|
2000
|
|
|
Jon Elosegiren esanetan gaurko egunean Euskadiko enplegu, aberastasun eta ongizate hobi aberatsena izan daiteke Internet, gure lurraldean unibertsitariak ugari eta onak direlako. Internetek enpresa tradizionalaren egitura aldatzen duela jakinik, Elosegiren ustez XXI. mendea stock options direlakoen mendea izango da, eta horrexegatik ordainketa sistema honen alde agertu da, langileak motibatzeko eta saritzeko ez
|
ezik
langileak enpresaren arrakastaren partaide egiteko modua eskaintzen duelako.
|
|
|
poetak askatasun egarri handi batean kantatzen du" hegoak ebaki banizkio...". Hain zuzen," txoriñoak kaiolan tristerik du kantatzen..." horren ondorio eta erreakzio dugu, poeta ez baitago jadanik kaiolan, ez da identifikatzen ez zuhaitzarekin,
|
ez
langile erahildurekin, ez zakurrarekin, kanpotik ari da —derrotatua baina biktimismorik gabe— eta gorazarre egiten dio eroriari, hari zuzentzen zaio, memorian jasotzen du, bere poesia ez baita lanturako, malkoa isuriko duen arren. Irakur dezagun berriro Lekuonaren poema:
|
|
2002
|
|
|
Denbora partzialeko enplegu gehienak (%80 inguru) emakumeek betetzendituzte, eta, normalean, denbora partzialeko enplegua izatea enpresen interesei loturik dago eta
|
ez
langilearen beharrizan edo borondateari. Ondorioz, denbora partzialetik denbora osoko enplegura pasatzeko aukerak oso mugatuak dira.
|
|
|
Motahorretako erakundeek esplotazioa eta klaseen arteko gatazka nagusi diren ingurubatean kokatzen dira; enpresen xedea errentagarritasuna hobetzea da, kostuenmurriztapenaren bidez, normalean. Zuzendaritzak ez dio informazio nagusia inoriematen;
|
ez
langileen ordezkariei, ez akziodunei, ezta bezeroei ere. Beraz, erakundehoriek ez dute konpromiso eta betebehar handirik hartzen beren inguru eta gizartearekin.
|
|
2004
|
|
|
Bistan da:
|
ez
langileek. Burgesek ikasi zuten.
|
|
2005
|
|
|
begira futbol edo lasterkari ekipak. Bainan
|
ez
langile xoil direlarik, hauen beharra askoz ere handiagoa delarik. Zer lekukotasuna ebanjelioko amodioarentzat!
|
|
2006
|
|
|
Beraiei segika komandantzia militarreraino joan nintzen, Don Pablo Erbiti ofizialaren aurrean jarri eta esan nion: ' Halako lantegiko gerentea naiz eta ez daukat
|
ez
langilerik ez ezer, emadazu fusila frontera joan behar dut eta'. Horrelaxe hasi zen nire gerra.
|
|
|
Ez gailu nuklearrik José Ángel Azuara CSNko sailburuak ziurtatu zuen inoiz ez dela gailu nuklearrik sortu Ciemat en. Gainera, Azuarak esan zuen ez dela arriskuan jarri
|
ez
langileen ez herritarren segurtasuna. “Inolako alarmarik egon ez dadin, hori historikoki ikertu da, han ez zen inoiz gertatu ez tresna nuklearrik, ez dirudien ezer.
|
|
2007
|
|
|
Ezin izango da zehapen gisa ezarri oporrak murriztea,
|
ez
langileak atsedenaren inguruan duen edozein eskubide murriztea, ez eta alokairuen gaineko isuna ere.
|
|
|
Fagor Taldeak beste ikuspegi bat eskaini du: pertsonekin lan egiten dugu, eta
|
ez
langile edo bezeroekin. Edo herriez hitz egiten dugu, eta ez merkatuez.Teknologia ere bitartekotzat dugu, ez helburutzat.
|
|
|
Azken oharra, dena dela: hizkuntzak ematen duen pentsakera hori ez dela, noski, ez burjesa,
|
ez
langilea, eta ez deus horrelakorik(...). Behin eta berriz liburu honetan agertzen den bezala, pentsakera hau ez da politikaren mailakoa, logikaren mailakoa baizik; askoz ere sakonagoa, beraz.
|
|
2008
|
|
|
Kolonbiako herria era masiboan altxatzen den egunean, sistema hau eta krimenak salatzen dituenean, orduantxe egingo dio nazioarteko komunitateak benetan presio Kolonbiako Gobernuari. Horregatik uste dugu isiltasuna ez dela onerako ez sindikaturako
|
ez
langileentzat, horrek zigorgabetasunarekin jarraitzea baino ez dakar, eta izu eta hilketen estrategien betikotzea. Hala betikoek irabaziko lukete, multinazionalek eta Kolonbian boterea kontrolatzen dutenek, horregatik jarraituko dugu krimenak salatzen.
|
|
|
Eskubiderik ez dute ordea, enpresa ertain, handi eta multinazionalek, etekinak poltsikoan gorde eta ez zituztelako elkarbanatu langileekin. Horiek ordain dezatela krisia,
|
ez
langileek. Eta Administrazioak begi zorrotzez kontrola dezala enplegu erregulazioko espediente bakoitza.
|
|
|
Mailarik apaleneko istripua izan omen zen. Eta
|
ez
langileek eta ez herritarrek inongo momentutan ez zutela arriskurik izan azpimarratu zuten.
