|
2000
|
|
|
jo zuen. Izan ere, familiatik zetorkion Martin Azpilkuetari nafar erregeen alderako jokabidea, baina nafar jatorra zelako,
|
ez
frantsesa.
|
|
|
laguntzen ote dute hedabide probintzial hauek, gure? eremu bat eraikitzen, ezespainola
|
ez
frantsesa ez den eremua, beren edukietan errealitate hurbilena eta ez hainbeste estatu mailakoa islatzen dutela kontuan hartuta. Galdera honentzako erantzunbiribilik ez dugun arren, interesgarria da ordea egunkariok islatzen duten EuskalHerria nolakoa den behatzea.
|
|
|
Gainera, guretzat, indoeuroparrak ez izanik, Hizkuntz Antropologiak esankizunak eta garrantzi handia dituela eta erromantzeek euskal sena kolokanipintzen dutela. Bukatzeko, gaskoinera eta Nafar Aragoiko erromantzeak onartzenhasiz gero, zergatik
|
ez
frantsesa eta gaztelania. Zertan bihurtuko litzateke gure Herria, Euskara gehi lau erromantze hitz egiten den Estatu txikia?
|
|
|
—Zortea opa dizut egiten ari zaren liburuarekin, baina hurrengoa gaztelaniaz skribatu zenuke,
|
ez
frantsesez... Eta bertze gauza bat:
|
|
|
Etxe hartarik jalgi nintzenean, portuan ainguraturik genuen untzirantz abiatu nintzen,
|
ez
Frantsesen Ostaturantz, lagunekin geratu bezala, artean ez bainengoen neure onean... eta goiti beheiti etsaminatu eta argitu nahi bainuen, bertzalde, neure egoera, eta imajinazinoa dantzan jarri, lagunek biharamunean egin ziezazkidaketen galdegiteei ahalik eta modurik airosenean buru egin ahal izaiteko. Harako bidean nindoala, azken hiruzpalau orenetan gertatuak ezin sinetsirik, arrai sentitu nintzen, amesgaizto hartarik libratu nintzelako, baina baita bentzuturik eta zapuzturik ere, edonor zapuzteko modukoak izan baitziren, zinez, azken ordu haietan neuri gertatuak...
|
|
2003
|
|
|
ingeles zaletasuna aitatatik zetorkion. Itsasgizonen artean bereziki, lehenagotik ere ingelesa hizkuntza garrantzitsua zen,
|
ez
frantsesa, kultura eta gizarte gune askotan bezala. Bere aita Juan Pedrok bazekien ingeles:
|
|
|
Atzerri hizkuntzak ere halaxe ikasi zituela esana dugu:
|
ez
frantsesa eta ingelesa bakarrik; maila apalagoan, irakurteko lain gutxienez, italianoa eta alemana ere ezagunak zituen. Euskara ere bere kontura landu zuelako dudarik ez dugu aldi hartan bestetara ezin zitekeen, komentuetan edo ez bazen, eta nora ginoko maila jaritsiaz, gainera!
|
|
|
(Bizkaieraz: Euskera, inungo hizkuntzarik,
|
ez
frantsesa ez besterik, orain ezta idoroten aurkitzen, euskeraren parekorik)
|
|
|
Baina latinezko bertso eder horiek ez zizkigun nehork ez euskaraz
|
ez
frantsesez oraino itzuli. Gelditu ginen, prestuki, azken akitaniarrak oro bezala, Galiarrei loturik eta, geroztik, erlijioaren eta politikaren arteko zalantzek burtzoraturik.
|
|
|
Lehen ikuspegia Gernikako paperetan, hain argi bederen? aurkituko ez duzuna, zaila baitzaio euskal herritar edozeini bere herritartasuna ukatzea, atzerritar batek adieraziko dizu errazkiago, erranez, delako euskal gatazka hori ez dela espainolen
|
ez
frantsesen egitekoa, euskaldunen arteko gerla baizik eta, ondorioz, senitarteko liskarrak oro bezala, poliziari dagokiola gaizkileen zentzatzea. Horretan amaitzen da maizenik elkarrizketa.
|
|
|
Atzerri hurbil horiei estatu hitza gehitzen zaie etengabe testu abertzaleetan: nonbait, gu ez espainolak eta
|
ez
frantsesak garela argiago uzteko edo. Ofizialki, jendarmeei beraz Espainiar Estatua bati, eta Frantziar Estatua besteari; gure artean, Espainiarekin eta Frantziarekin konformatu dute bi horiek, abizen barik, hain zuzen ere.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, egun Euskal Herrian eragina duten hezkuntza sistemetarik batek ere ez du ofizialki helburu nazional adoktrinatzailerik adierazten helburu gisa (ez EAEkoak, ez Nafarroakoak, ez espainolak,
|
ez
frantsesak). Hortaz, mesfidantza susmo batean oinarritzen da, hots, helburu nazionalizatzaileak jarreren inguruko adierazpenetan barik, atzetik?
|
|
|
Espainolek Iberiar penintsularen ipar kostalde osoaren parean mugaketa paralelo bat egin zuten eta Mar Cantábrico deitzen diote.
