|
2000
|
|
|
Eta lehen gozamen eta bozkario iturri zitzaidana —pintatzea eta, alegia— sufrimendu eta gogogabetasun bihurtu zitzaidaan. Zeren Michelangelok bete baitzuen neurria, eta sobera ere bete gainerat, edertasunaren ontzia gainezka utzirik, eta nik ez nioan, halatan, artearen munduari zer emanik
|
ez
zer eratxikirik, xorta bat bera ere ez. Eta, muga haren aitzinean, paralizaturik bezala geratu ninduan, urrats bat eman ezinik... zeren, erranak dioen bezala, Non progredi est regredi...
|
|
|
Eta, hura erran zidanean ere, liluraturik bezala geratu nintzen. Eta, nola ez bainekien zer erran,
|
ez
zer egin, pitxerretik edan nuen nik ere... Eta, arnoa zainetan hedatzen zitzaidala, osaba Joanikot eta Maddalenen iduri ezin ederrago hura etorri zitzaidan bat batean, haien eskuek eta amorioaren eskuek sufrimenduaren oihalean hain modu eztian brodatu zutena.
|
|
2002
|
|
|
Gogoratuko duzuenez, Pertseok ikusezintasunaren buru babesa zeraman, eta gorgonek ez zekiten zehazki
|
ez
zer gertatzen ari zen, ez nork hil zuen Medusa, ezta etsaiak nor ziren edo non zebiltzan ere.
|
|
|
Hainbeste aldiz erabili izan duk jainko hitza... Jakin
|
ezak
zer esan nahi duen honezkero. Ez, ez nian hori esan nahi, baizik eta... ez al duk sentitu inoiz magia moduko batek dena bideratuko balu bezala?
|
|
2004
|
|
|
Erabileraren giltzarriak beste atal batean jorratuko ditugunez, hemen alderdi zehatz eta jakin bati lotuko gatzaizkio: euskal gazteriaren euskara erabilera edo erabilerarik
|
eza
zeri zor zaion alegia. Irazuren ustez hiztun gazteen ideologia erak548 eragin zuzena du erabilera horren nondik norakoan:
|
|
|
hizkuntza eta kultura ordezkatu dizkigu, izari horietan bestelakotu gaitu, baina ordezkapen objektibo horietaz gain, gure gaitasun subjektiboak eta ideologikoak ere barren barrenetik erauzi dizkigu. Bestela, ezin da ulertu herri oinperatu baten batasun gogorik
|
eza
zerk eragiten duen.
|
|
|
" Aitortzen dut Eneko ez dela orain dela urte batzuk Atotxan ezagutu genuena, partida osoa aguantatzeko gai zenean, eta horregatik lehen zatiko bukaera aldean edo bigarren zatian ateratzen duela entrenatzaileak, baina aitortzen dut, halaber, Anoetako zelaian sartu ahala, zeharo aldatzen dela ikusleon jarrera, Atotxan garai batean bezala, Eneko eta gure artean zirkuitu magnetiko bat sortuko balitz bezala, nondik, gutxien espero dugun momentuan, mila iratxo eta beste hainbat izaki fantastiko atera daitezkeen dantzan, jokaldi batean ez bada bestean... Eta Enekok baloia hartu, eta hurrengo segundoan inork ez du jakingo zer egingo duen,
|
ez
zer egin duen, guztiok aitortuko baitugu, partida amaituta gero, baloia futbol zelaitik desagertu zela istant hartan... baina ez, hantxe baitzegoen magoa baloiarekin berriro, ez lehengo tokian ordea, bizpahiru metro aurrerago baizik, atzelaria lurrean etzanda utzita..."
|
|
|
" Bai ongi! Pauma bat bezala sentitzen naiz...!"; probatu nuen bigarrena, ipini zidaten isatsa, kendu zidaten, eta jakin
|
ez
zergatik, baina isatsa errotik moztutako sugandila bat bezala sentitu nintzen, eta orduantxe erabaki nuen: " Behin ezkondu behar eta sugandila baten antzera?
|
|
2005
|
|
|
Ezin poz osoa izan, ordea. Igande goizean Ainararekin geratu zenetik ez du Ametsekin hitz egiteko aukerarik izan, eta
|
ez
zer kontatu ez daukalako. Ezkaratzaren alde batetik bestera" L" makurra eginez doan marmol beltzean pilatzen doaz bazkaria gertatzeko behar dituen tresnak, marmolean bertan txertatuta dauden harraskak eta bitrozeramikak uzten duten tartean.
|
|
2006
|
|
|
arrazaren kontzeptuak esentziala dirudi historian; hurrengoan, gizakiak batere ez du naturarik726, arrazaren kontzeptua ezerengabea da. Halako batean, 1936an, holandesen txirrinduzaletasuna komentatzera doala,
|
ez
zer eta ez hura, arrazari buruzko kontsidero kritikoekin ezustetzen gaitu, beharbada garaiko topikoen kontra (baina inori otu ote zaio sekula, holandesen txirrinduzaletasuna arrazialki esplikatzea?), edo beharbadago berbere autokorrejitzea beste arrazoi arrazoizkorik gabe. " No se crea, por otra parte, que esos secretos en que un pueblo, ante todo, consiste, que esas actitudes tomadas ante los factores más elementales de la vida son predisposiciones misteriosas insitas en el pueblo y que proceden, en consecuencia, de la raza.
