|
2000
|
|
|
Horrek bezain beste edo gehiago tristetu zuen beste aurkikuntza batek: ordurako ez zitzaion pitorik ere interesatzen otomandar enperadoregoari buruzko ezer;
|
ez
hori bakarrik: ohartu zen begiek nekez egiten zutela aurrera edozein motatako letren aurrean, itxi egiten zitzaizkiola Garcilasoren soneto batekin, Galdósen nobela batekin, Filisteoen pasartearekin... eta Edmundo de Oryren aerolitoekin!; eta ez hori bakarrik:
|
|
|
ordurako ez zitzaion pitorik ere interesatzen otomandar enperadoregoari buruzko ezer; ez hori bakarrik: ohartu zen begiek nekez egiten zutela aurrera edozein motatako letren aurrean, itxi egiten zitzaizkiola Garcilasoren soneto batekin, Galdósen nobela batekin, Filisteoen pasartearekin... eta Edmundo de Oryren aerolitoekin!; eta
|
ez
hori bakarrik: begi berri haiek onez eraman zezaketen letra multzo bakarra eta ez ordu laurden batez baino denbora gehiagoz kirol egunkarietakoa zen, eta hizki larriak soil soilik.
|
|
2001
|
|
|
Txillardegik Leturiaren bizkarrean ezarri du bere eta bere kideen nahigabe zama astuna.
|
Ez
hori bakarrik. Hobeto mintzatzeko, Kimikak, eta Literaturak orobat?
|
|
2002
|
|
|
Are gehiago, beraiek tabernara sartu zirenetik, jendeak baxuago hitz egiten zuela esango zukeen. Eta
|
ez
hori bakarrik. Sasoiko gizon batek, esate baterako, ukondoaz saihetsean eman zion aldamenean zeukan lagun oharkabeari, Mikelen presentziaz kontura zedin.
|
|
|
Zure aita edo amak eskolako autobusera eraman zaitu urteetan zehar, eta zure heziketa euskaraz egiteko aukera izan duzu, horretaz baliatu zaren edo ez besterik da.
|
Ez
hori bakarrik: Euskadiko Erkidegoan bederen, familia gehienek euskaraz hazi nahi dituzte umeak eskoletan.
|
|
|
horregatik esaten dut nik ez dakidala gauzak beltz ikusten dituen, edo etorkizunik gabe.
|
Ez
hori bakarrik: espanglish deitzen den nahastura horren inguruko zenbait argibide eman ondoren, Atxagari ateratzen dizkio koloreak, ereduzko idazle honek euskaraz egiten omen dituen huts batzuk direla eta.
|
|
|
Nola haritzaren ordainetan onbuaren itzala ikusten baitzuen" eskola handiko eta euskaldun zuzena zen" zizurkildarrak Argentinako zelaietan, Otaño bertsolariari buruz erakutsiko zizuten zerbait ikastolan, guk ere horrelako zerbait amesten genuen Francoren garaian, herri eskoletan euskara ikustea, euskara eskoletara eramatea alegia, baina ametsa egia egiteko puntuan zenean ez genion zuen garrantzirik eman, eta isilik baratu ginen gehienxkoenak, amets hura lurrera ekartzeak gibelean izerdirik isuri izan ez balu bezala.
|
Ez
hori bakarrik: batzuek, frankismoa ezagutu zutenetako haietako batzuek, gaitzetsi egin zuten sozialistek bultzatutako publifikazioa, proposamen honek inork ere ez dakien interes isilak gibeleko aldean zituela edo, omen, atzenduz, jakina, legea EAJk eta EEk ere sinatu zutela.
|
|
|
Ez baita gero erraza gaur gaztelaniaz edo frantsesez egunero eta orduoro erabiltzen ditugun esamoldeak, kontzeptuak eta informazio zabalak besterik gabe, bat batean, euskaraz ematea.
|
Ez
hori bakarrik: ematen direnean ere Koldo Zuazok berak salatzen duen hizkera horretan ematen dira, euskarri ortopedikoan oinarritzen den hizkeran, eta hola ez da modurik hizkuntzaren pasarazte naturalik egiteko.