|
Ez
frantsesek, ez britainiarrek, ezta portugaldarrek ere, ez dute horren antzeko mugaketarik egin. Meteorologian frantsesek Golfe de Gascogne deitzen dioten zatia eta britainiarrek Bay of Biscay deitzen dutena antzekoak dira eta euskal kostalde osoa eta gehiago hartzen dute, baina ez dira berdinak, eta espainolek Golfo de Vizcaya Bizkaiko kostaldetik urrun, Mar Cantábricotik iparraldera kokatzen dute.
|
|
2005
|
|
|
Hori kontuan izanda, argi dago bi hizkuntza bizi direla euskararekin, frantsesa eta gaztelania eta horiei ere erantzun egokia eman behar zaie, curriculumean zehaztu behar da. Alabaina, helburuak desberdinak dira ez baitira azken horiek ardatzak, ez gaztelaniak
|
ez
frantsesak ez gaituzte euskaldun guztiak batzen, euskarak baizik. Hori esanda, garbi dago, gizarte honetan, ofiziala izan ala ez, ingelesak nazioarteko hizkuntzaren funtzioa betetzen duela eta gizartearen behar horri hezkuntza sistemak erantzun egin behar dio.
|
|
|
Derrigo rrez hizkuntz solipsismoa topatu zuen gerra garaian. Alde batetik ez zen gai Aljeriako hizkuntza
|
ez
frantsesa (arabiera dialektala, berberea) mintzatzeko, eta bertzetik eskolan Frantziako hizkuntzatik kanpo geratu zen Okupazioan.
|
|
2006
|
|
|
Egun haietan ikasi nuen betiko espainola ez
|
ezik
frantsesa ere izan genezakeela izterbegi. Ez nuen deus ere konprenitzen.
|
|
2007
|
|
|
hirurogei oren lan, berrehun eurorentzat. Errumaniarrak horrekin pozik dira, zergatik
|
ez
frantsesak?
|
|
|
Adin taldeei begira, batezbesteko horretatik gora kokatzen dira helduak (%3, 1) eta herrialdeen artean Araba (%2, 5). Iparraldean berriz, guztiz emaitza harrigarria jaso da, entzun diren elkarrizketen artean %10 ez baita ez euskaraz, eta
|
ez
frantsesez entzun. Horiek horrela, %10 horren barruan, gehienak, gaztelaniaz ari zirela pentsa dezakegu.
|
|
|
Karakterearen ezagutzak osotasunaren ezagutza, ezagutza osoa esan gura du, ezagutza partzialen suma (arte, literatura, historia, filosofia, etab.):
|
ez
frantsesa zer den literaturan edo artean, baizik bere osotasunean zer den, XVIII. mendea osotasunean zer den. Horrela, abiagunea eta helgunea da ber denboran:
|
|
|
Printzipio beraren izenean, modernoek ez dute antzinakoen kultura kopiatu nahi izan behar, alemanek
|
ez
frantsesena, etab. Ez dago kultura hoberik edo txarragorik:
|
|
|
Nik txuleta bat eskatu nuen, gutxi egina, eta letxuga, bertakoa eta
|
ez
frantsesa, badaezpada ere. Edateko zer nahi genuen galdetu zigun gizonak eta nire haragi puskak, nire okel samurrak, nire txekor labeldunak, ardoa eskatu zuen:
|
|
|
Eusko Ikaskuntzaren sorrera Hegoaldeko Diputazioek bultzatu zuten, Hegoaldean eta, ikusi dugun legez, Hegoaldeko intelektualen artean ekintzak bilakaraziz. SSLAB> elkarte intelektual frantziarra, ostera, Baionako pentsalari frantsesek sortu zuten; Eskualzaleen Biltzarra ere Iparraldean sortu zuten, baina intelektual euskalzaleek,
|
ez
frantsesek. Eusko Ikaskuntza eta Société> des> Sciencies, > Lettres> et> Arts> de> Bayonne> elkarteetako hartzaileak, ostera, intelektualak ziren; Eskualzaleen Biltzarrarenak, aldiz, herritarrak.
|
|
|
Horrela jakobinismo bat politikoa egongo litzateke, ez ideologikoa, zirkunstantziek behartua, akzidentalki bakarrik beraz hizkuntza «ez frantsesen» aurkakoa. Hala, Balibar eta Laporte en iritziz, Abbéa etsai jakobino «ideologiko» bat izango litzateke hizkuntza
|
ez
frantsesena, beraz, printzipiozkoa; Barère aldiz «politikoa», zirkunstantziek behartua etsai jokatzera883.
|
|
|
Barère rentzat hizkuntz aniztasuna «plusieurs nations dans une seule» egotea adina da (agerikoa da, beraz, egiten den hizkuntzaren eta nazioaren identifikazioa: bai nazio/ hizkuntza frantses baten aldeko, bai hizkuntza/ nazio
|
ez
frantsesen aurkako
|
|
|
Karakterearen ezagutzak osotasunaren ezagutza, ezagutza osoa esan gura du, ezagutza partzialen suma (arte, literatura, historia, filosofia, etab.):
|
ez
frantsesa zer den literaturan edo artean, baizik bere osotasunean zer den, XVIII. mendea osotasunean zer den. Horrela, abiagunea eta helgunea da berdenboran:
|
|
|
Soziologia gutxixeago sansculotte batek interes gehixeago aurki lezake han bereizketak egitean, eta pentsaera eta alderdi kontrarioen artean bata bestearekin gatazkaren behaketan. Hala J. Trabant ek B. Barère eta Abbé Grégoire informe edo erreportak espresuki «Iraultzaren bigarren fasean, terroristan» kokatzen enpeinua erakusten du880, hain zuzen kontraste zuzena lehen fase bati, horrek hizkuntz arazoan testu iraultzaileak hizkuntza
|
ez
frantsesetara itzultzeko estrategia segitu baitzuen (pentsamendu orokorki liberal, federalista baten barruan) 881.
