|
2010
|
|
|
6. Ttun ttun II hiru mila bostehun enbata ankerra horren jasotzeko ezta gauza ederra ene gogoa orai bihurzkit okerra ezpaitakit noraino dudan barne gerra ene baita herra guziz da makerra gatza ta piperra ezin zait ja lerra hobe hau den guzia nik
|
ez
banerra adio laztana betiko adio etxalde giro adio mendiak eta oihanak adio eki ta goiko
|
|
|
Antzerkia eman zen, aspaldi, afitxako logoa ezabatzen ari zen udaberriko eurien pean eta dirurik ez heldu. Deitzen dugu, eta ez, ez genuela ukanen" Euskal Herrian elkarte sarea oso tinkia delako, beraz,
|
ez
erran, sosa baduzue" eta nahiago zuten atxiki Biarnorekin, orekaren segurtatzeko. Horretan utzi genuen departamenduaren alde militatzea, konprenitu genuen egina zela eta gero ikasi genuen amateurrek sosa bazutela.
|
|
|
Konparazione: eskatzen badut Luhusoko laborari bati errekara joaten ahal naizenez haren pentzetik pasatuz, segur naiz ez duela ba edo
|
ez
erranen, lanpetua bada ere, arreñatuko da zerbaiten asmatzeko, eman dezagun" gibelerakoan aski indar gelditzen bazaizu xeilaren hesteko...". Eta, bistan dena, baietz erantzuten badiot ulertuko du ez garela kultura berekoak.
|
|
2012
|
|
|
Baina orain automobilen gainean ere idazten du bere manifestua! Deskuiduan bere Citroen xaharrean ere egitea gogoratzen bazaio, HORI ERE
|
EZ
erran dio, eta xikinkeria egin behar badu, bereiz dezala hobeki tokia.
|
|
2014
|
|
|
Baina gogoan atxik dezagun orain eredu nahi genukeena boz zentsuratua zela. Holako testuinguruan xeheteria mezu subliminal bilakatzen da, iniziatuen artean bagina bezala ulertzen dugu, edozein
|
ez
errana sentsuz kargatua da. Deus ez delarik gelditzen euskara baizik, inprobisazioak berak prezio gehiago hartzen baitu.
|
|
|
Gaizua. Mementoko utz dezagun argi oraingo maskaraden antolaketa ez dela tradizionala, oreka prekario baten emaitza ordea, ez kontratu bat ere herrien artean, eta
|
ez
errana ez dela maltzurki botatzen ahal beste arrazoi batzuengatik hautatzen ditugun akerren gainean. Abertzale ez direlako adibidez.
|
|
|
Antzerkia. Errana eta
|
ez
errana, sorpresa, tupeta eta larrikeriak. Inpaktua.
|
|
|
Hemengoak dira errotik: ezagutzen gaituzte, gure pertsonalitateak, gure
|
ez
erranak eta gure zokoko geopolitika. Auzo, klanak, botere jokoek tinki txirikordatu dituzten harremanekin, den mendreneko kritikaren erratea ezin da, piramida kolpatu gabe, kanpoko boz behar da errateko.
|
|
|
Hau ez da aise umorea rekin itzultzea, biziki lotua baita hizkuntza eta honen erabiltze gisa bati:
|
ez
errana ren baliatzeari. Uste dut ere orain arte honengatik zirela giltzak ez ematen, biziki ederrago baita iradokia delarik eta berez ulertzen delarik, soa aski delarik bestearekin adosteko ulertua dela.
|
|
|
Arraileria umorea da bai, baina autoderisio batean finkatua,
|
ez
erranaren bidez konplizitatea bilatzen duena. Haurrek ez dute batere eta xaharrek kitzikatzen dituzte izpiritu itzuli hori bil dezaten kanpora joateko.
