|
2001
|
|
|
Beti ez, behinik behin. Esate baterako, ni traje baltzagaz ezkondu
|
nintzan
eta ez neroan inoren luturik.
|
|
|
Gernikako arbola iharraren sustraiak ere, aitari en  tzuna dut, sator batek jan omen zituen. Dena dela, satorraren lana atertu gabe aurrera joango zela Joanes agure zaharrak ere ordu ezkero antzeman
|
zezakeen
eta jakina: euskalduntasuna eta burdinbidea, hark uste bezala, betikoz elkarren etsai izanik, burdinbideak euskalduntasuna egunen batean, urrutira gabe, baztertu eta ezereztu behar.
|
|
|
Gero, berriz, gure gain hartu behar izan dugu. Euskal literaturari eta euskararen biziari buruz horixe ikas
|
dezagun
eta, ikastea nahikoa ez delarik, buru bihotzetan josi: lan nekagarri hori, ia ezin jaso ahalako zama astun hori gure gain dagoela, ez duela bestek egingo, ez digula inork eramango.
|
|
|
Ez ote genuen guk, bestek eta nik, daitekeen, zitekeen eta litekeen, hotsak pixkaren bat aldaturik, behin eta berriro esaten eta entzuten? Ez ote, gainera, dezakeen,
|
zezakeen
eta lezakeen. Guretzat, daitekeen (eta besteak) non eta noiznahi aurkitzen dugun posibleren kide ziren; dezakeenak, berriz, eta orobat aldamenekoek," ahal izatea" adierazten zuten, diruz batez ere:
|
|
|
Zenbaitek, inoiz, klase interes horiek mendera
|
ditzake
eta beste xede batzuen, ene ustez, goragoko izan daitezkeen xede batzuen, mirabe bihur:
|
|
|
" Nik neure aldetik hitz ematen eta zin egiten dizuet, Jainkoak osasun eta indar eman nahiko didaino, eginahalean saiatuko naizela zuekin batean egiteko hori burutan ateratzen. Ez, ordea, eska niri, otoi, egin
|
dezakedan
eta ahal dudan baino goragoko lanik. Nire arloa ez da, dakizuenez, goi mailako Linguistikaren katramila zail eta ilunak argitzea; nire esparrua Filologia da, autore zaharren hizkera aztertzea eta horrek Linguistikarekin zerikusirik duen heinean murgilduko naiz ere Linguistikaren eremuko zoko nahasietan".
|
|
|
Zenbaitek esan
|
dezake
eta zenbaitek esango du euskal idazle kaxkarra izan genuela andoaindarra, euskara ia isil gordean baizik erabili ez zuena,  testu zaharrei Telletxeak gehitu dizkienak aintzakotzat hartzen baditugu ere. Erdaraz idatzi zuen gehienbat, guztiok dakigunez, eta ausarki bezain ederki, gaztelaniaz batez ere2 Alde horretarik idazle bezala zor zitzaion zorra, egia esan, ez zaio oraindik aitortu, baina hori beharbada  askok Barojari ukatu dionaren pareko arrazoiengatik gertatu da:
|
|
|
Ez inoren eta inoizko erruak eta hobenak barreiatzeko, noski, geure buruari bidenabar ederretsiz âoinarri sendoak baitituzte maizenik, kondairari begiratuez geroâ, gauden egoerara nola etorri garen ikusteko baino, gerok ere berriz ez dezagun lehengo harrietan beretan, behin eta berriro, oztopo egin. Etxepare bat, Etxeberri Sarako bat eta horien gisako beste hainbeste eta hainbeste gure artean agertzen baldin badira, oraingo jantziz eta itxuraz noski, ezagut eta maita
|
ditzagun
eta, besterik baino areago, gure laguntza, ahal dugun neurriko laguntza, izan dezaten; ez gorrotoa baino okerragoa izan ohi den axolagabekeria.
|
|
|
Hitz hau ez da garbia: bazter
|
dezagun
eta kito. Horrako horrek ere badu halako erdal usain bat:
|
|
|
Izan zuen, ordea, batak bestearekin zerikusirik ugari. Diruak sortu zuen aisia eta astia, idazleek idatz
|
zezaten
eta, batez ere, horiek idatziek irakurlerik aurki zezaten, irakurle aski ikasirik. Aski ikasirik eta aski ugaririk.
|
|
2002
|
|
|
Hori gaur egun aski arrunta bada ere zuk zerorrek agian erdaraz egiten duzu maizkara euskaraz ongi moldatzeko gai den jendearekin ere, orduan ulergaitza zen, tokiz kanpoko zerbait guztiz. Horregatik oroitzen naiz ederki biak aho zabalik gelditu zirela nire aurpegia ikusi zutenean, ez baitzuten uste inork ere harrapa
|
zitzakeenik
eta" harrapatu" hitza da hemen erabili behar dena halakorik egiten, orduan, non eta euskaltegi batean! Orain ez bezala, orduan euskaltzaleen artean erdaraz egitea bekatu larria zen gero!
