|
2000
|
|
|
Kazetaritzan aritzeko modu berri honen erronka nagusia hartzailearekin sortzen den komunikazio elkarreragilean datza. Zibernautak gehien interesatzen zaizkion informazioak irakurtzen ditu, berriketa guneetan edo eztabaida foroetan sartzen da, irakurleen lehentasunak ikertzeko erabiltzen diren bozketetan parte hartzen du, denda birtualetan nahi dituen produktuak aukera
|
ditzake
eta, horrez gain, posta elektronikoaren bitartez erredakziora helaraz ditzake bere iritziak nahiz iradokizunak, baliabide honek daukan berehalakotasunaz baliatuz. Egunkari hauek guztiek on line prozesua garatzen duten heinean, bertan sortzen den feedback aberasgarriak gero eta komunikazio maila handiagoa lortzen du.
|
|
|
Gune elkarreragile honetan astean behin, ostegunetan, 22:00etatik 23:00etara bitartean, katalanez, pertsona publiko ospetsu bat internauten galdera guztiei erantzuten saiatzen da. Horrez gain, publikoak eztabaida guneetan parte har
|
dezake
eta posta elektronikoaren bidez erredakziora helaraz ditzake bere iritziak eta iradokizunak.
|
|
|
Gure asmoa da, alde batetik, katalogo orokorrean bilaketak egitea, eta interesatzen zaiguna aurkitzen dugunean, zein liburutegitan dagoen jakiteko aukera izango dugu. Halaber, Katalogo Orokorrean sartuta dagoen liburutegi baten katalogoa aukera
|
dezakegu
eta bilaketak katalogo zehatz horretan baino ez ditugu egingo.
|
|
|
Bestalde, liburutegi digitalaren zerbitzuak irakaskuntza eta ikerketa mundura egokitu ditzakegu, komunikazio sareek irakaskuntza eta ikaslearen arteko elkargune bat osa
|
dezaten
eta dokumentu digitalen diseinu, konstrukzio eta difusiorako medio bat bihur daitezen.
|
|
2001
|
|
|
Egoera horri aurre egiteko baliagarriak izan daitezkeen hainbat planteamendu mahaigaineratu zirenHiz kuntzenEu ropako Egunean; nagusiki, Europak eta Espainia nahiz Frantziako estatuek araudi eraginkorra hizkuntza gutxituen alde sor
|
dezatela
eta euskararen ofizialtasun osoa ezar dadila. Duda izpirik gabe, egin beharreko planteamenduak dira horiek, baina ez nahikoak; ezta egokiak ere euskararekiko interesik adierazten ez dutenak erakartzeko.
|
|
2002
|
|
|
Natorren orain Jakin ek egindako galderei erantzutera. Euskal unibertsitatea eraiki
|
dezakegu
eta eraiki egin behar dugu. Ikusi egin behar da urratsez urrats zein titulazio jarri eta zein ez, gizartearen eskabideen arabera.
|
|
2003
|
|
|
Horretarako, zenbait zailtasun gainditu dira, gizarte talde bakoitza batzen duen korporatibismotik hasita. Rolak definitzeko epe bat zehaztea ezinbestekoa da, eragileek elkar ezagutu
|
dezaten
eta gutxieneko konfiantza maila sor dadin.
|
|
2004
|
|
|
5 Behin eta berriz ari zaio ikus entzunezkoen sektorea EITBri eskatzen errespeta
|
dezala
eta egokitu dezala gure egoerara Europako Parlamentuak abian jarri zuen legea, %5arena esaten zaiona. Europako eta nazio barruko zinemagintzan erabili lukeen diru kopuruari dagokio zenbaki hori.
|
|
|
• Adi egon, gizartean lortu ditugun aldaketa txikiak oso erraz galdu
|
ditzakegu
eta (Anuntxi Aranak esaten duenez," aitzinamenduak ez dira itzulezinak").
|
|
|
Gu izan gara han. Martxelo Otamendik Espainiako mugak ezin zeharka
|
ditzakeela
eta Europa guztia ekarri dute bertora. Balio beza adibideak.
|
|
2005
|
|
|
Anitzek nahi dute haurrek euskara ikas
|
dezaten
eta jatorrizko euskal izenak atxiki ditzagun.
|
|
|
Zubi lan honetan nabarmendu nahiko nuke Arartekoak jokatutako rola (aldi berean sektore askotatik kritikatua). Iñigo Lamarkak ahalegin berezia eskatzen zion Hezkuntza Sailari profilik gabeko 157 irakasleak bete zitzaketen lanpostuetan birkokatzeko ahaleginak egin zitzan edo, nola edo hala, beren euskalduntze prozesua buka
|
zezaten
eta" euskarak eta lanerako eskubideak talka egin ez dezaten". Bestalde, argi adierazi zuen gatazka konponezina bihurtzeko zuen beldurra; izan ere" haustura nahikoa ditugu euskal gizartean, orain beste berri bat zabaltzeko".