|
|
|
|
Ez
erranarekin dut arazo handiena, hau esentziala delako bertsolaritzarekin hartzen den plazerean eta, noski, ez da hau kontabilizatzen ahal onerako edo txarrerako, ez dutelako denek gauza bera ulertzen. Aski zahar diren horiek oroituko dira Sorozabal eta Euskitzek ukan zuten gai hartaz:
|
|
|
• Batzuek uste dute hau rola ttipia dela, rola hortan
|
ez
erran guzia biltzen delarik. Eskandalurik ez ehorzketa egunean, sakratua hunkitzen dugu eta auzoen artean muga bat baita pasatzen ez dena.
|
|
|
DAMA:
|
Ez
erran guri hala ez denik. Ez zira haurra.
|
|
|
Ipuina kondatzen duen filosofia horrek, anarkismo horrek (ez baditugu flikak maite polizia egiten dugu guhaurek, norbaitek behar baititu eskuak zikindu) gomitatzen gaitu lanari lotzera eta gure indarretan sinestera. Bertsolariak bere laguna segituz, gaia aitzinaraziz, bertsoz bertso, gaiez kanpo joanez behar delarik, irriz eta trufaz,
|
ez
erranez eta alusioz, jakintza zaharra erakarriz eta biharko jakintza zaharra hor berean pentsatuz egiten da egia. Bertsolaritzaren artearen gailurra da, bestea segitzea gaia urrunago eramanez denbora berean, baina bereziki ezezagunaren terreno horretan itsumandoka, esplorazioan ibiltzea da jokoa, plazera mantenduz.
|
|
|
Ez da bata bestea baino gorago. Hautatu behar da, eta gezurrik
|
ez
erran. Bestenaz dena galtzen dugu.
|
|
|
Ez da pedagogian baina teknikan, antzerki egile jokoan.
|
Ez
erranari leku handia begiratzen dio, begi bistakoa (ebidentzia) eta ostikoak, konfidentzia, horren bidez publikoa inteligentea dela erraten dio berari.
|
|
|
Ohore guzia galtzen. Hau erakutsia da eta
|
ez
errana. Ez da gizona.
|
|
|
Traditua sentitu zen mutikoa salatua izan baitzen, neska ere afruntua egin ziolarik, elkarretaratzean kasu ez emanik, eta makurtu zen istorioa. Edo
|
ez
erranetan galdu. Amodio hori denik ere, fundamentala da Etxamendiren bizitzan, bere kantu idazleren bokazioa behar bada eta Euskal Herriari atxiki dion kartsutasuna gurutzatzen du, kantuen muina baita hau.
|
|
|
Biziki zabaldua izan behar zen eta herritartua, bekan gertatzen baita, adin batetik goitiko jendeak, Garazin hasteko, fitsik
|
ez
erratekorik izatea gai horretaz. Denek entzun, ikusi zuten gazte, ttipi zirelarik.
|
|
|
Euskal Herria ttipia da, iparraldea ttipiago, elkar ezagunak gara denak. Jendartean bizitzeko beharrak, erosotasun egarri naturalak, sareak ehuntzen ditu eta behartuak gara pentsatzen dugunaren erdia ere
|
ez
erratera. Kritika ez aipa ere.
|
|
|
Sorpresa hori testutik datorke. Eguneroko biziko
|
ez
errana hasten delarik salatzen. Tabua du hausten.
|
|
|
Parodia zen errugbiaren inguruan dena kopla ttipiz idatzia. Herriko bozak
|
ez
erran zitekeena egia izanen zen honekin ere, errugbia bezainbat bertsolaritza zuen tema, hau baitzen orokorki taldearen bigarren pasioa, batzuena bederen. Hasteko leku handia zeukan Gillomen idazkeran herri ditxolaritzak baina ere bertsolarien erranek eta hauen artean Ezpondaren kontatzeko moldea komentatua zen anitz gure artean.
|
|
|
SMS formatuan idatziak edo erranak boz grabatu batetik. Interferentziak behar ziren diskurtsoaren errealitatearen erakusteko eta bereziki oraingo baloreen edo iritzien hierarkizazio ezina,
|
ez
erranaren iturria ez dezakegulako gehiago batere defini, ez segurta. Zatien artetik, bertsoek gaia beste nonbaitik hartzeko, bertsolari bikoteak aldikal aldatu behar ziren.