|
|
|
Erreferentzia obligatua bihurtua baitago, gure erreferentzia nagusia ere izango dira, Bilboko Lore Jokoetan Unamuno-k 1901eko abuztuko 26 gauean239 harrotu zituen hautsak, bere jokabide zatarragatik ere bai (jaietako erregina,
|
ez
zer eta ez hura, mandazain mozkor batek baino ez akademikoago laidoztatuz), baina bere tesi probokatzaileagatik batez ere: euskarak ez duela mundu modernorako balio, eta lehenbailehen hiltzea dela onena.
|
|
|
Ez da oso metafora originala horrelako ospea daukan irakasle batentzat, baina tira, askotan errepikatu ohi diren sentimenduak adierazteko gaitasunagatik bihurtu ohi dira esamolde batzuk topiko. Topikoak topiko, zure amodio sukartsu horren berri ikasturtean zehar jakinarazi bazenit, nora ezean utziko ninduzun;
|
ez
zer egin zalantzan, nire ikasketei garrantzi handia eman arren argi baitauzkat bizitzako zenbait printzipio eta lehentasun, baina bai zure aurrean nola jokatu ez nekiela eta disgustura. Delikadezia hori ezin dizut ukatu, beraz:
|
|
|
Harantzakoan egur landuak eraman genituen. Nik, orduan, jakin
|
ez
zertarako ziren.
|
|
2007
|
|
|
Elvis hil zen urte hartan nik ez nekien artean
|
ez
zer egin nahi nuen, ez zer izan nahi nuen. Etxean galdetu ere ez zidaten egiten azkenerako, purrustada batez erantzuten bainuen beti, ez nekiela eta haiei ez zitzaiela inporta; inporta, inporta zitzaien noski gurasoei, baina ikasle ona nintzenez lasai uzten ninduten, garaia iritsitakoan neure bidea aukeratzen jakingo nuelakoan.
|
|
|
Elvis hil zen urte hartan nik ez nekien artean ez zer egin nahi nuen,
|
ez
zer izan nahi nuen. Etxean galdetu ere ez zidaten egiten azkenerako, purrustada batez erantzuten bainuen beti, ez nekiela eta haiei ez zitzaiela inporta; inporta, inporta zitzaien noski gurasoei, baina ikasle ona nintzenez lasai uzten ninduten, garaia iritsitakoan neure bidea aukeratzen jakingo nuelakoan.
|
|
|
|
Ezen
zer nik erantsiko?
|
|
|
Hegel-en filosofia zientzia da; are, zientzien zientzia. Zientziak errealitatea zer den,
|
ez
zer behar lukeen, ikertu eta atzematen du. Balioespen moralak ez dira zientziaren (filosofiaren) arazoa; horrek faktoak ikertu egiten du soilik; egon zer dagoen eta zergatik dagoen, kito.
|
|
|
Kolonian, estaziotik irten eta bertan dago Katedrala. Katedraleko plaza moderno zabalean, bazter samar, turistek ia ohartugabea, arku txiki antigualeko bat dago,
|
ez
zer eta ez nora itxuraz. Arruina puska bat da, behiala hiri erromatarraren harresian Ipar Portaleko arku nagusi handiaren albo arkua, oinezkoena.
|
|
|
Ez dakit
|
ez
zer ez zertaz hitz egin zuten, ni behean egon nintzen bitartean, Elisak eta bere amak; ez dakit eta, egia esan, ez zait gehiegi inporta, baina jaitsitakoan nire itsaso partikularra bare zegoen, erabaki sendo bat edo lasaigarri indartsu bat hartu balu bezala. Behi begiz begiratu zidan niregana iritsitakoan, eta hitz guztiak eskaileretan behera galdu zitzaizkiola esango nuke, ez baitzidan aipamen txikirik ere egin.
|
|
|
Ez dakit ez zer
|
ez
zertaz hitz egin zuten, ni behean egon nintzen bitartean, Elisak eta bere amak; ez dakit eta, egia esan, ez zait gehiegi inporta, baina jaitsitakoan nire itsaso partikularra bare zegoen, erabaki sendo bat edo lasaigarri indartsu bat hartu balu bezala. Behi begiz begiratu zidan niregana iritsitakoan, eta hitz guztiak eskaileretan behera galdu zitzaizkiola esango nuke, ez baitzidan aipamen txikirik ere egin.
|
|
2008
|
|
|
Nazario, beraz, nora ezean zegoen, jakin
|
ez
zerk sortarazten zion nora eza, neskamearen bat bateko irrupzioak (zergatik deitu zion zerbitzari mezulariak berari, goi mailako gonbidatuen artean hutsaren hurrengoa baizik ez zenari?), edo zerbitzariak berak, bizpahiru segundoko ezustekoaren ostean hari begira geratu baitzen, Regina ote zen ez ote zen, bai baina ez, Nazarioren pertzepzioaren balantza, galderak lekuz kanpo utzi zuèn neurrian, l... baiezkora lerratu zen arte?
|
|
|
Nazario, beraz, nora ezean zegoen, jakin
|
ez
zerk sortarazten zion nora eza, neskamearen bat bateko irrupzioak (zergatik deitu zion zerbitzari mezulariak berari, goi mailako gonbidatuen artean hutsaren hurrengoa baizik ez zenari?), edo zerbitzariak berak, bizpahiru segundoko ezustekoaren ostean hari begira geratu baitzen, Regina ote zen ez ote zen, bai baina ez, Nazarioren pertzepzioaren balantza –galderak lekuz kanpo utzi zuèn neurri...