|
|
2009
|
|
|
Gainera, manipulatzaileak bereziki prestatuta daude lan hori egiteko. Kasu batzuetan, prozesuaren automatizazio maila hain da handia,
|
ezen
langileen lana gainbegiratze hutsera mugatzen baita, baina ezinbestekoa. Etxeko manipulazioa Gure etxean, erretiluetan ontziratutako elikagaiak oso higienikoak dira; izan ere, bilgarri mota horrek saihestu egiten ditu tanta jarioak edo hozkailuan gurutzatutako bestelako kutsadurak, elikagai gordinen eta kozinatuen artean, eta, beraz, higienikoagoak dira kontserbatzerakoan.
|
|
|
Langileen ustez, “prozesu guztia ixilpean egin dute, inork deus ere jakin gabe,
|
ez
langileek, ez, agureek eta ezta Baztango alkate juradoek. Ezin dugu ahantzi Baztan guztiko agureak zaintzen direla zahar etxean eta beraz denen ardura dela zahar etxe horren etorkizuna”.
|
|
|
|
ez
langilea ez esklabua, alperra galanta
|
|
2010
|
|
|
Honek berehala jakin zuen, ordea, jakin beharrekoa. Teok ezarritako goitik beherainoko egitura zurrunean, edonor izan zitekeen edonoren salatari?, baita erabaki beharrekoa erabaki ere jarraian, langileak, ospitalerako bidean edo ospitalean bertan behar zuenak? lantegian utzi zuèn eskua hartu eta burdin saldara bota ez zuen, bada, Teok!,
|
ez
langile zurtuei bere egia jakinarazi gabe, noski: –Ikusten duzuenean, esaiozue Abundiori hobe duela zentzatzea eta Jainkoarekin bakeak egitea, gorputza eskuaren bidetik ikusi nahi ez badu, betiko infernuan, azken judizioko egunean??.
|
|
|
Oso gogor aritu gara. Zuzendaritzarekin ez
|
ezik
langileekin ere hainbat arazo sortu dira. / Eta azkenean oso diru gutxi irabazi dugu.
|
|
|
...mez de Liaño, F., Álvarez de Linera, S., Pérez Cruz Martín, A. J., Roca Martínez, J. M., Hernández Galilea, J., Iglesias García, C., Derecho procesal laboral, op.cit., 364 or. eta Álvarez Sacristán, I.,. La consignación para recurrir en el orden social y el problema de los intereses?, Actualidad Laboral, 1997/ 17 zk. Kontsignazio hori egiteko betebeharra enpresaburuari bakarrik jartzea?
|
ez
langileari, lan prozesuaren babes helburuari erreparatuz justifikatzen da.
|
|
|
Langileek bazekiten nola gertatu zen istripua —gizona txispatuta zegoela, alegia, goizean pattarrari eman zion eta—, baina nola haiek, bestalde, ederki ezagutzen baitzuten Teofilo Maria, xehetasun hura estaltzen ahalegindu ziren. Honek berehala jakin zuen, ordea, jakin beharrekoa —Teok ezarritako goitik beherainoko egitura zurrunean, edonor izan zitekeen edonoren salatari—, baita erabaki beharrekoa erabaki ere jarraian, langileak —ospitalerako bidean edo ospitalean bertan behar zuenak— lantegian utzi zuèn eskua hartu eta burdin saldara bota ez zuen, bada, Teok!,
|
ez
langile zurtuei bere egia jakinarazi gabe, noski: " Ikusten duzuenean, esaiozue Abundiori hobe duela zentzatzea eta Jainkoarekin bakeak egitea, gorputza eskuaren bidetik ikusi nahi ez badu, betiko infernuan, azken judizioko egunean...".
|
|
|
– Zu ez zara
|
ez
langilea, ez sozialista, hain gutxi txiste kontalaria. Eta Fanon mutilzaharra da, ez daki deus partekatzeaz.
|
|
|
UGTk ere langileon irmotasuna higatzeko estrategiarekin bat egin zuen. Bai komunikabideei bai afiliatuei bidalitako idatzian, gure itxialdia helburu politikoak lortzeko zela esan zuten, zuzenbide estatua kolokan jartzea genuela xede,
|
ez
langileon eskubideak bermatzea.
|
|
|
Kanpokoei erraz egin niezaiekeen ihes; etxekoei ihes egitekotan, betiko izango zen. Jakin banekien kanpokoak berandu baino goizago amaituko zirena,
|
ez
langileok ez Espainiako Gobernuak ezin izango geniola gatazkari luzaroegi eutsi. Etxeko estutasunen amaierak minbiziaren garaipena zekarren.
|
|
2011
|
|
|
Gauzak horrela, komunzki, ekimen sozialetik abiatu da benetako normalizazioa, euskaldunen bateratzetik hasita. Helburua ez da gatazka bila ibiltzea, ez zuzendaritza,
|
ez
langile erdaldun ez eta beste eragile batzuekin talkan, baina ezta besterik gabe ekiditea ere. Normalizazioa, euskaldunek autokudeatu beharrekoa da, eta horrela, euskara planek ere, arrakastatsuak izango badira, hein handi batean, euskaldunek kudeatuak izatea eskatzen dute.
|
|
|
Ni ere. Pss? ...tzaile irrigarriak baino ez dira ETAkoak oraintxe, ez, hori hobe ez esatea, baina helburua ez da tortura bukatzea, alegia, ETAk ez du komunikatuetan jartzen tortura amaitzen denean utziko diola, ez du argudiotzat balio, independentzia nazionala da kontua, ez?, gero krisi garaietan esan diezaguten elkarrekin arraunean egin behar dugula eta partidu nagusiek herria aurrera atera behar dutela, herria,
|
ez
langilea, partiduek nor patriotago eztabaidatuko dute merkatuaren eszenatokian, oso espainiar erara. Zerbait esan behar nuke, eta horren ordez bekainak jaso eta, pss?, sorbaldak igotzea baino ez dut egiten.
