|
2000
|
|
|
Baina taldean transferitutakoari dagokionez, zer da transferitutakoa taldeakhistoriarik ez badu, edo
|
ez
gutxienez haurtzaroko historia pertsonalaren zentzuan?
|
|
|
–Zer esangodugu Euskal Herrian Euskaraz erakundeaz, edo Abokatu Euskaldunen Elkarteaz, edota Kilometroak jendetsuez (jadanik 23 urtetan ospatuak), edo Arrasateko A.E.D.harrigarriaz, edo beste anitzez? Kanpotarrak harritu egiten dira gure Herri Mugimenduaren indarra ezagutzean (eta bertakook ere, egia aitortzekotan,
|
ez
gutxiago!). Mirari dirudi. Zinez?
|
|
|
Sei herrialdetako Euskal Herria dugu Bizkaiko golkoan, baina euskal jatorrizkoeuskaldunak mundu osoan zehar dabiltza. Horietatik
|
ez
gutxik nahi dute zilbor hesteasorterriarekin osasuntsu mantendu. Trataera berezia eskatzen du lan honek, tokiantokiko baldintzen arabera.
|
|
|
Bakoitzak munduari buruzko bere interpretazioa ekarri digu, aurrekoak gogoz ezabatu nahian. Gaurtik aztertuta, ordea, frogatuta daukagu bai irudi, bai teoria ugari eta
|
ez
gutxitan interesgarri eta aberats batzuk zabaldurik ere, erabilidituzten egiturak, mentalak izan direla fisikoak baino gehiago, neurtu ezinezkoak, errealitatearekin lotura zehatzik gabekoak. Horiek ere ezin ditugu eduki nortasunaren, banakoa edo multzokoa, eta gure kulturaren oinarri.
|
|
|
Estatuaren aldetik, estrategia politikoak zein administraziokoak direla medio, jarduera sistematikoa igar daiteke. Besteak beste, eta zuzenean gure gaiari helduz, hezkuntza sistemaren monopolioa kultur asimilaziorako tresna zuzena dela esan daiteke; honen bidez, Estatua nazio eta kultura horien kultur garapena baldintzatzen, indargabetzen edo itotzen?
|
ez
gutxitan, saiatuko da, kolokan ipintzen baitute beharrezkoa zaion kultur homogeneitatea, Estatu nazioari identifikazio oinarri indartsua ematen diona hain zuzen.
|
|
|
Emozio pittin bat sentitu bazuen ez zen izan hango paisaiengatik, baizik eta Eiderrek ibilitako bide eta txokoak ezagutzeagatik. Eta hori, emozioa alegia, bidaiaren aurreneko egunetan baino ez,
|
ezen
gutxi gutxika amorru berezi bat ari baitzen jabetzen Txemaren sentimenduez: alde batetik Eider gogorarazten zion guztia kakaztuko zuena, eta bestetik bere neskalagunaren pausoen gainean ibiltzearen ideia bururatu zitzaion eguna madarikaraziko ziona.
|
|
|
Medikuntzara. ...koak begiratu zituen, zer begiratu behar zuen ongi ez zekiela, arretaz baina trakets, itxaropen eskasez, eta aurkitu zituen argibideek ez zuten argitik deus askorik, eta terminologia arrotza ilustratzeko azaltzen ziren argazkiak ere ez zitzaizkion batere baliagarriak iruditu, batik bat han azaltzen ziren azazkal gehienetan izugarri belztuek suz erreta ba  tzuk, izoztuta beste batzuk, mailuz jota
|
ez
gutxi, era askotariko horzkadez desitxuratuta ugari ez zutelako haren zerarekin inolako zerikusirik. Ez?
|
|
|
Idazle hauen artean, idazle guztien artean dauden alde berak daude. SeN xua, beraz, sailkapenerako lotura bat gehiago izan daite<3 ke, adina, lurraldetasuna, euskalkia edo ideologia izan dais tekeen neurri berean, ez gehiago
|
ez
gutxiago. Okerra litzateke emakume guztiak saku berean sartzea, gizon guztiak saku berean sartzea bezain okerra alegia.
|
|
|
Filosofia zientifikoa eraiki asmotan, Vienako Zirkuluko partaideek modu antagonikoan ikus zitzaketen zientzia eta filosofiako gertakizun desberdin batzuk hartu zituzten kontuan: alde batetik, ibilbide negatibo bat, filosofiarena alegia, horren historiaren baitan pentsamenduaren diskurtsoa kutsu metafisikoz apainduta agertzea ez zutelako batere gustukoa, bere jitea ulergaitz bihurtzen baitzen
|
ez
gutxitan. Vienako Zirkuluaren helburua egoera hura eraldatzea izango zen, eta jarduera horretan soilik tesi eta teoria zehatz batzuk gordeko zituzten, harrezkero bere aurrekari lez onartuak.