|
|
2009
|
|
|
Zer ondoriatu hortik? Ezer ez, ezpada Jainkoak ez duela filosofian edo zientzian ezer galdu, eta
|
ez
zer bilatu.
|
|
|
da, beste ezerekin erreferentziarik gabe, konparaziorik gabe ezerekin. Barruan zegoenean bezala gero kanpoan, Améryrentzat hura posible ez denaren, pentsamenduan lekurik ez duenaren(
|
ez
zergatik ez zertarako ziorik duenaren, esplikaziorik ez duenaren), absurdoaren errealitate bilakatzea zen, zentzugabekoaren gorpuztea, hitzekin esan ezin denarena, ikusi eta ezin sinetsi denarena (ematen diren esplikazio sozio-politiko ekonomiko razional guztiek ezer ez diote egiaz funtsezkoaz), eta esperienzia hura ulertu ezinda bere buruaz beste egin du berak 1978an. Fededun haiek utzita orain:
|
|
|
Jainko hau unibertsoaren eta historiaren irakurkera moral filosofiko bat da(, an explanation of things?), zientziaren bidea ukitzen ez duena. Zientifikoak ez dauka zergatik adoptatu eta
|
ez
zergatik baztertu, zientziatik eta kritika historikotik aparte gelditzen baita (kristautasuna ez bezala, historikoa bera, eta kritika historikoaren pekoa). –Broadly speaking, it is not the facts which are in dispute, but the inference to be drawn from them?
|
|
|
–Ez?
|
Ez
zer?
|
|
|
zure haurtzaroan mutil izateko irrikaz; horrek, baina, ez nau ezustean harrapatu. Izan ere, korura joan nintzèn lehen egunean, zu bakarlari aritu zinen, eta jakin
|
ez
zergatik baina beste orrazkera batekin irudikatu zintudan: ile motzagoarekin, Frantziatik etorritako moda berri ausart horri jarraituz, apur bat mutilen estiloan, baina emetasuna galdu gabe, Coco Chanelen estilo soil bezain dotorean, ulertzen didazu:
|
|
|
xehetasunak ematea: ezer adierazi aurretik ez zekien
|
ez
zer ez nola adierazi, xehetasun bakar bat eman behar ote zion edo xehetasun guztiak, harik eta bere senaren menera, bere buru galduaren menera?, jartzea erabaki zuen arte, xehetasun batek beste xehetasun batera zeramala eta bertigo batek bestera.
|
|
|
Eta, hala ere, aldi hura, gizakiari dagozkion guztiak bezala, ez zen behin betikoa izan, soseguzko zein aintzazko memento haiei beste batzuk jarraitu baitzitzaizkien, hagitzez ere larriagoak, fedea, arestian hain osoa zirudiena, bere edukiaz hustu eta Jainkoak Ernestina eskutik utzi balu bezala, jakin
|
ez
zergatik; baina berak. Ernestinak, hutsaldi eta utzialdi haietan ere ez zuen etsiko, bai baitzekien, edo hala uste zuen bederen, haiek guztiak Jainkoak ipinitako probak zirela, arimak gainditu beharrekoak, are gorago egin zezan, oztopoz oztopo eta zailtasunez zailtasun, Jainkoagan konfiantza osoa jarriz betiere, pentsamendu hura zuen Ernestinak bere ideien ardatz?, gertaera guztien bilakaera, etorkizuna?
|
|
|
Eta negar batean hasi zen, jakin
|
ez
zergatik: egin zuena egin zuelako, edo egin ez zuena egin ez zuelako?
|
|
|
Egun hartan, baina, etxeko katuetako bat hilik azaldu zen, inork jakin
|
ez
zergatik, hilotzak ez zuen bortxazko arrastorik bederen.
|
|
|
Rousseauk zioen bezala, gizona ona bada berez, ez dut ulertzen nola hasi diren borrokan, jolasean segitu beharrean? , esan zuen Domingok, zeina, jarraian, isilik geratu baitzen,
|
ez
zer esanik ez zuelako, burura ausaz etorri zitzaiòn galderak(. Bete ezinezko ametsa ote da anarkia, ondorioz??) urrunegira eraman zuelako baizik.
|
|
|
bereganatzea, eta, nola efektu hura ateraldi efektista batekin soilik lor baitzezakeen, horregatik esan zuen esan zuena, agian; Domingo, baina, ez zegoen ziur esan zuenaz, betean asmatu zuelako esperantza bazuen ere, itxura batean? haren begiek halako zerbait adierazten zuten behinik behin, jakin
|
ez
zer izan zitekeen hura, itzaltzera zihoàn distira edo piztera zihoàn itzala: esan nahi baita Domingoren esperantzak besteen keinu bat behar zuela edo besteen hitza, berretsia edo arbuiatua izateko; horregatik, ohartu zenean ezen hiru emakumeek batera erreakzionatzen zutela. Oh la la!
|
|
|
Ez nuen uste jende guztiaren belarrietarako zirenik aitortzen ari zitzaizkidanak. Eta ez zen asmatzen erraza zergatik
|
ez
zertarako nahi ninduen bere gogoaren jakile.
|
|
|
Egun hartan, baina, etxeko katuetako bat hilik azaldu zen, inork jakin
|
ez
zergatik, hilotzak ez zuen bortxazko arrastorik bederen.
