|
2003
|
|
|
beude poetak nitarik urrun! Idaztea, Phedre n erakutsi nuen bezala, ahitzera ez uzteko oroitzapenen papirusetan pausatzea baizik ez da,
|
ez
fikziozko munduen krea  tzea, kreatzea jainkoen zeregina baita eta idazleek baino mila aldiz hobe egiten baitute hori. Euripide baino ez dut gogoko.
|
|
2008
|
|
|
Genioa: markatzaile eta bilatzaile soziala Bere bilaketen emaitzak erabiltzaileen irizpideetatik etortzea nahi du Genniok,
|
ez
fikziozko posizionamendutik. Jenio bilatzaile eta markatzaile soziala da, eta, bilatzaileek ez bezala, tradizionalei esker, erregistratutako erabiltzaileek gomendio hauek egin ditzakete:
|
|
2009
|
|
|
Orrialdez txikerra da Jurgi Kintana Goirienaren liburua, baina mamitsua da, datu eta iradokizunez betea.
|
Ez
fikziozkoa den arren, fikzioa du abiapuntu: zoritxarrez XIX. mendean idatzitako euskarazko nobela errealista potolorik ez dugunez, Iban Zalduak apokrifo bat osatzeko komenientzia aipatu du, eta era horretara kolorez zipriztindu euskal literaturaren historia grisa eta apaizez josia, hein txiki batean bada ere.
|
|
2010
|
|
|
lehenengoa Don Siegelen filmekin, eta bigarrena dokumentalekin. . doc Ez fikzioaren bide berriak izenburua izango du bigarren honek, eta
|
ez
fikziozko zinemaren adibide esanguratsuenetako batzuk bilduko ditu, mundu osoko zinemagintzan dokumentalak azken urteotan hartu duengarrantzia aprobetxatuta: norberaren gai pribatuei buruzko auto dokumentala, zinema saiakera, fake edo dokumental faltsua, bideo artisten edo zinegileen ekarpenak, cinéma véritéaren edo dokumental musikalaren gaur egungo bariazioak...
|
|
|
Zinemaldiko saila
|
ez
fikziozko lanetan oinarrituko da aurten eta 19 film proiektatuko ditu, batzuk lehen aldiz Espainian.
|
|
|
Donostiako Zinemaldiaren Made in Spain saila
|
ez
fikziozko oinarrituko da aurten eta, gainera, aniztasuna du ardatz. Horrela, Espainiako film onenen errepasoa egingo dute: 19 film izango dira eta batzuk lehen aldiz ikusi ahal izango dira Espainian.
|
|
|
Gainera,
|
ez
fikziozko zinemak gurean duen garrantziaren isla bezala, genero horretako hainbat film izango dira: María y yo, Fake Orgasm, La terra habitada, Esquivar y pegar, El problema testimonio del pueblo saharaui eta Cerca de tus ojos.
|
|
|
–
|
Ez
fikziozkoa beraz.
|
|
2013
|
|
|
Ez naiz eroso sentitzen jendez beteriko plato batean. Bukaturiko produktuaren miresle izan ninteke, baina
|
ez
fikziozko zinemaren fabrikazio prozesuarena, beraz...
|
|
|
Edozein liburuk ere ez zion balio Jakin aldizkariko zuzendariari: literaturakoa behar zuen, literaturakoa zentzu zabalean; hots, fikziozkoa eta
|
ez
fikziozkoa. Kanpoan utzi zituen ikerketa akademikoak eta ikasmaterialetako sortzaileak.
|
|
|
Garrantzitsua da, eskola curriculumean gertatzen den bezala, kontakizuna —irakur diskurtso akademikoa— nola eman, nola azaldu; garrantzitsuagoa, agian, zer esan, zer azaldu. Fikziozko eta
|
ez
fikziozko muga literario horretan sasi asko dagoelakoan nago. Nire gogoeta horien errudun, berriro esan, Txillar da, muga ilun horretan bera ibili izan baita, noiz prosa literarioan noiz akademikoan.