|
|
2003
|
|
|
–
|
Ez
horregatik bakarrik, arraioa! Noizbait hondar mordo batek azpian harrapatuko hau eta ito egingo haiz!
|
|
|
Zu ez zara historiako lehen falangista, Manuel,
|
ez
hori bakarrik behinik behin; piercingaren aitzindari ere bazara zu, zera!
|
|
2005
|
|
|
Eta ez da, bada, ozenki irakurtzen hasi, nire lotsagarri, keinuak eginez eta ahotsa behartuz, nik idatzitakoa barregarri utzi nahirik! Galdua ikusi nuen neure burua; morroi desatsegina zen Julio, baina
|
ez
hori bakarrik; edozein txikikeriagatik hartzen zuen ume bat begitan, eta nabarmen uzten zuen besteen aurrean. Aldiak izaten zituen, aldartearen arabera; bufoiren bat behar zuenean, bere miztoko pozoi guztia hari sartzeko, aski zuen edozein aitzakia.
|
|
2006
|
|
|
|
Ez
horregatik bakarrik, behintzat.
|
|
|
Adiskidea, pozik lagunduko diat hiretzat moduko ostatu bat bilatzen, ezagutzen diat emakume prestu bat gelatxo bat alokatuko diana, baina hi ez haiz horretara etorri.
|
Ez
horretara bakarrik, behintzat, eta pausa egin zuen, ondoren gaineratu zuena indartzeko: Egia esaten ez badidak, nekez izango diat laguntzea.
|
|
|
Baina ez da horregatik.
|
Ez
horregatik bakarrik.
|
|
|
" Beti", gainera. Eta
|
ez
hori bakarrik," usadio onak" zein diren ere ba omen daki, honela esaten baitu beste pasarte batean:
|
|
2008
|
|
|
Eta erritmo berean ikasi zuten hizkuntza arrotz horretan harremanak egiten. Alemana ikasi zuten, baina
|
ez
hori bakarrik; Sirak, 1999an Berlinen Maite ezagutu zuenean, pentsatu zuen: " Aingeru bat bidali didate hortik goitik".
|
|
|
Nekazariek, ordea, nahiago dituzte mutilak neskak baino, lurra lantzeko egokiagoak direlakoan. Baina
|
ez
horregatik bakarrik, eta hemen kontuan hartu behar dugu hirugarren osagaia, osagai kulturala alegia. Izan ere, semea edo alaba jaiotzeak zerikusi handia baitauka zahartzaroarekin.
|
|
|
Madrilen hegazkin bat genuen zain, bai, baina
|
ez
hori bakarrik. Maxe eta Mikel oriotarrak Xiao Marenen bila zihoazen, eta Txinarantz abiatu aurretik Madrilen egun batzuk igaro zituztenez, aireportuan bertan elkartzekotan geratu ginen.
|
|
2009
|
|
|
Batzuetan Danielek pentsatu izan zuen (eta oraindik ere hala pentsatzen zuen) Clarak bazuela senarraren amodio aferen berri.
|
Ez
hori bakarrik: onartu egiten zituela, segur aski.
|
|
|
Oroitzapenez beteta dago niretzat. Eta
|
ez
hori bakarrik.
|
|
|
Horrela jarraituz gero, arratsaldez ere kontratatuko zuela adierazi zion Ireneri. Eta
|
ez
hori bakarrik, ez zuen galtzen Pereira atezain kargutik berreskuratzeko esperantza. Gainera, eta hori zen pozgarriena, ohiko bezeroek ez zioten dendara joateari utzi.
|
|
|
Garai hartan, hutsik geratu zen aldizkariko ikuskizun kritikari lanpostua. Kasualitatez, sekzioko arduradunaren bikotea Brunorekin antzerkigintzan ibilitakoa zen, eta
|
ez
horretan bakarrik. Pare bat aldiz oheratu ziren elkarrekin furgoneta estu hartan, tinta paper lurrinen artean.