|
|
|
Ez dut esan nahi suak guztiak hunkitu behar dituenik. Sua beste fenomenoak bezalakoa da, ez gehiago,
|
ez
gutxiago, eta fenomeno batek batzuk hunkitzen ditu eta beste fenomeno batek beste batzuk. Bada, ezein fenomeno ez da berez bereziki misteriotsua, baizik eta guretzat edozein izan daiteke, eta esnatzen den gizakiaren espirituari berezkoa zaio fenomeno batek beretzat esanahia edukitzera heltzea.
|
|
|
Ikusi bezain bizkor hurreratu omen zaizkio. Haurrek ba omen zuten mila kontu, helduek
|
ez
gutxiago. Pozez gainezka dago, poz kutsakorra dario.
|
|
2001
|
|
|
Ez zen inolaz ere erraza izan baina, hala eta guztiz ere, Ezker Batuak (EB) erantzukizun ariketa argia eginik, eta hauteskunde kanpainan zehar esandakoarekin bat etorriz, barne erantzun
|
ez
gutxirekin, EAJ EA koalizioarekin elkarrizketetan hastea onartu zuen, eta ez hori bakarrik, akordio batera heltzeko borondatea zegoen, baina, noski, gutxienezko zenbait baldin tza ematen baldin baziren. Hasieratik antzeman genuen negoziazioa ez zela erraza izango, EAk ez zuen inolako borondaterik adierazten EBren partehartzearen alde, eta oraindik garrantzi handiagoa duena, ez ginen ezinbestekoak Ibarretxe lehendakari izendatzeko, eta, azken gai hau, lehen egunetik mahai gainean egon bazen, nahiz eta esan, ez zen behin ere ezer egin.
|
|
|
Barregarria denik ere izan da, eta
|
ez
gutxi. Hona, esaterako, kazetaritza moldeak berritu izanaz harrotzen den paper batean irakurritakoa, gaztelaniaz emana, nire itzulpenak zalantzako biderik eman ez dezan.
|
|
|
Informazioa taxuz eman, ez gehiegi,
|
ez
gutxiegi. (Beti ere helburuak aintzathartuz).
|
|
|
Gehienek beren buruak erre egiten dituzte.
|
Ez
gutxik beren buruak putzuetan behera botatzen dituzte. Beste asko, beren buruak garbitzeko ahaleginak egin arren, azken mementoan bizirik ateratzen da.
|
|
|
Halere, Indian 15 urte bete ez dituzten 50 milioi haurrek dihardute beharrean. Sei urteko haurrak ere
|
ez
gutxi.
|
|
|
Ustez eta gogoz, zuzena eta berdina. Kritiko gogorregiak bekatu egiten baldin badu zuzenbidearen kontra,
|
ez
gutxiago bigunegiak. Ahoa betean eralgitzen baditugu goresmenak, zer geldituko zaigu egiazki goragarri den idazlan batezko iritzia azaldu behar dugunerako?
|
|
|
Adostasun hitza gutxiegitan entzuna, adostasunate rminologia ren alor bakoitzean zer landu behar den zehazteko eta zer nolako moldea erabili behar den ere baterajo rratzeko. Dekretu bidezko terminologia baten alde lan egiten dutenak ere,
|
ez
gutxi, gure euskalgintza honetan.
|
|
|
Gure artean kritikak zentzuz pairatzea ez da ohikoena, ordea, agian gutxi garelako, guztiak elkarren ezagunak garelako edota autoritate nahikoa duen kritiko talderik ez delako garatu. Eta hausnartzeko edo hobetzeko bidea izan beharrean, kritikek eragiten dituzten" erantzunek", eztabaida aberastu beharrean, askotan idortu egiten dute, eta(
|
ez
gutxitan) auzo lotsa eragiten. Azkenean, irtenbiderik errazena (eta ohikoena), adiskideen lanen kritika onak egitea da, eta kito (edo isiltzea, noski).
|
|
|
Gaur ere bada horrelakorik. Baina tamaina handiagoko diferentziarik ere
|
ez
gutxi.
|
|
|
Hizkuntz normalizazioen aurkari kasik guztiek hizkuntzari erabilera edo komunikazio balioa aitortzen diote, ia ia modu esklusiboan. Hizkuntzak jendarterako, harremanetarako, komunikaziorako balio duen neurrian, neurri horretantxe balio du, ez gehiago eta
|
ez
gutxiago. Hortaz, hizkuntza guztiek ez dute berdin balio, diote.