|
|
|
ez pazienteari,
|
ez
langileei, ez ingurugiroari kalterik ez eragitea.
|
|
2012
|
|
|
Lanbidek horixe egin nahi du diru sarrerak bermatzeko errenta jasotzen dutenekin. Huts egiteak Langile bat hainbat egunetan lanera ez joateagatik kaleratzeko, langileak huts egindako egunak hartuko dira aintzat,
|
ez
langile guztien batez bestekoa. Behin behineko kontratuak kateatzea Behin behineko kontratuak dira 24 hilabetean baino gehiagotan kateatu 2013tik aurrera.
|
|
|
CCOO, mutualitateen kontra Gaixoaldien kopurua «nabarmen» jaitsi dela esan du Jesus Uzkudunek ere, CCOOko lan osasunerako arduradunak. «Eta
|
ez
langileak gutxiago gaixotzen direlako, kaleratuko dituzten beldur direlako baizik». Aurtengo Lan Osasunaren eta Segurtasunaren Nazioarteko Egunean, mutualitateen lana gaitzetsiko du batez ere sindikatuak.
|
|
|
CPVk begi bakarretik egiten du negar, hondakinen erreketan inbertituko du bere sakela berotzeko,
|
ez
langileena. Enpresaren arabera, petrolio kokea hondakinekin ordezkatuz dirua aurreztuko du, azkeneko hauek merkeago direlako.
|
|
|
Euskadiko CCOO eta UGT sindikatuek euskal gizarte osoari,
|
ez
langileei bakarrik, eskatu diete lan erreformaren erasoari erantzuteko.
|
|
|
–Produktua estandarizatuta dute, bezeroak berak hartzen du produktua, eta enpresak ez du inongo konpomisorik hartzen:
|
ez
langileak prestatzeko, ezta soldata duinak ordaintzeko ere?. Testua:
|
|
|
– Departamentuak agerrarazi behar dituzte,
|
ez
langileen izenak.
|
|
|
Bildutako datuak isilpean gordetzea. Betebehar hori enpresak ez
|
ezik
langileek ere badute, lana dela-eta ezagutzen dituzten datuei dagokienez.
|
|
|
Gurasoek ez zioten erantzukizun horri uko egin nahi. Irakasleak behar ziren gurasoen inguruan baina
|
ez
langile moduan baizik eta proiektuan parte zuzena hartuz, eta umeak gizarterako zirenez, gizarteak berak ere parte hartu behar zuen, edo udalak edo gobernua, edo...
|
|
|
Hurrengo hamabi hilabeteetan, «justiziarekin eta zuzentasun sozialarekin lotura estua duten kausa guztiak» ardatz dituen jarduera eremu bati eustea proposatzen da. 2 Boluntarioak,
|
ez
langileak Boluntarioek zerbitzurako borondatea ematen dute, beren jarduerak ez die erantzuten “merkatuaren forma eta erabilerei” Krisi garaian, boluntarioak ordaindu gabeko langile gisa ikus daitezke. Haien lana soldatapeko langileen ordezko bihurtzeko arriskua dago.
|
|
2013
|
|
|
" Oso fede txarrez jokatu dutela argi geratu da: abisatu gabe langile guztiak kaleratu diitu, aurretik ezer negoziatu gabe,
|
ez
Langileen Ordezkariagaz ezta lan taldeagaz be; eta, enpresa jarduerarik gabe uztea erabaki du, momentu horretan bertan hartzekodunen konkurtsoa aurkeztuz merkataritza arloko epaitegian".
|
|
|
Bestalde, jakin behar dugu azturetan ala ekintzetan eragiten ari garen. Esate baterako, lor dezakegu halako langilek gure aurrean hizkuntza aldatzea, baina buelta eman orduko gaztelaniara itzuli da; ekintzan eragin dugu, baina
|
ez
langile horren azturetan. Beraz, dispositiboak kentzen baditugu lehenera itzultzen da hiztuna, ez da haren disposizioan eragiterik lortu.
|
|
|
Elite ekonomiko eta politikoak extractivistak dira. Jokatzen dute mugarik ez balego bezala, ez planetari lehengaiak erauzteko, ez gizartearen funtzionamenduan,
|
ez
langileen gorputzek soportatu dezaketen zaman. Eliteentzako eskulana lehengai bat da, petrolioa bezala, ahalik eta gehien ustiatu behar dena, axola izan gabe alboko kalteez, izan osasuna, familia, jendartearen egitura, giza eskubideak.
|
|
|
Hala ere, gatazka hau sortu da, hain zuzen ere, legeak ez duelako erabat ixten edo amaitzen erreforma eta" lan zikina" beste batzuei utzi dielako, hau da, auzitegiei. Bada, dagoeneko dauden auziei erantzungo zaie eta laster, oso laster, jakingo da zein den justiziaren erantzuna eta onargarria den ala
|
ez
langileon lan baldintzak atzeraka egitea era horretan.
|
|
|
jada ezagutzen dugu assessment center (ebaluazio zentroa) kontzeptua, hau da, banaka zein taldean egiteko proben multzoa (inbasket, role playing, fact finding, eta abar.). Bada, metodo hori potentziala ebaluatzeko erabiltzen bada, eta
|
ez
langileak hautatzeko, development center deitzen diogu (garapen zentroa).
