|
2000
|
|
|
Ez Vienan, ez Ingalaterran.
|
Ez
erlijioan, ez iritzi politikoetan. Hortik datorkigu Wittgenstein ipurtarina zelako susmoa.
|
|
2004
|
|
|
1 Kontzientziarik gabe ez dago zientziarik, ez arterik,
|
ez
erlijiorik; hots, kontzientziarik gabe ez dago gizaki izenik merezi duenik.
|
|
2005
|
|
|
ezbairik gabeko onurak zekartzan sistema haren gainetik bizitza zegoen, eta patua, egunero mehatxu eta kalte ustekabeak ekarriz, eta haiekin gure norabidea nahastuz; yoga laguntza handia zen, horretan ez neukan zalantzarik, baina iruditzen zitzaidan ezen bizitzaren gauzarik behinenek beren bideari jarraitzen ziotela, geldiezin, gure ahaleginen gainetik, uholde batek edo itsasikara batek bezala arrastaka eramaten gintuzten bitartean. Horri guztiari erantzun bat aurkitu nahi nion, eta, ordu arte, ez yogak,
|
ez
erlijioak, ez ideologiek... ez zidaten eskaini nik behar nuen erantzunik.
|
|
|
Hori ere ez da oraingokoa, ezpada etsaien mesederako indarrak ez uztea, haiek erabil ez ditzaten indar horiek errugabeen txikizioan. Bene benetan, errukiaren eta ohituren doktore handi hark gerrari egotzi zizkion ber bertatik datozen ondorio maltzurrak, hala nola heriotzak eta presak eta hartaz esan zuen koldarren gauza zela,
|
ez
erlijio zaleena:
|
|
2006
|
|
|
Nik neuk nahiago hain argizari jaleak ez bagina. Abertzaleak, bai, baina
|
ez
erlijioari hain atxikiak. Erlijioak lausotu egiten ditu begiak batzuetan.
|
|
2007
|
|
|
Ondoko urteetan Hallidayk dio sunitak/ xiitak gatazka izango dela Ekialde Hurbileko borroka nagusia, eta hori aurki ikusiko dela, Iraketik amerikarrek aldegin bezain azkar. Orduan nabarmen geratuko da geopolitika zela kontua,
|
ez
erlijio bereizketa. Gainerakoan, ez fede aldetik daude hain ezberdintasun handiak eta ez elkarbizitzan egon da urte luzez halako ezinegon handirik... duela gutxi arte.
|
|
|
Pobreengandik kanpo ez dago ez salbamenik,
|
ez
erlijiorik eta ez solidaritaterik.
|
|
|
Eskubideen zerrendan gabezia handiak zeuden: adibidez, ez zuen aitortzen alderdi politikoak eta sindikatuak sortzeko eskubidea, ez greba eskubidea,
|
ez
erlijio askatasuna (Estatua konfesionala baitzen), ez prentsa askatasuna (nahikoa da 1938ko Prentsa Lege izenekoa irakurtzea prentsa organo guztiak erregimenak zein neurritan kontrolatzen zituen egiaztatzeko, zentsura irmoa ezarri zuen eta). Hori gutxi balitz, aitortzen ziren eskubide batzuk Dekretu Lege bidez eten zitezkeen kontrol judizialik gabe (adibidez, adierazpen askatasunerako eskubidea, gutuneriaren askatasuna eta sekretua, bizileku askatasuna, egoitzaren bortxaezintasuna, bilerak egiteko eta elkartzeko eskubidea eta atxiloketari buruzko bermeak).
|
|
|
Erromak hizkuntza, erlijio, lege diferenteenetako jendeak konkistatu ditu; zuzenean inposatu, ez bere hizkuntza,
|
ez
erlijio eta ez legerik dio inori guztiz egin. Horren ordez, hemendik aurrera, herri bakoitzak libre du bere foru pribatuan bere jainko eta jainkosak ukaitea; baina, gainera, Erroma eta Inperatorea gurtu dizu:
|
|
|
Ez Herder eta ez Hegel-ek jarraituko diote. Hauentzat ez moral,
|
ez
erlijio, ez arrazoimen denborabako (absolutu) beti berdinik dago: giza izpiritu betibata, beti historikoa da.
|
|
|
Euskal identitatea, gehienbat, kultur identitatea da.Halabeharrez izan da mendeetan eta oraindik orain ez dugu guztiz aldatu izaerahori: euskaltasuna ez da politikan,
|
ez
erlijioan edo ekonomian zehaztu eta zertuden ezer. Euskaltasuna hizkuntzari loturik joan den identitate eta identifikazioaizan da.