|
|
|
Euskaltzaleentzat ari naizenez, ordea, zera aitortu behar dut: Jose Mari Korta euskaltzalearen erailketa etxekaltea (euskaltzale ez zirenen erailketak bezain etxekaltea,
|
ez
gutxiago) diseinatu, burutu eta txalotu egin dutenek oztopo handiagoa jarri dute euskalgintzaren aurrerabidean Francok berak baino, haren jokabide basatiak trinkotu egin baitzuen, neurri batean bederen, euskaltzaleon komunitatea, — eta haiek, berriz, sendabide garbirik antzematen ez diodan pitzadura inposatu baitigute.°
|
|
|
Desprestigio kanpaina hori, azken buruan, hizkuntzak daukan integrazio indarraren konstatazio amorratua renisla besterik ez da. Ez genuke ahantzi behar, ordea, egiazko euskalduntzeak eta integrazio sozialak nahitaez behar duten bakezko bizikidetasunaren lekuan zentzurik gabeko kale borroka, indarkeria eta ekintza terroristak praktikatzen, bultzatzen, txalotzen edota begi onegiz ikusten dituztenen jarrera itsuak ere difamazio kanpaina horretarako aitzakia
|
ez
gutxi ematen diela berez ere euskalgintzari herra nabarmena dioten horiei.
|
|
|
euskarak indarkeriarekin duen harremana Espiritu Santuak eta euskarak duten berbera da; edota euskarak eta alkoholismoak, edo euskarak eta medikuntzak; edota euskarak eta informatikak.
|
Ez
gutxiago, baina ez gehiago.
|
|
|
irratian goizeko seietan entzuna egun osorako daramazu gogoan ixkilimatua, saihets eta ekidin ezin. Merezi ditugun erreferentziak dauzkagu,
|
ez
gutxiago, ez gehiago. Aitortu beharra daukat gainera, Jean Jacques Goldmanen ahotsaren gatibu melodikoaren haraindian, batzarretik etxerakoan, gasna ez nuela nihaurk ahoratu, Mairosen konpainian baino.
|
|
|
Eskolak ez zuen etxekoen martirizatzeko eskubiderik, ez, ez eta ez: haurrei bezala, dakigunaz aritzea eska diezagutela argiki,
|
ez
gutxiago. Haurra Du Bellayren soneto bat gogoz ikasteari zerraiola zainetan nengoen.
|
|
|
Mairosen oharrak gaitzitu ninduen; eta bai konplexa nintzen, beste jendeek bezala konplexatua, ez gehiago,
|
ez
gutxiago. Hargatik, nonbait egia hutsaren aditzea ez zitzaidan eder:
|
|
|
Puntu honetara iritsirik gogorarazi behar da azken gogoetek eta espekulazioek aitortzen dutela Gasteizko XVI. mendeko euskara hagitz kutsatua izango zela bai tratulari kastillanoek erabilitako hainbat hitzekin, nola mandazain eta bidaiari errioxarren erromantzearekin, eta are Bizkai aldeko kostaldetik etorririko marinel eta menturazaleen euskararekin ere. Horietatik
|
ez
gutxi –beharrezkoa da hau nabarmentzea–, hirurogeita hamar urte lehenago aurkitu zen kontinente berritik –hots, Ameriketatik– pasatuak izango ziren. Ez da zaila imajinatzea Ameriketatik ibilitako beterano hauek Arabako Errioxako ardo pitxer baten inguruan txirikordatuko ziren solasen eta berriketen protagonista nagusiak izango zirela, kontinente berriko azturak deskribatzean, edo han jokatutako gatazkak berritzean, bizimoduak eta xehetasun geografikoak kontatzean, jende guztia euren berbeta entzuteko zain egongo zelarik.
|
|
2002
|
|
|
Ez dakit inori gogoratuko zaion Humpty Dumpty pertsonaia borobilak Alicerekin izandako eztabaida. Humpty Dumptyk jakinarazi dio Aliceri" bejondeizula" esapideak" konorterik gabe uzteko moduko argumentua" adierazten duela, eta berak hitz bat erabiltzen duenean," hitz horrek berari gogoak ematen diona esan nahi duela, ez gehiago eta
|
ez
gutxiago". " Kontua da", ekiten dio orduan Alicek," hitzei horrenbeste esanahi emateko ahalmenik baduzun".
|
|
|
Gero, deskriba dezagun kritikatu nahi dugun jokaera edo egoera, lehen pertsonako mezuen bidez: gure iritziak dira, ez gehiago eta
|
ez
gutxiago.
|
|
|
Zertarako eta ikasle bakoitzak bere ikasketa eta bilakaera kaotikoa gauzatzeko. Ez gehiago,
|
ez
gutxiago. Kantak, bertsoak, tokian tokiko euskalkien grabazioak, bideoak, hemeroteka, irratsaioak...
|
|
|
Gehienera jota, irtenbide faltsuak emango dira. Esaterako, azaleko irtenbidea egiturazkoa izan beharrean, plurala den egoera bati irtenbide homogeneoa emanaz, egoera kontingenteari eta anbibalenteari betiereko ordena ziur eta absolutua ezarriz, etab. Soluziorik
|
eza
gutxi ez balitz, arriskua areagotzeko aukerak ere metatzen dira,, leherketa? (ekologikoa kasu) edo, garbiketa?