|
|
|
Bainu publiko tradizionalen antzera, 9:00etatik 21:00etara funtzionatzen dute, eta begirale batek zuzentzen ditu. Begirale horrek —propinetan eskuzabalak izateagatik— ingelesak eta alemanak goresten ditu, eta eskuzabaltasun
|
ezagatik
frantsesez, japonieraz eta sevillano horietaz kexatzen da. Kontzesioko komunak Udalen hiri altzarien emakidak arautzen dituzten kontratuek ezartzen dute enpresa emakidadunak arduratu direla hiri ekipamendua instalatzeaz, kudeatzeaz eta mantentzeaz, eskura dauden publizitate espazioak ustiatzeko eskubidearen truke.
|
|
2008
|
|
|
Eta, gehienok, gaztelania ikasi ahal izan genuen: ez euskara,
|
ez
frantsesa; ez hango eskoletan! Geroago, ni Euskal Herrira etorri nintzelako, eta euskara ikasi nuelako, eta denak hona etorri direlako inoiz edo behin ni ikustera, nire errealitate hau ikustera… uste dut horrek are gehiago indartu duela gure euskaltasuna, horren kontzientzia bederen.
|
|
|
Zuririk, bat ere ez, posturik postu lasai lasai eman ditugu orduak, jendeen begiradak gainean. Bobo herri borrokalariaren hiriburua da San, ez islamak
|
ez
frantses kolonialismoak ez zuten erraz izan hemen ezartzen. Azokan bertan petrikiloak dabiltza, eta sendabelarrak beste mila ortuari eta etxe-tresnaren aldamenean dauzkate salgai.
|
|
|
Adibidez, Oliveros> ageri da eta ez Olivier, Zaragoza> ageri da eta
|
ez
frantsesezko ale guztiek dakarten Cesarie, > ez da ageri amiral> gisa baizik Larmirant> (< almirante, gazt.) baizik,.
|
|
|
21 Alofonoa, Quebecen,
|
ez
frantsesa ez ingelesa hitz egiten ez duena da. Katalunian, beraz, ez katalana ez gaztelania hitz egiten ez duena litzateke alofonoa.
|
|
2009
|
|
|
–Hace la unidad del Pirineo(?) la lengua de sus señores de ciudad y campo, que es la española de alas continentales (el castellano de insuperable fuerza migratoria a través de los hemisferios, imposición de la Castilla unitaria, y plana, en que no hay dialectos)?. Hots, batasun naturalaren gainetik batasun kulturala Pirinioei jaunen gaztelar erromantzeak ematen die (herriaren hizkuntzak ez dira kultur hizkuntzak, ez dute herri bat kulturalki batzen); eta, beste misterio bategatik,
|
ez
frantsesak, okzitanoak, katalanak, galegoak, horiek bederen erromantzeak diren arren. Berak Espainiarekin horrela baturiko Pirinioei, orain Espainia berria berriro batu eta jasotzera dei egiten die poeta profetak:
|
|
|
Konplexua da, eta zeinu batzuk ezin dira gure ohiko hitzak bezala idatzi ordenagailuan. Zeinu diaktritiko bereziak erabiltzen dira; horregatik, ISO erakundeak eta Errusiak berak proposatu duten sistemak ez du arrakastarik izan ohiko erabileran, eta idazkera hori ez da ikusten ez gaztelaniaz,
|
ez
frantsesez, ez ingelesez... ohiko testuetan (komunikabideetan, eskola liburuetan, literatura lanetan...).
|
|
|
Igeldon kokaturiko kaiola motako antena zeukan Radio San Sebastián en irrati igorgailuak eta, 500 watteko antena horri esker, hedadura eremua oso zabala zen. Atzerritik ere entzuten zen, beraz, eta, ondorioz, gaztelaniaz ez
|
ezik
frantsesez ere jardun ohi zuen, eta, batzuetan, baita euskaraz ere. Arratsaldeetan egiten ziren emanaldiak, bi zatitan banatuta:
|
|
|
Baina asmo horren atzean zailtasun handiak ere bazeuden. Azken batean, bera Japonian bizi da, ni Frantzian, nik ez dut japonieraz hitz egiten, berak
|
ez
frantsesez, eta ez ingelesez... Oso zaila zen dena, baina bagenuen nolabaiteko asmo bat.
|
|
|
Ekimen hori da itzulpengintzako zerbitzu bat, hots, ofizioko itzultzaile sare bat antolatzea, helburua delarik kalitatezko euskarazko itzulpenak eskaini ahal izatea. Ni neu arduratzen naiz euskaratzaile horien trebatzeaz... hor ere gogoan argi daukadalarik benetako normalizazioa litzatekeela idatziak euskaraz zuzenean eginikoak izan daitezen eta
|
ez
frantsesetik itzulitakoak. Alabaina, euskararen ofizialtasunik izango ez den bitartean, erdipurdiko neurrietara mugatuta egongo gara... hori lortu ondoan ere egoera diglosikoa egongo delarik, luzaz seguru asko, indarrean.