|
|
|
Kritikatua izan da, gogorki sarritan, baina ez da sekula erabat baztertua izan; ezinezkoa baita ekintza humanoa argudio barik, limurketa barik, erretorika barik: horiek gabe, ez legoke ez filosofiarik,
|
ez
erlijiorik, ezta politikarik ere.
|
|
|
Ez Herder eta ez Hegel-ek jarraituko diote. Horien iritziz ez moral,
|
ez
erlijio, ez arrazoimen denborabako (absolutu), beti berdinik dago: giza izpiritu beti bata, beti historikoa da.
|
|
|
Bosniako gerrak ezer erakutsi bazuen, erakutsi zuen hizkuntza batasuna eta nazio batasuna ez direla bat. Bosniako ortodoxo, katoliko, musulman eta juduek hizkuntza bera zuten eta dialektoak eremuaren arabera aldatzen ziren,
|
ez
erlijioaren arabera. Baina antzinako Jugoslaviako herriak erlijioan oinarritu ziren beren nortasunak eraikitzeko (katolizismoan kroaziarrak, ortodoxian serbiarrak, eta abar).
|
|
2008
|
|
|
Markeserriko balantzaren beste platerean, markesa anderea zegoen, bere klaseko jendeen artean emakume normaltzat har zitekeena: bere burua katolikotzat zuen, noski, baina
|
ez
erlijioak ez bere mariazaletasunak ez zioten inoiz ere eragotzi mundukoa izatea, bazekien arren, irakatsi ziotèn doktrinaren arabera, arimaren etsaiak zirela deabrua, mundua eta haragia; baina, arau orok bere salbuespena duen bezala, izen handiak bere bide bereziak zituen, markesa andereak naturaltasun osoz ibiltzen zituenak: ondorioz, munduan bizi zen eta munduak bizi zuen, kontzientzi arazo handirik gabe.
|
|
|
Ardatz sintaktiko berri horrek ardatz semantiko berria sorrarazten duela argi dago. Atalen taxuera eta, batez ere, izenburu berria jartzearen bidez, antolatzaileak (antolatzaileek) Euskal Herriaren (herri baztertu guztien) egoera kulturala zeinena?... eta Israelen eta Jesusenaren ildoan bertan jartzen du (te),
|
ez
erlijio edo sinesmen zentzuan noski, kultura edo etnografia zentzuan baizik.
|
|
|
Off-ek dio ez dela hain garrantzitsua balio aldaketa, garrantzitsuagoa dela gertatu den fede galera. Fedea,
|
ez
erlijioan, baizik eta industrializazioak, familiak, alderdien demokraziak, balio horiek erdiesten lagunduko zuen fedearen galera.
|
|
|
Horrez gain, elkartasuna adierazi die atentatuko biktimen ahaide eta lagunei. Haren hitzetan, «terrorismoak ez du ez arraza,
|
ez
erlijio ezta sexu desberdintasunik egiten». Dena dela, Erdoganek ez du egileen inguruan izenik eman nahi izan, Turkiako komunikabideek sarraskiaren erantzulea PKK Kurdistango Langileen Alderdia izan zitekeela esan arren.
|
|
|
Habermasen ustez, garai postmetafisikoetan bizi gara filosofikoki, eta gizarte postsekularretan sozialki. Pentsamendu postmetafisikoak ez du
|
ez
erlijioaren ez ateismoaren apologiarik egiten. Gizarte post sekularrean bere lekua dute bai erlijiodunek bai erlijiogabeek.
|
|
|
Habermasen ustez, garai postmetafisikoetan bizi gara filosofikoki, eta gizarte postsekularretan sozialki. Pentsamendu postmetafisikoak ez du
|
ez
erlijioaren ez ateismoaren apologiarik egiten. Gizarte post sekularrean bere lekua dute bai erlijiodunek bai erlijiogabeek.
|
|
|
Markeserriko balantzaren beste platerean, markesa anderea zegoen, bere klaseko jendeen artean emakume normaltzat har zitekeena: bere burua katolikotzat zuen, noski, baina
|
ez
erlijioak ez bere mariazaletasunak ez zioten inoiz ere eragotzi mundukoa izatea, bazekien arren, irakatsi ziotèn doktrinaren arabera, arimaren etsaiak zirela deabrua, mundua eta haragia; baina, arau orok bere salbuespena duen bezala, izen handiak bere bide bereziak zituen, markesa andereak naturaltasun osoz ibiltzen zituenak: ondorioz, munduan bizi zen eta munduak bizi zuen, kontzientzi arazo handirik gabe.
|
|
|
Munduari egin diogun opari kontzeptual eta deskontzeptual zoragarri bat da hiltzeko lotsa hori.
|
Ez
erlijioak eta ez zientziak kentzen zuten hiltzeko beldurrik; hiltzeko lotsak ere ez, baina arindu edo urardotu bezala egiten du, eta bestelakotu.