|
|
|
Hori, nahiz
|
ez
hori bakarrik. Noranahikoa bai, nolanahikoa ez.
|
|
|
Espainiari dagokionez, Hizkuntzen Euroitunaren aplikazioa praktikan autonomia erkidegoen bizkar gainean pausatzen da, erabat eta esklusiban ez bada ere, bai behintzat oso neurri handian. Hori horrela, batez ere Estatuko hizkuntza legeriaren ondorioz gertatzen da, baina
|
ez
horregatik bakarrik. Aipaturiko azken ebaluazio txostenaren arabera, es el Gobierno español el que tiene la responsabilidad general y final de velar por la aplicación práctica de la misma (de la Carta).
|
|
|
Baieztapen horrek, ordea, hizkuntzarekiko atxikimendua aho biko ezpata dela onartzera garamatza nahitaez. Aho biko ezpata diogu, esan nahi dugulako atxikimenduari esker iraun duen bezalatsu, aldi berean, ahuldu, atxikimendu eskasaren ondorioz edo atxikimendurik ezak berarekin dakarren axolagabekeriaren eraginez ere ahuldu egin dela;
|
ez
horregatik bakarrik, baina baita horregatik ere. Honetaz aurrerago jardungo dugu, etorkizunaz aritzerakoan hain zuzen ere; baina euskarak gizartean urteetan eta mendeetan izan duen atzerakadaz dihardugula, ezinbestekoa delakoan gaude hemen bertan esana uztea, faktore politiko eta instituzionalen ondoan, faktore ekonomiko eta sozialek eta hiztunen borondate eta hizkuntzarekiko leialtasunak berealdiko eragina izan dutela.
|
|
|
Igelarena sinetsita, nazionalismo instituzionala espainiarren gaurko gizarte ordenan sendo inbertitu duen zapaburua izan da.
|
Ez
hori bakarrik: ordenaren kontrakoekin" zapal buru" jokatu behar izan du sarri, hots, Autonomien Espainia iraultzearen aldeko sektoreak zapaltzen buru.
|
|
|
Zer dira espetxeak? Espetxeak ez dira arau urratzaileen askatasuna ezabatzea helburu duten espazioak(
|
ez
hori bakarrik, behinik behin); espetxetik haragoko espazioa askatasunarena dela sinestarazteko tresnak dira. Parke naturalak ez dira natura babesteko saiakerak; parke naturaletik kanpokoa nahierara txikitu daitekeela finkatzeko egitasmoak dira.
|
|
|
|
Ez
hori bakarrik. Neoliberalismoaren funtsa dario aipaturiko gobernu logikari:
|
|
|
|
Ez
hori bakarrik: emozioak ez dira egonkorrak, eta kontrako norabidean jar daitezke gutxien espero denean.
|
|
|
Hala, banatuak gelditzen dira auzi serioa eta haur jolasa. Baina
|
ez
hori bakarrik: muga bat ere ezartzen da helduen eta haurren artean, eta lubaki horri deitzen zaio aurreiritzia.
|
|
|
osotasun bat bihurtzen da. Hala, zaila da ere hoteletan ikustea, datorrenari, nonahitik datorrela ere, harrera egiteko erabiltzen dira halako tokietan banderak?, baina
|
ez
hori bakarrik, agintariek bandera goititzeko agintzen dutenean ere, erritual horren inguruan antolatzen diren protestek agerian uzten dute zenbateraino mobiliza dezakeen kontu horrek jendea. Horregatik da banderari irain egitea ekintza sinbolikorik erabatekoenetako bat:
|
|
|
Baina,
|
ez
hori bakarrik. Añibarrok, nola Larramendik eta Etxegarai jaunak ere, itsasgizonen iparrizarrari deitu zioten artizar izenez.
|
|
2010
|
|
|
Igandeetan alkandora zuria, plantxatua eta lepoan almidoia. Mojak artistak dira almidoia ematen, eta
|
ez
horretan bakarrik". Lagunen algarek bero bero jarri zuten eta hor bota zidan orduan ez al nuen mojen abitupekoa nahiago aperitiboa baino.