|
|
|
Foru Plana, aukera berdinak emakumeek eta gizonezkoek izan
|
ditzaten
eta genero politikak ezar daitezen()/ Plan Foral para la igualdad de oportunidades entre mujeres y hombres y poKticas de genero(). (e).
|
|
2006
|
|
|
Eraginkortasuna, askatasuna, ekitatea eta gizarte kohesioa izango dira EAEko hezkuntza sistemaren erabaki guztien oinarriak, ikasle guztiek, salbuespenik gabe, ikasle etorkinak barne, beren gaitasun pertsonalak, trebetasun kognitiboak, espresiboak eta harremanetakoak garatzeko aukera izan
|
dezaten
eta bizi diren munduko kultura ezagut dezaten; horrela, edozeinek egin ahal izango ditu goi mailako ikasketak eta eskuratu ahal izango ditu lan munduan sartzeko beharrezko gaitasunak.
|
|
|
Horretarako bi deialdi egin ditu: bata, ikastetxe publikoek proiektuak aurkez
|
ditzaten
eta, ondorioz, berariazko irakasleak jartzea onartzen zaizkie proiektuak burutzeko; bestea, itunpeko ikastetxeek diru laguntzak eska ditzaten programa hori aurrera eramateko.
|
|
|
Aspaldian jakin badakigu A ereduan eskolatzen diren ikasleek, eta ereduan ikasten duten askok, ez dutela euskara ondo ikasten. Hortaz, A ereduan ikasteko etorkinen joera horrek ikasle horien etorkizuna baldintza
|
dezakeela
eta beren gizarteratzerako oztopo bihur daitekeela aitor dezakegu, ondoren ikusi ahal izango dugunez.
|
|
|
Autodeterminatzeko modua zabalik uzten du, ordea, egoera bakoitzak irtenbide desberdina eska
|
dezake
eta.
|
|
2007
|
|
|
Gaia halakoxea zen, eta bilera honetan talde polita bildu da, estudiante erlijioso nahiz laiko gazteak, interes handi (ar) ekin, eta Zuzendaritzaren hizpideak" diskusio aberatsa ta interesgarria altxa zuen". Izan ere, eskaintean zegoena zen, edozeinek har
|
zezakeela
eta etxera eraman aldizkaria (edo mugimendua), eta interesatuak ez bide ziren falta. Kronistaren esanean:
|
|
|
Ekin taldea 1952an bilduz gero, EAJrekin irtenbide bat bilatzeko 1956an Euzko Gaztedi eraiki zuten eta 1958an J. A. Agirrerekin Parisen bildu, azkenean 1959an Euzkadi Ta Askatasuna erakunde berria sortzeko; 1961ean molde gandhianoei eza eman zieten eta borroka bortitzean sartu, Uztailaren 18ko gerlari frankista ohien deskarrilearekin... Gogora
|
dezadan
ETAk inor hil edo zauritu gabe ere, polizia frankistak 1961ean hil zuela Batarrita bilbotarra, Julen Madariaga zela ustez; gogora ere 1962ko salbuespen egoera kari, militante anitz kartzelan sartu zutela eta nahikotxoa herbestera joan zela. Inork" konfliktoaren" lehen biktimak bilatu nahi baditu, badu nora jo.
|
|
|
Luzaro jarraitu ahal izango genuke gogoetak eginez eskola eta hizkuntzaren berreskurapenari buruz eta luzaro jarraitu dugu Euskal Herriko egoera soziolinguistiko eta administratibo anitza ikusita, baina hemen lekua eta denbora agortzen ari zaizkigu. Pentsa
|
dezagun
eta elkartu ditzagun iritziak, beraz, munduko ezagutza soziolinguistikoa eta aniztasun linguistikoa aberastu dezagun...
|
|
|
Komunikazio politikoaren eremuan egin diren azken ikerketek, berriz (McLeod et al. 1996; Shah, McLeod eta Yoon 2001; Shah, Cho, Eveland eta Kwak 2005), demostratu egin dute hedabide berrien erabilerak pertsona desberdinen arteko eztabaida politikoa eragin
|
dezakeela
eta hori guztia erabakigarri gerta daitekeela hiritarron parte hartze politikoa suspertzeko orduan. Horixe erakutsi dute Shah, Cho, Eveland eta Kwak ikerlariek egindako azterketan (2005).