|
|
|
Baina gurea, letra handitan idatzitako Herri txikia da, beste asko legez: ez gehiago,
|
ez
gutxiago.
|
|
|
Kolak, mota batekoa nahiz bestekoa izan, egun bat izan behar du, ez gehiago
|
ez
gutxiago.
|
|
|
Kolak, mota batekoa nahiz bestekoa izan, egun bat izan behar du, ez gehiago
|
ez
gutxiago.
|
|
|
Itxuraz, batzuek zulo hartara botatzen zituzten ardi hilak. Zaborra ere
|
ez
gutxi: botilak, latak, plastikoak.
|
|
|
/ gazelen larre belarra da eta kristau monjeen komentua,/ idoloen tenplua eta erromesen Kaaba,/ Legearen taulak eta Koran liburua,/ maitasunaren erlijioan militatzen baitut nik..., eta egunsentiko loak hartu aurreko besarkada ezin eztiagoan, etnia eta arraza orotako anaitasun unibertsala atzematen zutela iruditzen zitzaien, Jainkoaren baitan Jainko bilakaturik. Eta Sara atzera begira jartzen zen, Sergiorekin bizi izandako porrota gogoan, eta nola pentsatzen zuen, halakoetan, aldaketarekin irabazten atera zela, eta
|
ez
gutxi, gainera!
|
|
|
Hain gertatu baitzitzaidan ederra, zinez, Erraldoi berekoia! Leireri
|
ez
gutxiago! Edonor hunkitzeko moduko historia baitzen, eta elkartasunari eskainitako kanta:
|
|
|
Mundualdi honetako bizitza ez baita, alde guztietatik begiratuta, ipuin bat baino gehiago.
|
Ez
gutxiago. Leirerena bizi eta gero, ez dut zalantzarik.
|
|
|
Edo apetatsu jartzen zenean:
|
ez
gutxitan, beraz. Eta sutan ere jarri izan ninduen inoiz:
|
|
|
Ekain berezia zen, Leire
|
ez
gutxiago, eta irtenaldi haietatik sortuko zen Ekainen eta Leireren arteko harreman are bereziagoa.
|
|
|
Sara urduri zegoen, bai... baina ama
|
ez
gutxiago, itxura batean, Sarak hitz haiek esan orduko halaxe ihardetsi baitzion hark: " Andaluza?", hitz bakar hura keinu gogor mesprezuzko batez lagundurik.
|
|
|
Baina hori nire arazoa denez, ez nintzen harritu Rubio irakaslearen liburuan pasarte hau aurkitu nuenean, jende askok, nik ez bezala, ingelesa oso ongi menderatzen baitu: " Ingelesa nola hala ezagutzen nuen, baina hara non tesiaren ingelesezko bertsioa gorpuzterakoan,
|
ez
gutxitan, erraztasun handiagoz aurkitzen nuen ingelesez neure gustuko adierazpide egokia ezi ez ongi menperatzen ei nuen neure klaseetako euskaraz. Paradoxa horrek aski tribulatu ninduen aldi luzexka batez" (76.orr.).
|
|
|
" euskaraz gutti egiten da"," Zoaz Tolosara, Beasainera, Eibarrera, Bermeora[...] euskara ez da %10era iristen"," Egungo egunean Gipuzkoako herrietan erdara da jabe. Euskaraz dakitenek ere,
|
ez
guttik, espainolez hitz egiten dute lasai asko"," Hortxe dago kontua. Euskaraz gero eta gehiagok jakin arren, zenbait tokitan gero eta gutxiago eta gaizkiago egiten dela"," Euskaldunek[...] hobeki eta errazago egiten dute espainolez".
|
|
|
Ez al du bake konferentziak ezer onik sortu? Bai zorionez, eta
|
ez
gutxi, lorturiko guztiak hondalanaren, hau da, ereiteko aurrelanen mailakoak izan badira ere: aurrena, eta nire gustuko garrantzitsuena, euskal arazoarennazioartekoratzea dugu, edo Elkarriren berbekin esatearren," nazioarteko sarea [ren sortzea] bake prozesua errazteko eta babesteko".
|
|
|
Eliza katolikoaren aburuz, ordea, anaia hitza (heb reeraz eta arameerazak h) inoiz lehengusu eta senide hurbilak adierazteko ere erabiltzen omen zen, eta, beraz, Jesusen ustezko anai arreba horiek, izatez, lehengusu lehengusinak ziratekeen. Kontua, ordea, ez dago hain garbi, eta gaurko teologo batzuek errepa ro
|
ez
gutxi ezartzen dizkieteMariaren birjintasuna nola edo hala justifikatu nahi duteneskrituren ulerkera interesatu horiei.