|
|
2015
|
|
|
Urmenetak eskatu zion orduan gobernadore zibilari, kartzeleratu aitzin baimena eman ziezaiola, haren ama elbarrituaren bisitan jin zedin Sarasateko etxera. " Eman nion ene berme pertsonala Valencia gobernadoreari eta hark erran zidan ergelkeriarik
|
ez
errateko". Eta Kutxako zuzendariak bere helburua erdietsi.
|
|
|
Eta 5 Inportanteena; kokoteraino niagok, beste leku bateraino
|
ez
erratearren, nahas daitezela autonomia eta separatismoa. Autonomia, Espainiarekiko batasuna duk, zeina nik maiteago baitiat, beste edozein eskualde kontenplazio baino.
|
|
|
Sailako diputatua Anbrosio Belasko zen, baina Urmenetak, bere eginkizunak zirela eta, bai Ogasunean, bai eta ViaManuel Fraga ministroarekin eta Amaia Kirol Klubeko zuzendari Joakin Retarekin, instalazioen inaugurazioan. nako Printzean ere, nabarmen inplikatu zuen bere burua proiektu zenbaitetan, hala nola Ultzamako golf zelaian edo Sorauren herriaren edertze kanpainan, honako hau" Mendialdeko enbaxada aitzinatua Iruñerriara buruz" bilakaturik. Hain zegoen pozik emaitzaz,
|
ezen
errana utzi baitzuen" Nafarroa Soraurendu" egin behar zela.
|
|
|
Gero, hainbeste ele ken, eta inork ez zekien oharra zertarako zen. Ezen gauza bat baita den urriena kontatzea, baina beste bat fitsik
|
ez
erratea!... Amadeok.
|
|
|
Beste mundura joan zen idazten ari zela orrialde zenbait, arkatza erien artetik erori arte. Letrak bereiztenago ari ziren bata bestearengandik deusen
|
ez
errateko iristerainokoan. Baina zer edo zer erran nahiko zuketen...
|
|
2016
|
|
|
|
Ez
erran despistatua naizenik.
|
|
|
|
Ez
erran despistatua naizenik.
|
|
2017
|
|
|
" Badantzut, adiskidea, eta horrela mintzatzea eder bazauzu, zohazkit hirietarat eta ameriketarat [sic] eta nahi duzun tokirat, ezen zuk ez duzu gaurgeroz eskualdun odolik zainetan. Eta
|
ez
erran niri bertze tokietan ere eskuaraz mintzatuko zarela, ez erran bertze Eskual herri bat nahi duzula itsasoz haindian asentatu; hori ez da amets bat beizik" [letra etzana guk jarria].
|
|
|
" Badantzut, adiskidea, eta horrela mintzatzea eder bazauzu, zohazkit hirietarat eta ameriketarat [sic] eta nahi duzun tokirat, ezen zuk ez duzu gaurgeroz eskualdun odolik zainetan. Eta ez erran niri bertze tokietan ere eskuaraz mintzatuko zarela,
|
ez
erran bertze Eskual herri bat nahi duzula itsasoz haindian asentatu; hori ez da amets bat beizik" [letra etzana guk jarria].
|
|
|
Bertsoetako sentiberatasun hura giristinoarena berarena baitzen, Urepeleko artzainak, guzion errespetua eta begirunea ez ezik, hurkoen zein urruneko anitzen estimua ere bereganatu zuen azkenerako. Are ere bihotza, zertako
|
ez
erran! Hainbertze zituen ontsa egin, hainbertzetan hauspotu erkideen sentimendu eta arimak, ezen denboraren joanarekin Euskal Herriko ereserki ez ofizial bihurtu den kantua ere hari eskaini baitzioten, hain zen miretsia eta gurtua Urepeleko artzaina, hain zen ororentzat aparta, boz batez eta era gezurtaezinean.
|
|
2018
|
|
|
Zergatik da inportantea Bruce Springsteenek hiru kontzertu eman dituela" Estatuan"? Zergatik
|
ez
erran Europako itzuliko lehen kontzertua Katalunian eman duela eta bigarrena Euskal Herrian. Zergatik da interesgarria jakitea Donostiako bizilekuak direla" Estatuko" garestienak?