|
|
|
Kanpotar bati Euskal Herriaz galdetzen bazaio, zer datorkio burura? Terrorismoa, noski, baina
|
ez
hori bakarrik. Musika, Bilboko Athletic eta gastronomia.
|
|
|
Beste modu batera esanda, enplegu politiken transferentzia gaur egun PSOE, Espainiako Gobernua eta Lópezen Gobernua ukatzen ari diren metodologia eta eduki berberen arabera egitearen alde bozkatu zuen PSEk Legebiltzarrean. Eta
|
ez
hori bakarrik, akordio hartan parte hartu zutenetako bat, artean Alderdi Sozialistako idazkari nagusi eta Eusko Jaurlaritzako sailburu zen; legealdirako EAJ PNV/ PSE EE PSOE/ EA alderdiek egin zuten Koalizio Hitzarmenaren Eranskinean, eskualdaketei zegokien balorazio ekonomikoa egiteko baldintza orokorrak sinatu zituen pertsona bera.
|
|
|
Eta ibilera guzion ondoren, ezkonduko ez balitz, betirako perdida y sin remedio geldituko litzatekeela alaba, diote Berdabioko gurasoek, eta si no la ubiera estrupado, neskatxak zuzenbidez bostehun dukat baino gehiagoko dotea bereganatuko zukeela, por ser hija de padres honrados. Eta
|
ez
hori bakarrik, norbaitekin ezkondu ezkero, ducientos y sesenta ducados sinalatuak zeuzkala gurasoengandik arreotzat, ahizpa Anari ezkondu zenean eman bezalaxe emateko; baina ez noranahi ezkonduz gero, baizik eta a una de las casas honradas de la Montaña. Aze graduak, halako famako alaba bati ematekoak!...
|
|
|
Eta hola hogei alditan baino gehiagotan ikusi izanen zuela Minondori dirualdi handiak ematen. Eta
|
ez
hori bakarrik, bi urte eta erdian gutxienez fue dueño de todo el dinero que tenia ella en su arca llevando consigo la llave. Hori guzia jantzitan emandakoa kontuan hartu gabe, noski:
|
|
|
|
Ez
hori bakarrik, badakiela gainera, geroztik Elamako langile askok esana, Josef Minondorekin oheratzen zela hasiera hartan Klara olandrea, eta orain berriz gauza beragatik haren anaia Juan Bautista Minondorekin auzitan dabilela esanda, harriturik gelditu zaiola Don Juan de Sein oiartzuarraren artzai baztandarra, urdanga zahar ederra izanen dela esaka.
|
|
|
Lizasoian apezak quiso sobornar a los soldados para que no denunciasen. Eta kontua zabaldu zenean agertu bestea, Itzea batxilerra, erretorearen estaltzen omen zituena, eta
|
ez
hori bakarrik: se le acusa también de traer moriscos o xitanos a Navarra, para pasar moneda al Reino de Francia.
|
|
|
berak erdikantatu duen bakar horrexetan bukatu baitira atzenean.
|
Ez
hori bakarrik. Hona zer dioen Andoni Iturriotzek berak grabazioan:
|
|
|
Eta aitari berari askotan aditua nekien: Berdabio erosi eta hara joan zirela gero;
|
ez
hori bakarrik: Errenterian bizi omen zela oraindik Karlos, eta ehun urte arrimatuxeak behar zituela.
|
|
|
Izanez ere, aurren aztarren horrek ezinezko alderdi asko bazituela ohartu zenerako, Lekuonatarrek zinezko bertsogiletzat joa baitzeukaten Miel Antonio hori, behin eta berriz. Eta
|
ez
hori bakarrik, Migel Antonio Zugarramurdi horren arrastoa ere, hain juxtu Donfermingo Erramon Eskudero zenak esandakoari [107] segituz harrapatu zuena?, Trabuko zorionekoarena baitzuen ustez Don Bixentek, eta ez laxter ikusiko duzun Berdabio honi zegokiona, Lekuonatarrek harrapazka publikatu bezala.