|
|
2014
|
|
|
Puag! Wagnerrek benetako animaliez jositako istorio bat idatzi zuen, akaso eszenaren gainean erakutsi zituen izaki erreal bakarrak ziren,
|
ez
fikziozko bakarrak; laugarren mailako filosofoentzako foiletoi sentimental batean bihurtu dugu. Amets egiten dut ordena nahasten zuten bizkarroiekin, hori baitzuten helburua.
|
|
2015
|
|
|
Kontuan izan behar da sailaren maiztasunak (astean behin) politikarantz gehiago bultzatzen zuela ziur aski literatur aldizkarien aldean, zeinetan artikulu luzeagoak eta genero ezberdinagoak errazkiago sartzen diren. Hala ere, BAGBren ezaugarri deigarrienetako bat da nola nahasten zituzten graziaz elementu fikziozkoak eta
|
ez
fikziozkoak. Normalean fikzioarentzat apenas egoten da lekurik pren tsan, ez baldin bada aldizkari edo atal berezietan, baina Izagirrek eta Saizarbitoriak fikziozko elementuak errealitateko elementuekin uztartzen zituzten era nahasgarrian BAGBn.
|
|
|
Horri denari teknozientzien eta adimen artifizialaren aurrerakuntzak, egia esan, beti under construction daude? gehitu zitzaizkien, eta hemen etorkizun post biologiko
|
ez
fikziozkoen defendatzaile sutsuak aurki ditzakegu. Horien arabera, pentsatzeko eta beren burua ugaltzeko gai izango diren forma robotiko bereziak ikusiko ditugu etorkizun horretan, zain egon behar?, gu bezain konplexu bihurtu arte.
|
|
|
Eta hain zuzen hori islatzen da hemen. Ondoren Bengoetxeak zubi altxagarria igotzen du eta fikziozkoa ez den munduan ahalegintzen da sartzen,
|
ez
fikziozko kulturaren arloan hain zuzen ere. Kultura fikziotik hurbil egon daiteke, baina baita ezagutza enpirikotik ere.
|
|
|
Aukeraturiko proiektu bakoitzari 60.000 euro ematen zaizkio, atal lineala eta web dokumentala ekoizteko. Epe luzera, RTVEren Baliabide Interaktiboen asmoa
|
ez
fikziozko obra interaktibo independenteak ekoiztea da, Laborategiak egiten duen modu berean; nolanahi ere, gaur egun, dokumentalaren bertsio lineala eskatzen da, webdoca garatzeko estrategiaren atal gisa. Aipagarria da, halaber, Televisió de Catalunyak 2014aren amaieran zabaldutako deialdi bat, dokumental interaktiboak ekoizteko.
|
|
|
Baina, hipermedia narratiboekin gertatu bezala, batik bat fikziozko transmedia narrazioek piztu dute arreta, akaso narratologiaren lehen urratsak fikziozko esparru horretan garatu zirelako. Nolanahi ere, azken urteotan
|
ez
fikziozko transmedia ekoizpenen inguruko interesak gora egin du. Testuinguru horretan garatu du dokumentalgintzak transmedia ikuspegia, genero berri bati bide emanez:
|
|
|
Lan honetan hipermedia narratibo terminoaren alde egin dugu: batetik,
|
ez
fikziozko narratibak ditugu aztergai; eta bestetik, transmedia ekoizpenetan multimediatasuna egitura narratiboaren osagai funtsezkoa da.
|
|
|
testu edo diskurtso zientifiko batean zehaztasun falta terminologikoa oso negatiboa da, zeren, zehaztasun falta terminologikoa zehaztasun falta kontzeptualarekin lotuta agertzen baita gehienetan. Hizkuntza deskolokatuta edukita, ez da erraza prosarako eredu praktikable bat garatzea, dela fikzio prosa, dela
|
ez
fikziozkoa.
|
|
2017
|
|
|
Ezin izango da aretora sartu ekitaldia hasi ondoren. Oraingo honetan, moderatzailea, Alicia San Juan kazetaria izango da, eta
|
ez
fikziozko eleberri izenekoan eta literaturako erreportajean zentratuko du solasaldia, kasu bietan ere, liburu batek eskaini dezakeen irakurketarako lasaitasunaz eta luzapen handiagoaz baliatzen den kazetaritzan oinarrituz.