|
|
|
Gutun horiek idaztea aurreko egunen batean erabakia zuten nonbait Intxaustik eta Azurmendik; baina, dirudienez, eta zergatik ez dakigula, ez bata eta ez bestea bidali zituzten, bien jatorrizkoak Jakinen artxiboan baitaude, kalkozko kopia eta guzti. Delegatuarentzako kopia eta Ministroarentzako jatorrizkoa Joseba Intxaustiri bidali zizkion Azurmendik, eskuz idatzitako beste gutun laburrarekin batera, hark bere iritzia eman
|
zezan
eta bi gutunekin zer egin erabaki zezan. Biei buruz zenbait ohar egin ondoren, honela dio Azurmendik eskuzko gutunean:
|
|
|
Asmoa: Nazio kontzeptuak XXI. mendeko Europan gutxiengo nazionalei eta euren eskubideei buruzko auziari aurre egiten lagun
|
dezakeen
eta nola aztertu du Biltzarrak: kontzeptua berriro pentsatu, modernizatu, egokitu[...].
|
|
|
Horiek guztiak kontuan izanda, esan liteke Gross Espiellen jarraitzaileek autodeterminazio eskubidearen interpretazio zabala defendatzen dutela. Horren arabera, eskubide hori edozein herrik erabil
|
dezake
eta ez soilik koloniek. Orobat, herri izateko elementurik garrantzitsuena gizataldeko kideen borondatea da, hain zuzen herri bat osatzeko eta elkarrekin bizitzeko duten borondatea.
|
|
2008
|
|
|
Nahitaezkoa da beren elkarteak osatzea eta bat egitea auzo edo herri bakoitzeko borrokarekin, beren egoera, eskaerak eta beharrak hobetzeko eskatzeko, horiek adierazteko eta antolatzeko; eta beharrezkoa da, halaber, arrazismoaren eta bazterketaren aurkako borroka lana garatzea. Horrenbestez, ezinbestekoa eta presazkoa da immigranteek beren sareak, elkarteak eta buruzagiak antolatu ahal izateko baliabideak ematea eta horretarako eskubidea aitortzea, nork bere kolektiboaren eskaerak bideratzeko erreferenteak izan ditzaten; baina horrezaz gain, jarduerak eta elkarteak garatu behar dira gure gizarteko zenbait sektoretan, haiek bizi duten bazterketa sozialaren aurka borroka
|
dezaten
eta kultura aniztasuneko bizikidetzarako jarrerak eta espazioak sor ditzaten.
|
|
|
Lau elementu horiek kontuan izatea nahitaezkoa da gaiari aurre egiteko; hau da, bizikidetzarako, gure gizartean integratzeko; eta haien errespetua eta aitortzea gureganatzeko, euskal kultura eta hizkuntza berreskuratzeko eta horien normalizaziorako; eta, azken finean, euskal gizarteak gure oraina eta etorkizuna erabakitzeko eskaera demokratikoa errespeta
|
dezaten
eta harekin bat egin dezaten.
|
|
|
Atal honetan, ekintza jakinak adierazi baino gehiago eta orain arte azaldutakoa kontuan hartuta, zenbait elementu nabarmentzen saiatuko gara, gure ustez, erabakigarriak baitira esku hartze bat garatzeko, eta, horrela, immigranteen kolektiboek kulturaeta hizkuntza normalizazioarekin bat egin
|
dezaten
eta Euskal Herrian abian dagoen subiranotasunaren aldeko prozesu demokratikoarekin ere bat egin dezaten.
|
|
|
Alaskako hautesle ustez alfabetatuek eta ikasiek Sarah Palin aukeratu dute jada gobernadore izateko jaramonik egin gabe aldaketa klimatikoaren auzian datu zientifikoei eta munduko komunitate zientifiko ia osoak esaten dutenari muzin egiten diela. AEBetako hautesleek lehendakariorde egin
|
dezakete
eta McCainen osasun ajeek lehendakari... AEBetako lehendakari berriak zientzia muinean duten erabaki asko hartu ditu.
|
|
|
Orain arte unibertsitate irakaskuntza funtsean edukiak irakasteaz arduratu bada ere, eszenatoki berrian ikasleen gaitasunak garatzen dituzten ikaskuntza prozesuak hartzen ari dira lehentasuna. Horrela, formazioaren kalitatea areagotu
|
dezakeen
eta irakasleen lana modu desberdinean ulertzera eraman diezagukeen irakaskuntza kultura berri bat sortzen ari da Bolognako prozesuaren garapenarekin batera. Kultura berri horren ezaugarri nagusiak gaitasunetan oinarritutako formazioaren ikuspegia eta irakasteko ikasteko metodologiaren berrikuntza sakona dira.