|
|
2010
|
|
|
Gero batzuen gustukoa izango da eta besteena ez. Batzuek oraindik esango dizute, rocka ingelesez baizik ezin dela egin,
|
ez
frantsesez, ez gaztelaniaz, ez serbokroazieraz, eta are gutxiago euskaraz. Baina zorionez, onartua izateko xantza dut.
|
|
|
Niretzat, berriz, Roditi lagun ona zen. Ez zekien arabierarik, eta garai hartan nire lanak ez zeuden itzulirik
|
ez
frantsesera, ez espainolera. Roditi, berriz, Bowlesen laguna zen.
|
|
|
Nire egunerokoaren atal bat baino ez da. Lanok, gainera, arabieratik zuzenean itzuli lirateke, eta
|
ez
frantsesetik gaztelaniara.
|
|
|
Tuaregek sokaz lotu dute; bahitu eta beste norabaitera eramango dutela pentsatu du berak. Mutiko bat utzi dute zaintzen, hamabosten bat urtekoa, gerran lehenengoz parte hartzen duena,
|
ez
frantsesez ez arabieraz ez dakiena. Charles de Foucauldek amazigeraz egin dio, mutikoa oso urduri dago.
|
|
|
Momentu batzuetan badaki tuaregek ez dutela
|
ez
frantses ez kristau izan nahi. Beste batzuetan ez du jakin nahi, 1916ko uztailaren 15ean idatziko duen gutunean, esate baterako:
|
|
|
Garatek zehaztu du Hezkuntza Ministerioarekin harremanak txartu egin zirela. . Baina
|
ez
frantsesek hori egin nahi zutelako beren eskoletan, baizik eta horren bitartez Seaska ez zela beharrezkoa argudiatzen zutelako?. Seaska indargabetzea bilatzen zen beraz.
|
|
|
Christian Cornelius Uhlenbeck() merezi duena baino gutxiago ezagutzen dugun hizkuntzalari holandarra da. Google orojakileari galdetuta, nederlanderazko Wikipediaraino joan behar duzu ganorazko sarrera baten bila (ez euskarazko, ez gaztelaniazko,
|
ez
frantsesezko eta ezta ere ingelesezko wikirik aurkituko duzu); hortaz gain, eta euskaratik abiatzen bazara bederen, Georges Lacombek 1922an RIEVen dedikatu zion artikulu labur baina laudoriotsua zerrendaren zazpigarren lekuan, hemeretzigarrenean Harluxet entziklopediako sarrera laburra, eta kito (izango da besterik, baina nekez segitzen dugu bigarren orrialdetik aurrera, ezta?).
|
|
|
Laburbilduz, Latina ikasketetatik fueratzen hasi zutelarik, Gaztelaniak bazuen aski indar haren tokia betetzeko Hegoaldean, baina
|
ez
Frantsesak Iparraldean.
|
|
|
Frantziaren jokabidea arakatzen bada, 829 garbi ikusten da ezer gutxi egin zuela amazigeraren alde horretarako aukera izan zuen denboran. Eskola franko berbereak amazigei frantsesa irakasteko ziren,
|
ez
frantsesei amazigera. Amazigera haintzat hartu eta amazigerazko hezkuntza eta komunikabideak bultza zitzakeenean, Frantziak ez zuen halakorik egin.
|
|
|
Bahitu eta beste norabaitera eramango dutela pentsatu du berak. Gerlariak joan eta mutiko bat utzi dute zaindari, hamabosten bat urtekoa, gerlan lehenengoz parte hartzen duena,
|
ez
frantsesez ez arabieraz ez dakiena. Charles de Foucauldek amazigeraz egin dio, mutikoa biziki urduri dago.
|
|
|
Momentu batzuetan badaki tuaregek ez dutela
|
ez
frantses ez kristau izan nahi. Beste batzuetan ez du jakin nahi, 1916ko uztailaren 15ean idatziko duen gutunean, esate baterako:
|
|
|
Prologo horretan, Albert Camusekiko behialako eztabaidaren oihartzuna azaltzen da. Albert Camusek proposaturiko autonomia federala ez zuten ez aljeriarrek
|
ez
frantsesek onartzen. Zoritxartuen memoriak eta egoerak ezin zuen" errealitate" koloniala ametitu:
|
|
|
Marokoar nazionalisten jokabidea ere horixe bera zen, independentziaren aldeko zerbaiten truke baldintzatuko zuten laguntza. Baina, Gobernu Errepublikanoak ez zituen eskuak aske,
|
ez
frantsesek ez ingelesek ez zuten lurralde haietan estatus aldaketarik onartuko.
|
|
|
Zigarreta bat? –zer eskatzen zidan ondo uler nezan, aldirietako hizkeran ez
|
ezik
frantses arruntean ere galdetuz, galderen artean arnasa hartzeko beta hartu gabe.
