|
2010
|
|
|
Hasteko, zetazeoek ez dute gizakiarena bezalako arnasteko egarririk. Arnasa hartzea borondatezkoa dute, eta
|
ez
erreflexua. Horregatik ezin dira animalia horiek anestesiatu aireztapen mekanikorik gabe, arnasa hartzeari uzten baitiote.
|
|
2017
|
|
|
Hasteko, hara non existitzen naizen ni bezala nire kontzientzia
|
ez
erreflexuarentzat. Gehien deskribatu izan dena, hain zuzen, niaren bat bateko agertze hori da:
|
|
|
Azter dezagun hobeto: bere baitarakoa bere bakardadean kontsideratu dugun bitartean, eutsi ahal izan dugu ni batek ezin zuela kontzientzia
|
ez
erreflexua habitatu: objektu gisa, nia kontzientzia erreflexiboarentzat bakarrik ematen zen.
|
|
|
objektu gisa, nia kontzientzia erreflexiboarentzat bakarrik ematen zen. Baina hara non datorren nia kontzientzia
|
ez
erreflexua habitatzera. Eta kontzientzia ez erreflexua munduaren kontzientzia da.
|
|
|
Baina hara non datorren nia kontzientzia ez erreflexua habitatzera. Eta kontzientzia
|
ez
erreflexua munduaren kontzientzia da. Nia, beraz, munduko objektuen maila berean existitzen da orain kontzientziarentzat; niaren presentifikazioa, lehen kontzientzia erreflexiboari bakarrik zegokion egiteko hori, orain kontzientzia ez erreflexuari dagokio.
|
|
|
Eta kontzientzia ez erreflexua munduaren kontzientzia da. Nia, beraz, munduko objektuen maila berean existitzen da orain kontzientziarentzat; niaren presentifikazioa, lehen kontzientzia erreflexiboari bakarrik zegokion egiteko hori, orain kontzientzia
|
ez
erreflexuari dagokio. Soilik zera, kontzientzia erreflexiboak nia hartzen du zuzenean objektutzat; ordea, kontzientzia ez erreflexuak ez du pertsona hartzen zuzenean eta bere objektutzat:
|
|
|
Nia, beraz, munduko objektuen maila berean existitzen da orain kontzientziarentzat; niaren presentifikazioa, lehen kontzientzia erreflexiboari bakarrik zegokion egiteko hori, orain kontzientzia ez erreflexuari dagokio. Soilik zera, kontzientzia erreflexiboak nia hartzen du zuzenean objektutzat; ordea, kontzientzia
|
ez
erreflexuak ez du pertsona hartzen zuzenean eta bere objektutzat: pertsona kontzientziari zaio presente Bestearentzako objektu delarik.
|
|
|
Horrela, bai erreflexuak bai erreflexiboak burujabetasunerantz jotzen du bakoitzak, eta bereizten dituen ezer horrek askozaz sakonago zatitzen ditu biak bere baitarakoak izateko duen ezerezak islatua eta islatzailea bereizten dituena baino. Alabaina, ezin dute ez erreflexiboak
|
ez
erreflexuak ezerez bereizle hori sortu, bestela erreflexioa bere baitarako autonomo bat izango litzateke erreflexuari zuzendua, eta horrek eskatuko luke onartzea kanpoko ezeztapen bat barneko ezeztapen baten aurreko baldintzatzat. Ezin egon liteke erreflexiorik erreflexioa ez bada izate oso bat, bere ezerez propioa izateko duen izate bat.
|
|
|
Halatan, mundua osatzen duen trinkotasunean, Sartrek tartea egiten dio giza izateari, alegia, oinarrizko izate kontzientziadun bati; baina ez dena kontzientziaduna zentzu kognitiboan, hau da, bere buruaren ezagutza lukeena eta subjektu gisa bere izatearen ikuspunturik lukeena, baizik eta cogito erreflexiboaren aurreko kontzientzia bezala: kontzientzia
|
ez
erreflexua (adibidez, oinazearen kontzientzia oinaze horren bizipen hutsa bera da, eta ez oinazea izatearen ezagutza). Giza izate hori bere baitarakoa da eta bere izatearen egituran darama ezereza.
|
|
|
Ordea, kontzientzia
|
ez
erreflexua, bere bat batekotasunean, beti da bere izatearen" bertsio" bat; errealitatearekin erlazio autonomoa eratzen du. Giza izatea izateke dagoen izatea da, halabeharrez.
|
|
|
Begiratua sentitu aurretik, nire kontzientzia(
|
ez
erreflexua) ez da tesi baten objektu, gauzen kontzientzia hutsa naiz, ez dago inongo ikuspunturik nik situazio batean egiten ditudan ekintzak kalifika ditzakeenik. Beraz, ez ditut nire ekintzak ezagutzen, baizik eta bizi egiten ditut eta beraiek naiz; eta nire baitarakoa naizenez, nire ezerez propioa ere banaiz.
|
|
|
Sartrek ihesaren eta isuriaren irudiak baliatzen ditu hori adierazteko. Ezereza lerratu egiten da nire izate
|
ez
erreflexuaren (bere baitarakoaren) eta nire izate begiratuaren (Bestearentzakoaren) artean: izatezko (ez ezagutzazko) lotune bat gertatzen da bion artean.
|
|
|
Nire askatasunaz bakarrik lotsa naiteke, objektu emana bilakatu eta ihes egiten didalarik. Horrela, jatorriz, nire kontzientzia
|
ez
erreflexuaren eta nire Ego begiratuaren arteko lotura ez da ezagutzazkoa, baizik eta izatezkoa. Hau da, eduki daukadan ezagutza guztiaz harago, ni naiz Beste batek ezagutzen duen ni hori.
|
|
|
Hor dago posibilitate hori, baina absente bezala, Bestearengan balego bezala, eta atzematen dut nire atsekabearen bitartez eta ‘ziurregia ez den’ ezkutaleku hori baztertzeko nire erabakiaren bitartez. Beraz, nire posibilitateak presente agertzen zaizkio nire kontzientzia
|
ez
erreflexuari Besteak zelatatzen nauenarekin batera. Edozertarako prest ikusten badut bere jarrera, eskua arma gordeta duen patrikan sartuta, atzamarra txirrina elektrikoan ‘nire keinu txikienaz’ zelatariari alerta emateko puntuan, nire posibilitateez kanpotik eta beregatik jabetzen naiz, eta aldi berean posibilitate horiek naiz; esate baterako, hizkuntzaren bitartez gure pentsamenduaz objektiboki jabetu ohi garen bezala eta aldi berean pentsatu, pentsamendua hizkuntzara lerratzeko.
|