|
|
|
Se alquila una mujer (MR, 2002) eta Guardianes de la memoria (MR, 2008)
|
ez
fikziozko liburuak argitaratu ditu. Lehenengoa, benetako gertakarietan oinarritutako kontakizunez osatuta dagoen Espainiako prostituzioaren fenomenoari buruzko erreportaje zabala da.
|
|
2018
|
|
|
Azken hori asmo literarioei gailendu zaien susmoa zabaldu da egunotan komunikabideen artean, idazlea hil zenetik argia ikusi duen bigarren lanaren harira, Both Flesh and Not (2012). 1980ko hamarkadatik 2007a bitartean DFWek idatziriko
|
ez
fikziozko hainbat testu biltzen ditu liburuak. Denetariko gaiak jorratzen dituzte testuek, Roger Federer tenislariaren maisutasunetik hasi eta" matematika melodrama" deritzon genero literarioan amaituta.
|
|
|
DFW sinadura eraman arren, kritikak hotz hartu du lana. " Testu hauetako batek ere ez zuen Wallacek, bizirik zela, argitaratu zituen
|
ez
fikziozko bilduma bikainetako batean ere sartzeko mozketa gainditu. Beraz, definizioz, ez dira bere lanik onenetakoak", esaten zuen The New York Times en argitaraturiko iruzkinak.
|
|
|
Bere hirugarren nobela amaitu gabe utzi zuen, eta bere horretan argitaratu zuten 2011n The Pale King izenburuarekin. Ipuin bildumak (Girl with Curious Hair, 1989; Brief Interviews with Hideous Men, 1999; Oblivion, 2004) ere idatzi zituen, A Supposedly Fun Thing I' ll Never Do Again (1997) eta Consider the Lobster (2005)
|
ez
fikziozko lanez gain.
|
|
|
Batzuk beldur dira erdi mailako lanen argitalpenak ez ote dien egilearen tesiari eta haren izen onari kalte egingo. Hala ere, kritikari batek duela gutxi adierazi bezala," Wallaceren obra nobelak, ipuinak,
|
ez
fikziozko lanak kanon garaikidean ondo egokituta daude, eta haren heriotzaren ostean argitaraturiko bigarren mailako saiakera pare batek ez du hori arriskuan jarriko".
|
|
|
Eta dena esateko, arretaz ibili gabe ez litzateke zaila pertsonaiak mintzatzen jartzea artzapezpikuen maneran, gure klasiko eklesiastikoen mimesirik baldarrenean. Esanak esan, gauzak ondo egin daitezke, eta nago anaforikoak hegoak zabalduko dizkiola gure prosari,
|
ez
fikziozkoari zein fikziozkoari. Adibideak ez dira nik nituzkeen bezainbeste, baina tira.
|
|
|
konturatu ginen arte zehaztasun falta terminologikoa zehaztasun falta kontzeptuala dela, eta, ildo horretatik, Xabier Amuritzak aldarrikatu zuen arte 20 000 hitz komun falta ditugula, eguneroko bizitza modernorako beharrezkoak. Begi bistakoa denez, lexikoa deskolokatuta edukita ez da erraza prosarako eredu praktikable bat garatzea, dela fikzio prosa, dela
|
ez
fikziozkoa. Xabier Amuritzak, hein batean, katalizatu egin zuen kolkoan nerabilen gogoeta:
|
|
2019
|
|
|
Fikzioa egiten zabiltza orain. Badaude fikzio gidoilariak eta
|
ez
fikziozkoak?
|
|
|
Hala ere, bada bertan interes literarioa ere handia duen lanik, Montaigneren Entseiuak kasu. Literatura Unibertsala bildumari dagokionez, Cesare Paveseren Bizitza lanbide dut erreferentzia nagusi prosa
|
ez
fikziozkoa egiteko. Biak izan nituen kontuan Eskarmentuaren paperak idatzi nuenean.