|
|
|
gauza bat baita laguntza izatea eta beste bat produktu berarekin handik eta hemendik itzulika ibiltzea. Tartean, lortzen bada produktu hori hiztegi entziklopediko bat, demagun egunkari batean sartzea aleka aleka egunkari erostunak ordain
|
dezan
eta egunkari horrek euskal produktu bat saltzeagatik diru publikoa hartzen badu, hainbat hobeki. Bide batez:
|
|
|
Eta barka horrenbeste" disko" eta" diska" rekin, baina bitartean Euskaltzaindiak ez zuen ezer ere esaten ez erabakitzen puntu honetaz. Jakina, Atxagak ez zion galdetuko akademiari zer jarri, berak nahi zuena jar
|
baitzezakeen
eta artistek nahi dutena egiteko eskubide osoa dutelako. Baina pentsatzen dut Bernardok liburu bat eramango ziola argitaldariari eta honek ikusten bazuen izenburuan" disko" ageri zela, eta aurreko astean inprimategira eramandako beste liburu baten izenburuan" diska" jartzen zuela, editoreak esango zion Atxagari:
|
|
2003
|
|
|
Ez da berriz hasiko arauz! Joka
|
ezazue
eta kitto!
|
|
|
odolaz  blai, eta nolaz ez zuen eskolan abererik zatikatzerik, deklinabidea eta aditzak txirtxil  tzen zituen. Jakin bai, bazekien zer diren  zitzaizkidan, baletoz, ninduten,
|
niezazkion
eta noiz i eta noiz ari, baina aurrenekoan ez zuen sekula asmatzen. Autozuzenketa, poesiaz lagundurik.
|
|
|
Larria, oso, atzerakada. " Batzuek urre fina eho eta irun
|
dezakegu
eta hari preziatu hura simaurrarekin batera jaurtikiko da soloetan ongarri, eta besteek aldarearen gaineko patena bertan kaka egin dezakezue, eta hura komekatuko da96".
|
|
|
Bestela esatea gezurra esatea besterik ez da. Hartara, handiak eutsi
|
diezaioke
eta ondo dago; txikiak eginez gero, lotsagabekeria galanta. Hau mundua.
|
|
2005
|
|
|
11 Pertsona guztiek dute bere etxeetatik edo lurretatik kanporatuak ez izateko eskubidea, horren atzean Ingurumenari eragiten dioten xedeak badaude, edo Ingurumenari eragiten dioten erabaki edo ekintzen ondorioz; eskubide honetan salbuespena izango dira larrialdiak edo gizarte osoaren onurarako diren helburu baztertezinak, horiek beste inola lortzerik ez badago. Pertsona guztiek dute bere kanporatzeari dagozkion erabakietan modu eraginkorrean parte hartzeko eta horren inguruan negoziatzeko, eta eskubidea dute, halaber, kanporatuak izanez gero, kendutakoa ahalik eta lasterren itzul diezaieten, ordain bat eman
|
diezaieten
eta/ edo egoitza edo behar adina lur egoki eman diezaieten.
|
|
|
Erakuts
|
iezadazu
eta gogoratuko dut
|
|
|
Inplika
|
nazazu
eta ulertuko dut.
|
|
|
Orain lerro batzuk adierazia dugu adierazle horren potentzialitateetako bat hezkuntza mailan izan dezakeen indar handia dela, eta adierazle horren eskola mailako erabileraren adibide gisa Kanada aipatu dugu. Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Sailaren arduradunek, ondo gogoan dutelarik aztarna ekologikoaren baliagarritasun hori, kontzientziatze kanpaina bat egingo dutela iragarri zuten egin zuten aurkezpenean, adierazle horrek eragin pedagogiko handia izan
|
dezake
eta. Eta eskertzekoa da, dudarik gabe.
|
|
|
Esanaren adibide bat izango genuke Aarhus Hitzarmena13. Ingurumenaren Arloan Informaziorako Sarbideari, Erabakiak hartzeko uneko Jendearen Partaidetzari eta Justiziarako Sarbideari buruzko Hitzarmena?, lanabes erabilgarria izan baitaiteke demokrazia eta ingurumenarentzat, zeren eta erabakiak hartzeko faseetako partaidetza prozesuetan eta ingurumen politikak aplikatzeko faseetan aurrera egiten baitu. Hitzarmen hori egonkortasun elementua ere izan daiteke, herritarrek kontuan hartu dituztela sentitu
|
dezakete
eta, politikak definitzeko unean kontsula egin dietenez geroztik. Informazioa globalizatzea erantzukizun zibila ahalbidetzea eta herritarren eskubideak sendotzea da.
|
|
2006
|
|
|
Logela errementeria bada, faroa izan liteke hemengo sutegia. Bere argitara, logela honetan ibili ohi diren itzalak ikus
|
ditzaket
eta, bide batez, nire barruan azaltzen direnak ere bai. Zirkulua da bere argia honaino bidaltzen duen suaren ahoa.
|
|
|
Bizimodu ederra duela aitortzen dio. Inork ikusi ezin
|
lezakeena
eta, aldi berean, ikusi behar ez lukeena ikusi duela diotso: hurkoaren alderdi txarra.
|
|
|
Lehenengo urteurrena ospatzeko, lore sorta bat bota diezaioket itsasora. Beharbada beste urte bat har
|
dezaket
eta bigarren urteurrenean erabaki. Aukera bat da.