|
|
|
David 365 Loreak dira San Valentin eguneko oparietako bat. Hala ere, hainbat GKE ekologista eta giza eskubidek adierazi dute Kolonbia edo Ekuadorren landaketetatik datozela asko, eta ez dutela errespetatzen ez ingurumena
|
ez
langileen osasuna. Europan, pestiziden erabilera, toxikotasuna, lurra edo ura modu intentsiboan erabiltzea edo lan baldintza kaskarrak direla eta, praktika txarrak dira salatutako jardunbide txarrak.
|
|
|
Gutxieneko soldata badago ere, lanpostuaren baldintzen arabera eta lanbide kategoriaren eta lan hitzarmenen arabera, handitu egin daiteke. Baina, gainera, murriztua izan daiteke langilea prestakuntza egoera batzuetan badago (…) praktikaldiko kontratuak bekadunak…) Bai berrikuspena ez du eraginik izanen ez egituran
|
ez
langileek jasotzen dituzten lansari profesionalen zenbatekoan, baldin eta ordainsariak LGSaren gainetik badaude. Gutxieneko soldataren zenbatekoa ez da inoiz bahituko titularren zorraren aurkako prozesu baten bidez, bai administrazio publikoen aurrean, bai sektore pribatuaren aurrean; langileen betebeharretatik eratorritakoak izan ezik.
|
|
|
Horretarako, emakumeak funtsezko pieza dira. Lurrarentzako sarbide gehiago izango balute,
|
ez
langile gisa bakarrik, baita jabe gisa ere, elikagaien produkzioa areagotuko luke eta seme alaben nutrizio egoera hobetuko luke. Familia nekazaritzak tokiko ekonomia eta elikagai fresko eta osasungarrien kontsumoa sustatzen du, FAOk ziurtatzen du.
|
|
2014
|
|
|
Ehundegiko kapatazari itanduta zelan dan posible holako egoeran lan egitea, berehala era garbian erantzuten dau: gure bezeroei, mundu osoan ezagunak diran marka enpresei, axola jakezan gauza bakarrak dira kalidadea, merkantzia emotearen data eta prezioa;
|
ez
langileen lan baldintzak.
|
|
2015
|
|
|
Edurne Oliver LABeko Ezkerraldeko ordezkariak analisi argia egin du: " Eskualdean aberastasuna egon badago, baina enpresarientzat gura dute,
|
ez
langileentzat". Eta, Castroren antzera, uste du erakundeak soilik inplikatzen direla enpresak babesteko;" behargineei ez diete babesik ematen".
|
|
|
«Langileen lanaldia 1.614 ordura zabaldu eta soldatak izoztu badira ere, Osakidetzako eta administrazio publikoko langileen lan baldintzak eta soldatak ez dira txarrak Euskadin». Azaldu duenez, aurrekontuen arabera ez dago diru nahikorik ez soldatak igotzeko,
|
ez
langileen ordutegia murrizteko. Osakidetzako zuzendariak ez du uste greba deialdia langileen egoerarekiko «proportzionala» denik.Beste iritzi batekoak dira langileak eta sindikatuak.
|
|
|
Oso ondo. Orduan, eta gaizki ulertu badiat zuzen nazak, Ezeiza, hik Euskadirentzat defendatzen duan etorkizun hipotetikoa ez zegok berdintasunean oinarritua,
|
ez
langile klaseen arteko solidaritatean, ez erakundeen subsidiaritatean, ez gizarte laikoan...
|
|
|
Jakek ezer gutxi zeukan semeari aurpegiratzeko, baina samina izan zen aldentzea, taldea desegitea. Jakerentzat, Tedek beti gehiago izan zuen oinordekotik semetik baino, zer esanik
|
ez
langiletik baino. Jakeri malkoak joan zitzaizkion masailetan behera, bere pickupean etorkizun ezezagunerantz zihoala.
|
|
2016
|
|
|
Hallean bertan dago zaintzailearen gauzak gordetzeko gela apal hori, administraziokoen eta arduradunen bulego zabal dotoreetara igotzeko eskaileraren ondoan, ohorezko toki batean, garai batean, bere aita enpresan instituzio bat zen garaian, zaintzaileak zuen duintasunaren ispilu. Bulegoa bere xumean abegikorra egiten zaio zaintzaileari; egurrezko mahai sendo bat du eta arropa gordetzeko armairu eder bat,
|
ez
langileen metalezko takillak bezalakoa.
|
|
|
egotziko zintuzke. Horrek ez lieke
|
ez
langileei ez
|
|
|
Langile munduan harreman berriak bultzatu nahi lituzke Larzabalek, horiek dira hemen landuak, harreman horiek ez dira ez nagusien gustukoak,
|
ez
langile buruen gustukoak ere, bai ondoko urteetan jorratuko diren esperientzia horietakoak. Gaztea da aldaketa ekarriko duena, baina beti fedearen laguntzarekin eta hemen erretorearen oniritziarekin.
|
|
|
Konpainia horiek zerga abantaila handiak dituzten paradisu fiskaletan sortzen dira, eta konfidentzialtasuna eta segurtasuna ere eskaintzen dituzte. Sozietate horiek ez dute jarduera ekonomikorik, ez dute
|
ez
langilerik ez egiturarik eta helburu bakarra kapitalen eta eskubideen mugimendua da. Offshore enpresak legezkoak dira?
|
|
|
Fronte militarrean erortzeak ukaitea normala delako, baina horrek ez duelako mindu behar langile frontea. Horrekin ados ziren gehienak, baita militarrak ere, eta haustura horren ondotik pentsatu zuten arlo militarra aparte tratatu behar dela, ez dela nahasi behar ez politikarekin, ez arlo kulturalarekin,
|
ez
langile frontearekin... Gero badira batzuk zubi egiten dutenak, baina horiek klandestinoak dira.