|
|
|
Eta, hala ere, aldi hura, gizakiari dagozkion guztiak bezala, ez zen behin betikoa izan, soseguzko zein aintzazko memento haiei beste batzuk jarraitu baitzitzaizkien, hagitzez ere larriagoak, fedea, arestian hain osoa zirudiena, bere edukiaz hustu eta Jainkoak Ernestina eskutik utzi balu bezala, jakin
|
ez
zergatik; baina berak –Ernestinak– hutsaldi eta utzialdi haietan ere ez zuen etsiko, bai baitzekien, edo hala uste zuen bederen, haiek guztiak Jainkoak ipinitako probak zirela, arimak gainditu beharrekoak, are gorago egin zezan, oztopoz oztopo eta zailtasunez zailtasun, Jainkoagan konfiantza osoa jarriz betiere –pentsamendu hura zuen Ernestinak bere ideien ardatz–, gertaera gu...
|
|
|
senarrak, izan ere, hitz batean definitu zuen haurra –" anormala" –, eta orain berari zegokion –Reginari– xehetasunak ematea: ezer adierazi aurretik ez zekien
|
ez
zer ez nola adierazi, xehetasun bakar bat eman behar ote zion edo xehetasun guztiak, harik eta bere senaren menera –bere buru galduaren menera? – jartzea erabaki zuen arte, xehetasun batek beste xehetasun batera zeramala eta bertigo batek bestera.
|
|
|
Rousseauk zioen bezala, gizona ona bada berez, ez dut ulertzen nola hasi diren borrokan, jolasean segitu beharrean... –esan zuen Domingok, zeina, jarraian, isilik geratu baitzen,
|
ez
zer esanik ez zuelako, burura ausaz etorri zitzaiòn galderak(" Bete ezinezko ametsa ote da anarkia, ondorioz?") urrunegira eraman zuelako baizik.
|
|
|
zure haurtzaroan mutil izateko irrikaz; horrek, baina, ez nau ezustean harrapatu. Izan ere, korura joan nintzèn lehen egunean, zu bakarlari aritu zinen, eta jakin
|
ez
zergatik baina beste orrazkera batekin irudikatu zintudan: ile motzagoarekin, Frantziatik etorritako moda berri ausart horri jarraituz, apur bat mutilen estiloan, baina emetasuna galdu gabe, Coco Chanelen estilo soil bezain dotorean, ulertzen didazu:
|
|
|
zer mirari egin zezakeen berak, baina, emakume batekin, bere lehen sexu esperientzia balizkoan?; Domingok, ordea, beste gauza bat bilatzen zuen une hartan: galdutako autoestimua –galdutako lekua– bereganatzea, eta, nola efektu hura ateraldi efektista batekin soilik lor baitzezakeen, horregatik esan zuen esan zuena, agian; Domingo, baina, ez zegoen ziur esan zuenaz, betean asmatu zuelako esperantza bazuen ere, itxura batean... haren begiek halako zerbait adierazten zuten behinik behin, jakin
|
ez
zer izan zitekeen hura, itzaltzera zihoàn distira edo piztera zihoàn itzala: esan nahi baita Domingoren esperantzak besteen keinu bat behar zuela edo besteen hitza, berretsia edo arbuiatua izateko; horregatik, ohartu zenean ezen hiru emakumeek batera erreakzionatzen zutela –Oh la la!
|
|
|
lau seme alaba ditut, ahora zer eramanik ez dutenak, eta damu naiz, nagusi; fabrikan izan ohi zituèn arazoekin alderatuta, bigarren mailakoa zen hura, baina burua haraxe joan zitzaion, hain zuzen ere; biharamunean zuen hitzordua, eta horrek kezkatzen zuen, Nazariok bere zalantzak baitzituen, langilea onartu ez onartu: orduan, baina, jakin
|
ez
zergatik –arestian itzalitako odol goria, kontzientziaren mugimendu inkontziente batean, berriro goritu zitzaiolako, apika–, Nazariok garbi ikusi zuen ez zuela langilea onartu behar –buruarekin ere egin zuen, halako batean, ezetz eta ezetz, bururdiaren kontra–: " Begiratu faltsua dik, senak halaxe ematen zidak, bai, eta lanetik botako diat, besterik ez dik merezi eta sozialista alu horrek; bekatu egin zian, eta ordain dezala, nik ordaintzen dudan bezala!".
|
|
|
Eta negar batean hasi zen, jakin
|
ez
zergatik: egin zuena egin zuelako, edo egin ez zuena egin ez zuelako...
|
|
2010
|
|
|
Hara, lehengoan Pio Barojaren El árbol de la ciencia berrirakurri nuen, eta jakin
|
ez
zergatik, baina ez ninduen lehen aldiz irakurri nuenean bezala bete. Ez nekien, baina orain badakit.
|
|
|
Burbuila hura, beraz, globoen joan etorriak bermatzen zituèn espazio bat zen, baita bide bat ere, nondik beste espazio batzuetara egin bainezakeen, idealismoaren eta erromantizismoaren ipar-izarra helmuga, orduan ez banekien ere
|
ez
zer zen idealismoa, ezta zer zen erromantizismoa ere?
|
|
|
Eta, hala ere, aldi hura, gizakioi dagozkigun guztiak bezala, ez zen behin betikoa izan, soseguzko zein aintzazko memento haiei beste batzuk jarraitu baitzitzaizkien, askoz ere larriagoak, fedea, arestian hain osoa zirudiena, bere edukiaz hustu eta Jainkoak eskutik utzi banindu bezala, jakin
|
ez
zergatik...