|
|
2007
|
|
|
Langonen zen omen bizi Hipokrataren alaba bakarra, Alosia zeritzana, Diana jainkosak herensugetu izan zuena. Diote jendeek Alosia aitaren gazteluko ziloetan gordea bizi zela, eta bakarrik urtean bizpahiru aldiz emazte itxura har
|
zezakeela
eta aldi horietan gazteluko ganbara ederrenean egoten zela. Guziek diote sekulan ez zuela nehori minik egin izan eta herensugeari musu bat ezpainetan emanen zion zaldunak zuela bakarrik libratzen, emazte itxura betiko emanez.
|
|
|
Hemen establia ona duzu, belar ona, berria oloa eta garagarra. Baina lehen, plazer ote duzu eradatera eraman
|
dezadan
eta garbitzera?
|
|
2008
|
|
|
Lanera joateko mahaitik altxatu naizenean, trailerraren 16 milimetrotako grabazio baten aukera eztabaidatzen utzi ditut. Frankek bilatzen duen kalitatea eman
|
dezakeelako
eta Cesarri kamera digitalarekin bezain libre izaten utziko diolako. Bion artean negoziatu behar duten zerbait da, eta joateko momentu egokia iruditu zait.
|
|
|
Ispilu aurrean jarri nintzen, ez dakit ni nintzen ispiluko irudiari hitz egiten ziona, edo alderantziz," ez zaitut maite". Batzuetan, deserriak bigarren aukerak eman
|
ditzake
eta, aurreikuspen guztien kontra, Berlinen maitemindu nintzen. Baina bere mezua jaso eta nire mina oihukatu ondoren, maletak egin eta New Yorkera bueltatzea erabaki nuen.
|
|
|
[Onenaz aurrera II.] Gizataldeen kudeaketa eguneratuaren arabera," pertsonarengan sinetsi" behar da, hark daukan onena eman
|
dezan
eta, hau ez dute esaten, eta nik diot, txarrenarekin geldi dadin edo, bestela esanda, onenak emanda.
|
|
|
Ezin litekeen gauza da. Munduan batzuek besteak graba ditzakete, azter
|
ditzakete
eta folklorizatu ditzakete, baina besteek batzuk ez.
|
|
|
Nerekin errukitutako batek esan dit, zurikerian bezala, gaztea nagoela mentalidadez. Nik esan
|
dezakedana
eta munduari erakuts diezaiokedana da hezurrek ez daukatela mentalidaderik.
|
|
|
Eta, bukaeran, gogotik desiratzen duzu psikologoak hitzaldiari lehen baino lehen bukaera eman
|
diezaion
eta atzean dauden haurren irribarreak itzul daitezen.
|
|
|
Gure Europa zaharkitu honi adjektibo mordoa jar geniezaioke atzetik, eta gehienak gutxiesgarriak lirateke. Gure lehen mundu zapaltzaile, ero eta basati honi nahi duguna lepora
|
geniezaioke
eta ziurrenik motz geratuko ginateke. Haatik, zu eta biok, ene lagun estimatu hori, hemen jaio gara, lehen munduko biztanleak izatea egokitu zaigu eta zorte itzela izan genuela onartu beharra daukagu.
|
|
2009
|
|
|
Baliagarri izango natzaizu. Lagundu
|
iezadazu
eta, duzunean, hementxe izango duzu lagunik leialena, diskretuena... Lagundu iezadazu!
|
|
|
Uste dut badakidala zergatik: jokaldi bat izan zen, Wardes andreak etxetik alde egin
|
zezan
eta Wardesek dibortzioa lor zezan, emazteak sekula eman nahi izan ez ziona, senar emaztearen etxea abandonatzea leporatu baitziezaiokeen. Ezinezkoa da Wardes andreak ez igartzea; dena ikusten baitzuen, dena konprenitzen, esan zuen Dariok bere baitan Sylvieren begiak irudikatzen zituela, begi sakon eta sarkor haiek, bihotzen sakon sakonera iristen zirela baitzirudien?.
|
|
|
Ez zen aldaketa onuragarria gertatu, Grand Placen kontatzen denez: " Korta gaineko leihotik kaminora begira nengoela, autoak nola iragaten ziren bere argi horiak gauaren iluntasun hertsia ximista batez urratuz, noizbehinka linternaren desteilo laburrak, kirkirren negar xiliotsua, hostoen surmurru etena, ez zitzaidan batere inportik bala batek nere buruaren tejido guztiak
|
urra
zitzan eta kito, bertan dena buka zedin. Ez nuen sekula pentsatuko bizia eta heriotza hain gauza banalak zirenik.
|
|
|
Harik eta Sarari barruan zerbait eten zitzaion arte; tinko jasan zuen umilazioa, kolpeak are, dena, Ananda ez galtzearren; gehiegi, agian. Halako batean, ordea, zerbait hautsi zitzaion, eta bizirauteko borroka hasi zuen," ni neu" izateko ahalegina, Anandak bere inguruan sortzen ari zuen zurrunbiloan ez desegiteko lehia, haren eromenak irents eta ezerezta ez zezan borroka; Sarak ez zuen halere Ananda gorrotatzen, inoiz ez zuen gorrotatuko, baina mutilak hondora ez
|
zezan
eta aldi berean mutila bera hondora ez zedin gogor borrokatu zen, Anandaren bidea gero eta aldenduago baitzegoen errealitatetik, amets zoro batean gero eta barruratuago. Anandak inoiz ez zuen ulertu Sararen jokabidea, saldukeriatzat bizi izan zuen, azpijoko zikintzat, neskak amodio ezkutuak eta esan ezinezko grina ilunak gordeko balitu bezala, beragandik pixkanaka aldentzeko jukutria gaiztoak asmatuko balitu bezala.