|
|
|
Horrela, kultura aldaketaren ondorioz unibertsitatea irakaskuntzaren eremuan aberasten da, gizabanakoak aberasten dira eta unibertsitateak gizarteari egiten dion ekarpena neurri handian hobetzen da. Gure ustez, Bolognako prozesuak irakaskuntza kultura berri bat susta
|
dezake
eta gazteei gaurko gizartearen beharrei bai ikuspegi tekniko batetik eta baita ikuspegi etiko batetik ere modu egokiagoan erantzuteko baliabideak eskain diezazkieke. Aipatutako arrazoi guztiengatik, Bolognako prozesua unibertsitarioei eskaintzen diegun formazioaren kalitatea hobetzeko eta gizarteari balio erantsia emateko aukera bezala ikusten dugu Euskal Herriko Unibertsitatean.
|
|
|
Mailegu horiek aukera berriak eskaintzen dituzte, batez ere diru sarrera handirik izan gabe instituzio publikotik kanpo geratzen diren ikasleei begira. Zentzu honetan, ikasleen borroka eta lana bideratu da banketxeek mailegu horiek emateko orduan ahalik eta baldintzarik onenetan eman
|
ditzaten
eta ikaslearentzako ahalik eta berme handienekin; eta, jakina, administrazioari eskatu behar diogu beka publikoak manten ditzan.
|
|
|
1998an, Kontseiluak XXI. menderako akordioa, plan estrategikoa eta konpromisoa eskatu zituen," normalizazioa ondo ez zihoalako". Orain, hamar urte beranduago, konpromisoa eskatu du berriro ere, gizarteko maila guztien eta norbanakoen konpromiso aktiboagoa," euskaraz bizitzeko dekalogoa" gauzatu
|
dezagun
eta denok euskaraz bizitzeko gai izan gaitezen (gero bakoitzak erabakiko du berea).
|
|
2009
|
|
|
Arrisku hori areagotu egiten da unibertso digitalean. Edozeinek argitara eman
|
dezakeenean
eta horrek inolako kalitate kontrolik ez daramanean, nola fidatu obra baten kalitateaz. Anabasa horretan nola bereizi ona, eskasa, txarra?
|
|
|
Aurreiritziek eta nahi hutsek, errealitatea kontuan hartzen ez dituztenak, gutxitan ahalbidetzen baitute plangintza egokiak sortzea. Iker
|
dezagun
eta gogoetak egiten jarrai dezagun beraz. Bidea ekinez egiten da, eta Konfuziok aipatu zuen bezala:
|
|
|
Urte literarioaren errepaso azkar bat eginda, krisiak krisi, gure egile inportanteenek lanean segitzen dute, eta horren erakusgarri ditugu Lertxundiren Eskarmentuaren paperak edo Jimenezen Stock 13 (memorialismoaren aroa iritsi ote da gure letretara? ...an ofizioan jardundako inoiz baino jende gehiago daukagu, eta normala litzateke alde horretatik, baita poztekoa ere), Epaltzaren Izan bainintzen Nafarroako errege, Irigoienen Haragiaren gauak eta egunak, Bordaren Ezer gabe hobe, Elorriagaren Londres kartoizkoa da, Igerabideren Elurra sutan, Jaioren Musika airean (nobelistetara mugatzearren, saiakera, kronika eta poesian ere beste mordoxka bat aipa
|
genezake
eta).
|
|
2010
|
|
|
Gaur egunean, Irlandako errealitatea, zailtasunak zailtasun, errotik eta positiboki bestelakoa da. Danuta Hubner komisarioak dioenez, berak EBren izenean bultzatzen duen Task force delakoa" inportantea da; ez bakarrik Ipar Irlandarako, baita Europako beste eskualde batzuetarako ere, hemen egindakoa balia
|
dezakete
eta" (Belfasten, 2007ko ekainaren 8an eginiko adierazpenak). Hori guztia kontuan hartuta, iradokizun iturri oparoa izan daiteke Batasunaren etorkizuneko jardunerako, hor dago-eta printzipio demokratikoak bermatzeko jokatzen duen papera, Tratatuak Erreformatzeko Proiektuak aitortzen dion paperaren esparruan," estatu kideek euren helburu komunak lortzeko ematen dizkioten eskumenen" arabera.
|
|
|
Ekosistemen zerbitzuak hondatzea natura ondarea galtzea da, nahiz eta galera hori ez den adierazten errentaren ohiko neurrien indizeetan. Esaterako, herrialde batek bere baso guztiak ebaki
|
ditzake
eta arrantza tokiak akaba ditzake eta, hala ere, bere BPG igo (Perrings, 2005).
|
|
|
Ekosistemen zerbitzuak hondatzea natura ondarea galtzea da, nahiz eta galera hori ez den adierazten errentaren ohiko neurrien indizeetan. Esaterako, herrialde batek bere baso guztiak ebaki ditzake eta arrantza tokiak akaba
|
ditzake
eta, hala ere, bere BPG igo (Perrings, 2005).
|
|
|
Inoiz galtzaile atera nintzen. Adibidez, ni ez nintzen
|
diezaiogun
eta horrelakoen aldekoa; dezaiogun esatearekin nahikoa genuela uste nuen, eta urruti samar gindoazela hortik. Orokorrean, onartua dagoen aditz sistema defendatu nuen.