|
|
|
Handik hilabete barren, oraintxe ikusten ari garen dokumentu honetako datuak jasotzen ari zen gure Jose Antonio Huarte eskribaua, bazter guziak miatuz, Berdabioko diru faltsuen kontua argitu nahian. Baina
|
ez
hori bakarrik. Herriko alkate ere orduantxe egin baitzen, dokumentua erne ikusi baduzu, zuk zerorrek ere igarriko zenion bezala:
|
|
|
en que aya de conducir ducientas cargas de balas al referido precio.
|
Ez
hori bakarrik, Oiartzungo Iturriotz auzoko harrobitik beste berrehun karga harri garraiatzeko ere bai: asi mismo aya de carrear otras ducientas cargas de piedra apañada por Juan Bapta de Ynsaurandiaga para la fabrica de la bobeda de la Yglesia de esta dicha villa de Renteria(...) de forma que a falta de su conducion no esten parados sus oficiales.
|
|
|
Eta
|
ez
hori bakarrik. Gero ikusiko duzu Lesakako elizan egindako lapurreta bategatik izan zirela aurren aurrenekotz Goizuetako kartzelan sartuak kanta honetako protagonistak, eta delitu hori aski ez, han bertan zeudela, diru faltsu egiletzat salatu eta, handik hurrena Iruñeko kartzelara eramanak.
|
|
|
Eta arestian ikusixe duzu [278], beste inor ez zuela aurkitu Elaman, eta Killaberrik berak eman zizkiola mehategiko xehetasun guziak.
|
Ez
hori bakarrik. Iruñeko Auzitegi Gorenetik informazio biltzera Lesakara propio etorria zen Pablo Gomez eskribauak halaxe baitio [279]:
|
|
|
Ematen baitu deitura aldatu egin duela Trabukoren aitak.
|
Ez
hori bakarrik: deitura horietan ez dut aurkitu, ez semearen jaiotzarik Ezkurran ez aitaren heriotzarik Goizuetan.
|
|
|
Pausoa ez dik batere mantsotu! Eta
|
ez
hori bakarrik! Koska guztiak igo eta, han joan duk eskaileraburuan aurrera, hormarekin topo egin eta... pareta oso osoa, bi metro eta erdikoa, airoso asko igo dik, bere" trofeoa" buruzgain tente zuela, belar artean ezkutatu zaidan arte.
|
|
2011
|
|
|
–
|
Ez
hori bakarrik. Neska biak nahiko urduri zeuden, nire ustez:
|
|
|
Antonio portugaldarra Normandiako Rouenera joan zen eta han poliziak berak fabrikaraino lagundu ziola dio. Eta
|
ez
hori bakarrik: " Era una fà ¡ brica de fundición, de hierro.
|
|
|
Karlistadak ere, nire ustez, ez ziren izan erregeak edo erreginak nork izan behar zuen Fernando VII.aren ondorengoa.
|
Ez
hori bakarrik behintzat. Harago zihoan arazoa.
|
|
|
Bessonek dio zibilizazioak izan direnez geroztik dagoela kontrabandoa. Eta
|
ez
hori bakarrik. Bere ustean, defentsa modura jaio zen kontrabandoa.
|
|
2012
|
|
|
Baina horretarako ere balio egin behar da. Eta
|
ez
horretarako bakarrik. Gauzak diren bezala esateko, nekazaritzaren berri ere badaki.
|
|
|
Azkenik, euskaraz pentsatu eta idatzi dugu ikerketa hau. xix. mendean barrena, Batzar Nagusietan, Bizkaian eta Gipuzkoan populazioaren gehiengoak euskaraz pentsatu eta hitz egiten zuen. Baina
|
ez
hori bakarrik. Buruzagirik gehienak ere euskaldunak ziren, eta Bilbon adibidez euskaldunak narrazio historikoetan eta gizaseme politiko gisa bertsoetan eta herri kulturan ere ageri ziren.