|
|
|
Horregatik egiten dugu hizkuntz integrazioaren alde, gizartea bera ere integratuagoa izango delako. Horregatik ez dugu gogoko bi hizkuntza komunitatez osaturiko euskal gizartea, bi hizkuntzak ezagutzen dituen, erabili
|
ditzakeen
eta erabiltzen dituen gizartea baizik.
|
|
|
Eskolak gehiago egin
|
dezakeenez
eta zer hobetua baduenez, baina aldi berean bere esku ez dauden beste faktore batzuk ere modu erabakigarrian baldintzatzen dutenez ikasleen euskara gaitasuna, komeni da hizkuntza ikastereduen eragingarritasunari erreparatzea eta eskolarengan jar ditzakegun itxaropenak zehaztea, anbizioz baina ameskerien liluraz erdi gezurretan ibili gabe. Komeni da anbiziodunak izatea, baina ezin gara itsutu.
|
|
|
Komeni da, bestalde, gogoan hartzea ez dela hori eskolaren egiteko bakarra, ezta ere egiteko nagusia, nahiz eta garrantzitsuenetariko bat izan. Nolanahi ere, eskolak egin
|
dezakeenari
eta egin duen ibilbideari erreparatuta, esan behar da D ikasteredua dela euskalduntzeko eraginkorrena, nahiz eta ez bakarra eta ezta ere balio berekoa zirkunstantzia guztietarako. Hala irizten diote gurasoek ere, eta urte askoan izango da euskararen hazkunderako faktore ezinbestekoa.
|
|
|
Jakin badakigu, ordea, hizkuntzak ez direla berez normalizatzen, eta abiapuntuan desoreka dagoen lekuan oreka eraiki eta aukera berdintasuna bermatu nahi direlako suertatzen dela beharrezko hizkuntza politika. Arrazoizkoa dirudi uste izateak euskarak ofiziala eta berezko hizkuntza den lurraldeko paisaia linguistikoan presentzia orokortua eduki lukeela, bai euskarak berak prestigio soziala izan
|
dezan
eta herritarrek estimutan izan dezaten, bai euskaraz bizi nahi duten herritarrei gertukoa eta linguistikoki naturala izan dakien euskararen lurraldeko paisaia. Gainera, harreman pribatuetan ere badira zaindu beharreko hizkuntza eskubideak, arautu ahal eta arautu behar direnak, kontsumitzaileenak, esate baterako.
|
|
|
Badakigu aberastasuna sortzea dela edozein enpresaren lehen egitekoa, baina ez bakarra. Enpresak gizarte jakin batean kokatzen dira, dirua irabazi behar dute, lanpostuak sortu behar dituzte, baina, gainera, gizartearen parte direnez gero, gizarte kohesioa sendotzen laguntzeko ere asko egin
|
dezakete
eta egin behar dute. Galtzekorik ez baitu, gainera, izpiritu horren bulkadaz diharduen enpresak, zeren eta halakoa den enpresa bat gizartearekiko lotura estuagoa duen enpresa aurreratuagoa izango baita, dinamikoagoa eta berritzaileagoa, zalantzarik gabe.
|
|
|
Euskarak hedabideetan duen eta izan lukeen tokiari buruzkoak ez dira, noski, tokiko telebistetarako hizkuntz kuoten sistemarekin bukatzen. Garrantzi betekoa da zalantzarik gabe tokiko telebistena, baina garrantzi bizikoa da, halaber, gainerako euskarrietan gertatzen dena, eta uste dugu garrantzizkoa eta erabakigarria, batez ere, euskarak hedabideetan izan"
|
dezakeen
eta izan lukeen" tokiari buruzkoak finkatzea dela.
|
|
|
Datu horien argitan erraz ulertuko da, gizarte hartan, elebitasuna eta ikas prozesua elkarren etsai jotzen zituen aurreiritziak pisu itzela izatea, eta euskarak eta elebitasunak ikasleen garapen kognitiboa auzitan jar
|
zezaketela
eta halako topikoak nagusi izatea. ikasturtean A, B eta D hizkuntza ikastereduak abian jarri zirenean eta ondorengo urteetan, lehen hizkuntza edo etxeko hizkuntza gaztelania zuten gurasoak ez baizik eta euskara zutenak ohartarazi behar ziren ikasketak euskaraz egiteak euren seme alaben garapen kognitiborako ez zuela inolako kalterik eragingo, onura baizik, eta, beraz, onuragarri izango zutela ereduan matrikulatzea.
|
|
|
Esandakoa nahitaezkoa da egiazko hizkuntza askatasunaren eta hizkuntza bizikidetzaren zelai zabalean bizi nahi badugu. Esandakoa, gainera, nahitaezkoa da euskarak gaztelaniaren ondoan indar biziz iraun
|
dezan
eta pixkanaka hazten joan dadin. Euskarak, indarberritzen jarraituko badu, hazi egin behar du, hiztunak irabazi behar ditu.