|
|
|
Eta hirugarren zikloan, aldiz, nazio hizkuntzarekin batera, edota berau gaindituz eta ordezkatuz
|
ez
gutxitan, in gelesadatorrela indarrean eta hazkor; gero eta herrialdezabalagotan.
|
|
2003
|
|
|
· Badira, eta
|
ez
gitxi, urre ta zidarren bila barik, euren ondasunik ederrena eroaten doazanak: gure misiolariak.
|
|
|
3 Bilduma honetan alde batera itxi ditut, sartu barik, olerki, bertso ta teatro lanak. bat, Bizkaiak emon deuskuzan abade jator ta euskaltzaleok: Mikoleta, Olaetxea, Kapanaga, Arzadun, Astarloa, Mogel osabalobak, Domingo Agirre, R.M. Azkue, Zamarripa, Eguzkitza, Z. Arzubiaga... ta oraindik bizi diran beste
|
ez
gitxik.
|
|
|
Goizean ezin, eta bazkalosteko ordurik txarrenetan izaten nebazan neure eskolarik gehientsuenak, eta udan hatan be. Irakaslea errukarri, ikasleak
|
ez
gitxiago. Hau dala eta, bertso modukoren bat be moldatu neban, eskola barruan kantatzeko (S.
|
|
|
gaztetxu zala, morroi egon zan okindegi baten Gizaburuagan eta Gernikan; gero Durangoko lantegi handi baten, Hijos de Mendizábal eritxonean, sartu zan langile, eta horkoxe behargin zala heldu jakon heriotzea (54 urtekoa baino ez zan hil zanean). Lantegi horretan euskaldunak asko ziran, baina erdaldunak be
|
ez
gitxi; eta gure aita zanak erderaz be polito ikasi eban, bere anaiarik gehienak baino hobeto. Soldadutza Bilbon egin ei eban, San Frantzisko kaleko kuartelean, eta horrek be emon eutsan erderea ikasteko erea.
|
|
|
Bai. Eta
|
ez
gitxi: hirutik bat edo, euskaldun garbiak ginan.
|
|
|
|
Ez
gitxi. Zenbat ikastarok emoten dabe horrenbeste ordu?
|
|
|
Eta
|
ez
gitxi. Banaka bat, guztiz onak, bikainak be bai:
|
|
|
Ikasleak eurak eta irakaslea, danok pozarren. Orduko nire ikasleen arteko
|
ez
gitxik gerora be euskera lantzeari eta irakasteari ekin deutsoe, eta badauke honezkero euren izena euskal kulturaren hainbat arlotan. Batzuk baino ez aitatzekotan, gogoan dodaz Mikel eta Gotzonegaz batera X. Amuriza, J.J. Puxana, L. Zugazaga, A. Arejita, J.M. Agirre, J. Agirreazkuenaga, J. Kortazar, J. Etxezarraga, J.L. Goikoetxea, J. Etxegarai, J. Eguzkitza(" Eguzki").
|
|
|
228), Euskal Herriko erdarazko historiografiak ere ez du erreferentzialtasun handirik lortu, nahiz, gure iritziz, euskarazkoaren aldean aski egoera sendoan dagoen. Guk euskarazko historiografiak erdarazkoak duenaren antzeko erreferentzialtasun bat erdietsi gura genuke, ez gehiago,
|
ez
gutxiago. 6 Ikus Oyharçabal (2001a) (2001b).
|
|
|
Ez dirudi halakorik funtzionatzen duenik,
|
ez
gutxienez maila objektibo batean.ZBeko aktibista batzuek azpimarratu digute euren artean gehienek badaukatelalotura hurbila baserriarekin; baina, gure ustez, lotura horrek soilik funtzionatu duaurretik horren inguruan, lurra, nekazaritzaren garrantzia gizarte eusgarriarenbidean, baserria eta euskal kultura..., diskurtso ideologiko sendoa zeukatenenartean.
|
|
|
(?) ikasle unibertsitari anitz, ikastoletako irakasle
|
ez
gutti eta, zer esanik, langile ez guttiago ez da, ez, U.E.U.ra hurbildu gaurdaino. Norbaitentzat eta norbaitena izan behar badu, Udako euskal Unibertsitateak hauentxena eta hauentxentzat behar du izan100.
|
|
|
Ohiko maitasun lagin bat loreak oparitzea izaten da. Egin behar denean, kontuan izan behar da lore kopuruak edo gastatutako diruak ez dutela adierazten ez gehiago
|
ez
gutxiago. Hala ere, sentimendu handiagoaren adierazgarri da nork bere adarraren prestaketa, horrek dakartzan akats eta bertuteekin.
|
|
|
–Maizterrak gogorrak dira, bai, baina
|
ez
gutxiago nire emaztea, galdetu bestela niri! –eta, barre txiki batzuk egiten zituela, gaineratu zuen–:
|
|
|
–Badakizu, don Estebe, zenbat hazi den azken bolada honetan Easa. Badakigu, gainera, munduko herririk politena dela, bertako hondartza
|
ez
gutxiago. Horregatik, lantegiak eta inguruko herrietara eraman dituzte, bertako turismoa hobeto zaintzeko.
