|
2008
|
|
|
Hauen arduragabekeria ez baita nolanahikoa. Hala, etxeko eta eguneroko erabilera esparru
|
ez
formaletan euskaraz bizi diren bitartean, ez dute sentitzen inolako kontraesanik hizkuntzaz eta ideologiaz nazio zapaltzaileen erreferentzia guneetan biziagatik. Badirudi gauzarik normalena dela kioskora joan eta Vocento taldeko egunkariak erostea.
|
|
|
Eta eginkizun ditugun gauza horien artean, tokian tokiko aldaerak, aldaera jasoak, erabilera eremu
|
ez
formalean euskararen erabilera indartzeari begira baliatu beharreko erregistroak eta abarrak hezkuntza munduan bideratu ahal izateko marko bat eraikitzea dago. Izan ere, eskola zein ikastoletan askotariko erregistroak baliatzeko moduko erabilera eremuak daude, beraz, horiek kontuan, erabilera formaletan ez ezik erabilera ezformaletarako ere erregistro desberdinak sustatzeko, baliatzeko aukerak egon litezke.
|
|
2009
|
|
|
Hori guztia behar beharrezkoa izan arren, eta gizarte osoaren ahaleginari esker (gurasoen, maisu maistren, euskara irakasleen, arlo ugaritako profesionalen, ehunka euskaltzaleren eta herri aginteen ahaleginari esker) egin diren urratsak berealdikoak izan arren, nekez esan daiteke euskararen aurrerabide iraunkorra bermaturik dugula baldin eta eremu ez formaletan, lagunartean, etxean eta hurbileko gizarte bizitzan euskararen erabilera trinkotu ez bada eta hazkunde nabarmenik gertatu ez bada. Eta ikerketek diotenaren argitan, ezin da ondorio guztiz baikorrik atera esparru
|
ez
formaletako euskararen erabileraren bilakaeraren gainean. Badago kontu horri arduraz eta kezkaz begiratzeko motiborik.
|
|
|
Gogora dezakegunez, inoiz baino euskal hiztun gehiago daude, inoiz baino euskaraz hazi eta hezitako jende gehiago eta inoiz baino euskara tituludun gehiago dago, milaka hiztun EGAren beraren jabe dira, unibertsitateko selektibitate probak egiteko ikasleen %55ek euskara aukeratzen du, eta abar. Baina horietako askok eta askok beren arteko harreman
|
ez
formaletarako euskararen ordez gaztelania hautatzen dutenean, legearen eta plangintzaren bidez konpon ezin litekeen zerbaiten aurrean jartzen gaituzte. Etxeko salan edo sukaldean euskara erabiltzeko aukera edukita, gaztelaniaren erakarmenak irabazten gaituenean, edo euskarazko hedabideei bizkarra erakusten diegunean, alferrik jarriko gara herri aginte ahalguztidunen arau eta plan mirarigileek arazoa konpondu zain.
|
|
2013
|
|
|
Gure abiapuntuko hipotesia izan da Arrasaten, euskararen aldeko herri mugimendu luze eta indartsua egon arren, ume eskolatu berri guztiak ereduan matrikulatuak izaten diren arren, aisialdirako eskaintza ia erabat euskaraz jasotzen duten arren... gazteek hartueman
|
ez
formaletan euskaraz egingo badute beharrezko eta erabakigarria dela, oraindik ere, etxeko hizkuntza nagusia euskara izatea.
|
|
2014
|
|
|
Antzera mintzatzen da Rosa Ramos, Berriozarko Udaleko euskara teknikaria. Neurri berriak euskaraz ikasten ari den ikasleari" eskolako eremu
|
ez
formaletan euskaraz aritzeko aukera ezabatzen" diola uste du. Eta testuak" planteamendu sinplista" dakarrela deritzo," gizartearen arazo orokorrak direnak euskararen erabilera murriztuz" konpondu nahi dituelako.
|
|
2019
|
|
|
—" Mintzalaguna ekintzaren helburua da erabilera eremu
|
ez
formaletan euskararen erabilpena sustatzea eta harreman sareak sortu eta erabilera eremuak irabaztea(...) Labur labur esanda, honako lau helburuak ditu ekimenak:
|
|
2022
|
|
|
Gehien aipatu direnen artean, honako hauek daude: hezkuntzan haur eta gazteen euskararen ezagutza maila egokia bermatzea, herritarren sentsibilizazioa eta erabilera ohituren finkapena, helduen euskalduntzea, esparru sozio-ekonomikoa, eremu digitala eta hizkuntzaren teknologiak, eremu
|
ez
formalean euskararen eskaintza (ikus entzunezkoak, kirola, aisia...) bermatu eta biderkatzea, Euskal Herrira heldutako migratzaileen inklusioa eta aniztasunaren lanketa, euskal kultura sistema (sorkuntza nahiz kontsumoa) sendotzea, eta hizkuntza eskubideen bermea.