|
|
|
Europako eskualdeetako edo eremu urriko hizkuntzek munduko lurralde/ erkidego berria den Interneten presentzia izan
|
dezaten
eta hizkuntza horiek informazioaren eta komunikazioaren teknologiak baliatu eta gara ditzaten estrategia iraunkor bat diseinatu luke Europar Batasunak, bultzada ekonomiko sendoa emanez.
|
|
|
Perpaus baten kadentziak bi silabako hitz bat eska
|
dezake
eta ez hirukoa; perpaus baten kadentzia hots gogorren baten premian egon liteke, eta ez leun batenean. Aliterazioak on egin liezaioke esaldi bati, baina baita kaltea ere.
|
|
|
Generoak terreno ezagun seguru batean kokatzen gaitu, eta guk identifikatu egiten dugu ingurua. Badakigu bideak nondik nora eramango gaituen, noiz eskainiko dizkigun sorpresak, zer espero
|
dezakegun
eta zer ez. Arau eta jarraibide asko emanda datozkidanez, horrek dakarren askatasun falta nabarmen dezaket:
|
|
|
egokiera hau baliatu dezaket biok elkarrekin eta elkarren kontra bizi izan ditugun asmo, ekintza, adostasun eta haserreez hitz egiteko. Are eskuzabalago ere joka
|
dezaket
eta baita zuzenago ere: zergatik ez mintzatu lagunari berari buruz?
|
|
|
Hala, gazteenek aisia eremuetan egiten duten egonaldia gero eta gehiago luzatzen ari denez, musika produktu berri horiek lehen ez zuten zentralitatea hartzen dute itxuraz aseptikoa eta kaltegabea den baina errealitatean sozializatze espazio poliedrokoak eskain
|
ditzakeen
eta eskaintzen dituen espazio batean, kanta bera telebistan, CD batean, DVD batean, aldizkari batean eta makrokontzertuetan agertzea, adibidez.
|
|
|
Horrekin eta antzekoekin genbiltzan atzo, gosarittikian. Amorrarazita bat edo beste, ez dagoela kristaurik politikari eta politikero aldra hau aguanta
|
dezakeenik
eta... bazen bai, berotzen hasitakorik ere... Harik eta, pauso mantsoz eta animo mantsoagoz, gure Ermano Baserritarra bakeoso eta irribarretsu egunonka iritsi zitzaigun arte.
|
|
|
–ETAk euskaldunekin negoziatu behar duela? Baina, zer eskaini
|
diezaiokegu
ETAri euskaldunok?
|
|
|
Kantitate nahiz kalitate aldetik, Estatuen eredua eraginkorrena da. Nola espero
|
dezakezu
ETAk eredu hori bertan behera uztea. Zuk diozuna, beharbada, mundua aldatu eta salbatu nahian zabiltzatenek aintzat har dezakezue, baina, lehen esan dizudanez, ETA politikaren munduan murgiltzen da, harrapari eta sarraskijaleen artean.
|
|
2010
|
|
|
Erlaitz, lasai! ez du deus graberik, ikuziko dut, min egiten badio erran
|
dezala
eta geldituko naiz...
|
|
|
Bizitza osoan eduki dut hor bihotza, norbaitek harrapatu eta bereganatzeko zain, eta esperantzak ere ia ahituta neuzkanean, kanposantuaren ataria den Mediterraneoko lurraldean aurkitu du jabea. Har
|
ezazu
eta estutu, ez ihes egingo dizun beldurrez, baizik eta zure arnasaren hatsaren berorik gabe ez naizelako ezer hemendik aurrera. Eskerrik asko, Magda.
|
|
|
Ez zekien gurasoak bila etorriko zitzaizkion, hobe hala balitz, baina azken aldiko harreman hotzak igual etxean utziko zituen edo akaso Ameliak berak ez zien ezer esan, Danielaren itzuliak ustekabean harrapa zitzan. Baina Marioren begi ninietan islatu zitzaionak gehiago kezkatzen zuen; Marioren pentsamendua ikusten ari zen, alde batetik, honek esan baitzion bere arazoaren mamia Nicolas oraindik gogoan izatea zela eta hori zela Argentinara tiratzen zuena; eta, bestetik, bere konbentzimendu propioa zegoen, barruko bozak esan zion Mariok arrazoi izan
|
zezakeela
eta ihesaren azpian zegoena hasierako puntura itzultzea ote zen, pintoreak egin ziona barka ezina zela eta bere aurrean zerriaren pare gelditu zela esanagatik, ez ote zuen haren besoetara amiltzera bultzatzen zuen indar batek mugiarazten, itxura guztien azpitik eta gainetik.
|
|
|
Kontratuaren arabera, senideak hotelean egun batzuetan hartzeko eskubidea zeukan. Zuzendariarekin hitz egin zuen senideen ordez lagunek aprobetxa ote
|
zitzaketen
eta baiezkoa eman ziotenean, Teresari deitu eta sei gau Cimbel hotelean pasatzeko aukera genuela esan zigun. Teresak baietz esan zion, nirekin hitz egin gabe.