|
|
|
Beraz, Batzar Nagusiak legeak egiteko ahalmena izango dute errege ordezkari eta aginduaz batera. Lege edo zuzenbide pribatu eta zibilaren esparrukoa, foruen arabera, bere horretan gordetzea eta
|
ez
hori bakarrik, maiorazko eta binkulu sistemaren defendatzailea izango zen.
|
|
2018
|
|
|
Guztiz baztertu du Sistemak liburu fisikoen erabilera. Baina
|
ez
hori bakarrik, testua gutxiesten du orokorrean, ikus entzunezkoaren eta elementu interaktiboen mesedetan, diozun bezala. Eta gainera, formatu deskargagarrien erabilera ezabatzea lortu du.
|
|
|
Oso bestelako informazioa dakar QR kodez atzitu duen orriak. Kanpoan aurkitutako katuak arazo askoren iturburu izaten omen dira, batez ere gaixotasun kutsatzaile, baina
|
ez
hori bakarrik, eta horrelako batekin topatuz gero katutegira deitu behar dela, haiek arazoa suntsitzeko. Barrena txikitu zaio Loreari.
|
|
|
Gure berezko baliabideak erabiliz aurkitu behar dugu, makinei zer eta nola irakatsi. Hori egindakoan, makinek trilioika aldiz gainditzen dute gure ahalmena, maneia dezaketen datu multzoaren tamainari dagokionez, eta
|
ez
hori bakarrik, eskerga da aldi berean exekutatu dezaketen programa kopurua, eta hori dena nolako abiaduraz egiten duten ez hitz egiteagatik... Makinak ondo prestatzen baditugu, ezdeusa da gizakiaren ahalmena, haienaren aldean.
|
|
|
Aurpegiari erreparatu zion une batez. Komunaren kide bat zen bizi zenean, baina, bere lagunak ez bezala, duela gutxi ezarritako prentsa zentsuraren aurka agertu zen, eta
|
ez
hori bakarrik. Egun haietan, Komunak giltzapean zeuzkan elizgizon batzuk fusilatu nahi zituzten guardia nazionalek, Thiersen armadak gauzatutako sarraskien mendeku har  tzeko asmotan.
|
|
2019
|
|
|
Ohi bezala, nire egonaldiaren alderdi onak besterik ez nion kontatu; berak, ostera, ezin izan zion eutsi, eta azken asteetan zerabilen sekretuaren berri eman zidan: antza, nik alde egindakoan, nire falta sumaturik, aspaldiko partez nire haur denborako arropatxoak atera zituen;
|
ez
hori bakarrik, nire esne hortzak zorrotxotik atera, eta bitxigile bati haiekin lepoko bat egitea eskatua zion... " Zatozenerako prest izatea espero dut", esan zidan," izango duzu gogorik, ezta?".
|
|
|
Basajaun haien terreno eta gari piletan salto eginda ekarri omen zuen garia bere abarketan, gero hemen ereiteko eta lantzeko. Eta
|
ez
hori bakarrik, baita jakin ere noiz erein eta noiz bildu behar zen. Sanmartin Ttikik, abarkak gari alez beteta korrika batean alde egin zuenean, Basajaunek aizkora bota zion, baina, ttikia izatearen bentajak nonbait, ez zuen jo, keba!
|
|
|
Sanmartin Ttiki omen, beraz, gari arto arbiak noiz erein irakatsi ziguna; biltzearena ez zegoen asko irakatsi beharrik, gariak, artoak eta arbiak, berak esaten du noiz dagoen punttu punttuenean. Baina
|
ez
hori bakarrik; zerra nola egin ere, gaztaina hosto batekin ikasi zuen, eta zerra eskuratu zuenean, Basajaun etorri da ikustera, eta lortu duela jabetu denean, zerra izurratzeko zer asmatuko eta, zerraren hortz bat alde batera okertu zion eta bestea beste aldera, erabat estropeatu ziolakoan, baina entrama galanta eman zion eta, indarrez eta abilidadez, trontza asmarazi horrela.... Horrelakoak ditugu Sanmartin Ttikiri lotuak:
|
|
|
Gure paraje hauetan, esan bezala, aspaldikoak ditu zuztarrak. Baina,
|
ez
hori bakarrik, gure ikurriñan ere, gurutze gurutzatua, goitik behera eta aldenik alde zuri doanarekin batera, hor daukagu, lau kantoietatik zeharka datorren beste gurutze berdea: San Andresena da hori.