|
|
2017
|
|
|
Jakina, euro aldeko estatuak zordun dira; baina
|
ez
langileok" gure ahalen gainetik" bizi izan garelako, banku pribatuei milaka milioi euro eman behar izan dizkiegulako baizik (El Pais,: Espainiako Estatuak bankuei 51.303 milioi euro eman zizkien eta 2.666 milioi berreskuratu ditu, %5).
|
|
|
Hala eta guztiz, emakumeak beren gogoaren kontra ugaltzera edo, 1970eko hamarkadako kanta feminista batek zioen legez,, estatuarentzat umeak ekoiztera? 62 behartuz, hein batean soilik definitu zen sexuen araberako lan banaketan emakumeek bete zuten funtzioa. Alderdi osagarri bat emakumeak
|
ez
langile gisa definitzea izan zen, eta historialari feminista ugarik aztertu duten prozesu hori amaitua zen ia XVII. mendearen amaierarako.
|
|
|
Langileek greba eginez gero, diru gehiegi galduko zenuke eta konkurrentziak negoziotik kanpo egotziko zintuzke. Horrek ez lieke
|
ez
langileei ez zuri inolako mesederik egingo!
|
|
|
langileek. " Baina
|
ez
langileek bakarrik, baita Zarauzko kiroldegiko erabiltzaileek ere, hau da, herritar guztiek". Gogoratu dute egunean 1.600 erabiltzaile dituela instalazio horrek.
|
|
|
Berriz errateko, nolaz sortzen dira lanpostuak langilerik ez den tokian eta
|
ez
langileak daudenean. Jakinez gainerat zer baldintzetan heldu zaizkigun kanpotik.
|
|
2018
|
|
|
Hala ere, Bezero Misteriotsuaren Teknika erabiltzearen ondorioz langileei ezin egotz dakizkieke ebaluazioan aurkitutako akats edo okerrak. Erakundea da ebaluatua izaten ari dena, eta
|
ez
langileak, eta horregatik Bezero Misteriotsuaren Teknika aplikatzerakoan aurkitutako okerrak ez dira langileengan pertsonalizatuko eta ez da inongo zigor edo ondorio negatiborik izango langileentzat.
|
|
|
Nire alabaren kasuan esaterako, ama beltza du, eta aita, zuria. Erabakiak berea behar du izan, eta
|
ez
langile publiko batena.Zertarako litzateke baliagarria komunitate gisa bereiztea. Lehenik, komunitate gisara identifikatzea estatu horretako errealitatearen parte garela onartzeko bidea litzateke. Onarpen ofizial horrek emango liguke ahotsa gure komunitatearentzako politikak erabakitzeko.
|
|
|
Gaur egun, izan ere, fikzio politikoa gehiegitan joaten zaie oharkabean hala sozialistei nola feministei. Langilea eta haren lana dira kontratugai,
|
ez
langilearen lan indarra. Enplegu kontratuak, nahitaez, enplegatzaileari eskubide politikoa ematen dio langilea behartzeko modu jakin batean erabiltzera bere ahalmenak; hau da, enplegatzaileak eskubidea lortzen du langileak obedi diezaion:
|
|
|
Kontratu soziala harreman kapitalisten eta eremu zibilaren jatorriari dagokio, eta, kontratu sexuala aintzat hartzen ez bada, ez da ikusten langilea gizonezko figura bat dela eta langile klasea gizonen klasea dela. Eremu zibil publikoa ez zen berez sortu, eta
|
ez
langilea, ez haren lana eta ez haren langile klasea ezin dira ulertu kontuan hartu gabe eremu pribatu bat dagoela eta gizon horrek ezkoneskubide bat duela senar gisa. Langilearen ezaugarriak eta jarduna, izan ere, haren homologo emakumezkoaren, hots, etxekoandrearen ezaugarriekin eta jardunarekin batera sortuak dira, etxekoandrearen ezaugarrien eta jardunaren kontrako gisa.
|
|
|
Emakumeei, kontratu sexualaren baldintzek berresten diete gizon guztiek (eta
|
ez
langile espezializatuek bakarrik) lan aristokrazia bat osatzen dutela. Azken 30 urteetan, emakume ezkondu asko eta asko sartu dira ordainpeko lan indarrean, baina senar batzuek oraindik uste dute emazteek beren baimena behar dutela lanerako; senar ugarik, izan ere, nahiago lukete emaztea jardunaldi osoko etxekoandre izatea, eta, horregatik,, emaztearen enplegua mugatzen eta murrizten?
|
|
|
Orain behar duguna kidea da,
|
ez
langilea.
|
|
|
Langile emantzipatu batek bezala lan egitea da,
|
ez
langileari hitza ematea.
|
|
2019
|
|
|
Euskal patronalek" hirugarren bidea" ere deitzen diote: ez dago ugazabarik,
|
ez
langilerik. Ez, beraz, interes ezberdinik ere.
|
|
|
Hortxe dugu Glovoren ideologia teknologikoaren ondorioa. Silicon Valleyn, neoliberalismoaren bihotzean, sortutako ideologia horren arabera, arrakasta gogorrago lan egitearen bitartez lortzen da, inola ere
|
ez
langile eskubideen alde borrokan aritzearen bidez.