|
|
2020
|
|
|
Maddi Barberrek' Gorria'
|
ez
fikziozko film laburra estreinatuko du gaur Ikuspuntu jaialdian
|
|
|
Safok maitasuna «goxo xamin» ordena horretan deskribatzen duen bi lerroko zati ñimiño bat da Carsonen ikerketaren muina, baina hortik abiatuta, orriek aurrera egin ahala, lerroz lerro, espiralean hedatzen du egileak klasikoek maitasunari buruz zuten ikuspegia. Erudizioz eta plazer estetikoz eginiko irabiaki ezin pertsonalago bat da emaitza, eta, hain zuzen ere, horregatik txertatu zuen Modern Library argitaletxeak
|
ez
fikziozko inoizko 100 lanik onenen zerrendan.
|
|
|
• Badakigu etiketatzea zaila dela, baina ondo dakizu kazetarioi zenbat gustatzen zaizkigun etiketak. Zer da liburu hau. Kontakizun bat da, narrazio bat,
|
ez
fikziozkoa. Ez neukan gogorik niretzat hain hurbilekoa den zerbait fikzionatzeko, baina ezta kazetaritza deitzen dugun horretatik jotzeko ere.
|
|
|
Nafar zinemagilearen dokumentala Berri Txarrak taldearen agur bira bilduko du. Jaialdiak Amos Vogueli atzera begirakoa eskainiko dio, XX. mendearen erdialdetik aurrera zinema programazioan giltzarri izan zena, eta Nafarroako hiriburua
|
ez
fikziozko zinemaren epizentro bihurtuko du.
|
|
2021
|
|
|
Bereziki euskal zinemari eskainia den Zinemira sailean fikziozko eta
|
ez
fikziozko hamabi lan aurkeztuko dituzte, eta horietarik zazpirentzat estreinaldia izanen da. Horregatik, euskal zinemaren Irizar saria eskuratzeko lehiatuko dira, Zinemaldiaren bertze sail batzuetan parte hartuko duten bertze bi filmekin batean.
|
|
|
Funtsean, Ben Arik bira fikzionala lotzen du mundu globalizatuan itzultzaileek duten funtsezko egitekoarekin, itzulpen ikasketetan itzultzaileari jarritako arretarekin eta itzultzaileek historian izandako garrantziarekin, itzultzaileek testuan egindako esku hartzeak eta interferentziak azalarazi beharrarekin zein sorkuntza eta itzulpena parekatu eta autoretzaren kontzeptua birdefinitzeko beharrarekin. Horrez gain, Maierrek (2007) dioenez, itzultzailearen jarduera esku hartzailearen efektuetan sakontzeko iturri baliagarriak dira fikziozko lanetako errepresentazioak (filmak eta literatura), material autobiografikoa (memoriak edo langintzari buruzko testuak), eta, azkenik, dokumentu
|
ez
fikziozkoak (prentsa dosierrak, ikerketa biografikoak...); eta Pegenautek (2012) proposatzen du material horiek gizarteak itzultzaileez sortzen duen irudi orokorra zehazteko ere baliagarriak direla. Izan ere, Delislek (2002:
|
|
|
Emakume zinemagile gehiago aritzen dira zinema dokumentalean fikziozkoan baino. Garbiñe Ortega, Irati Gorostidi eta Ixone Santamariaren ustez, arrazoi nagusiak izan daitezke zinema komertzialaren zurruntasuna eta giro maskulinoa, eta
|
ez
fikziozkoak ematen duen askatasuna.
|
|
|
Azken lau urteetan Ikuspuntu Nafarroako Zinema Dokumentaleko Jaialdiaren zuzendari artistikoa izandako Garbiñe Ortegarenak dira hitzak. Zinema komisarioak argi ikusten eta sarritan defendatzen du
|
ez
fikziozko zinema emakumeentzako esparru «erosoago» bat dela, fikziozko zinemaren industriak baino aukera gehiago ematen dizkiela, eta, horregatik, haiek gehiago jotzen dutela mota horretako zinemara. Baina, zer faktore daude horren atzean?
|
|
|
Hala uste du Santamariak: «Zinema komertzialak bihurtu du emakumea objektu, eta
|
ez
fikziozko zinema begirada berreskuratzeko tresna bat izan daiteke, beraiek izateko begiratzen dutenak, eta mundua beren aldarrikapenen arabera islatzeko, beren ikuspegitik». Horri lotuta, aipatu du zinemagile askok beren burua sartu izan dutela pelikuletan —Agnes Varda frantziarra eta Maider Oleaga bilbotarra jarri ditu adibidetzat—, eta hori izan daitekeela emakumeen irudia «beste optika batzuetatik» erakusteko modu bat.