|
|
|
Horren ondoren, nire keinu baten esanera, itsasorantz begiratu genuen berriro; hantxe jarraitzen zuen bainuzale ikaratuak, besoak zinez desesperatuki mugituz, baina garrasirik jaulki gabe, bere salbatzailearen etorrera loriazkoaren zain. Ikuskizun hark ostera ere konturarazi gintuen gutako inork ez zuela han begiralerik edo salbamendu patruilarik ikusi, baina bai, eta
|
ez
gutxi, Polizia Nazionalaren eta Guardia Zibilaren eta Udaltzaingoaren furgonetak eta automobilak eta motozikletak, hala nola uniforme dotorez jantzitako agenteak, hondartzako etorbide ebokatzailean barrena patruilatzen.
|
|
|
Kulturaren ardatz nagusia hizkuntzaren gurdian baino folklorismoaren eskuetan uztea arrisku bizia da, atzeraezina bilakatu litekeena. Athletic oso garrantzitsua izango da, Donostiako pintxoak
|
ez
gutxiago, Zuberoako maskaradak ezinbestekoak... baina hizkuntza komunik ezean gaurko ogia biharko gosea izango da. Ez dakit ikusten den:
|
|
|
Baldintza horietan, harritu ote gaitzake zientzialariak paradigma aldatzearen aurka egiteak? Azken buruan, bere bizimodu profesionalaren oinarria defendatzen ari da, ez gehiago
|
ez
gutxiago.
|
|
|
Izatez, zientzia eginkizun liluragarria delakoan gaude, baina
|
ez
gutxiago horren gaineko azterketa, batez ere zientziak mundua ulertu, menperatu eta kontrolatu nahi duenean. Askorentzat horiek zio nahikoak dira zientzia enpirikoen existentziari arrazoia esleitzeko.
|
|
2004
|
|
|
Eta udal txikiei, zehatzagoak izateko. Euskal Herrian bertan, biztanle kopuru txikia daukaten herrietan aurki daiteke parte hartze adibide gehien (eta
|
ez
gutxi). Amoroto udalerri bizkaitarrekoa, esaterako.
|
|
|
kanporaketetan inork ez zuen 6ko batez besteko puntuazioa lortu, eta finalaurrekoetan lau bertsolarik gainditu zuten (Elortza, Lekue, X. Paya, Iturriaga). Epaiak epai, finalaurrekoetan balekotik gorako bertso on asko entzun genituen, eta bikainak
|
ez
gutxi. Bermeokoa izan zen frontoian jokatutako bakarra.
|
|
|
Ezin dira nahastu, baina nahastu egiten dira gure artean, eta nola gainera, gizabanakoaren hizkuntza aniztasuna eta nazio batek bere hizkuntzan bizitzeko duen oinarri oinarrizko giza eskubidea. Gezurra badirudi ere, giza eskubideen aldarria lau haizetara zabaltzen duen jende
|
ez
gutxi dabil azpijoko ideologiko hori egiten. Sinestezina benetan:
|
|
|
orain ez digu ezertarako balio, orain arte beti balio izan digun nortasun ereduak. Diodan, bidenabar, puntu hau hil edo biziko auzia bihurtu zaigula, euskaltzale
|
ez
gutxi oraindik ere betiko leloaz baliatzen baita bere ideia espirituala emateko: –Orain arte iraun badugu iraun dugun gisa, aurrerantzean ere iraungo dugu nola edo hala?.
|
|
|
Euskaldun izan nahi izatea. Eta
|
ez
gutxi garelako, laguntasun gutxi dugulako, eta abar, bakarrik. Euskaldun izaten enpeinatzeko motibaziorik finkatzea da zailena.
|
|
|
Honelako tresnak eurrez daude munduan. Euskara horietako bat da, ez gehiago
|
ez
gutxiago. Zer esan nahi ote dugu horrekin?
|
|
|
–Nago, ordea, unibertsaltasunaz ari garelarik aldez aurretik argitu genukeela zertaz ari garen. Usu nahasi ohi baita unibertsaltasuna mendebaldeko gizon zuriaren ikusmoldetik sortu asmo eta ideia ororekin, eta hortaz, kontrako erreakzioa ulergarria ez ezik osasungarria ere bada,
|
ez
gutxitan?. 133 Gogoko ez duenari entzungor eginaz, bere talaiari darizkion balioak goretsi. Horra zuriaren zurikeriak.
|
|
|
Berriro ere itsasoko kontuetara etorrita, marrazoaren aurrean, damurik, liluratu egiten da arrain txikiaren ezintasuna. Ez beti, baina
|
ez
gutxitan. Eta liluraren liluraz, arrain txikiaren nortasuna erdi nahasturik, handiaren mimetismoan murgiltzen da ur handietan.