|
|
|
Datu horiek, ezagutzaren bilakaeraren argitan irakurriz gero, bai ikusten dugu, haur eta gazte asko familia eta ingurune erdaldunetakoak direla, eta euskararekin kontaktu bakarra eskolan dutela. Errealitate honek erakusten digu, eskolatik kanpo eremu
|
ez
formalean euskara eskaintzeak duen erabateko garrantzia, erabilera dinamika berriak eragin nahi baditugu. Eta heldu gazteen eta helduen kasuan, baieztapen bera egin genezake lan munduaren inguruan.
|
|
|
Masterra egiten dutenek hainbat gaitasun eskuratuko dituzte: hizkuntzak biziberritzeko giltzarri diren faktoreez jabetzea; hizkuntza planifikazio eta ebaluaziorako dauden tresnak erabiltzen ikastea; euskararen eta, oro har, hizkuntzen kudeaketa, kudeaketa aurreratuan txertatzen ikastea; eremu
|
ez
formalean euskararen (edo hizkuntza gutxitu baten) sustapenerako eraginkorrak diren estrategia eta esperientziak ezagutzea; bigarren hizkuntzak ikasteko eta irakasteko metodologiak ezagutzea...
|
|
2023
|
|
|
Zirimolan biziki sinesten dugu hezkuntza
|
ez
formalak euskararen arnasguneak zabaltzeko duen indarrean, eta, bereziki, aisialdi hezitzaile eta euskaldunetik horretarako egin daitekeen ekarpenean.
|
|
|
Halarik ere, zailtasunak zailtasun, Zirimolan biziki sinesten dugu hezkuntza
|
ez
formalak euskararen arnasguneak zabaltzeko duen indarrean, eta, bereziki, aisialdi hezitzaile eta euskaldunetik horretarako egin daitekeen ekarpenean. Horregatik, hain zuzen ere, dihardugu aisialdi proiektuak etengabe ebaluatzen eta ikertzen, bere esku hartze estrategiak berrikusten, programak berritzen, eta etengabeko formakuntza sustatzen.
|
|
|
Beraz, aipaturiko hezkuntza soziolinguistikoaz eta arau sozialen iraultzeaz gain, hizkuntzaren estrategiaren baitako esku hartze moduetan ikuspegi honi ere lekua egin zaiolakoan gaude. Esate baterako, haur eta nerabeen eremu
|
ez
formalean euskarari bultzada ematea estrategikoa da. Badirudi adostasun sendoa dagoela ideia horren bueltan.
|
|
|
Aisialdian, ordea, eremu formaletik aldenduz, haurrek eta nerabeek gutxiago egiten dute euskaraz. Behatutakoaren arabera, eskolako eremu
|
ez
formaletan euskararen erabilera handia da(% 75 inguru), eta euren erantzunetan, erabilera txikiagoa aitortzen dute esparru horietatik aldentzerakoan(% 65 inguruk adierazten du lagunekin beti edo gehienetan euskaraz egiten dutela). Era berean, aisialdiko jardueretan, desberdintasun aipagarriak badira.
|
|
|
Bi datu bilketa hauek egin dira: 1 Eskolako eremu
|
ez
formaletako euskararen erabileraren neurketa (behaketa zuzena). 2 Eskolan, aisialdian eta etxean egiten duten hizkuntzen erabileran euskararen presentziaren kuantifikazioa (haurrek zein euren gurasoek osaturiko inkesta).
|
|
|
1 Zumaiako haurren eskolako eremu
|
ez
formaletako euskararen erabileraren neurketa (behaketa zuzena).
|
|
|
Gainera, uste dute Gasteizko egoera soziolinguistikoari erreparatuta, «koherentea» dela aisialdia euskaraz bermatzea; izan ere, Gasteizko Lehen Hezkuntzako ikasleen %94, 1 daude D eta ereduetan matrikulatuta. «Euskarazko aisiak ardatza izan behar du esparru
|
ez
formaletan euskararen erabilera bermatzeko», ondorioztatu dute.
|