|
2005
|
|
|
tribunaletako auzi, ohointza, hiltze, istripu etab. Testu informatibo narratiboak dira. Herrietako historia aldetik
|
ez
eze, kronika edo kontaera hauek baliotsuak dira idaztanke ra eta tonu libre eta desberdinetakoak direlako (ironia eta trufa darie anitzi) eta kontateknikek ipuinetan erabilitakoen eite dutelako, eta ez egungo kazetarien harako piramide azpizgorakoarena, non kontaera azken gertakarietarik has ten baita. Hiriart Urrutiren konposizio edo kontaera estilo tradizionalak ira kurlearen arreta atxikiz eraikitzen du testua.
|
|
2021
|
|
|
Horixe da, adibidez, Apalategiren kasua. Lanak beste inori itzultzeko emateko arrazoien artean, epe kontuak
|
ez
eze, auto etiko politikoak ere aipatzen ditu:
|
|
|
Halaber, literaturaren historian egindako itzulpenak garaika eta generoka multzokatzeko eta ezaugarritzeko ahalegina ere nabari da, bai eta itzulpenak zenbait garaitan izandako zentraltasuna agerrarazteko nahia ere. Itzulpenak literatur historiako garai jakinetako literatur joeren adierazletzat ere jotzen dira, bai eta molde tradizionalei aurre egiteko literatur tresnatzat ere; eta, literatur eragin orokorrak
|
ez
eze, itzulpen jakinek autoreengan utzitako arrastoak nabarmentzeko saiakerak egiten ere hasten dira akademikoak. Orduan hasi dira euskaratik beste hizkuntza batzuetara egindako itzulpenak euskal literatur historiografietan modu sistematikoan txertatzen eta kanpoko sistemek egindako harrerari buruzko oharrak egiten.
|
|
|
156). Eta haur eta gazte literaturako zein euskal fikziozko testu fundazional gisa
|
ez
eze, antzerki taldeen suspertzearen harira, itzulitako hainbat obraren eta autoreren zerrenda ere ematen du (157).
|
|
|
Gaur gaurkoz, euskaratik eta euskarara egindako hainbat literatur generotako itzulpenak daude kontsultagai. Itzultzaileei dagokienez, datu baseko itzultzaileei buruzko datuak
|
ez
eze, elkarteko kideen datuak ere jasotzen dira bertan. Datu basea literatur itzulpenak soilik jasotzeko sortu ez bada ere (ez behintzat itzultzaileen datuei dagokienez, elkarteko kide guztien datuak baitaude bertan), nabarmentzekoa da literatur itzulpenak oraindik ere datu base horretan duen zentraltasuna (itzulpenen atala literatur itzulpenen katalogoa da), bai eta elkartearen beraren proiektuetan duen zentraltasuna ere.
|
|
|
Obraren edo produktuaren ezaugarri, balio eta ekoizpen baldintzak
|
ez
eze, ekoizlearenak ere kontuan hartzekoak dira; gainera, ekoizle jakin batek egin duena ez ezik, ekoizle izan dena ekoizle izatera nola iritsi den ere galdetu behar dio ikertzaileak bere buruari (Bourdieu, 1990: 14).
|
|
|
XVIII. mendea baino lehenago, euskal itzulpenaren eta literaturaren eremua biak bat zirela esan dezakegu, darabiltzagun kontzeptuak aplikatuta (alegia, eragileak, erakundeak, praktikak, eraginak, pertzepzioak... denak bat ziren, gaur egun itzulpenaz eta literaturaz dugun ikuspegia aplikatuz gero). Auzia, gizarte egiturekin
|
ez
eze, itzulpena eta literatura hautemateko moduarekin dago lotuta; izan ere," literatura" hitzaren jatorrizko esanahira joz gero, latinez literaturak `instrukzio´ esan gura zuen; beraz, literaturaren eduki semantikoa loturik zegoen jakintzarekin, idaztearen eta irakurtzearen artearekin, gramatikarekin, alfabetoarekin, erudizioarekin... (Aguiar e Silva, 1972:
|
|
|
Izan ere, aurreko historiografietan batez ere itzulpenen balio fundazionala, pedagogikoa eta dialektologikoa nabarmendu izan baziren ere, geroagoko historiografietan bestelako funtzioak ere hasten dira agerrarazten. Olaziregiren kasuan, adibidez, itzulpenen funtzio ekonomikoa eta sinbolikoa ere aintzatesten dira; Aldekoak zenbait generoren fundazio testutzat
|
ez
eze, eragin literarioak ere bistaratzen ditu autoreek egindako itzulpenen bitartez: itzulpenak autoreen pentsamolde, lan eta ideiekin duten lotura azalduz aipatzen
|
|
|
etengabe dago ber bertan, dela liburu alean bertan, bukaerako hiztegitxora jo behar dugunetan zein guk geuk itzulpen ariketa egiten dugularik irakurtzean, dela pertsonaia idazlea eta itzultzailea eta haien harremanak irudikatzen direnean. Euskal Herriko egoera soziolinguistikoan itzulpenak duen garrantzia
|
ez
eze, eleaniztasunak norberarengan eragindako itzulpena ere agertzen digu Saizarbitoriak. Hain zuzen ere, Saizarbitoriaren hitzak ekarrita," hizkuntzak diskurtsoa bera baldintzatzen du", eta hori are nabarmenagoa da pertsona eleaniztunen kasuan (Saizarbitoria, 2015).
|
|
|
Juliak onartzen du velluda chaquetak ez duela oso ondo ematen belarrira, baina harritzen da paragrafoan gehien interesatzen zaiona hori izatea. Bestalde, ikusi behar litzateke jatorrizko bertsioan nolakoa den jaka hori, zuria
|
ez
eze. (...)
|