|
|
|
Zer du ikur hutsetik beraz euskararen funtzioak?
|
Ez
gutxi, tamalez.
|
|
|
Guk milioi erdi besterik ez!?. 90 Ez gara hemen hasiko mundu zabalean Estatu hizkuntza txiki askoak, katalana baino askoz ere murritzagoak, zein ederki moldatzen diren izendatzen eta epaitzen. Gurea baino txikiagoak ere
|
ez
gutxi.
|
|
|
Erabilera aukera urria duen hizkuntza bat ikasi izana larrutik ordaindu behar izan dute euskaldun berri anitzek. Hala ere, ordea, sehaskatik bertatik zetorkion ahozko mintzairaren ondarea kultura alorrera moldatzeko nekerik hartu ez duen euskaldun zahar
|
ez
gutxik ez du inolako lotsarik izaten hitz deitoragarriok jaurtikitzeko: –Zuek egiten duzuen euskara ez da benetakoa?.
|
|
|
Ondoren datorkigun euskaltzalea gure artetik joan berria dugu, urte luzetan San Migeleko kapilaua izan ondoren. Inozentzio Aierbek, euskaltzale paregabeak, euskaldun frankoren arroztasuna eta erdaldun
|
ez
gutxiren euskaltzaletasuna egiaztatu zituen bere bizialdian: –Lan asko egiten da, eta ongi gainera.
|
|
|
Ez dugu hemen horien zerrendarik ipiniko. Gehienak kanpokoak, baina
|
ez
gutxi bertakoak; eta bertakoen artean, bakan batzuk, euskal kulturaren izaera jatorra gutxik bezala aditzera ematen dutenak dauzkagu. Omen.
|
|
|
Ederki esana. Musí ka hori oso ezaguna da, egun asko saltzen dena klase politikoan eta
|
ez
gutxi literatura akademikoan. Zalantzarik ez entzungarria ere badela, maila teoriko an kultura eta politika bi esparru automo diren neurrian.
|
|
|
Ekonomiaren kontzepzio horrek aldaketa sozial aurrerakoiak eragingo dituzten politikak sustatzea suposatzen du, eta
|
ez
gutxi batzuen mesedetan statu quoaindartuko dutenak. Izan ere ezberdintasun sakonena, instituzionalisten eta neoklasiko neoliberalen artean, ez da lehenengoek instituzio kontzeptua darabiltela analisiunitate moduan8, baizik eta antolakuntza sozioekonomikoari dagokionez, batzueketa besteek duten ikuspegi ezberdina zientzia ekonomikoaren egitekoaz:
|
|
|
Azken puntu bat. Hizkuntzaren batasuna egin zenean, ez ziren denak ados, eta
|
ez
gutxiagorik ere. Batzordeek, halere, ez zuten atzera egin.
|
|
|
Euskeraren beharra txikitu nahirik (edo beren buruen erdaltasuna estali edo garbitu nahirik ere
|
ez
gutxitan...) gaztetandik entzun izan ditut, behin eta berriz, zenbait" abertzaleren"(?) ahotatik," zakuzale" en ideien bilduma jatorrak. Hunela mintzo dira, gutxi gora behera:
|
|
|
piskanaka, erresuma hizkuntzari nagusitzen zaio. Nekez, ordea; eta
|
ez
gutxitan, lurraldeak odolztatuz.
|
|
|
Sozialismoak guztiz bildu zituen. Sozial arazoa eta nazio arazoa, denen itsutasunarengatik, alkargainka zetozen, alkar ukatuz zirudienez, egiazki eginkizunak illunduz eta nahastuz
|
ez
gutxitan.
|
|
|
Eta hori ez zen arazo nabarmenegia izango, barkuan hiru ume eta portuan hiru ama egonez gero. Baina bai barkuan 1.494 ume eta portuan beste hainbeste ama daudenean, ez gehiago eta
|
ez
gutxiago. Eta 1.494 ume joaten badira kubierta ertzera, malo.
|
|
|
Jada ez zen gogoratzen zein zen Oscarri utzi zion azken liburua, ze hamabost egun pasatu dira, eta horretarako memoria handia izan behar da. Agendan apuntatuta zeukan gaur etorri behar zela tailerrera liburuaren bila, hamabost egunekoa delako epea, ez gehiago
|
ez
gutxiago. Edozein orrialdetatik zabaldu du, badakielako Oscar ez zela geldi egongo liburuarekin:
|
|
|
Onartu beharra dago, dena dela, gaur egun ere ez duela ematen hain erraza denik zalantza egitea eta geuri ere nekeza egingo zaigula erroetaraino jotzea geure sinesmenak eta konbentzimenduak auzitan jartzen hasiz gero; baina Descartesi bezain zaila,
|
ez
gutxiago baina ezta gehiago ere. Izan ere, arrazoiak egon badaude, eta ugariak gainera, gure oinarrizko ideiak eta gure munduaren ikuskera zuztarretatik auzitan jartzeko.