|
|
|
Helburua da etorkizunean denak bazkide izatea, baina horretarako hilero bakoitzarentzat 400 euroko gutxieneko bat segurtatu behar dugu lehenengo. Oraingoz, batzuk langile huts dira, beste batzuk langile eta kooperatibako bazkide eta beste batzuk bazkide baina
|
ez
langile.
|
|
|
Momak ugaritu egiten ditu sakonean xede hau duten organizazioak: ingurukoak norberaren nahikeria berekoien sostengu huts bihurtzea[...] hiritik kanporatzen ditu prostituta gazteak, eta, ahal badu, baita Estatutik ere[...] modua egiten du autobus lineak berari komeni zaion tokitik pasa daitezen, eta
|
ez
langileei komeni zaien tokitik[...] karitateko feria eta festa zoragarriak prestatzen ditu, eta haien etekina atezainari ematen dio garagardoa erosteko, hartara komiteko kideen ajea arintze aldera biharamunean[...] Klubek ezin konta ahala aukera ematen dizkiote Momari sudurra sartzeko besteren kontuetan.
|
|
|
Baina guztietatik markatuena Irigoien anaiek eta MikelErramuspek egindako kantua da, 7 ediziokoa. Bertan, euskararen aurka daudenak bihurtzen diraprotagonista, eta ez diete hitz onik eskaintzen ez poliziari, ez nekazariari,
|
ez
langileari, ez gaztemaiteminduari. Kantu hori ulertzen dut Iparraldean bizi zen euskararen aurkako atmosferakeraginda.
|
|
|
Maiatzaren bata pasa berritan, langile klaseaz dihardute sindikatuek, baita askotariko mugimenduek ere, baina argi dago Euskal Herrian ere, ez herritar guztiok,
|
ez
langile guztiok ez dugula kategoria bera. Hasteko, herritar askok euren eskubideak aldarrikatzeko eta borrokatzeko aukerarik ez dutelako.
|
|
|
Okindegiko langileentzat bazkaria prestatzen ari zela Martak kirik egiten zuen sukaldeko atetik, mutilak estalpean segitzen ote zuen, eta pentsamenduak etortzen zitzaizkion gogora, ezagutu izan zituela bere bizitzan pertsona arraroak, senarrak lan egiten zuen meatzeko ingeniaria esate baterako, Antonio," Antuan" esaten ziotena frantsesa zelako, beti zakurrekin ibiltzen zena, zakurra besterik ez haren bizitzan; edo eskolan berarekin ibilitako neska hura, beti barrez egoten zena, askotan algaraka, behin batean ia ito arte; edo bere lagun handiena izandakoa, Luzia, mutil gaiztoak bakarrik gustatzen zitzaizkiona. Haiek gogoan hartu, eta galde egiten zion bere buruari Miguelen iloba ere klase horretakoa ote zen, normala ote zen egun osoa estalpean pasatzea bere zorioneko barkuarekin, askotan txistuka, beti doinu bera, eta denengandik ihesi, inori hitzik egin gabe, ez Migueli, ez berari, eta
|
ez
langileei. Gainera, ez zuen igo nahi izaten hantxe ehun metrora zegoen okindegira, eta hori ere arraroa zen, umeei asko gustatzen baitzitzaien okindegian ibiltzea; bere bikiei behintzat bai, ikaragarri, hara joateko desiratzen egoten ziren beti.
|
|
|
Soldatak ez du inoiz
|
ez
langilearen lana ordaintzen, baizik eta haren biziraupen bitartekoen multzoaren balioa baizik (Marx, 2000a: 231), lan indarraren erreprodukziorako beharrezkoak diren biziraupen bitartekoen multzoaren balioa.
|
|
2020
|
|
|
Edo, bestela esanda, grebari atxikitzen ez zaion langilea. Eta
|
ez
langilea bakarrik, enpresa, denda edo dena delakoa egun horretan zabaltzen duen negozioaren jabea ere eskirola da (ez diot nik, Interneten dago). Eta zeintzuk dira eskirol batentzat eskirol izateko arrazoiak?
|
|
|
Uste dut akatsa dela lan produktiboaren kontzeptua soldatapeko lanera mugatzearekin tematuta jarraitzea. Horrek ez die laguntzen ez emakumeei, ez gizonei,
|
ez
langile klaseari. Lana beste era batera ulertzera pasa behar dugu.
|
|
|
Maskulinitatea, noblezia? bat da (zentzu bikoitzean) eta feminitatea apalkeria eta zitaltasuna, horregatik dira gizonak zuzendariak, enplegatzaileak eta botere politiko, sozial eta ekonomikoaren jabeak, eta emakumeak laguntzaileak, zerbitzari pribatuak, zaintzaileak, garbitzaile pribatuak(
|
ez
langileak, gizon garbitzaile publikoak bezala), etxeko andreak (ez sukaldariak, eta sukaldariak direnean, ez chefak), finean, neskameak (ikus Sarrera eta II. Kapitulua). Hortaz, Bourdieuk dioen moduan (2002), maskulinitatea noblezia moduko bat da.
|
|
|
LABek salatu du «oso gutxi» direla prebentzio planak aurkeztu dituzten enpresak, eta nabarmendu du egin dituzten tokietan Jaurlaritzaren eta Espainiako Gobernuaren irizpideen «kopia» egin dutela, «lan zentro horietako errealitateari egokitu gabe; hau da, espedientea betetzeko egin dute,
|
ez
langileen osasuna zaintzeko».