|
|
2011
|
|
|
Nire senarra ere Bizkaikoa da. Soldadu ez izatearren ihes egin zuen, ez gaztelania
|
ez
frantsesera jakin gabe... Gaixoa!...
|
|
|
Oihu egiten zuen, han behereko jende basa eta umila, buruz ikasitako pater noster edo beste otoitzetako latina endelegatzen ez zuten baserritarrak zeru infernuen arkitektura alarmagarriez ikararazi arte. Ez latina, ez biarnesa,
|
ez
frantsesa, ez espainola egiten ez zuten pertsona onak ere dardaraka irtengo ziren elizako atetik.
|
|
|
Tartean, protagonismo dezente ematen dio Orson Wellesen The land of the Basques dokumentalari. Britainia Handiko telesail baterako errodatu zuen Wellesek dokumental hori, eta hasieratik
|
ez
frantsesa, ez espainiarra sentitzen den herritzat aurkezten du the land of the Basques,. Europako azken herri indigena, hizkuntza bitxia hitz egiten duena: euskara?.
|
|
|
Literatura, azken batean, hizkuntzaren posibilitateen ustiaketa da. Afrikako hizkuntzak dira era horretako garapenaren premia gorrian daudenak,
|
ez
frantses eta ingeles sobera landuak. Ikerketa dezente ari dira egiten, esate baterako, Afrikako hainbat hizkuntzaren egituraz, baina ia ez da horren erabilerarik egiten ari sormenezko literaturan, denok ere lanpetuegi gaudelako Europako literaturaren topikoen kontrako borrokan.
|
|
|
Stempf eta Michel, ez bata ez bestea, ez ziran apez, bai, a iritzi beretsukoak bai. Arxuk ez zituen puska batzuk argitaratu
|
ez
frantsesera itzuli eta Michel-ek Arxuk egi, ari on iritzi zion. Stempf ek, berriz, puska berak alemanaera itzultzerakoan, ez zituen badaezpada alemanez jarri, lati, ez baizik??
|
|
|
Asko Greziara joan eta bertan geratu dira, ez dute sortu kreazio propio egiaz originalik, espiritu grekoaren bila eurena galduz. Klasizista alemanek, Lessingek eta alegia, klasiko frantsesei aurpegiratu izan diete, grekoak imitatuz, antzerki bat ez grekoa eta
|
ez
frantsesa egin zutela. Alemanek ere —grekoak, frantsesak, imitatuz—" euren arimaz arnegatu" izan dute (Holderlin, Alemanaren kanta), horrela erdeinua baizik ez mereziz.
|
|
|
Politikari bat, barbaroen lurraldean, hala sentitzen zen Philipe eta Antoinettengana bisitan joaten ziren apurretan. Zenbat umiliazio Fontecharekin zer egin ez zekitelarik partiduak Europako Parlamentura bidali eta honek
|
ez
frantsesik eta ez ingelesik ez zekiela aitortu behar izan zien egunean ere. Frantsesak bai politikariak, haiek bai benetako estatistak, Frantziakoa bai politika, ez Fontechak eta bere alderdikideek Espainian egiten zutena...
|
|
2012
|
|
|
145 Hona hemen itzulpena gaztelaniazko bertsiotik (eta
|
ez
frantsesezkotik) egin zutela pentsarazten duten hainbat zantzu, Francis Picabiaren. Bost minutuko entreaktoa, kontakizunetik hartuak:
|
|
|
Sabin Arana Goirik, garai hartakoEuropako eta munduko mugimendu nazionalekin ohartuta (ezin ahaztu harentelegrama Kubaren burujabetzarekin elkartasuna adierazteko, ondorioz kartzelatubaitzuten), ez zuen baztertu eredu forala; aitzitik, gainditu egin zuen, nazio ikuspegiantxertatuz. Sabin Aranak ikuspegi bizkaitarra zeukan eta Nafarroaren errealitateariburuz ez zuen nahikoa hausnartu, baina aurrerapauso erraldoia eman zuen esanzuenean euskaldunak ez direla, ez espainol,
|
ez
frantses, baizik eta euskaldunaksoilik; nazio bat osatzen dutela eta, horregatik, independentziarako eskubideadaukatela: berezko estatua izateko eskubidea.
|
|
|
Lur zati batean bizi diren pertsonak? Agirietan hitz larriz idazten diren hizkuntza historia eskubideak zuzentasuna independentzia sozialismoa ez espainol eta
|
ez
frantses?
|
|
2013
|
|
|
Euskara jarri behar dugu hezkuntzaren erdigunean, zalantzarik gabe. Guk euskaldun eleanitzak nahi ditugu lehenik, baita gaztelania, ingelesa, eta zergatik
|
ez
frantsesa dakizkitenak ere.
|
|
|
Eta, hala ere, bazegoen lantegian problema hartaz arduratzen zèn norbait, kontulari nagusia?, nahiz eta haren eraginkortasuna ez izan behar bezainbatekoa: ez ingelesa
|
ez
frantsesa ez jakiteaz gain. Europako merkatuan eroso ibiltzeko ezinbestekoak zirenak?, kartazkoak edo telefonozkoak ziren haren harremanak, bai ohiko erosleekikoak eta bai balizkoekikoak ere. Hantxe zuen, baina, Dionixiok irtenbidea:
|
|
|
–espantatu zen Bakedano?. Eta zertaz
|
ez
Frantses Karlos Beaumontekoa bera?