|
|
|
Hara, lehengoan Pio Barojaren El árbol de la ciencia berrirakurri nuen, eta jakin
|
ez
zergatik, baina ez ninduen lehen aldiz irakurri nuenean bezala bete. Ez nekien, baina orain badakit.
|
|
|
Burbuila hura, beraz, globoen joan etorriak bermatzen zituèn espazio bat zen, baita bide bat ere, nondik beste espazio batzuetara egin bainezakeen, idealismoaren eta erromantizismoaren ipar-izarra helmuga, orduan ez banekien ere
|
ez
zer zen idealismoa, ezta zer zen erromantizismoa ere...
|
|
2011
|
|
|
Ikasleek bazekiten, bada, gerra hasia zela, baina inork ez zekien gerra hark zer aurpegi erakutsi behar zuen:
|
ez
zer aurpegi ez zenbat aurpegi, zeren egunik beltzenetan ere zabal baitaitezke ostarteak eta urdinguneak, esperantzaren seilu eta zigilu balira bezala, eta zeren, maisuak ikasleei erran bezala, egun batean hasia biharamunean akaba baitzitekeen.
|
|
|
Ezkilak haur hilen odolez busti behar ziren hotsa leuntzeko, Lazarok esaten zuenez. Ez zekien Asunek zer zen hobe,
|
ez
zer zen egia. Jainkoaren deiak ere beldurgarriak ziren.
|
|
2012
|
|
|
Beste ezer esan gabe alde egin zuen. Ez agur, ez gero arte,
|
ez
zertan lagun dezaket galdetu ere egin gabe. Leonekin berba egiteko gogoa izango zuen seguruenik, eta intimitatea ez zen lokalean zeukana.
|
|
|
Behin interpretazio errukitsuena onartuz gero, ez dugu nekerik izango, ez ateko sarrailako arrosarena ulertzeko, ez arbeleko Marie hura, ez, gizonezko ahaideak apartatze? harena,
|
ez
zergatik ahalegindu zen, ahaideek ez zezaten gorpua ikusi?, ez zergatik gaztigatu zion Madame B... ri, ezer ez esateko jendarmeari bera (Beauvais) itzultzen zen arte?, ezta ere, azkenik, erabaki sendo hori, alegia,, inork ez zuela ikerketan ezer egin behar bera ez bazen?. Dudarik gabeko gauza iruditzen zait Beauvais Marieren senargaia zela, neska maitakerietan ibiltzen zitzaiola, eta Beauvais desiratzen zegoela nekaren konfiantza osoa eta harekiko harreman estua zuela pentsarazteko jendeari.
|
|
|
Behin interpretazio errukitsuena onartuz gero, ez dugu nekerik izango, ez ateko sarrailako arrosarena ulertzeko, ez arbeleko Marie hura, ez, gizonezko ahaideak apartatze? harena, ez zergatik ahalegindu zen, ahaideek ez zezaten gorpua ikusi?,
|
ez
zergatik gaztigatu zion Madame B... ri, ezer ez esateko jendarmeari bera (Beauvais) itzultzen zen arte?, ezta ere, azkenik, erabaki sendo hori, alegia,, inork ez zuela ikerketan ezer egin behar bera ez bazen?. Dudarik gabeko gauza iruditzen zait Beauvais Marieren senargaia zela, neska maitakerietan ibiltzen zitzaiola, eta Beauvais desiratzen zegoela nekaren konfiantza osoa eta harekiko harreman estua zuela pentsarazteko jendeari.
|
|
|
Gogoeta horiek mutu utzi ninduten, harri eta zur, eta ez nuen aurkitzen
|
ez
zer esanik, ez neure buruarentzat erantzunik. Orduan, pentsakor eta goibel zutitu eta neure aterpera itzuli nintzen, horma atzaparka igo eta ohera joateko asmoz.
|
|
|
|
ezen
zer onura espero nezake nik higandik,
|
|
2013
|
|
|
Teknologia maite zuen Barneyk. Edozein tresna erosten zuen atera berritan, baina ez zuen argi
|
ez
zer ziren ez nola deitzen ziren.
|
|
|
Esan beharrik ere
|
ez
zer nolako izuak harrapatu zuen Kimu. Zer esaten zion bere aitak?