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, esentzialki izan pentsamendua (omen) naiz, eta neure pentsamenduaren gainean bakarrik libre, ene gorputza Natur legeen peko makina automata hutsa den bitartean, horren gainean pentsamenduak (nik!) inolako aginterik ez duela, eta berak inolako influentziarik ez pentsamenduan (espirituan, nitasun librean). Hori filosofia zen,
|
ez
erlijioa. Baina, egunotan kultura modernoarekin maiz agitzen ari zaigun legez, gaurko filosofiak bere herenegungo tesiak kuestionatzen dituenean, atzo tesi haietara nekez eta belu bilduriko erlijioak ematen du auzikatua.
|
|
|
Esango litzateke, gizarte batean erlijioaren eta moral sozialaren artean inkoherentzia badago, nazional katolizismoan zegoen kantailerainokoa egonda batez ere (elkar maitasuna predikatu eta injustizia soziala bedeinkatu), egitea tokatzen dena, gizartearen edo gizakiaren kritika litzatekeela,
|
ez
erlijioarena edo moralarena. Logikoa horixe litzateke, dudarik gabe.
|
|
|
Analisiarentzat Jainkoa ez da inon hauteman eta beha, konstata litekeen datua, edo matematikoki demostra litekeena (orduan zientziaren objektua izango litzateke? halaxe da Descartesen edo Spinozaren Jainkoa?, ezen
|
ez
erlijioarena, fedearena). Analisiak beti fedearen objektu bezala bakarrik topatzen du Jainkoa.
|
|
|
Gerraostean izan da hori. Gero Euskal Herrian erlijioa baztertu duten gehienek, beharbada erlijioak ezer esaten ez zielako egin dute, eta
|
ez
erlijioak problema intelektual handirik sortzen zielako. Erlijioak batez ere egitura sozial eta politiko batean integratzen zuen euskalduna, zein ere berak ez baitzuen batere maite; edo moral bat esijitzen zion, berak onartzen ez zuena, besterik ez.
|
|
|
Tout est bien?, 1756). Arrazoimenak Leibniz, Pope, Bolingbroke razionalistei arrazoi emateko esaten dio Voltaireri, baina sentimendua filosofiaren (oraindik
|
ez
erlijioaren!) aurka errebelatzen zaio. –Tout est bien, dites vous, et tout est nécessaire./ Quoi!
|
|
|
Horrela, razionalismoak Jainkoaren nahitaezko existentzia biribil frogatzen zuen. Bakarrik, dena logiko eta razionala den mundu batean, lekurik ez dago salbatzailearentzat; eta orduan ez fede eta
|
ez
erlijio beharrik ere: Jainko perfektu batek ez dauka, damutzerik?
|
|
|
teologia hori,, existentzialista?, XIX. mendeko protestantismo liberalaren aurkako erreakzioa zen). Fede izan dadin, eta
|
ez
erlijio, terminologia protestantean esateko. Eusebio Osak, Bonhoefferri jarraiki, Jainkoa zulo estalki gisa ez erabiltzeko eskatuko du, ezta munduko ordena injustuaren justifikaziorako ere.
|
|
|
Sentimenduak, emozioak, estutu egiten zaitu, zeure baitan lehertu eraginez (negarretan, esaterako) edo zeure baitatik at kanporatzeraino batzuetan: amaren konortegaltzea senarra istripuan hil dela ikastean; estasia, eta
|
ez
erlijioetakoa bakarrik, edo enstasia (ekialdeko mistikakoa); xamanaren, edo Afrika eta Ameriketako kulturetan aurkitzen den dantzak eragindako trantze extatikoa, derbitxeak, etab. Estasi hitza bera bakanteetatik ei dator, haien haluzinazio eta delirioagatik erritual dionisiko omofagikoetan. Estasian objektuak bereganatu egiten du subjektua.