|
|
|
–Hau ez da
|
ez
frantsesa ez gaztelania! –kexatu da.
|
|
|
–Zuzen zaude.
|
Ez
frantsesa ez gaztelania.
|
|
|
Hori zautzue dela: Frantzian alemana nausi, Alemanian
|
ez
frantsesa?... / Emazue hortik othoi! 710
|
|
|
Hots, euskaldun izatea frantses izatea zen. Euskaldunak desberdintzen zituen, baina ez aparteko zerbait bezala,
|
ez
frantsesak ez balira bezala, baizik eta hurbiltasun arrazoiengatik eta haiek ere frantsesak zirela azpimarratuz.
|
|
|
Eta, hala ere, bazegoen lantegian problema hartaz arduratzen zèn norbait –kontulari nagusia–, nahiz eta haren eraginkortasuna ez izan behar bezainbatekoa: ez ingelesa
|
ez
frantsesa ez jakiteaz gain –Europako merkatuan eroso ibiltzeko ezinbestekoak zirenak–, kartazkoak edo telefonozkoak ziren haren harremanak, bai ohiko erosleekikoak eta bai balizkoekikoak ere. Hantxe zuen, baina, Dionixiok irtenbidea:
|
|
|
Ez.
|
Ez
frantsesez edo errusieraz ere. Zergatik bai euskeraz?
|
|
2014
|
|
|
Rhinak nolako sentimendu minekin lotzen zaituzten alemanok, alemanek zein maite duzuen Rhina. . Mais je sais aussi que le Rhin est un fleuve français; que toutes les fois que la France a été grand, elle s, est baigné dans ses eaux; que Louis XIV, Napoléon, sans parler de Charlemagne, l, ont mêlé à notre histoire(?), que la Révolution y a planté sa borne?? 970 Irakurle
|
ez
frantsesari frantsestasun mota hori pixka bat estrainioa egiten zaio, baina Quinetentzat, frantsesentzat ere Rhina inportantea dela probatzen du, errobia izan bedi beraz biona, hala hor, s, associeront le génie de la France et de l. Allemagne? 971.
|
|
|
berbak berak frantsesez. USAko erabileraren kontrara, esaterako? hartu duen tonu jakobinoa, hura islamismo edo tribalismoari asoziatuz (pentsamendu originalki
|
ez
frantsesaren erredukzionismo frantses bortxazale tipikoa).
|
|
|
Handik hara tradizio politiko ingelesa, sustrai germaniarrekoa, hoberentzat joko da. Zuzenbide germaniarra da egiaz zuzena, askatasun germaniarra egiazko askatasuna1845 Mintzaira ingelesa,
|
ez
frantsesa, askatasunaren eta munduaren hizkuntza1846 Shakespeare hobea da Corneille eta Racine baino, etab. Hitz batean, orainaldia germaniarra da. Bereziki mingarri herri zaharren eta gazteen esakizuna gertatu behar zitzaien frantsesei:
|
|
|
Etnizitatea denaz bezainbatean, Frantziako herrialde etnikoki
|
ez
frantsesen historiak eta kulturak eta hizkuntzak zokondoratuz, inplizituki hizkuntza frantsesaren eta historia eta kultura frantsesaren inposaketa bortxatia onesten dela ahaztu gabe, Sieyèsen nazioa, h. d., Iraultzarena, esplizituki ere arraza galiarraren nazioa eta, arraza galiarraren triunfoa, da2259 Zer esanik ez orain galiarra dela odol garbi jatorra, eta frankoena (alemana) odol satsu, atzerritar, barbaroa; aurreiritzi eta espa arraziston sunda himno nazionaleraino helarazi baita?, qu, un sang impur??, eta horrela gaurko eguneraino (arrazismo nazionalaren kasu bakarra seguru asko munduko himno ofizialetan) 2260.
|
|
|
Bauer). Baina Boeckhek esan bezala definitzen duena ez da engoitik jomuga edo ideal ilustratu bat (Ilustrazio alemanetako batena,
|
ez
frantsesarena), praktika bat baizik Prusian. Vienako Kongresuan (1815) Malmedy eta St.
|
|
|
Baina testua irakurriz, Renan ez dela oso originala irakurtzen dugu, eta haren kontzeptuak frantsesa baino gehiago ingelesa ematen du; Renanek J. Stuart Milli hartua izango luke(, il nuance le concept libéral de la nation à l, anglaise...?) 117 Kohnen arabera ere ingelesa zen, baina, Millena barik, Lockerena izango litzateke. E. Kedourierentzat anglo amerikarra da118 Besteren batzuentzat
|
ez
frantsesa eta ez ingelesa, soil US Amerikarra da, eta antiinglesa hain zuzen ere! 119 F. Chabodek garbi dauka: –hay dos modos de considerar la nación:
|
|
|
Geldi horretan ez gara hagiografian ariko, ez dugu euskaldunez erresistente populua eginen.
|
Ez
frantsesak baino gehiago ja. Kepa Ordokik jarraikitzaile guti zeukan garaian.
|
|
2015
|
|
|
Aurten, lehen urtean ez bezala, autoritateek eta hedabideek ez digute atentziorik eskaini,
|
ez
frantses ez espainol aldean, Sud Ouest egunkariaren salbuespenaz. Festibalak balio eta merezi duela erakutsi dugu.