|
|
2011
|
|
|
Gizakiak ezin du zientzia eta teknologian horren konfiantza irrazionala eta baldintzarik gabekoa jarri, uste izateko zientzia eta teknologiaren aurrerabideak dena esplika
|
dezakeela
eta bere behar existentzialak eta izpiritualak osorik beteko dituela. Zientziak ezin ditu filosofia eta errebelazioa ordezkatu.
|
|
|
[1969]. Galdegin nion Beñat Oihartzabali ikus
|
zitzan
eta hauta, ez bainuen nik egin nahi. Hobe da beste norbaitek egitea, hobeki ikusten baitu zein diren onak eta zein baztertzekoak.
|
|
|
Datorren urtean beste horrenbeste izango ditugun, zaila da esaten. Bitartean, hauek ikus
|
ditzagun
eta goza.j
|
|
|
nazio kontzeptuaren berrikuntza, politiko (kritikoa abertzaletasun historikoarekin) hala soziala (abertzaletasuna eta sozialismoa uztartuz), internazionalismoa; mugimendu sozialen erupzioa (feminismoa, ekologia); hizkuntzaren garrantzia nazioarentzat, arrazarena edo historiarena baino lehen. Praktikan, euskararen batasuna eta normalizazioa, bizirik iraun ahal
|
dezan
eta hizkuntza nazionala izan. Literaturaren berrikuntza, nobelan adibidez, edo zeinahi gaitara zabaldu den saioan.
|
|
2012
|
|
|
XX. mende hasierako Arrasate nekazaritza herri txiki bat zen; oraindik kooperatibismoak sortuko zituen industria eta zerbitzuak urruti zeuden. Datu horretatik Juan Goyanarteren euskaldun izaera ondoriozta
|
dezakegu
eta baita ere, modu batez, haurtzaroan ezagutu zituen giroa, paisaiak eta ohiturak.
|
|
|
Herri ekimeneko euskarazko hedabideok, hausnarketa mahai bateratua sortzeko eskaera egiteaz gain, eskaera zehatzak ere jarri ditugu erakundeen mahai gainean: diru-laguntza politika aldatu eta hitzarmen eredua ezar dezatela, sektorean inbertsioak eta garapena susta
|
ditzatela
eta publizitate instituzionalaren banaketan hizkuntz irizpideek pisu handiagoa izan dezatela.
|
|
|
Hortaz, apika, gure udalerriko alkatea eta zinegotziak presionatu ditugu, kaleak gutxiago argizta
|
ditzaten
eta gure poltsikoek zulo txikiagoa egin dezaten.
|
|
|
Erabileraren banaketa sozio funtzionalaren datuekin bukatzeko, aipa dezagun inkestan zehaztutako sei eremu horiek normalean hiztunen hizkuntz erabilera ia ehuneko ehun osatzen dutela esaten dela. EAEko kopuru txikiena %17, 1 etxean eta handiena %24, 8 udaletxekoekin izanik, aitortutako erabilera orokorra bi kopuru horien artean izatea espero
|
genezake
eta halaxe gertatzen da, %20koa baita. Ondoko laukian datuak laburbiltzen ditugu ehunekotan.
|
|
|
Halaber, hiztunen dentsitatea ez da nahikoa, zeren gauza bat da euskara menperatzea eta beste bat erabiltzea. Argi badago administrazio publikoentzat zailagoa dela erabilera sustatzea hizkuntza gaitasuna bermatzea baino, ezinbestekoa da borondate politikoa erakuts
|
dezaten
eta euskarari lehentasuna eman diezaioten beraien jardun guztietan.
|
|
2013
|
|
|
Ez. Nire tesia da alderdiak izendatzen duenean kargu bat, hor sartuko denak bere programa aurkeztu
|
dezala
eta alderdiak bere programa onartzen badu, bakea. Utzi hautagaiari bakean lan egiten.
|
|
|
Etsaiak Prozesu Demokratiko bat abiatzeko inoiz borondaterik izango ez duela kontuan edukita, nola bultzatuko dugu bide hori hartu
|
dezan
eta ondoren horretan mantendu dadin? (ETA, 2009c).
|
|
|
Bere sorreratik bertatik aurki
|
ditzakegu
ETAren aldarrikapenak eta ekimenak Nazio Frontearen alde. Bere V. biltzarraren ostean, ETAk Batasuna Askatasuna Indarra (BAI) ekimena jarri zuen martxan, Nazio Frontea eratzeko helburuarekin.
