima aldaketak alda
|
zezakeela
ura. Ikerlanean, adituek aurreratu zutenez, «elikagaiek transmititutako infekzioak klima aldaketaren eraginpean egongo lirateke». Aditu gehienek salmonelosia, campylobakteriosia eta enterobirusak eragindako infekzioak izan ohi diren patogenoen zerrendan aipatzen zituzten.
|
|
|
Gainera, gurasoen% 56k adierazi zuen beti egon dela bainua errefusatzea, haurtxoek urarekin lehen kontaktua izan zutenetik. Haurraren gertaera traumatikoak uretan Bainuontziko esperientzia traumatikoek haurrari beldurra eragin
|
diezaiokete
urari Hala ere, urarekiko beldurra ez da beti izaten lehen hilabeteetan. Batzuetan, haurrek bat bateko errefusa erakusten diote elementu horri, aldez aurretiko bizipen positiboen ondoren.
|
|
|
Une bakoitzeko beharren arabera, aukera bat edo bestea erabil daiteke. Ez badituzu, botilan urez betetako botila bat sar
|
dezakezu
ur gutxiago erabiltzeko. Sukaldea:
|
|
2014
|
|
|
Kontsumitzaileek nola aurreztu
|
dezakete
ura?
|
|
|
Oso zikinak badaude, elikagaiekin erabiltzeko lixibatik tanta batzuk bota
|
ditzakegu
uretara, eta gero uretan pasatu berriz, eta lehortu.
|
|
|
hugabub Amaren esneak haurtxo jaioberriei hidratatzen die Amaren esneak haur jaioberriek behar duten ur kantitatea ematen du Gurasoengan, batez ere tenperatura altuetan, sortzen den zalantza ohikoenetako bat honako hau da: haur jaioberriek har
|
dezakete
ura. Erantzuna ezezkoa da, adituek azaltzen dute bularra hartzen duten haurren kasuan.
|
|
2015
|
|
|
Zer egin dezakegu kontsumitzaileek? Herritarrek hainbat neurri har
|
ditzakete
ur kontsumoa murrizteko erosotasunari kalterik egin gabe: Bainatu beharrean dutxatzea:
|
|
|
Baina, zergatik? Katuek zergatik har
|
dezakete
ura modu isilean, eta harburuak, berriz, zipriztinduta. Zakur keinu atseginaren atzean ura edan eta dena galduta utzi ondoren, azalpen zientifiko araztu bat dago:
|
|
2017
|
|
|
Hona hemen pediatrek maiatzetik irailaren bukaera arte jasotzen ditugun galderarik ohikoenetako bat: “Doktorea, eman
|
diezaioket
ura haurtxoari. Izan ere, egiten duen beroarekin, beldur naiz deshidratatu egingo den, eta telebistan ez dute esaten helduek egunean bi litro edan behar dituztela, are egarri izan aurretik ere”.
|
|
2018
|
|
|
Lehenik eta behin (funtsezko alderdia da garbantzu eta babarrunekin), beratzen egon beharreko denbora zaindu behar da: sar
|
itzazu
uretan bezperako gauean, eta horrela prest egongo dira handik 12 ordura eltzean egiteko.
|
|
|
Denbora hori pasatzen denean, kendu
|
iezaiozu
ura, pasatu uretan, eta jarri ontzia buruz behera eta alde batera makurtuta; zenbait egunez, uretan pasatu dituzu 12 ordutik behin (kimua zentimetro ingurukoa egiten den arte).
|
|
|
Horregatik, esne gordinez egindako gutxi ondutako gaztarik ez kontsumitzea gomendatzen da. Hala ere, heltzeak aurrera egin ahala, arrisku horiek gutxitu egiten dira, baldintzak gero eta gogorragoak baitira bakterio patogenoen biziraupenerako, batez ere, izan
|
dezaketen
ur kopurua gero eta txikiagoa delako. Horri dagokionez, Elikagaien Segurtasunaren, Kontsumoaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziaren (AECOSAN) Zientzia Batzordeak adierazten du gazta onduetan mikroorganismo patogenoen biziraupena 60 egunez baino gehiagoz «ez dela oso litekeena, baina ezin da baztertu».
|
|
2022
|
|
|
150 litro. Etxean ura aurrezteko proposamenak Eta nola aurreztu
|
dezakegu
ura etxean. Hona hemen trikimailu batzuk:
|
|
2023
|
|
|
Hala, begiratu hutsarekin ikusiko dugu ura arrainentzako tenperatura parametro egokien barruan dagoela. Akuarioaren kokalekua Arrainontzia jartzeak eragina izan
|
dezake
uraren tenperatura egokiaren kontserbazioan. Akuarioa aire korronteen eraginpean edo leiho batetik hurbil dagoen eremu batean badago, graduak azkarrago jaitsiko dira eta berogailua etengabe lan egitera behartuko du.
|