|
|
|
Ikerlan honetan sortzear zen egunkariaren hizkuntzahautua eta ondorengo praxia interesatzen zaizkigu batik bat, eta, horiei gagozkiela, gauza interesgarriak aurreratu zituen Aizpuruak Egunkarian XII. Adibidez, egunkari berriak, egunkari nazionala izaki, gaztelaniaz eta euskaraz ez
|
ezik
frantsesez ere egingo zuela berba, bigarren fase batean?: –(...) Frantsesaren erabilerak, azkenean testimonial samarra bada ere, beste hizkuntza bat ere badagoela gogoratzeko balio dezake.
|
|
|
Euskaldunen autodeterminazio eskubideari bisibilitatea eman diona ETA izan da azken hamarkadetan, onerako eta txarrerako. Txarrerako batez ere azken aldian, baina, ETArik gabe, gaia ere ez da existituko ez espainolentzat,
|
ez
frantsesentzat, ez munduko beste inorentzat. Euskaldunek, gaur egun, Espainian eta Frantzian galduta, munduan galduta, Madrilek edo Parisek lagako diguten apurra kudeatu besterik ezin izango dugu egin, eta ez da asko izango, mesfidantzaz egongo direlako gurekin.
|
|
|
" Ajimez" espainierazko hitz horren erabiltzeak ez dio batere ulergarritasunik ematen testuari;" gurutzaduradun leihoa" edo horrelako zerbait aise ulergarriago eta zuzenago litzateke dudarik gabe. Eta oeste mintzaira batetik hitza hartzekotan zertako
|
ez
frantsesarena?
|
|
2016
|
|
|
Donostiarrak ez zirela espainiarrak esaten zuen Victor Hugok, euskaldun hutsak baizik. Gaztelania gutxi entzuten omen zen Donostian orduan,
|
ez
frantsesa baino askoz gehiago behintzat, nahiz eta jende gehienak jakin. Euskaldunentzat euskara aberri bat zela esaten zuen, erlijio bat ia.
|
|
|
|
Ez
frantsesak. Bainan bakarrik Euskaldun hutsak.
|
|
|
Euskaldunak poztu! Ez baigira gu Ez espaiñol,
|
Ez
frantsesak! Bainan bakarrik Euskaldun hutsak!
|
|
|
Gure abantaila da gaur egun dagoeneko ez espainola,
|
ez
frantsesa ez direla mundua mugitzen duten hizkuntzak, nahiz oraindik gure aldean erraldoi ikaragarriak izan. Baina bi hizkuntza hauek munduan oraindik garrantzizkoak baldin badira da errentetatik bizi direlako, aurreko mendeetako hala moduzko herentzien ondorio.
|
|
|
Beraz, eta gaur egun, ez estatu espainiarrak
|
ez
frantsesak ez digutenez erabakitzeko eskubide formal bat aitortu, ez eta epe motz ertainean aitortuko ere, hemendik aurrera Euskal Herria eta herria terminoak erabiliko ditut hedatuen dagoen erabakitze eskubidearen adiera horren subjektu gisa, nahiz eta jakin subjektu horrek har dezakeen lurralde zatia txikiagoa edo handiagoa izango dela irakurlearen arabera.
|
|
|
Peru Abarka eleberriaren egileak kultur bideetan abian hazi eta hezi zituen ilobak, eta horrezkero badakigu zortzi urterekin latina ikasteari ekin ziotela. Latina ez
|
ezik
frantsesa, espainiera, filosofia eta, nola ez, euskaran ere trebatu zen Bizenta. Behin baino gehiagotan aipatua izan da Juan Antoniok bereganatu zuen arta neskatoak ikas zezala, garaiko aurreiritzi ororen gainetik, baina egia da, eta onartu beharrean gaude, hagitzez gehiago egin zezakeela, batik bat zientzietako alorrari bagagozkio, bada ezin da ahantzi sendiaren lanbidea, Bizentak berak aldez edo moldez praktikan jarri zuena, sendakuntza herrikoiaren baliabideak nonbait ezagunak oso baitzituen.
|
|
|
Euskaraz idazteko doia banintzen. Bainan
|
ez
frantsesez. Eskolan ez zara ibili?
|
|
|
Eskuararen ixkiriatzeko doia banintxun. Bainan
|
ez
frantsesez Eskolan etxira ibili?
|
|
2017
|
|
|
ez zen konturatu, bere lankideek esan zioten arte, zona britainiarrean sartuak zirela. Alemanez piska bat egiten zuen eta ezer
|
ez
frantsesez, eta frantziarrak, paristar ziniko eta axolagabe bat, uko egin zion hari azaltzeko ahaleginari. Amerikarrak bereganatu zuen zeregin hori.
|
|
|
Aztergaia makro mailara mugatuz, ordea, bada identitateari nondik heldu. Dasilvak (2009: 146) dioenez, Espainiako estatuaren erdiguneak ez du begi onez ikusten gaztelaniaz idatzitakotestuak hizkuntza periferikoetara itzultzea (zer esanik
|
ez
frantses sistemak), salbu eta, beharbada, haur eta gazte literatura (HGL), prestigioari dagokionez bazterreko generoa baitaoraindik ere (Zubillaga, 2013: 37; Sanz, 2015:
|
|
|
: Beraz, sodadu haiek bazuten kontzientzia euskaldunak zirela,
|
ez
frantsesak.