|
|
|
No es el dogma ni la esperanza lo que ha cambiado; es el hombre, que se ha hecho más viejo y más reflexivo?. Galduta dagoena gizon emakumea bera da,
|
ez
erlijioa. Ez dago soluziorik.
|
|
|
Euskal Herrian fedea hastandu duten gehienek, batez ere gerraosteko belaunaldietan, apaiz, seminarista nahiz laikoak, mugimendu sozial eliztarretakoak?, motibo sozio-politiko moralengatik egin dute, nik uste, ez doktrinalengatik; erakundeengatik,
|
ez
erlijioagatik beragatik. Elizaren jarrerak Bitorianori min handia ematen zion.
|
|
|
Argiak bere iluna zuen, ordea, eta ni nintzen ilun hori. Ez bainintzen ez libre
|
ez
Erlijiokoen artean egonen.
|
|
|
– Guk ez genuen ez politikarik,
|
ez
erlijiorik, ez arrazarik, apuntatuta daukat, eskuz.
|
|
|
Haatik, azken hori desagertu ostean, hamarraldi luze batez basamortuko zeharkaldia egin behar izan zuen euskarazko prentsak Hegoaldean (Iparraldean, bien bitartean, bere garairik onenak bizi zituen Eskualdunak), harik eta 1910eko hamarraldian euskarazko kazetak berriro agertzen hasi ziren arte. Azkuek sorturiko kazeta horiek ez zeukaten sor marka estuegirik (ez politikari
|
ez
erlijioari zegokienez), ahalik eta jende esparru zabalenarengana iriste aldera. Hurrengo hamarkadakoak, aldiz, Elizaren edota Euzko Alderdi Jeltzalearen gerizpean sortu ziren.
|
|
|
Zibilizaziotik apartatutako kokalekua zuten film haiek, modu guztietako iheslariak hartzen zituena babesean, hippyak, naziak edota bidelapurrak. Han ez zen autoritaterik,
|
ez
erlijiorik, ez estaturik. Ez inolako sinesmenik ere.
|
|
|
Thomas Hobbes() pentsalariak ukatzen zuen ez materiazko izakien existentzia. Henry More() filosofoak (Newton() zientzialariaren teologian eragin nabarmena izan zuen filosofoak) zioenaren arabera, Hobbesen ukapen horretatik ondorioztatzen da ezinezkoa dela existitzea Jainkoa, arimak, aingeruak, deabruak, ongia, gaizkia, justizia eta aukeramena; arimarik gabe ez dago
|
ez
erlijiorik ez baliorik. Hobbesen garaian eta ondoren oso garbi ikusten zen ez materiazko izakiak premiazkoak zirela erlijioaren muinean dauden sinesmenak ahalbidetzeko.
|
|
2010
|
|
|
Nazioak sostengatuko du kultu hori eta kultu horren ministroak. Inor ez da errekeritua izango
|
ez
erlijio iritziengatik ez kultuagatik, kristau morala errespetatzen den artean behintzat. Hala ere, ez da beste zeremoniarik, ez beste erakusketa publikorik onartuko Estatuaren erlijioarenak baizik". 55
|
|
|
Xerif eta morabitoek ere baraka edo ‘dohaia’ dute, eta mirakuluak egiteko ere gai dira. Bai batzuk eta bai besteak estimatuak ziren,
|
ez
erlijioaren alorrean bakarrik, gizarte eta politika arazoetan ere bai.
|
|
2011
|
|
|
KulTurArTEKoTASunA komunitate katalanerako sarrerako atea hizkuntzaren erabilera efektiboa denez, eta
|
ez
erlijioa, etnia, ezta estatuak sustatutako hizkuntza nazional bat egoteak dakarren erabiltzeko beharra ere, duela urteak generalitateko hainbat hezkuntza departamentuk kultura arteko eredua hartzea erabaki zuten. eredu horrekin, hiztun bakoitzari bere hizkuntzan egiten zaio, posible den heinean, eta katalana ikasteko ahal diren erraztasun guztiak ematen zaizkio. horrela, ikasle etorkinen katalana... hizkuntza eta immigrazioa, arabiera, txinera, soninkera eta mandinkera, berberera, fula eta wolofera, punjabera, errumaniera, ukrainera eta tagaloa.
|
|
|
Totalitarismoa ren kontzeptua behar hainbateko zuhurtasunez eta zehaztasunez erabilia dagoela frogatzeko, hona hemen argudio sendo bat Joan Lluís Lluís en eskutik: . Imajina
|
ezak
erlijio bakarra eta derrigorrezkoa duen herria, edo, gauza bera duk, erlijio denak debekatuta dituen herria.