|
|
|
Denak ez gara berdinak eta niretzako ez da erraza ulertzen garunaren zein alderdi aktibatzen duten horrelako gauzek libidoaren pareko den instintua askatzeko, baina lanak erakutsi dit existitzen dela banitate hutsa eman
|
lezakeen
eta jende artean oso zabalduta dagoen antsia hori, botereak sortzen omen duen erotikaren erakargarritasuna alegia. Batzuei emakume edo gizonezko ikusgarri batek biguntzen die lerdea produzitzen duen glandula, beste batzuei agintariek.
|
|
|
Nicolasek mihiaren puntan zeukan sorpresa zertan zen galdetzea baina eutsi egin zion; sorpresa hartarako norekin trebatu zen ere jakin minduta zegoen zeharo, baina ezin zuen honetaz argibiderik eskatu, bere denboraldi hartako curriculumaz galdezka hasten baldin bazitzaion, gau hartako festak akaso porrot egin ziezaiokeelako. Losintxek mugatu zuten taxi barruan egin
|
zezaketena
eta etxean gerta zitekeenaren ilusioarekin ase behar izan zituen tarteko antsia eta gorputz bulkadak. Danielak hitz polit ugari esan zion bidean:
|
|
|
Nicolasek eskutik tiraka eraman nahi izan zuen hara, han inork ikusiko ez zituela esanez. Danielak ezetz esan zion, nahiago zuela etxe barruan, kanpotik ez ikusteak ez zuela esan nahi entzun ez
|
zitzaketenik
eta etxe barrura eraman zuen.
|
|
|
–Gero hitz egingo dugu, esan zuen azkenean Akilesek?, orain laster egin
|
dezagun
eta atsegin eman egun batean beren liburuetan gutaz mintzatuko diren jakintsu hauei.
|
|
|
Nora joango ote ziren, galdetzen zion bere buruari Akilesek, zer erakutsi nahi ote zion neskak inolako kexurik gabe har
|
zezala
eta besarka zezala utzi zion dortokari. Jeloskortasun proba bat ote zen hura?
|
|
|
Suitzar Guardiako taldea urteroko festa eguna prestatzen ari zen. Hurrengo eguneko festan jakinarazi behar zen nork jarrai
|
zezakeen
eta nor igoko zen bere maila edo kategorian. Beraz, Suitzar Guardiako mutilentzat egun handia izan behar zuen.
|
|
|
Garapen ekonomiko sanoaren eredua izan
|
dezakegu
eta, aldi berean, begiratua pertsonengan ipini, gure gizartea osatzen duten gizon eta emakumeengan. Horixe da, hain zuzen, Euskadin egin duguna.
|
|
|
Euskadin bizi garen gehienok nahi dugu gizarte elebiduna, euskara dakien gizartea, benetako elebitasuna dugu amets. Bi hizkuntzek erabilera aukera berberak izatea nahi dugu, euskara gizartearen alor guztietan erabili ahal izan
|
dezagun
eta, hala nahi duenak, euskaraz bizitzeko aukera izan dezan. Ez dugu euskaraz bakarrik bizi nahi, baina bai euskaraz ere.
|
|
|
Exiji
|
diezaiogun
ETAri behin betiko desager dadila gure bizitzetatik. Exiji diezaiogun utzi diezaiola jendea hiltzeari.
|
|
|
Exiji diezaiogun utzi diezaiola jendea hiltzeari. Esan
|
diezaiogun
ETAri adin nagusikoak garela geure kabuz erabakiak hartzeko, eta nahi duguna geure kabuz egiteko. Esan diezaiogun ETAri ez dugula sekula gehiago ikusi nahi demokrazian, euskaldunon erabakietan tartean sartzen.
|
|
|
Esan diezaiogun ETAri adin nagusikoak garela geure kabuz erabakiak hartzeko, eta nahi duguna geure kabuz egiteko. Esan
|
diezaiogun
ETAri ez dugula sekula gehiago ikusi nahi demokrazian, euskaldunon erabakietan tartean sartzen. Esan diezaiogun ETAri bakean eta askatasunean hartu nahi ditugula erabakiak, bere intromisiorik gabe.
|
|
|
Esan diezaiogun ETAri ez dugula sekula gehiago ikusi nahi demokrazian, euskaldunon erabakietan tartean sartzen. Esan
|
diezaiogun
ETAri bakean eta askatasunean hartu nahi ditugula erabakiak, bere intromisiorik gabe.
|
|
|
Baina Diputatuen Kongresuak erabaki zuen ez aplikatzea Konstituzioko 151.2 artikuluak aurreikusten duena, hau da, estatutuak aldatzeko negoziazio bidezko prozedura ez erabiltzea. Eta Estatutu Politikoa Plenora bidali zuten, han bozka
|
zezaten
eta erabaki zezaten tramitera onartzen zen ala ez. Argi zegoen PSOEk eta PPk erabakia zutela tramitera ez onartzea; hala adostu zuten RodrÃguez Zapatero Presidenteak eta Mariano Rajoy buruzagi kontserbadoreak.
|
|
|
Zergatik izango dio beldurra gizarteak alderdiei dei egiteari, hitz egin
|
dezaten
eta bi urteren buruan akordio bat aurkez dezaten?
|
|
|
Elkarrizketa gai izan dadin indarkeriaren aurrean konpartitutako printzipio etikoak ezartzeko, dauden proiektu politiko desberdinen egiaztapen normalizatua egiteko aukera eman
|
dezan
eta prozedura bat ezartzea lor dezan oinarrizko adostasun berriak bilatzeko, euskal gizartean orain arte lortu ez direnak.