|
|
2018
|
|
|
Berri berria da; euli horrek Wikipedian ez ingelesez
|
ez
frantsesez ez gazteleraz ez du sarbiderik; ea euskarazkoa egiten diogun.
|
|
|
Urkamendiko baladen tradizioari jarraiki (Aphez Beltxa, Larralde Bordaxuri, Pierre Topet Etxahunen Luistto Irixibauren hil eresia…) Manex Etchepareren kantuak aitzina urrats bat direla ezin uka. Eta kontuan hartzen baditugu bertso-paperen inprimalekuak (Baiona, Miarritze, Orthez, Akize, Pau, Foix…) eta euskaraz ez
|
ezik
frantsesez ere idazten zituela konplaintak, gaiztaginen kontrako bere mezua ez zen mugatu Ipar Euskal Herrira soilik, Pirinioetako beste herrialdeetan ere barreiatu bide baitzen.
|
|
|
|
ez
frantsesa ez besterik,
|
|
|
Eskolako testu bat hartzen baduzu, Frantziako historia da Frantzia nola osatu eta zentralizatu den. Prehistoria eta antzinatearen nahaspilatik hasi eta, tartetxo
|
ez
frantses baten ondoren, erromatarra, gero mila krimen eta gerra artean, nukleo txiki batetik (Reims/ Paris) ordena eta batasuna zabalduz doa geografian, hedapen epiko loriatsua. Baina gaur Frantzia ez da monarkia bat!
|
|
2019
|
|
|
Okupazioaren hasieran, bere herrikide garaituenganako mespretxu orgia bati lotu zitzaion: bera ez da
|
ez
frantsesa eta ez garaitua; hegan dabil gainetik. Azkenean, aitortu du ezen berak, Montherlantek, salatzen duen horrek, ez zuela besteek baino gehiago egin garaituak ez izateko; ez zuen onartu ezta ofiziala izatea ere, baina salatzeari berrekin dio berehalaxe, bere buruarengandik oso urrun daraman amorru handi batez.
|
|
|
Raimundo Silvak informazio osagarria nahi du, euria izateko arriskua ote dagoen, edo haizea badabilen, atzo bezala, eta zer moduzko tenperatura daukagun. Defentsa arinekin atera daiteke, gabardina, erabat lehortuta eta txukun, oraingoan, eta dituen bi cachecoletatik, arinena, pena da ezin esatea lepoko tapakia, horrek ere ez du ongi ematen belarrian, baina tira, hemengo portugesa litzateke, eta
|
ez
frantsesa, cache col, hori toki guztietako portugesa da, hizkuntza berria, baina prestatzen ari dena oraindik, batez ere Algarveko erresumako hondartzetan, baina jada Portugaleko erresuma inbaditzeko ahaleginetan. Sukaldera joan zen asteko kontuak egitera Maria andrearekin, emakumeak diruari begiratu eta hasperen egin zuen, beti egiten du hori, dirua jasotzea eta berari agur esaten hastea gauza bera bailitzan, hasieran Raimundo Silva urduri jartzen zen, uste zuen mimika desolatu hark gaizki ordaindutakoaren atsekabea adierazteko balio zuela, horregatik ez zuen atsedenik hartu klase ertain baxuak ordaindu ohi zituen soldatei buruzko nahikoa informazio eduki zuen arte, bera klase horretakoa delako, ondorioa izan zen nahikoa ongi ordaintzen ziola, ezin zitekeen esan, berari buruz, besteren lanaren esplotatzailea zenik, alabaina, badaezpada, ordura arte ordaintzen zuen soldata handiagotu zuen, ezin izan zuen hasperenarekin bukatu, ordea.
|
|
|
Ea Aitajaun Pantxok ere bere eskuz idatzi behar izan zuen deskargu orria: ezer ez zekien semearen," ergelaren" gainean, ez bizirik, ez hilik zen,
|
ez
frantsesen muga igaro zuen. Berari ere zango hau moztu zioten (erakutsi egiten zuen)" mediku ezjakinen kontuengatik", Egaren ezkerraldeko Zutabean zerbitzuan zenean.
|
|
2020
|
|
|
" Tante Elsa" hitz haiek berak, gero Elsa' k jakin zuenez, ez ziran frantsesezko esakera bat: " Tante" hitz berbera flamenkerazkoa zan,
|
ez
frantsesezkoa. Mutiko haiekiko hizkuntza murru hunek pena haundia eman ohi zion Elsa' ri.
|
|
|
negoziatzea akordioren bat mugaz gaindiko merkataritza babestu eta bultzatzeari begira. Horrela, Gardek hantuste antzean kontatu dionez, atzo gauean aise adostu zuten, axuri errea eta inoiz probatu duen ardo onena zintzurreratu bidenabar, ez gerrillak
|
ez
frantses tropek ez dietela inolako oztoporik jarri behar mugan barna ibiltzen diren merkatariei, edozein direla ere haien jatorria eta darabilten salgaia. Muga zergak areagotzea, horixe helburua.
|