|
|
|
Orduan, nire posizioa hori da. Nik orain hamar urte orain arteko ospitalizatzerik konplikatuena izan nuenean, eta oso gaizki egon nintzen momentu batean, hiltzen egon nintzen, eta atera nintzenean, inguruan adiskide batzuk izan nituen,
|
ez
erlijioaren kontsolamendua ekarri nahi izan zidatenak baizik beren testimonio pertsonala eman zidatenak. Han egon ziren nirekin, kordea etorri zitzaidanean esan zidaten ni gaixo nengoen bitartean otoitz egin zutela.
|
|
|
Ederra da zubiaren garrantziari buruzko metafora. Hilketak, matxinadak eta maitasun istorioak gorabehera, zubiak lortuko du azkenean
|
ez
erlijioak ez ideologiak, ez diruak ez aginteak, ez bisirrak ez enperadoreak lortu ez dutena: zubia izango da iraungo duen bakarra, lotura hautsezina.
|
|
|
Azkenean, bada, ez dakigu zer den zuzentasuna edo justizia bere baitan, ez tradizioak (hezkuntzak) eta
|
ez
erlijioak irakasten baitigute hori. Baina, hasieratik hasteko, ez dakigu jakitea zer den ere.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, beti esan izan da dirua dela zorionbidean jartzen gaituen metal preziatu bakarra, eta ez dela beste bidezidorrik (psikotropikoek ematen dutenez gain) erabateko zoriontasunera eramateko gai denik. Oraingo honetan baina, ez diruak
|
ez
erlijio sinesmenak ez dute gizakia ezti mamitan jartzeko gaitasunik. Erlijioa baztertuta eta diruari muzin eginda, zoriontsu izateko bide bakarra demokrazia dugu, demokrazia mendebaldar" marabilloso" hau, hain zuzen ere.
|
|
|
Buru nazionalistak esan duenez,? ez da aberririk,
|
ez
erlijiorik, ezta ideia politikorik ere gizakien odol jarioa justifikatu dezakeenik. Ez da ideologiarik ezberdin pentsatzen duena suntsitzea ahalbidetzen duenik?.
|
|
|
Jainkoaren gaia maiz atera zen, baina
|
ez
erlijioek erantsi dioten zama zantar horrekin, jainkoa gugandik urrun dagoen ez dakit zer dela esanez mundua fragmentatzera datorrena.
|
|
|
Heziketaren baldintzengatik. Sineskeriengatik,
|
ez
erlijioagatik. Ni esaten ari naizen hau da, benetan, erlijioa,, re ligare?
|
|
|
" Inoiz ez naute lasai utzi. Ez fedeak,
|
ez
erlijioak...". Hartara," arrazoi edukiaren eremuak desjabetzeari" buruzko gogoeta laburren bilduma mardula da Arrazoia ez dago edukitzerik (Alberdania) Segurolaren saiakera liburua.Hirugarrena du, Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo (2005) eta Nere gorringotik en (2008) ondoren, eta hirurak argitaratu dizkio Alberdania etxeak.
|
|
2013
|
|
|
–Mundua aldatzen ari da, eta guk ere aldatu beharra dugu?.
|
Ez
erlijio kontuetan, aldaezina baitzen Allah eta aldaezina Korana, bai teknologia berrietan, hiru aldiz errepikarazi zion xeikak deabruzko hitz hura, Abdul Alimek behar bezala ahoska zezan?: arabiar herriek, izan ere, ezinbertzeko baldintza zuten, munduan aitzina egiteko, teknologia berrietara egokitzea, bai petrolio produkzioaren, bai nekazaritzaren eta bai hedabideen eta komunikabideen esparruetan ere.
|
|
|
Zer sentituko zuen, atzean printzesa bat eroan eta haren bular ezti gozoak bizkarrean senti zitzanean? Zorionez, ez zuen
|
ez
erlijioaren ez sexuaren gainean aurreiritzi moralik, eta aise irudika zezakeen eszena hura ohean, eskua maitale zuen bitartean?
|
|
|
–Aski dituk eskuko hatzak, munduan diren hire aita bezalako gizonak zenbatzeko. Guztiak bera bezalakoak bagina, bertze kuku batek joko ligukek, ez gerrarik
|
ez
erlijioen arteko liskarrik. Beti pentsatu izan diat onegia zela mundu honetarako.