|
|
|
Baina ez bide da oso urrun etika zientzia edo jakintza autonomo eta erriguroso gisa agertuko den garaia. Jakintza autonomoa diogunean beste zientziek edo jakintza zorrotzek duten autonomia eta interdependentzia (interdiziplinaritate) maila berdina esan nahi dugu, ez gehiago
|
ez
gutxiago. Halaber, eta jarraian ikusiko dugun bezala, giza zientzia formalizatu gisa ikusi nahi genukeen etika ezin izan daiteke etika normatibo edo prezeptiborik, ezta etika erlijioso edota antierlijiosorik ere.
|
|
|
Munduarekiko eta bere buruarekiko duen ardurari (eginbeharraren matrizeari, alegia) uko egin diezaioke gizakiak eta
|
ez
gutxitan hala egiten du; baina hori egitean, bere arduragabeziak bere izatea kolokan jartzen du, gizakiak abiarazia zuen izate proiektutik urrunduz. Nortasun guztiz egolatriko eta patologikoak ez badira, askatasunaren eta arduraren arteko dialektika tentsio handiz bizi ohi dute gizakiek, tentsio hori maila eta era askotakoa izan daitekeelarik.
|
|
|
Jende asko ezagutu nuen eta
|
ez
gutxi.
|
|
2005
|
|
|
Bada oporretan ahal bezain urrun joan zale denik, bada etxeko zuloa planetako edozein toki baino hobea dela uste duenik baina, bada," oporretan" lan egiten duenik ere. Eta, inguruotan,
|
ez
gutxi. Turismoa, joan den mendean indartutako industria hori, Bilbora ere, beharrik, iritsi da.
|
|
|
Nekeza da, askotan, elkarte baten barruko elkarlan printzipioari eustea.
|
Ez
gutxiago, askotan, beste elkarte eta erakunde batzuekin elkarlana bultzatzeko zirrikituak profitatzea. Elkarte bakoitzak, erakunde bakoitzak… euskal kulturan ere, bere interesak dauzka… eta elkarte horretan eta sistema honetan, elkarteen eta guztien interesen gainetik ezartzen dira norbere interesak.
|
|
|
Horrek, neurri barik erostera bultzatzeaz gain, amaigabeko produktuz, tresnaz eta gailuz bete dizkigu gure etxeak: lagungarri direnak batzuk, ezertarako balio ez dutenak
|
ez
gutxi.
|
|
|
Bere ondorioa argiaizango zen: ni Irunen bizi nintzen, baina ez nintzen irundarra,
|
ez
gutxienez IrunHerrikoa. Guretzat, liburu honen egileontzat, aldiz, Alardearen inguruko jarrerakez digu informazio interesgarri askorik ematen, pertsona bat irundarra edo hondarribiarra denean, Irungoa edo Hondarribikoa da eta kitto.
|
|
|
Ez dago erraz jakiterik idazterakoan neurri hori non dagoen.
|
Ez
gutxiegi, ez gehiegi. Esperientziak jartzen du muga.
|
|
|
Esne enpresek elikagaien industrian duten garrantzia nahikoa garrantzitsua da ulertzeko esnekien erabilera edo gehiegikeria gaitzesteak ezaugarri berriak, onak eta
|
ez
gutxiago zientifikoak izango dituela. Esne gaingabetuak ugaritzearen ondoren, jogurt probiotikoak ugaldu ziren, polifenolekin edo omega gantz azidoekin edo zuntzarekin, besteak beste.
|
|
|
Gutunaren ingurukoak ezinegona sortzen bazidan, Irantzurenak
|
ez
gutxiago. Burmuinak, gelditzen zitzaidan zentzu apurrak, gurea bukatuta zegoela esaten zidan etengabe, baina ezin nuen berarekin igarotako uneak gogoratzeari utzi.
|
|
|
Gazta lodi samar ebakitzea gustatzen zaio eta menbrilloa, ordea, mehe, gaztaren zaporea apurtzeko adina, ez gehiago eta
|
ez
gutxiago. Poliki poliki sartzen du ondoren ahoan eta pusketa ttikietan jaten du, gazta eta menbrillo xafla bakoitzari aho sabaian ahalik eta denbora gehien iraun dezan desio balio bezala.
|
|
|
Parkeko urmaelean hiru beltxarga zuri, polliki igeri, eta ahate arrunt mordoxka bat. Txolarre eta usapal
|
ez
gutxi inguruetan, peskizan, zer" jausiko".
|
|
|
Atxetako eta Labartzako asko ere bai. Baina baita Ibarrangelu, Bedarona, Natxitu, Kortezubi eta Lekeitioko
|
ez
gutxi.
|