|
|
|
Bigarrena. Denon arteko elkarlana, gure ekonomiak aurrera egin
|
dezan
eta euskaldunontzat lan gehiago eta hobea lortzeko.
|
|
|
Euskal herritar gehienek eman diote beste behin konfiantza EAJk herrialde honek aurrera egiten jarrai
|
dezan
eta aitzindari izan dadin aurkeztutako proiektuan.
|
|
|
Horretarako, besteak beste, proposatuko dugu 7.000 milioi euro baino gehiago inbertitzea, ikerketa esparruan aurreratuen dauden Europako 20 eskualdeen artean sartzeko aukera emango digun Zientzia eta Teknologia Plan berri batean. Berrikuntza bultzatzeko programa berezi bat proposatuko dugu, Euskadiko enpresen %50ak berrikuntzari lotutako jarduerak gara
|
ditzan
eta milioi bat biztanleko.
|
|
|
Seme gazteena, itzuli orduko, sei hilabeterako eskola hartzera. Eta, azkenik, hirugarren seme bizkorra, udazkeneko uztaren betean ikusi
|
zezan
eta etxekoentzako beste igali, zaku batean ekartzeko enkarguarekin.
|
|
|
Porroka
|
gaitzazu
eta libra uste zurrun dogmazko eta ohiturakeriaz lotutako errituetatik.
|
|
|
Hala, nazio extu hauetako hiriburuak edozein litxarreria purtzil salgai jartzeko aprobetxatzen dituzte, kontsumoa sustatze eta azkartze aldera, merkatu gorenaren aldarea eraiki baita munduan zabaldua. Hain zuzen, gogora
|
dezadan
eta azpimarra, merkatu santu berori dela," nazio behartsu atzeratuenei gero eta gutxiago erosi eta gero eta eskasago ordaintzen diena".
|
|
2011
|
|
|
Une batez ezpainetan iraunarazi zion eta burua jiratu zuen bere inguruan eserita zeuzkan bost emakumeek miretsi ahal izan
|
zezaten
eta, azkenik, berak ere bai, aurreko ispiluan islatua. (Zinez gogoko zuen irribarre hura, zertxobait sumindua, zoritxarrekoa eta maltzurra, errukia eskatzeko eta bere buruari barre egiteko baliatzen zuena, izan ere beste ezerk baino hobeto, erretratu batek baino hobeto, gogorarazten baitzion nolako haurra izan zen...).
|
|
|
Ezta tertulia adeitsu bat izateko asmoa ere. Neraman auziak Neska haserre
|
zezakeen
eta istilua ekarri. Gonbita onartu nuen, bada, eta barrura sartu ginen.
|
|
|
Nolanahi ere den: westernetako heroiak bezala, eguzkia atzean duela jartzen den bat zen Katxas, hari begiratzerakoan eguzkiak itsutu
|
zaitzan
eta bera, aldiz, argitan bildu. Autoan egin zituen zine erreferentziek aukera ematen didate hori esateko, eta baita iradokitzeko ere ez ote zuen zine aretoetan osatu munduan bizitzeko estruktura morala.
|
|
|
Tubalek euskaldunen herria sortu zuenetik, herritarrek Zaharren Batzarrean izendatzen omen zituzten kapitainak, atzerritarren erasoen aurrean euren defentsa zuzendu
|
zezaten
eta lurra gobernatu. Kapitain hauek euren merezimendu eta bertuteengatik aukeratzen zituzten.
|
|
|
Hemendik omen dator aitonen edo aitoren seme esamoldea. Jaun Zuria Bizkaiko jaun izendatu zutenean landu gabeko lurraren erdia eman zion Zaharren Batzarrak, eta don Fortunak edo Jaun Zuriak lur horiek aitonen semeen artean banatu zituen, hauek etxe berriak eraiki
|
zitzaten
eta askazia handitu.
|
|
|
Egoera horren aurrean herrietako jendea ermandadeetan biltzen hasi zen, ahaide nagusiei eta bandoetako kideei aurre egiteko asmoarekin. Arrazoi beragatik edo, Gaztelako erregeak korrejidorea izendatu zuen Bizkaiko lurretarako, bideetako ziurtasuna berma
|
zezan
eta sor zitezkeen istiluetan bakea ezar zezan. Ahaide nagusiei, noski, ez zitzaien bat ere gustatu izendapen hori, eta bando batekoak zein bestekoak bildu egin ziren erregeren aginduari aurre egiteko.
|
|
|
Ziurrenera, ene jokabidea ere ez da izan beti zuzena, baina ez dut ikusi beste irtenbiderik: edo Espainiako erregearen soldaduek hil
|
gaitzaten
eta betiko gal gaitzaten utzi edo goiari gogor eutsi eta bizitzen segi.
|
|
|
Eroso egoten ginen horrela. Eroso, gehienok norbere berbeta erabil
|
genezakeelako
eta, eroso, besteen berbetak ere erraz eta ondo aditzen genituelako. Guztiok jokatzen genuen begirune handiz besteen berbetakaz, nahiz eta, jakina, txantxetan eta ziria sartzen ere ibiltzen ginen, lagunarte giroan geundenean.