|
|
|
Haren olerkiak, berriz, oso landuak dira. Oihenarten poemek ez dute ez hizkuntza
|
ez
erlijioa helburu, literatura baizik. Horretan da berritzaile, Lasagabaster kritikariaren ustez.
|
|
|
Gizarte zibil eta laiko bat egituratzeko bidean lan egitea komeni da, protagonismoa legeen bitartez adierazia izan dadin, eta
|
ez
erlijio sinesmenen bidetik, osasuna ondasun laikoa denez gero. Egun, ez dira betetzen Estatuaren ez konfesionaltasun postulatuak (are gutxiago laiko batenak), eta alderdi politikoek entzungor egiten diote gizarteak gai hauek legeztatzeko egiten duen eskakizunari.
|
|
|
" Mundua aldatzen ari da, eta guk ere aldatu beharra dugu".
|
Ez
erlijio kontuetan, aldaezina baitzen Allah eta aldaezina Korana, bai teknologia berrietan –hiru aldiz errepikarazi zion xeikak deabruzko hitz hura, Abdul Alimek behar bezala ahoska zezan–: arabiar herriek, izan ere, ezinbertzeko baldintza zuten, munduan aitzina egiteko, teknologia berrietara egokitzea, bai petrolio produkzioaren, bai nekazaritzaren eta bai hedabideen eta komunikabideen esparruetan ere.
|
|
|
Zer sentituko zuen, atzean printzesa bat eroan eta haren bular ezti gozoak bizkarrean senti zitzanean? Zorionez, ez zuen
|
ez
erlijioaren ez sexuaren gainean aurreiritzi moralik, eta aise irudika zezakeen eszena hura ohean, eskua maitale zuen bitartean...
|
|
|
–Aski dituk eskuko hatzak, munduan diren hire aita bezalako gizonak zenbatzeko. Guztiak bera bezalakoak bagina, bertze kuku batek joko ligukek, ez gerrarik
|
ez
erlijioen arteko liskarrik... Beti pentsatu izan diat onegia zela mundu honetarako.
|
|
|
Lan honetan ez da zalantzan jarri
|
ez
erlijioaren eginkizun hori ez erlijioaren garrantzia. Zalantzan jarri dira erlijioak bereganatu nahi izan dituen bestelako" eskuduntzak".
|
|
|
Lan honetan ez da zalantzan jarri ez erlijioaren eginkizun hori
|
ez
erlijioaren garrantzia. Zalantzan jarri dira erlijioak bereganatu nahi izan dituen bestelako" eskuduntzak".
|
|
2014
|
|
|
Baina, zertaz nahi duzu hitz egitea, e? Ezin bada ez politikaz,
|
ez
erlijioaz eta ez ezertaz hitz egin?
|
|
|
Geroztik sartaldeko Europa liberalak (liberala diogu eta ez beltza) ontzat eman zuen Renanen tesisa? 28 Renanen hitzaldiko puntuak jarraitzen dira: herria (herri esaten da beti, ez nazio!) ez du egiten arrazak,
|
ez
erlijioak, ez hizkuntzak29, etab. Zerk dagi, orduan,, erriaren izaera dinamikoa, kanbiakorra?? (zeinek esan du, jeltzaleek betiere esentzialistak izaten segitzen dutela?).
|
|
|
Zolak barregarri eta iraungitako inperialista ikusten duela Erroma handiaren amets italiarra, eta berak frantsesentzat eta Parisentzat amets horixe bera daukala: Frantzia etorkizunaren ola, Paris mundu berriaren laborategia, gizadiaren unibertsala?, la grande aurore??;
|
ez
erlijioan, ez armetan, baizik arrazoimenean eta zientzian oinarritzen den Jerusalem berria, Erroma berria. Ez Lourdes, ez Erroma, Paris da, où s? élaborent les idées, le monde futur? 2371, Jainkoaren Erresuma laikoa munduan zabaltzen ari dena.
|
|
|
Renan, bere modura, txit erlijiosoa da, eta gizakiaren handitasuna, arrazoimenean adina, erlijioan datzala uste du. Baina barneneko erlijioan(, erlijio librean?),
|
ez
erlijio positiboren batean, bere dogma, lege eta aginteekin275 Katolizismoarekin, bereziki, guztiz garratza da. Gotzainek haren obrak irakurtzea debekatu dute; propaganda katolikoak arnegatu, Judas, Antikristo deitzen dio(, biraolari europarraren?