|
|
|
Amak bazekien, halaber, non zuen Hamzaren begirada hark sorburua, baina ez zion deus galdetzen, ez zer moduz zegoen,
|
ez
zer nahi zuen, tea edo kafea, ongi frogatua baitzuen bere interbentzioek, egoera haietan, aurkako efektua zutela:
|
|
|
Amak bazekien, halaber, non zuen Hamzaren begirada hark sorburua, baina ez zion deus galdetzen,
|
ez
zer moduz zegoen, ez zer nahi zuen, tea edo kafea, ongi frogatua baitzuen bere interbentzioek, egoera haietan, aurkako efektua zutela:
|
|
|
Amak bazekien, halaber, non zuen Hamzaren begirada hark sorburua, baina ez zion deus galdetzen,
|
ez
zer moduz zegoen, ez zer nahi zuen, tea edo kafea... ongi frogatua baitzuen bere interbentzioek, egoera haietan, aurkako efektua zutela: semea haserretzen zutela, alegia:
|
|
|
Amak bazekien, halaber, non zuen Hamzaren begirada hark sorburua, baina ez zion deus galdetzen, ez zer moduz zegoen,
|
ez
zer nahi zuen, tea edo kafea... ongi frogatua baitzuen bere interbentzioek, egoera haietan, aurkako efektua zutela: semea haserretzen zutela, alegia:
|
|
2014
|
|
|
Zein naiz edo areago zein izan nahi dut galdera bai ala bai erantzun behar den horietakoa da eta maiz ezin zaio etxean buru egin, giroa hertsiegia baita, natura askatzailearen zaleei paradisu gisa saltzen zaien azken europar mutur hau izanik ere. ...zten, desio duzuna baina batez ere desio ez duzuna defini dezazun, eta topiko huts klixe hits irudi badezake ere, zeure arrakalak neurtzen emango dituzun arren kanpoko egunetarik gehienak, beste bizitza beste lurralde beste pertsona batzuk posible direla, are, zure ibilbide bera egin ez duten jendeak existitu existitzen direla jabetzeak34 zerbait desataskatzen du, ezin dudan arren zehazki erantzun
|
ez
zer gertatzen den ez nola ez noiz ez zergatik ez beste ezein WH galdera.
|
|
|
Zein naiz edo areago zein izan nahi dut galdera bai ala bai erantzun behar den horietakoa da eta maiz ezin zaio etxean buru egin, giroa hertsiegia baita, natura askatzailearen zaleei paradisu gisa saltzen zaien azken europar mutur hau izanik ere. ...sio ez duzuna defini dezazun, eta topiko huts klixe hits irudi badezake ere, zeure arrakalak neurtzen emango dituzun arren kanpoko egunetarik gehienak, beste bizitza beste lurralde beste pertsona batzuk posible direla, are, zure ibilbide bera egin ez duten jendeak existitu existitzen direla jabetzeak34 zerbait desataskatzen du, ezin dudan arren zehazki erantzun ez zer gertatzen den ez nola ez noiz
|
ez
zergatik ez beste ezein WH galdera.
|
|
|
Rafak zeraman giltza, eta berak ireki zuen atea. Lehendik ere ohe horretan egonak ginen biok, etzanda eta besarkatuta, baina berriz ere hutsetik hastea bezalatsu begitantzen zitzaidan, ez nola jokatu
|
ez
zer egin ez nekiela.
|
|
|
–Jaunak, hasi zen Mikel Strogoff ahopeka?, zuek ez duzue jakin behar ez nor naizen,
|
ez
zertara etorri naizen Siberiara. Nire sekretua gordetzeko eskatzen dizuet.
|
|
|
Guardia zibila, beharbada, edo CNIko kidea. Baina ez dakigu zeintzuk diren haren helburuak,
|
ez
zergatik bidali gaituen hona.
|
|
2015
|
|
|
–
|
Ez
zer. Ez zenion galdetu edo ez zizun erantzun?
|
|
|
Lehenik besaulki jakin batean eseri nahi zuen, lanpara jakin baten azpian. Baina beste zerbait ere nahi zuen, nahiz jakin ez, nahiz pentsatzerik eduki
|
ez
zer zen. Berriro galtzerdiari ekinez senarrari begiratu, eta hark etenaldirik ez zuela nahi igarri zion.
|
|
|
haren bizar gorrizta, begi ilun eta sudur zapal motz berak. Horrenbesteko arretaz begiratu dio erretratuari,
|
ezen
zertan pentsatzen ari zen ere ahaztu zaio bat batean. Berehala gogoratu zaio, ordea, eta aitak behin baino gehiagotan esan zion zerbaitek oihartzun egin dio oroimenean:
|
|
|
Publizitatea, edo zinema, edo filosofia ikasi nahi nuen nik, ez nekien oso argi:
|
ez
zer ikasi, ez zertarako. Bat batean, ordea, argitze bai izan nuen, edo itsutze bat, berdin da?, eta nire indar eta jakintza apurrak hizkuntza ukatuari eman behar nizkiola erabaki nuen.
|
|
|
Publizitatea, edo zinema, edo filosofia ikasi nahi nuen nik, ez nekien oso argi: ez zer ikasi,
|
ez
zertarako. Bat batean, ordea, argitze bai izan nuen, edo itsutze bat, berdin da?, eta nire indar eta jakintza apurrak hizkuntza ukatuari eman behar nizkiola erabaki nuen.
|
|
|
Gaia sakonxeago hartuta, ez dut uste herri xixtrin bateko xixtrinkeriak bakarrik direnik. Imajina ditzagun boliviano batzuk Euskal Herrira etorri direnak, bizimodu hobe baten bila; imajina dezagun haur txiki bat dutela eskolara bidaltzen dutena gurasoak lanean lehertzen diren bitartean soldata kaxkar baten truke; imajina haur horrek, gurasoek ez bezala, euskaraz ikasi duela (ez da gehiegi imajinatzea), eta noizbait, ez dakigu nondik
|
ez
zergatik, nire liburu hau irakurtzen duela (hori bai izan litekeela gehiegi imajinatzea). Beharbada ez dio ezer esango, txarrenean seko aspertuko du; baina gerta liteke (zergatik ez?
|
|
|
Baina ez zen gertatu horrelakorik; are gehiago, haserre zegoela ematen zuen, edo hori iruditu zitzaion Luziari. Beraz, ez zekien zer egin,
|
ez
zer pentsatu. Ez zen bakarrik geratzekoa, ez baitzen egokia neska bat bakarrik egotea kontzertu baten.