|
|
|
Fikziozko eta
|
ez
fikziozko lanetan dago zaildurik Claire Simon, eta, aurten, Vous ne désirez que moi lana aurkeztuko du. Michele Manceaux kazetariak Yann Andrearekin izaniko elkarrizketa bat gerturatuko du, zeina Marguerite Duras idazlearen azken urteetako maitale izan baitzen.
|
|
|
Atzo amaitu zen Ikuspuntu, Nafarroako zinema dokumentaleko nazioarteko jaialdia, eta Iruñeko Baluarte auditoriumeko Ganbera aretoan bildu ziren zinemagileak, jaialdiko arduradunak, ikusleak eta kazetari ugari, akreditazioa lepoan zintzilik. Sei egunez,
|
ez
fikziozko zinemaren arnasgune izan da Iruñea, emanaldiak eskaini baitituzte, Baluartez gain, Kondestablearen jauregian, Nafarroako Filmotekan, Planetarioan eta Katakrak liburu dendan.
|
|
|
Badakigu, beraz, zer diren literatura lanak eta badirela fikziozkoak eta
|
ez
fikziozkoak. Lehenek asmatutako gauzak kontatzen dituzte.
|
|
2022
|
|
|
Edizio honetan, fikziozko eta
|
ez
fikziozko zazpi film izanen dira Zinemira sailean, horietako lau Euskal Zinemaren Irizar Sarirako lehiatuko dira: Jabi Elortegiren El Vasco, estreina ekitaldian aurkeztuko dena, Izaskun Arandiaren My Way Out, Xuban Intxaustiren Gesto eta Ander Iriarteren Karpeta Urdinak.
|
|
|
Jon Artano kazetari zestoarrak irabazi du 2022ko Tene Mujika beka, Ameriketan ibilitako hainbat euskaldunen kontuak eta Euskal Herrian dabiltzan hainbat amerikarrenak kontatu nahi dituen Anderik Ande proiektuarekin. Euskal Herriko historia hurbilaz idazteko
|
ez
fikziozko proiektuak saritzen ditu Debako Udalak eta Elkar argitaletxeak antolatutako beka horrek. Idurre Eskisabelek, Elixabete Garmendiak eta Imanol Muruak osatu dute epaimahaia.
|
|
|
2011n Sound of Rum taldearekin emandako Balance diskoarekin urratu zuen bidea, eta estudioko hiru albumen —Everybody Down (2014), Let Them Eat Chaos (2016), The Book of Traps and Lessons (2019) —, nobela baten —The Bricks That Built the Houses (2016) —,
|
ez
fikziozko argitalpen baten —On Connection (2020) —, hiru antzezlanen eta bost poema libururen ondotik —Everything Speaks in its Own Way (2012) lehena; Running Upon The Wires (2018) berriena—, aurreko astean argitaratu zuen disko berria Tempestek: The Line Is A Curve.
|
|
|
Bai, behinik behin, telebistan. Eta
|
ez
fikziozkoa soilik. Thrillerrez josita daude online plataforma den denak bai, baina egiazko odolak, egiazko hiltzaileek are interes gehiago pizten dute.
|
|
|
Palomero, berriz, Las niñas bere opera prima rekin nabarmendu ondoren filmik onenaren, zuzendari berririk onenaren eta jatorrizko gidoirik onenaren Goya sariak eskuratu zituen—, Donostiara aurrenekoz iritsiko da. Sail Ofizialean baina emanaldi berezi batean izango da Isabel Coixeten
|
ez
fikziozko azken filma: El sostre groc.
|
|
|
Yannick Kergoat zinemagile frantsesak ihes fiskalaren zirkuituak arakatzen ditu dokumentalean, eskala handiko iruzurraren mekanismoak argitzeaz gain. Halaber, Isabel Coixeten El sostre groc
|
ez
fikziozko lanaren emanaldi berezia ere izango da.