|
|
|
Ostiralean ezkondu, suerte txarra dion esaerak ere, badu nonbait ustezko mamirik. Baina,
|
ez
hori bakarrik, ostiralean jaiotakoak ere lanak omen ditu: Ostiraleko jaiotzea, suerte txarrekoa!
|
|
|
Raimundo Llul eta Peynafortekoa ezagunagoak diren arren, azken hau abokatu eta letratuen zaindaria gainera, halere, euskaldun izandako gure lurralde inguru horietan Fiteroko gure nafarrak du jaiera handien. Eta, Meteorologiako Egutegian, eguneko santu baten izena agertzen delarik, poztu naiz Raimundo gurea ikusi dudanean, eta
|
ez
hori bakarrik, badu esalditxo bat bere egunari, martxoaren 15ari itsatsia ere; begira, bestela, honako honi: San Raimundo, trae la golondrina del otro mundo.
|
|
|
Garra, puntuan, eta bixi bixi piztu eta eusten dio ote iharrak.
|
Ez
hori bakarrik. Baserritar dezente ziren, negua luzatzearekin batera, ote zumaia bildu, aizkoraz edo aitzurraz txiki txiki egin, birrindu eta aziendei ematen ziena.
|
|
2020
|
|
|
lehen poema liburutik azkenekora, lehen abestietatik azkenekoetara, hor daude.
|
Ez
hori bakarrik, jakina, baina, batez ere, aberriaren eta heriotzaren kantaria da Lete. Lore bat, zauri bat diskoan nabarmena da.
|
|
|
HBren txostenak, beste zenbait gauza penagarriren erakusgarri izateaz gain, garai hartan nagusitua zen bortxa egoera irudikatzeko balio du.
|
Ez
hori bakarrik, ulertzen lagundu dezake zergatik zeuden, eta egon ziren hil arte, hain erreta ETAren jarduerarekin Mitxelena edo Lete bezalako zenbait intelektual.
|
|
|
Denboraren joanak eman dion graziatik harago, pasadizoak Leteren nortasun indartsua erakusten du. Eta beharbada
|
ez
hori bakarrik, 60ko hamarkada hartan zahar  gazteen arteko parabola sumatzen baitzen. Beñat Sarasolak (2015) belaunaldi gazte haren hizketa moldearen gogortasuna eta umorearen erabilera azpimarratu ditu.
|
|
2021
|
|
|
Hamasei urte zituen eta maitasun gose handia zeukan. Sexuarena ere noski, baina
|
ez
horrena bakarrik. Egundoko jakin mina zeukan amodio kontuetan eta, arratsalde hartan Xoséren kuartoan, egonezina sentitu zuen, espazio itogarri hartan eta erdi ilunpetan, Andrearekin eta besteekin botila jokoan ibili zirenean.
|
|
2022
|
|
|
Pinotxori izugarri gustatzen zaio Belatza maitagarria. Ile turkesa duelako, segur aski, baina
|
ez
horregatik bakarrik. Sudurraren antzera luzatuko balitzaio zakila ere, zintzurreraino sartuko lioke alu maitagarritik.
|
|
|
–Horregatik ere bai, baina
|
ez
horregatik bakarrik. Zikoitza, zekena eta doilorra zelako ere bai.