|
|
2015
|
|
|
Mezu ilunak izaten ziren askotan,, unibertsoan inora ezean dabilen planeta batean galdutako izakiak gara? edo, ez dago salbaziorik, ez munduan, ez mundutik kanpo (ez politikan,
|
ez
erlijioan)?, estilo horretakoak ziren gehien hunkitu eta pentsarazten zidatenak, azpimarratu eta behin eta berriz irakurtzen nituenak. Baina mezu haiek maitasun egarri handi batek gozatutakoak iruditzen zitzaizkidan, batak bestea irudikatuz elkarri ematen genizkion musu eta laztanez gainezka beti,, maitasuna baita merezi duen gauza bakarra, bi gorputzek eta bi arimak bat egitean baitago gure ditxa guztia?.
|
|
|
Ez logika matematikoan, ez filosofian.
|
Ez
erlijioan, ez iritzi politikoetan.
|
|
|
Neure indar eta ahal guztiaz salatu nahi dut, bada, hori egia ez dela. Arazo honek hizkuntzaz bakar bakarrik du zer ikusia, eta deus
|
ez
erlijioaz, fedeaz edo politikaz. Bakoitzak eskubide osoa du bere pentsakera edo ikusmolde berezia izateko euskera idatziaren batasun kontuan.
|
|
|
euskara eta erlijioa eskuz esku.
|
Ezen
erlijioa eta garai bateko tradizioak eta mundu ordena gordetzeko tresna egokia baitzen euskara, azken beltzean. Horri lotuta, gisa honetan mintzo zen Xarles Bidegain Zeruko Argiaren 716 zenbakian (XII):
|
|
2016
|
|
|
Lagunen arteko topagune horretan, bi hitzaldi mota zagerizen,, off, eko solasa, larderia, mendekua, gaiztakeria, pedofilia eta holakoak erakusten zituztenak, eta, on, eko hitzaldia, ofiziala, judu gazteen eskerpena. Halere, Baionako elkarketa nahiko arina zen, batere
|
ez
erlijioaren funtsean tinkatua, lagunen arteko oroitzapenak irriz gogoratzeko egina baizik.
|
|
|
Izenburuan paratu dugun bezala, nazio estrategia lehenetsi izan du beti, eta marxismoa gizartearen analisirako bai onartu du, baina inola ere
|
ez
erlijio gisa, ez eta alderdi bakar totalitarioko erakunde bezala ere; marxismoaren alderdi horiek zorrotz gudukatu ditu, hainbat eta hainbat artikuluren bitartez.
|
|
|
Horregatik, adierazpen askatasuna, etab., ezin dira ukatu, ez eta aldi baterako ere. Ikastaroak marxismoa azaldu behar du, baina ekarpen moduan, eta
|
ez
erlijio gisa. 4 Ahalegin bat egin behar zen guztien artean lerro ideologikoa eta estrategia garbi ikusteko.
|
|
|
Ez arrazak, euskaldunok berezitasunen batzuk izan arren, arraza nahasketa bat, azken buruan?;
|
ez
erlijio katolikoak, klerikalismo deitoragarriaren tema zen hori, gerraondoan faxismoarekin bat egiteagatik galdua zuen erlijio katolikoak izen on guztia, euskal apaiz batzuen salbuespena salbuespen, eta sekularizazioa atarian zen?; ez iragan demokratiko idealizatuak, foruak indarrean zirenean, ez ginen hobeto eta askeago bizi euskaldunok?; aitzitik, ez jakin arren denok ikas dezakegun hizkuntzak,...
|
|
|
Netanyahuren aburuz, judu konbertsoek kristau izan nahi zuten, eta beraz, arraza? zen hauen aurka egiteko arrazoia,
|
ez
erlijioa (Epstein, 2010).
|
|
|
Zer da gizakia? Egungoontzat erantzun sinesgarri bakarra zientzia biologikoak eman lezake,
|
ez
erlijioak edo filosofiak, errepikatu ohi du E. O. Wilsonek.
|
|
2017
|
|
|
Gero eta indartsuagoak dira Israelgo politikan, eta Meskiten Zelaigunean eta Tenpluaren Mendian dagoen statu quo a aldatu nahi dute juduek, otoitz egiteko aukera izateko; eta ez musulmanek bakarrik. Israelgo ahots gutxiengo batzuek Vatikanoaren ereduari eusteko deia zabaldu dute, hiru erlijiorentzako hiri estatua bihurtzeko; eta
|
ez
erlijio baten hiriburua soilik. Agintariak, ordea, ez datoz bat.