|
|
|
Ebaristo, tunel bokan?. Hi ba, halako batean, Don Ebaristori berari gaitza etorri eta, inork asmatzen
|
ez
zer zian. Etsi etsian tunelbokara joan omen zuan, ea Ebaristok sendatzen zuen.
|
|
2016
|
|
|
Zertan ote nenbilen galdetu zidan, eta nik autoa hartu behar nuela esan nion. Ez zuen galdetu
|
ez
zertarako, ez ezer. Hori bai, nire piurak ikusi, eta jateko zerbait nahi ote nuen galdetu zidan.
|
|
|
Egun batez EMA282rekin harremanetan hasteko agindua jaso genuen. Nik ez nekien ezertxo ere horretaz,
|
ez
zergatik ordurarte ez, eta bat batean bai. Uste dut Txema Monterok esan zuela alderdi militarizatu bateko partaide sentitzen zela.
|
|
|
–Nola eta
|
ez
zer?
|
|
|
Larria zen, nonbait, gertatu zitzaiguna, ez Ester ez ni ez baikinen ezertaz gogoratzen, ez nork lagundu zigun ibaitik irteten,
|
ez
zer ospitaletara eraman gintuzten ondoren. Gertakariaren hurrengo egunak zertan eman genituen ez zigun uzten gogoratzen oroimenean geneukan hutsuneak.
|
|
|
–Tratua
|
ez
zer horrela.
|
|
|
–Nik... nik ez dakit ezer? esan dio Alsinak, eta kasu honetan esaldia ez da eskapismo erosoa, egia baten konstatazioa baizik, Alsinak ez baitaki ezer,
|
ez
zer den ETA militarra, ez politiko militarra, berriei ez die arreta handiegirik eman eta jakin ere ez daki oso ongi nongoak diren; baina taxistak ez du hala ulertu, ez da jabetu, izutu egin da eta aitzaki maitzaki hasi da, bere bidaiaria ere terrorista horietako bat ote den beldurrez: –Ez noski.
|
|
|
Eta antzera sentitzen naiz ni Suitzako kalbinista hauei so: ez dakit zer ikusi Genevan,
|
ez
zer eskatu patuari...
|
|
|
Mokoka hasi ziren guztiak belar hosto artean. Josebak interesatuta begiratu zien, ez baitzekien zer bilatzen zuten, xixareak agian, baina ez zekien zer jaten zuten antzarek, ez zekien ia ezer animalien munduaz,
|
ez
zer jaten zuten, ezta gehienak nola deitzen ziren ere. Beharbada ez ziren antzarak, handiak izan arren.
|
|
2017
|
|
|
Eguzkia ezkutatua zen eta ilunabarra lumatxa bezain emeki erori zen gure gainera, bazterrak urdinez tindatuz. Ez naiz oroit ez nola
|
ez
zergatik, baina konturatu gabe patioan aurkitu nintzen, nekosta handienaren oinetan, ondoan nituela Ama Superiora xaharra eta bi seroragai gazte. Ekarri zizkiguten ohiko gozokiak eta ur freskoa, eta solasean hasi ginen goxoki?
|
|
|
Orduantxe iritsi nintzen ni. Zantzu txarren bat harturik bezala, esku batek bultzatua iduri, ikaran esnatu nintzen, jaiki nintzen, ziztuan jantzi, eta kanpora oldartu nintzen, jakin gabe ez nora nindoan,
|
ez
zertara, baina nire gorputzak ez zeukan zalantzarik eta meategiko bidea hartu zuen batere kordokarik gabe. Eta haraxe iritsi nintzen, hain zuzen ere, Zorbak, kezkaz beterik, meategiko zaratak entzuteko belarriak alertan jarri zituèn unean.
|
|
|
–erantzun nion, lotsatua. Izan ere, han zegoen bera, niri gauzarik sinpleena, gauzarik funtsezkoena galdetzen, eta nik jakin
|
ez
zer erantzun.
|
|
|
Hemen nauzu berriro ere, ez dakit zertarako baina.
|
Ez
zertarako, ez zergatik. Dagoeneko ohitura bihurtu zait, egunean eguneko gogapen eta jazoerak jaso eta hainbat egunez behin eskutitz batean bildlurik zuri bidaltzea.
|
|
|
Hemen nauzu berriro ere, ez dakit zertarako baina. Ez zertarako,
|
ez
zergatik. Dagoeneko ohitura bihurtu zait, egunean eguneko gogapen eta jazoerak jaso eta hainbat egunez behin eskutitz batean bildlurik zuri bidaltzea.
|
|
|
Inork ez zekien zergatik, baina bat batean txabola egin beharra ezinbesteko eta derrigorrezko ikusten genuen, uda hartan ezer egingo bagenuen. Mendira abiatzen ginen orduan, sekretu handiz beti ere, inori esan gabe ez nora
|
ez
zertara gindoazen. Arbola on bat aukeratzea izaten zen hurrengo pausoa.
|
|
|
Bera goizero Bergarara eta ni etxian, bere zain. Ormaiztegira fan zanian be, berak ez ekixen ezer,
|
ez
zergatik, ez zertarako egin bihar zan lanori. Gerra konturen bat zala bai baiña, aginddutakua besterik ez eben egin berak.