|
|
|
Oporrak, langabezia saria, gaixo baimenak... enpresak ez du inolako ardurarik langile horrekin, berez behargin horrek soldatapeko behar lukeen arren, soilik enpresa horrentzat jarduten baitu, enpresak jarritako baldintzetan, eta haren ekoizpen bitartekoekin; hots, autonomiarik gabe. Juridikoki ez du garrantzirik kontratuak dioenak, beharginak beste batentzat lan egiteak baizik; horregatik da soldatapeko eta
|
ez
langile autonomo. Iruzurrezko kontratuak bihurtzen du autonomo faltsu.
|
|
|
«EPIa ez dugu osotasunean eskura izan.
|
Ez
langileok babesteko maskarak, ezta mantal aurrekoa nahi adina aldatzeko lasaitasuna ere»
|
|
|
Eta hala esan nion neure buruari, zabortegiaren auzian bi bilau, bi doilor baldin bazeuden enpresa gizon eskrupulurik gabea eta politikari ustela, bigarrena zela arbuiagarriena, politikari ustela. ...itxarrez bakanak eskrupulurik gabeko enpresariak, eta ikuspegi heldu bat dutenek, hots, errealitateak errealista egin dituen guztiek, badakite halakoak beti tartean izango direla; baina harrigarria egiten da, gizartearen gehiengoarentzat, Estatu demokratikoa haien aurka ez kokatzea argi eta garbi; Estatu demokratikoaren instituzioek ez zaintzea, Zaldibarko kasu jakin honetan eta beste hainbatetan,
|
ez
langileen segurtasuna, ez inguruko gizartearen osasuna. Beren obligazioari iskin egin zioten burokrata, funtzionario eta abarrek, diru publikoarekin ordainduta dagoen andana horrek, zertan enplegatu zuen zabortegiaren zaintzari eskaini beharreko denbora?
|
|
2021
|
|
|
«Erabat erromantizatutako irudi baten pean bizi den sektore bat aurkitu dut: artista herriari zor zaion eta plazer momentutik momentura bizi den
|
ez
langile bat da jende gehienarentzat. Eta egia da plazeretik eta bokaziotik ere baduela haien lanak, baina autonomo egin eta sortzetik eta interpretatzetik bizitzea erabaki dutenek, errealitatean, hamaika lan onartu behar dituzte hila berdinduko badute».
|
|
|
Neoliberalismoak, bere interesak bermatzeko eta etekinak pilatzen jarraitzeko, dena negozio bihurtzeaz gain, erakundeetan parte hartzen du bere postulatuak defendatzen dituzten alderdi eta ordezkari politikoen bidez: aberastasuna modu justuan banatzen duen zerga erreformarako aukera oro blokeatzea, lan merkatua prekarizatzeko legeak egitea gure eskubideak mugatuz, eta diru publikoko funtsak bideratzea enpresariak eta
|
ez
langileak salbatzeko. Ondorioz, sistema hori enpresaburuentzako pagotxa bihurtzen da:
|
|
|
Sektore publikoak sektore pribatuan esku hartu behar du, enplegua eta etorkizuna bermatzeko. Beraz, ez da onargarria Manu Aierdik (Geroa Bai EAJ) orain edo UPNk lehen enpresei dirua ematea eta langileek ordaintzea; eta, aldiz, erreskatatutako enpresek etekinak ematen dituztenean, etekinak ez dira
|
ez
langileengana ez gizartearengana itzultzen.
|
|
|
Pagotxaren ametsa laburra da, eta diru horren arrastoa zurrunbilo publiko pribatu batean galtzen da barrera zabaldu baino arinago, langilearentzat soldatatxo bat utziz.
|
Ezen
langileak dirua behar baitu soilik diru truke lortzen ahal diren bizitzaren sustengurako baliabideak eskuratzeko. Zein soldata jasoko luke bere automata lana robot batek egingo balu?
|
|
|
Horretarako, paziente bakoitzak azaldu egin behar dio harrerako langileari zer behar duen, baina
|
ez
langileak informazioa jakin nahi duelako —badaki informazioa pertsonala dela eta sekretupean gordetzekoa dela—, baizik eta kudeatzaileek beste aukerarik ez diotelako ematen, agendak antolatuko baditu eta profesional egokienera bideratuko badu pazientea. Horren ondorioz, paziente bakoitzari entzuten ematen duen denbora ohi baino luzeagoa da orain, eta, beraz, ezin eman nahi adina hitzordu.
|
|
|
«Estatu kapitalistaren zerbitzura dagoen polizia bihurtutako langilea, polizia burges bat da, eta
|
ez
langile bat», idatzi zuen 1930eko hamarkadan jada erbesteratuta zegoen Trotskik, Alemaniako sozialdemokratekin ika mikan; azken horiek, Poliziek Hitlerren igoera geldiaraz zezaketela uste baitzuten. «Azken batean», zioten sozialdemokratak, «langileak omen ziren, eta, horietako batzuk, baita sozialistak ere».
|
|
|
Gu oso gustura gaude emaitzarekin. Iruditzen zaigu lan ikaragarria egin dutela batzordeek; oso zaila izan da beraientzat, eta oso eskertuta gaude,
|
ez
langile moduan, herritar moduan ere. Gainera, erakutsi dugu herri gogo bat dagoela euskaraz bizitzeko, eta ariketa egin dugu, baldintzatuagoa eta ez hainbeste aukerarekin.
|
|
|
Bien bitartean, udalak ez diola «inolako konponbiderik» jarri seinalatu du Altunak: " Ez dugu bermerik lortu,
|
ez
langileek beraien lanaldiak berreskuratzeko, ezta duela lau urte lortutako hitzarmenari jarraipen duin bat emateko ere". Udalarekin bildu izan direla jakitera eman dute, negoziaketekin hasi aurretik eta ondoren ere bai. " Udalak hasieratik esan digu gaur egun dagoen partida ekonomikoarekin eta plegu berriekin egingarria dela, hitzarmena sinatu dezaketela.