|
|
|
Badakigu gure pentsamendu modernoaren ingurumarian agertu den filosofia korronte berri bakoitza erlijioarekin oso kritikoa izan dela gehienetan. Postmodernitateak ere, kritikaren kritika izanik, erlijioari buruzko planteamenduen txikizioa adieraziko zuela espero
|
genezakeen
eta, agian, genezake. Jose Maria Mardonesek —bai gaur eguneko pentsamenduan, bai erlijioari buruzko gogoetan, aditu ezaguna eta onartua2— arretaz ikertu du erlijioaren eboluzioa postmodernitatearen giroan.
|
|
|
Ekarpen positiboak aurkeztuta daude, dagoeneko. Baina ekarpen positibo horiek ez dira nahitaezko ondorioak, bestelako ekarpenak izan
|
ditzakegu
eta.
|
|
|
Bestalde, EH11kolore ekimenak zera gogorarazten digu, euskara dela gure herriak munduari egiten dion ekarpen berariazkoa. Hizkuntza hori eskaintzen diogu gure artean bizi den edonori ikas
|
dezan
eta beste euskaldun guztiek bezala hartaz baliatzeko aukera izan dezan, bere jatorrizko hizkuntza eta kultura erabiliz eta garatuz.
|
|
2014
|
|
|
Alegia, gure gizarte eta kulturan gizonezkoentzako janzteko eta apaintzeko eredua askoz ere zurrun eta murritzagoa da emakumezkoentzakoa baino. Askoz ere edergarri gehiago eta ugariagoak erabil
|
ditzake
eta erabili behar dituemakumezkoak bere genero rolari egoki atxikitzeko. Emakumeak eder eta apain izatea garrantzitsua da, baita beren identitatea eratzerakoan ere.
|
|
|
[...] Euskal itzak dira euskera bizian sustraituak daudenak[...] Sustrai aundiko itzak, bada, euskal itzak dira, naiz eta erderatik etorri[...] Euskal itzak dira, bada, erderatikakoak izanarren. Itz oiek eskubide osoz erabilli ditezke, eta oien lekuan erabiltzeko asmatu diran itz berriak eztira geienetan euskal
|
itzak
eta eztute haiek ainbat eskubide erabilliak izateko.
|
|
|
Purista dan idazleak eztu erdal itzik sartu nai, eta euskeraren gaiezaz baliatuko da dena al duan bezala adierazteko. Popularista danak, berriz, erriak erabiltzen dituan
|
itzak
eta esaerak, eta berak erabiltzen dituan bezala erabiltzea maite du (ibid., 266).
|
|
|
terminologiaren auzi ori, korapillo ori, askatu gabe edukitzea. Eta ola gauden bitartean, naiz ta erriz erri
|
itzak
eta esaerak eta ipuiak jasotzen ibilli, naiz ta beste lan ederrik asko egin, euskera beti izango da ezjakiñen izkuntza. Eskola ta jakintza beti joango dira erderakin elkartuak, eta, Kondaira lekuko, bi izkuntza nor geiagoka jarri diren guztietan, jakintza ta kultura noren alde egon diren, arena izan da betiere garaipena (ibid., 260).
|
|
2015
|
|
|
Greziaren ekonomiaren arazoak era ulergaitz batean Eurogunearentzat hil ala biziko kontua bilakaturik ‘ulergaitz bezain susmagarri’ gehitu genukeelakoan gaude, aditu eta finantza bitartekarien erranetara aritu behar du EBZk. AEBetako kasuan bezala, finantza aktibo ugariren balioaren berehalako jaitsiera basatia ekidin nahi da, Greziaren ahalezko porrot ekonomiko finantzarioak Atlantikoz bertzaldeko tasen igoeraren eragin berbera izan
|
dezake
eta.
|
|
2016
|
|
|
burujabetza feminista, burujabetza ekologikoa, burujabetza sozioekonomikoa, hezkuntza burujabetza, hizkuntza burujabetza, energia burujabetza, elikadura burujabetza... Erabakitze eskubidea aldarrikatuz Euskal Estatuaren nahiak mugiaraziko dituen herritarrek burujabetza desberdinak adina motibazio izan
|
ditzakete
eta, behetik gorako botere eraikuntzaren estrategian, gaur egun horietako zeintzuk izan daitezkeen giltzarri asmatu beharrean gaude.
|
|
|
[Baina] herrikoik esan nahi du: masa zabalentzako ulergarria, bere adierazpideetako formak hartzea eta aberastea/ haien posizioak geure gain hartzea, nabarmenduz eta zuzenduz/ herriaren sektorerik aurreratuenak errepresentatzea, lidergoa hartzen has daitezen, eta horregatik, herriaren sektore ez hain aurreratuentzat ulergarria izatea/ tradizioekin harremana izan
|
dezala
eta tradizioak gara ditzala... (idem:
|
|
2017
|
|
|
Uxoa Anduaga soziologoaren hitz zoliak dira. Umorea zer den eta zer ez, eta nork egin
|
lezakeen
eta nork ez, zer den barregarri eta zer ez, kasik eguneroko ogia dugu azkenaldian. Hortxe daude Ocho apellidos vascos eta haren ahaide galiarra den eta berriki estreinatu den Mission Pays Basque film barregarri eta arrakastatsuak; eta hortxe dago ETBk martxoan emititu zuen Euskalduna naiz eta zu?