|
|
|
Alberto Rodriguezen Modelo 77 filmak inauguratuko du Zinemaldia, lehiaz kanpo. Eta lehiaz kanpo emango dituzte beste hainbat lan ere; tartean, Yannick Kergoaten La (très) grande évasion/ Tax Me If You Can dokumentala eta Isabel Coixeten El sostre groc
|
ez
fikziozko lana.
|
|
|
Itzulitako saiakeren artean, prostituzioa ardatz hartuta, June Mac eta Molly Smith sexu langile, feminista eta komunistek idatzitako
|
ez
fikziozko Puta zikinak itzuli du Amaia Astobizak (Katakrak), eta gai bera lantzen du Nelly Arcan idazle quebectarrak Puta autofikziozko eleberriak, Miel A. Elustondok itzulita (Alberdania).
|
|
|
Vasco Nuñez de Balboarekin batera itsasoratutako bi bizkaitar ditu hizpide lanak, Barakaldoko Antonio Ortuño eta Urduñako Pedro Orduña. 1964an, Andres Urdanetaren biografia argitaratu zuen;
|
ez
fikziozko liburu bat, alegia.
|
|
|
«Erregistroaren trilogia» deitu duen zikloa ixten du lanak, zuzendariak azaldu duenez. Fresnedak hari berean lotuta ikusten baititu orain arteko bere
|
ez
fikziozko hiru lan luzeak: hasteko, Irrintziaren oihartzunak (2016), Mirentxu Loiarte zinemagilearen lana erreskatatzen zuen obra; gero, Lurralde hotzak filma, 2018an estreinatua; eta, orain, Tetuán.
|
|
|
Horregatik harritu nau espero baino komentario eta gogoeta gutxiago irakurri izanak sareetan eta prentsan. Ospatzekoa da, noski,
|
ez
fikziozko zinemaren zirkuituan izan duen oihartzuna eta harrera beroa, baina zer pentsatu ematen du besteak ere.
|
|
2023
|
|
|
Luzaroan ibili naiz liburu hau idatzi nahian. Egia da ezagunagoak direla nire lan teorikoak, baina saiakerak eta
|
ez
fikziozko bestelako lanak ere idatzi izan ditut. Edonola ere, iruditzen zitzaidan jada ez nintzela gai halako subjektu ez markatu baten posiziotik idazteko, eta beraz, ni neu jarri nintzen testuan.
|
|
|
Azken hori bezala,
|
ez
fikziozko liburua da Bloodbath Nation. Abiapuntua, ordea, erabat ezberdina da.
|
|
|
Urresolaz gain, euskal ordezkaritza izango du jaialdiak: Ainhoa Andrakak eta Zuri Goikoetxeak zuzendu duten eta Espainiako emakumezkoen gurpil aulkiko saskibaloi selekzioari buruz ari den Cabeza y corazón dokumentala, torturari buruzko Ander Iriarteren Karpeta urdinak dokumentala eta Iratxe Fresnedaren Tetuán
|
ez
fikziozko filma erakutsiko dituzte.
|
|
|
Hain zuzen ere, Sundancen Epaimahaiaren Sari Nagusia jaso zuen Maite Alberdiren La memoria infinita/ The Eternal Memory lanak, World Cinema saileko dokumentalen kategorian. Alzheimerraren aurka borrokan dabilen bikote bati buruzko
|
ez
fikziozko lan bat da.
|
|
|
Idazleek maiz idatzi dute musikari buruz, genero eta estilo askotariko lanak ekoiztuz.
|
Ez
fikziozko lanak aipatzearren, Jackie Kay idazle eskoziarrak bere bizitza argitzen du Bessie Smithen biografiaren bidez, Bessie Smith liburuan. Zer iradokitzen zion blues musika beltzak zurien artean bizi zen haur beltz eskoziar bati?
|
|
|
Idazten ari naizen proiektu bat da, zientzia fikzio edo
|
ez
fikziozkoa. Etorkizunean kokatzen den errealitate bat da; tokia erreala da, Urumea bailara, baina denbora desplazatuta dago.
|
|
|
Nire aitortza eta, halaber, Debako Udalari eta Elkar i, Tene Mujika bekaren bidez
|
ez
fikziozko lanen sorkuntza sustatzeagatik.
|