|
|
|
Nire gelari begiratzen nion, hormak karez zurituta zeuzkan, baina, apurka apurka, amak kuxinak eta alfonbrak ekarri eta Marcelen koadroak eseki zizkion; egunero zortzi ordu lan egiten nuen tailerrean, baina lagun burgesak neuzkan; Clichyn bizi nintzen, baina Hélènerekin sarri joaten nintzen Saint Michel bulebarrera eta auzo onetara. Ezer ez banintzen, burgesa
|
ez
langilea ez nintzelako zela esaten zuen Paulek; baina ez burgesa ez eta langilea ere ez banintzen, sekula ezer izan ezin nintzelako zela pensatzen nuen: ez burgesa ez langilea; ez gerrazalea ez bakezalea; ez maitemindua ez axolagabea.
|
|
|
Ezer ez banintzen, burgesa ez langilea ez nintzelako zela esaten zuen Paulek; baina ez burgesa ez eta langilea ere ez banintzen, sekula ezer izan ezin nintzelako zela pensatzen nuen: ez burgesa
|
ez
langilea; ez gerrazalea ez bakezalea; ez maitemindua ez axolagabea.
|
|
|
Gero, Trebiñu aldeko errepidean aurrera egin nahi nuen, sua eta barbakoak egiteko egokitu duten toki bat ezagutzen dut. Astelehen goiza izaki, pentsatzen nuen han ez zela inor ibiliko, baina, bestalde, abuztua denez, ezin ziur jakin talderik kanpatuta egongo zen ala ez, eta, egia esan... guztiaz nekatuegi nengoen eta ez nuen nahi ez familiak
|
ez
langileek ere nire mira luzaro izatea. Horregatik saiatu nintzen prentsa ebakin haiek desagerrarazten, banekien etxea arakatu eta aurkitzen bazituzten, inork nekez zurituko lukeela paper haiek biktimetako baten aitaren eskuetan izatea.
|
|
|
* Guk, geure esperientziatik, esaten dugu aukera sindikal horiek ugazaben alde egiten dutela, eta
|
ez
langileen alde, eta soilik ‘langileen erakundea’ deitu ahal izango dela guk fabrika bakoitzeko batzarretatik eraikitzen dugunari, gogor borrokatu dena Herri Langilea kapitalisten aurka elkartuz.
|
|
2022
|
|
|
Gero, Arrosadian, eskola publikora joan nintzen, erdaraz, ez zegoelako beste aukerarik. Bueno, bazen, baina
|
ez
langileentzako. Han bazen nire adineko neska bat, altua, argala, beti beltzez jantzia.
|
|
|
Zer nolako neurriak ekar ditzake egungo Hego Euskal Herrira? Hasteko, soldata igoeraren esparruan, ezer onik
|
ez
langileentzat, itun horren atzean dagoen helbururik argiena inflazioa bridatzea baita, eta, horretarako, soldatak inflazioaren azpitik igotzea adostu litzateke. Trukean, langile horiek onura batzuk jaso lituzkete, Sanchezek helarazitakoa baita krisiaren kostuak «modu ekitatiboan» banatu behar direla; esan nahi baita enpresek ere jarri luketela beren alea, eta, zer esanik ez, administrazio publikoak ere bai, aparteko laguntzen bidez.
|
|
|
Orain, beste modu batera ezabatu nahi ditu erregimen horiek: soilik orain lanean daudenei mantenduz, baina
|
ez
langile berriei. Gutxieneko pentsioa 1.100 eurora handitu nahi du (918 euro dira orain).
|
|
|
Gogoratu du, halaber, gauza bat dela hiru urtez baino gehiago behin behinekoekin betetako lanpostuen kopurua, eta beste bat dela hiru urte baino gehiago behin behinean egin dituzten langileena. Azpimarratu duenez, legeak dio lanpostuak finkatu behar direla, eta
|
ez
langileak. ELAk onartu du hori, baina salatu du legearen irakurketa maltzurra egin duela Jaurlaritzak.
|
|
|
Jarrera iheskorra du eta azpikontratatutako aholkularitza baten bidez kudeatu ditu kaleratzeak. Dirudienez, Irizar Group ek zuzendari kooperatiba baten moduan funtzionatzen du,
|
ez
langile kooperatiba gisa. Haientzat akzioak bakarrik al gara?
|
|
|
" Ez da soilik langile publikoen arazoa. Ekoizpen sektore guztietan politika neoliberalak pairatzen ari gara, enpresa handien, bankuen, petrolio enpresen eta energia enpresen etekinak etengabe handitzen ari direnean”, salatu dute." Nafarroako Gobernua, Estatukoa eta patronala egungo egoeraz baliatzen ari dira gure lan eta soldata baldintzak erasotzeko", salatu du LABek, eta ohartarazi du hori ez dutela onartuko,
|
ez
langile publikoetzat ezta gainontzekoentzat ere".
|
|
|
Ordenagailu pertsonalen marketinak, ordea, lan horietako batzuk birdefinitu ditu lehia eta botererako espazio gisa: maskulinoa, teknikoa, baina
|
ez
langile klasekoa. Berrikusitako esanahi horiek sustatzen dira informatika aldizkarietako testu eta irudietan," boterea" nabarmentzen duten ekoizleen iragarkietan (Apple ordenagailuak" PowerBook" edo botere liburu izendatu du bere ordenagailu eramangarria), eta gorantza doan ordenagailu joko bortitzen industrian.
|