|
|
2023
|
|
|
Horren ondorioz, estadio honetan dauden pertsonek ez dute smartphoneen gisako tresna ahaltsuak egoki eta modu autonomoan erabiltzeko gaitasuna, kasu gehienetan. Baina
|
ez
hori bakarrik, sare sozialek eta bideojokoek ematen dituzten uneoroko sari horiek bat egiten dute etapa horretan accumbensean naturalki dugun garapen bizkorrarekin eta, ondorioz, plazer horren bilaketan erortzeko arrisku handiagoa du nerabearen garunak, heldu batenarekin alderatuta, hau da, adikzioan erortzeko eta gehiegizko erabilpena emateko erraztasun handiagoa izango dute naturalki, zailtasun... Gainera, horrelako estimulu artifizial bat emanez gero momentu horretan accumbensari, modu kaltegarrian eragingo dio instantzia horri4 eta beste guneen garapen naturala oztopatuko da5 modu negatiboan eragingo du amigdala eta kortex prefrontalaren garapenean onarpen sozialarekiko sentsibilitatea ahulduz6 eta hiperaktibitatea eta atentzio gabezia sustatuz8.
|
|
|
Konparaketa hori hautemangarria bihurtu da.
|
Ez
hori bakarrik. Neurtuta dago, eta guztientzat ikusgarri.
|
|
|
Horrek, beraz, nahi baino sarriago, adingabe batek berez kontsumitu ez lukeen edukia kon  tsumitu ahal izatea errazten du. Baina
|
ez
hori bakarrik. Horri lotuta doazen konduktismoa, logika algoritmikoaren erradikalizazioa eta burbuila faktoreak izan behar ditugu kontuan.
|
|
|
Depresioren eta antsietatearen eragile izateaz gain, nerabe askoren suizidioen atzean dagoen zuzeneko faktorea ere bada.79 Hor duzu Amanda Todd kanadiarraren kasu ezaguna, beste askoren artean. Beti izango da tamalgarria eta kudeatzen zaila horrelako egoera bat, baina nerabezaroaren ezaugarri naturalek horrelako jazarpenen ondorioak larriagotzen dituzte eta,
|
ez
hori bakarrik, gertagarriak egiten ditu oraindik horrelako tresna ahaltsu bat erabiltzeko gaitasunik ez duen norbaiten esku uzten ditugunean.80 Hau da, nerabearen garunaren garapen fisiologikoa eta gaitasun kognitibo zein emozionalak kontuan hartuta, alde batetik, sare sozialak modu desegokian erabiltzeko aukerak handiagoak dira, baina, era berean, jasotako ondorioak larriagoak izateko aukerak er... Hortik behin eta berriro errepikatzen dugun adinaren eta heziketaren garrantzia.
|
|
|
Baina
|
ez
hori bakarrik. Gizartean nagusitzen ari diren hainbat dinamikatan sakontzen laguntzen du:
|
|
|
Bat batean, nerabezaroa izeneko itsaso zabalean sartzen dira, eta, horretan, zeharka barneratuta zutena hankaz gora jarri da eta itsaso horrek naturalki dakartzan olatu latzei aurre egin behar diete. Baina
|
ez
hori bakarrik, itsaso horrek dituen olatuak inoiz baino handiagoak bihurtu dira askorentzat, sare sozialen erabilera goiztiar eta desegokiak zein gizarteko bestelako dinamikek puztutako tsunamiak direla-eta. Beraz, zentzu horretan, ikusten ari garen faktore guztien ondorioz, eta beste hainbaten bitartez, igerilari okerragoak ditugu, inoiz baino itsaso mental bortitzago baten aurrean.
|
|
|
Adibidez, nerabe bati marrazteak motibatzen badio eta bere dohainak alor horretan badaude, indartu, bultzatu eta garatu.
|
Ez
horretan bakarrik, noski, badakigu denok behar dugula gutxieneko bat, baina bide horretatik libre joan dadin utzi behar diogu. Hainbat ikasle daude marrazketan ikaragarriak direnak baina matematiketan ez; orduan, astean 4 orduz eskolaz kanpo matematikak lantzen dira, marrazketa garatu gabe.
|