|
|
|
Bera goizero Bergarara eta ni etxian, bere zain. Ormaiztegira fan zanian be, berak ez ekixen ezer, ez zergatik,
|
ez
zertarako egin bihar zan lanori. Gerra konturen bat zala bai baiña, aginddutakua besterik ez eben egin berak.
|
|
|
Arratek ere gogoratzen du ama irakurtzen. Baina sekula
|
ez
zer. Nola bakarrik.
|
|
|
Aitor Martinez amiltzeko arrazoia, zutabegile honen iritziz, ematen ari zen irudi eskasa zen. Aitor Martinezen twitter ean sartu nintzen, lehenengoz nire bizitza osoan?, eta bertan bi txiotan zioen ez zekiela zertaz ari zen zutabegilea,
|
ez
zer gertatzen ari zen alderdi barruan; trakets.
|
|
|
Hona hango lekukotasuna: il sien (ez hil tziren); egon san (ez egon tzen); ser san(
|
ez
zer tzen). Debabarrenean baizik ez dira ahoskatzen txistukari afrikatuak; Deban eta Mutrikun gehienbat.
|
|
|
Besterik ez zekien inork: ez nora eramaten zituzten,
|
ez
zertarako erabiltzen. Arratsaldean, hezitzaileak etortzen ziren, bostak, eta eskatzen zituzten presoak eramaten zizkieten soldaduek.
|
|
|
Politikariek, bada, arrakasta izango badute gaurko gure gizarte honetan, kontuan hartu behar dute marketinaren legeak agintzen duela oroz gainetik gaur egun, beren esferan ere (esferak bereiz daitezkeen heinean), eta ekoizpena bera (ideiena eta egitasmoena) bigarren mailako kontua dela jada izatez. Nola saltzen den, horra zerk duen axola, eta
|
ez
zer den salgaia objektiboki.
|
|
2018
|
|
|
Emakumeak gizarte zibilean sartzearen arazoa teoria politiko zabalduenetik abiatuta jorratzen saiatu ordez, galdera espezifikoki feministak planteatu nituen harreman kontraktualen benetako adibideen eta testuen inguruan, eta orduantxe hasi nintzen jabetzen hutsegitearen nolakoaz eta zenbaterainokoaz. Ikuspegi konbentzionaletik begiratuta, ezin da jakin ez zergatik den arazoa hain tinkoa eta ezin tratatuzkoa, eta
|
ez
zergatik kontratuaren kritikariek nola aldeztaileek ezin duten feminismoa serio hartu politiko eta harreman politiko kontzeptuak eratzeko erabili duten bidea higatu gabe.
|
|
|
Klasikoak interpretatzeko, beraz, testu horietan bertan gizarte zibil modernoa nola deskribatzen den hartzen da kontuan! Sekula ez da azaltzen ez nola heldu zioten teorialari klasikoek beren lanari,
|
ez
zer nolako arazo, kontraesan eta paradoxak sortu ziren lan horien ondorioz emakumeen eta kontratuen inguruan. Gizonek eta emakumeek askotariko harremanak dituzten arren, teorialari klasikoek, beren ondarean, ez zituzten modu kritikoan ikertu sexuen arteko harreman eta tratu askotarikoak eta konplexuak, baina halako testuen interpretazio ohikoetan ez dago hori ikusaraziko duen arrastorik batere.
|
|
|
dela. Baieztapen horiek guztiek, alabaina, ez dute azaltzen
|
ez
zergatik anaitasunak gaur egun ez duen garrantzirik senidetasun gisa, ez zergatik anaitasun hitzaren esanahi literala ez den kontuan hartzen eztabaida gehienetan. Horrez gainera, inork ez du esplikatzen zergatik erabili behar den anaitasun terminoa (eta ez beste edozein) komunitatea ren sinonimo gisa, ezta zergatik aipatzen den ere hitz hori askatasun eta berdintasun hitzekin batera lelo iraultzaile ospetsu horretan.
|
|
|
dela. Baieztapen horiek guztiek, alabaina, ez dute azaltzen ez zergatik anaitasunak gaur egun ez duen garrantzirik senidetasun gisa,
|
ez
zergatik anaitasun hitzaren esanahi literala ez den kontuan hartzen eztabaida gehienetan. Horrez gainera, inork ez du esplikatzen zergatik erabili behar den anaitasun terminoa (eta ez beste edozein) komunitatea ren sinonimo gisa, ezta zergatik aipatzen den ere hitz hori askatasun eta berdintasun hitzekin batera lelo iraultzaile ospetsu horretan.
|
|
|
«homosexualitate femeninoaren joera, behaketek erakusten dutenez, maitasun eskakizunaren aldea indartzen duen dezepzio baten ostean dator» (ibid.). Kasualitatez, hemen ez da argitzen ez nor den behatzailea
|
ez
zer dagoen behatzen, baina Lacani begi bistakoa iruditzen zaio. «Behatuz» hemen ikusten dena da homosexual femeninoa fundatzen duen dezepzioa, eta horrek gogora ekartzen ditu maskaradak menderatzen/ ebazten dituen ukapenak.
|
|
|
–Seme biak eskeleto bihurtzen ikusi, neure begien aurrean, eta jakin ere
|
ez
zer egin. Gero seme zaharrena ohean hiltzen ikusi, eta enteratu gazteena lapurretan dabilela Urian, neure kosturera izena hartuta, eta zer egingo nuen ba, ba zeozer.
|