|
|
|
Lehenik, egileak hautua egiten du gaien artean, zein gai tratatu
|
dezakeen
eta zein den ‘zentsuragarria’ Bigarrenez, egileak zentsorearen lekuan jartzen du bere burua, eta hark ezabatuko lukeen hori ezabatzen du berak. Hirugarrenez, egileak bere lana berrirakurtzen duenean, estratega bat bailitzan, hitz bat kendu edo esaldi bat aldatu egiten du, lerroartean iradoki edo ideia batzuk estali egiten ditu, zentsura saihesteko.
|
|
|
Lau tasun horiek menderakuntzaren adierazgarri dira, alegia, hizkuntza, genero, klase eta jatorri ez hegemoniko diren heinean dira ezagutuak, eta elkar indartzen dute. Batak bestean sakontzea ekar
|
lezake
eta ekartzen du. Eta, horregatik, batak bestearen ahalduntzean lagun dezake, bai prozesu indibidualetan eta baita prozesu kolektiboetan ere.
|
|
|
Generoa, klasea, arraza eta abarren zerrenda horretan, hizkuntza (k) ere kokatzen ari gara, hitz egiten d (it) ugun hizkuntzek ezberdintasun sozialak sor
|
baititzakete
eta sortzen dituzte
|
|
|
Argitalpen hau, maila batean, prozesu horren ondorengoa da. Ondorioz, dagoeneko, generoa, klasea, arraza eta abarren zerrenda horretan, hizkuntza (k) ere kokatzen ari gara, hitz egiten d (it) ugun hizkuntzek ezberdintasun sozialak sor
|
baititzakete
eta sortzen dituzte. Eta hemen bereiztu genituzke hegemonikoak eta minorizatuak direnen egoera ezberdinak, jakina.
|
|
|
Hizkuntza hegemonikoetako hiztunak ez dira auzi horretaz ohartzen, eta Gayatri C. Spivak ek ‘Can the Subaltern Speak? ’ (Hitz egin dezake subalternoak?) idazkian definitzen duen bezala, honelaxe pentsatzen dute: mundua bere osotasunean uler
|
dezaketela
eta gauza esanguratsu guztiak hizkuntza ‘garrantzitsuetan’ hitz egingo direla.
|
|
|
Aipatutako eginkizunei dagokienez, espero da eskolak bi mailatan lan egitea: 1) ikasleen aniztasuna zein desparekotasuna kudeatu behar ditu erakundearen barruan ekitatearen izenean; 2) ikasleak prestatu behar ditu bizitzarako; besteak beste, haien errealitatearen gakoak uler
|
ditzaten
eta etorkizunean gizarte justuago baten alde joka dezaten. Bi mailak elkarlotuta daude, argi dago, baina bakoitzak bere nortasuna du.
|
|
2018
|
|
|
Alegia, hizkuntza eta hezkuntza lotuta doazela, biek elkar elikatzen dutela, eta hezkuntza modu ireki, inklusibo, aniztasun zale baten mami eta azalak hizkuntza minorizatu baten mami eta azalarekin lotuta joan behar duela. Elkar indartu
|
dezaketela
eta indartu behar dutela.
|
|
|
haur eta helduen arteko solasaldietan euskaraz egin behar da. Hau da, belaunaldi arteko harreman bertikaletan euskaraz egin
|
dezagun
eta berdinen arteko harreman horizontaletan erdaraz. Eta, noski, haurrek oso argi hautematen, ulertzen, barneratzen eta gorpuzten dute hizkuntza erregimen hori.
|
|
|
Ez. Nik esperimentu gisa ulertzen dut hipotesia, pentsamenduaren eskema orokor gisa, esperientzia konkretuak sortu
|
ditzakeena
eta, horrela, ezarian gorpuztu eta egiaztatu ahal dena[...]. Hipotesi komunistak ideiak, alegia, ideia komunistak ematen digun eskema baten posibilitatea eta esperimentazioa ekartzen dizkigu (2016:
|
|
|
Sortzen dituzten gizaki berriek, esaldi laburren errepikapenen bidez, garunean ondo grabatuta izango dituzte jakin beharreko gizarte sistemaren kontsigna nagusiak. Norbait eraman ezinez gaixotuz gero, orduan dagokion pilula jasoko du, ondoezak albora
|
ditzan
eta zoriontsu bizi dadin metropoliaren egonkortasuna arriskuan jarri gabe. Antolaketa sozial egokirako, gizakiak sailkatuak egongo dira gizartean:
|
|
2019
|
|
|
Eta hemen duzu giltza. Elkarrekin erabil
|
dezagun
eta has dezagun aurkikuntza bidaia.