|
|
|
Gelato ari
|
ez
erran diok. Ezen, zenbat nahi Mottak zabalkunde egin, ez duk inoiz gelatorik jan nahi izan.
|
|
|
—Hik
|
ez
erran nion Isukrisi, lore haietatik bat moztuz eskura eman niolabaina Huitzilipotzlik* egun oroz egiten ditik mirakuluak!
|
|
|
munduko arrengura eta nahikerietatik landan, Shvetambara jantzi zuridunakiritziak ziren moineek mendeetan mendeetako beren sinesteetan jarria zuten beren fedea, zein, labur biltzeko, honako" bost gabezietan" zetzan: ez erhan,
|
ez
erran gezurrik, ez ebatsi, ez egin haragikeriarik eta ez izan sos gutizios.
|
|
|
Jende gaztia dabila etxetik urrun lanila.
|
Ez
erran galdurik dela, itzul ditaike berehala.
|
|
2019
|
|
|
Hortaz, da adizkia izan zen gauzak izendatzeko eta kalifikatzeko erabili zutena. Gauza da, maiz,
|
ez
errateagatik beti, izendatze horretan bi xehetasunez konturatu zirela:
|
|
|
Bigarrena, interjekzioak. Interjekzioen existentzia, bere soinuak, alorrak, ezaugarriak... denak eramaten gaitu pentsatzera bata bertzeren atzetik,
|
ez
errateagatik eskutik, etorri zirela.
|
|
|
Ez gaude ziur gizaldi horrek eta aitzinekoek iraganeko zen bezalako adizkiak ezagutzen eta erabiltzen zituztenik. Hala ere, beldur nintzen esaldia erabiliz gero, dudarik ez dago, erabiltzen duenak azalpenak eman behar eta. izutu zen momentuan zer gertatzen ari zen edo zer gertatu zen kontatu beharrean zegoela; kontakizunetan zeuden eta hori perifrastikorik gabe oso zaila da, ezinezkoa
|
ez
errateagatik:
|
|
|
Beno, gure gurasoen euskara eta Etxeparerena; hori, bai, gaurko gramatika eta Oihenartena ahaztu gabe. Kontua da, bortzehun urte hauetan antzeko oinarrizko adizkiak, berberak
|
ez
errateagatik, izan direla erabili ditugunak. Asmatu zituztenetik hainbertze urte pasatu ondoren, nola hartu oinarrizko adizkien kronologia begi bistan izatea?
|
|
|
Luze hitz egin dugu gai horri buruz eta ez dugu deus berririk errateko. Hori bai, baldin ba inork erraten badigu oinarrizko adizkiak trinkoak direla, guk arrazoia duela erranen diogu; baina,
|
ez
erran gabe: " Asmatu zituzten garaietan aditzak jokatzen ez zekiten" eta, gero," azaldu zuk!" batekin amaituko genuke.
|
|
|
Dudarik gabe, hitz hauek, gure elkarrizketetan parte hartzen duten pertsonak bezala, aurrez aurre daude. Eta horri gehitzen baldin badiogu bikoteen arteko antzekotasun eta desberdintasun morfologikoak, zilegi da ondorioztatzea binaka asmatuak izan zirela,
|
ez
errateagatik bikiak direla. Bada, iritzi honetara heldu bezain fite, mahai gainean jarri genuke bikote bakoitza zein bere momentuan asmatuak izan zirela.
|
|
2021
|
|
|
Jarik ere ez esan/ aditu/ jakin Tutik ere ez esan/ aditu/ jakin Arrangura ez egin Piztik
|
ez
erran
|
|
|
Erronkaribarko Hiztegian horrela dator: " 2 No decir ni palabra, jarik
|
ez
erran, mintzik ez egin, piztik ez erran".
|
|
|
Erronkaribarko Hiztegian horrela dator: " 2 No decir ni palabra, jarik ez erran, mintzik ez egin, piztik
|
ez
erran".
|
|
2023
|
|
|
Deusik
|
ez
erran
|