|
|
|
Elkarregaz emandako egunak ekarri ditut gogora eta neure esker ona erakutsi diot berak ekarri ninduelako bizitzen Basora. Azkenean, Aztiak otoitz batzuk egin eta eguzkiari eskatu dio Inti bere epeletan eduki
|
dezala
eta, goizero, eguna zabaltzen duenean, haren irribarre gozoaren gomuta ekar diezagula gure artera.
|
|
|
Salbaterrakoa haizela esango zioat osabari eta bazauzkaat han Ruiz de Egino deitzen diren ezagunak. Deitura hori har
|
dezakek
eta izena, berriz, heuk gura duana.
|
|
|
Pozik geunden, egia esan, baina kezkaturik ere bai. Izan ere, guk beste norbaitek gordetako urrea aurkitu genuen legez, beste norbait horrek guk egindako zuloak aurkitu
|
zitzakeen
eta, horrenbestean, gure erasoa eragozteko eta galtzeko arriskua zegoen.
|
|
|
Bat, espartinak toki desberdin askotan erostea adibidez. Denak toki berean erosiz gero, zerbait arraroa gertatzen zela pentsa
|
zezaketen
eta norbaitekin solastu, hartara sarea pikutara joan zitekeen.
|
|
|
Beste talde batek erosi nahiez gero, ez omen zen saltzen. Kontrabandista talde jakin bateko partaidea zela esan
|
dezakegu
eta Juan Marik dioenez: " Kontrabandista batek bakarrik erosten zuen baina bertze guztiak izorratzen saiatu zen".
|
|
|
Azkenean, eman zidaten likidazioarekin, aurreztua nuen pizarrarekin eta nire edadearekin jasotzea espero ez nuen mailegu txiki batekin, apartamentu bat erosi nuen Donostian. Horrela, egun batzuk hirian pasa
|
genitzakeen
eta gainerakoa Angelun.
|
|
|
Handik aurrera ia egunero eramaten nien, arteak ez baitu hostorik galtzen neguan, eta etxetik gertu mordoxka zeuden. Gustura jaten zutenez, belar gehiago nuen ardientzat elurra egiten zuenerako; izan ere, edozein egunetan metro bat elur bota
|
zezakeen
eta zortzi egunez iraun. Martxoaren bukaeran hasten ziren bildotsak.
|
|
|
Eta ardiek beti behar zuten norbait ondoan, bestela edozein gauza gerta zitekeen. Garaiz jaisten ez bazenituen gau bakar batean elurra erruz egin
|
zezakeen
eta orduan ea zer egiten zenuen. Egun hartan bi buelta egin nituen astoarekin eta bi saski egur eder ekarri nituen, eguraldiak ez baitzuen traza onik, eta horrela hiruzpalau egunerako nuen.
|
|
|
Ni orduan ezagutzen nuen baserri batera jaitsi nintzen, gosaldu eta bizikletan Donibaneko Quartier du Lac auzoko Paulo Baita tabernara joan nintzen. Handik Euskal Ordezkaritzara deitu nuen auto bat bidal
|
ziezadaten
eta segituan azaldu zen Barriola andoaindarra, oso mutil jatorra, baina bakarrik joan nahi ez zuenez, bi buelta egin behar izan genituen.
|
|
|
Baina poliki poliki limurtu egin nuen. Esan nion mordoxka kobra
|
zezakeela
eta dirutan ordaintzerik ez bazuten ere, merkantzia asko zutela. Nik aurretik esan nien kafearekin ordaintzea izango zela onena eta bera ere ados zegoen, gehien eskatzen zioten gauza baitzen, baina kafeak ona izan behar zuela esaten zuen.
|
|
|
Bigarren urrats batean ikusi litzateke ea nola gara daitekeen, hiri egitura fisiko horretan, dibertsitatearen kultura. Nola prestatu behar den, esate baterako, hezkuntza sistema etorkin musulmanei edo hegoamerikarrei begira, beste umeek ezagutu
|
ditzaten
eta haien kultura balora dezaten. Bertakoari ere leku eginez, esan gabe doa.
|
|
|
edo...". Nahi izaten zituzten ideia batzuk aldarrika genitzan edo konsigna batzuk bota
|
genitzan
eta gu, Ez Dok Amairukoak horren kontra egoten ginen eta tentsio asko bizitzen genituen, bertako jendearekin ere, bertako zenbait sektorerekin.
|
|
2012
|
|
|
Nolatan izan zitekeen hain txolina egozten zion; nolatan, edonork ikus zezakeela jakinda ere, ez zuen arreta handiagoarekin jokatu; nolatan demontre inguratu zen egunero etxolara, lehenago, guztiek zekiten bezala, ez baitzeukan halako ohiturarik; nolatan... Aitak berak ez bazuen susmorik hartu, auzokoren batek edo etxeko langileren batek ezohiko zerbait hauteman
|
zezakeen
eta aitari jakinarazi (argi zeukan ama ez zela tartean ibili, hark ezer igarriz gero berari esango ziolako inori baino lehen; eguerdialdian, gainera, ahizpa gaixoarenera joaten zen haien etxea gobernatzen laguntzera). Aitak ez zuen bitan pentsatuko:
|