|
|
2020
|
|
|
Zenbat jende sartzen duzun, horixe gutxi asko zure katxeta (hori aplika dakieke atal guztiei, azken batean musikariaren paradoxa horixe da: entzulea dela zure ‘nagusia’, baina edozein momentutan nagusi horrek bota egin
|
zaitzakeela
eta gainera ez dela ideia ona ugazaba kontent uzteko helburu hutsez lan egitea). Diru iturri nagusia eta askotan bakarra da hau.
|
|
|
Gazte baten ilusioak ez du mugarik. Horrelako irudiak irudika
|
ditzake
eta poemetan islatzen dira, ia ia bizitzaren ipuin baten antzera: ez zitzaion ahazten esaldi hura, leihotik baztertu eta egongelako voltaire an esertzerakoan.
|
|
|
Euskalerriaren eriotzearen ezagugarri eta señale argi eta garbi bat nintzan ni nire umedenporan. Eta egun batean, amabi urte nitualarik, nire buruaz lotsatu nintzan, euskaldun motz bat nintzala konturatu
|
nintzan
eta nire buruaz egin nintzan lotsatu. Eta andik liburu denda batera joan nintzan, euskal ikaspide edo gramatika on bat erostera.
|
|
|
Suizidio guztiak ezin dira ekidin, ezta, agian, ekidin behar ere. Baina bizitzea merezi duten bizitzak sortzen lan egin
|
dezakegu
eta, beraz, suizidioa aurreikusten eta saihesten.
|
|
2021
|
|
|
Premisa horretan oinarritzen da horien konpromisoa, narratibetan azpimarratzen duten bezala. Bada, norberaren ekintzen bidez, gazteak bere sinesmen, balio eta idealak gauza
|
ditzake
eta, ondorioz, pentsatzen duenaren eta egiten duenaren arteko kongruentzia ezar dezake. Berdintasuna, lankidetza, elkartasuna, justizia, ekologia, elikadura subiranotasuna, bidezko merkataritza, hizkuntza ekitatea, feminismoa, askatasuna, antikapitalismoa, eraldaketa soziala eta elkarrizketetan aipatutako beste hainbat printzipio ez dira aktibista gazteentzat edukirik gabeko printzipio hutsalak, beren bizitzetan gauzatzen dituzten ekintzetarako gidak baizik.
|
|
|
2021ean Pantailak Euskaraz ekimenak beharrezkoa zen tsunamia sortu du; horrela, abenduaren 4an Durangoko Azokaren baitan Euskarazko ikus entzunezkoen aldeko manifestua aurkeztu zuen gorago aipatutako hamar aldarrikapenekin, eta kultur eta hezkuntza eremuko 30etik gora eragilek eman zioten atxikimendua. Euskal Autonomia Erkidegoko, Nafarroako Foru Komunitateko eta Ipar Euskal Herriko alderdi politiko eta eragileei eskatu zieten" aldarrikapenok bere egin
|
ditzatela
eta euskarazko ikus entzunezkoen industria, gure kultura eta gure hizkuntza dagokien lekuan jartzeko lan egin dezatela".
|
|
2022
|
|
|
Halakoekin joan zitzaizkidan hilabeteak eta hilabeteak, nire magisteritza partikular hartan. Eta etxetik, buka
|
nezala
eta buka nezala esaten zidaten. Halako batean, esan nien:
|
|
|
Hainbat euskaltzale unibertsitarioren ekarpen anonimoa edo ez hain anonimoa metatu izan da helburu horretan, eta gaur egun Euskal Unibertsitaterik ez dugun arren, berme gehiago edo gutxiagorekin graduko ehun bat karrera euskaraz ikas litezke unibertsitate desberdinetan. Graduondoko ikasketen egoera erabat etsigarria den arren, ikasle engaiatuek, oztopoak oztopo, tesia euskaraz egin
|
dezakete
eta goren mailako gradu akademikoa lortu. Doktore izanik, hala nahi badute, karrera akademikoa has dezakete, hau da, unibertsitateko irakasle edota ikertzaile gisa aritu.
|
|
|
Gezurrak esatea. Egia ezkuta
|
dezaket
eta ez dira enteratuko! Horrela konturatzen dira haurrak espazio pribatu baten jabe direla, haien burutazioentzako babesgune bat daukatela.
|
|
|
[...] Baina gaurkoan ez nuen zainetarik ahultzeko estakururik. Euskalki guztiak, batua barne, erabil
|
nitzakeen
eta menturaz[...] kasuaren argitzeko ontsa baliatuko zitzaizkidan. Pozik nengoen behingoz.
|