|
|
|
Arantzazu poema (Golgota, Alberna, Arantzazu; Arantzazuko hiru erreketak, hiru gerra zibilak), Bizi Nai, Guruzbideak, etab. Erlijioari inportantziarik ez ematera lerratuak gara, baina mendeetan eta mendeetan komunitateen, lokalak bezainbat nazionalak? identitate zeinu funtsezkoenetakoa izan da (ermitak eta erromeriak, eliza herriaren erdigune, santu eta debozio eta jai nazionalak, etab.). Merezi luke debozio herritarrak aztertzea,
|
ez
erlijioagatik, baina elizetako santuen irudi eta ermitetan espresatu direlako mendeetan gure jendearen beldurrak eta esperantzak. Persiak Greziari eraso dionean, grekoek ez dute sentitu erasoa hizkuntza grekoari egin zaionik, komunitate grekoari baizik.
|
|
|
Ez diktaduretan, ezta demokrazietan ere.
|
Ez
erlijio batean, ezta bestean ere. Botereek eta ideologia absolutuek mesfidantzaz begiratu diete umoregileei, agian ahozgoran esaten dutelako askok ahopeka diotena, edo esatera ere ausartzen ez direna.
|
|
2018
|
|
|
Ez logika matematikoan, ez filosofian.
|
Ez
erlijioan, ez iritzi politikoetan.
|
|
|
“Espiritualitatea maite dut,
|
ez
erlijioa. Erlijioa errespetatzera iritsi banaiz, espiritualitate espazioak gordetzen dituelako izan da.
|
|
2019
|
|
|
Lauretako gazteena zen, egoskorra eta jenioz bizi samarra. Anarkistatzat zuen bere burua, baina, egia esan, ez zitzaion
|
ez
erlijiorik ez ideal politiko argirik ezagutzen, guztiz bere kasakoa zen, bere familiako guztiak bezala, eta, ahal izanez gero, ez zuen aukerarik galtzen elizaren zein gobernuaren kontra eztenkadaka jarduteko.
|
|
|
Hala, emakumeek ez dute baliabide konkreturik batasun batean elkartu eta kontra egiteko. Ez dute ez iragan, ez historia eta
|
ez
erlijio propiorik; ez dute proletarioen tankeran lan eta interes elkartasunik; ez dute ezta promiskuitate espazialik ere, Ameriketako Estatu Batuetako beltzak, ghettoetako juduak, Saint Denisko langileak eta Renaulten lantegiak komunitate bihurtzen dituen promiskuitate espazial hori. Emakumeak gizonen artean sakabanaturik bizi dira, gizon jakin batzuei, aitari edo senarrari?
|
|
|
Gortetasunak egiaz ez zuen askorik aldatu emakumearen patua, leundu bazuen ere. Emakumearen askapenaren alde ez zuten ideologiek egin?
|
ez
erlijioak, ez poesiak?; bestelako kausa batzuen ondorioz aurreratu zuen pixka bat emakumeak garai feudalaren amaieran. Erregearen boterearen nagusitasuna inposatu zitzaienean feudatarioei, jaun feudalak eskubide asko galdu zituen:
|
|
|
Neure indar eta ahal guztiaz salatu nahi dut, bada, hori egia ez dela. Arazo honek hizkuntzaz bakar bakarrik du zerikusia, eta deus
|
ez
erlijioaz, fedeaz edo politikaz. Bakoitzak eskubide osoa du bere pentsakera eta ikusmolde berezia izateko euskera idatziaren batasun kontuan.
|
|
2020
|
|
|
Ifernua mundu huntantxe izan zitekeanik ez zuen Elsa' k siñisten. Ez mundu huntan eta ez bestetan, Elsa' k ez baitzuen ez kristau federik eta
|
ez
erlijio kezkarik. Bere gurasoen etxean, Jemappes' en, ez zan sekulan entzun" Jaungoiko" hitza birau egiteko ezpada.
|
|
2021
|
|
|
imam predikariek agian irakurtzen dukete, baina zergatik ez dute Jesus aipatzen? Mahometen ondoko denboretan egiten zuketen,
|
ezen
erlijio berria gurearen erreforma batentzat hartu zuen jendeak. Eta egia da Jesusen arartez elkarretarik anitz hurbil direla musulmanen fedea eta gurea.
|
|
|
Ezezko perpausetan ukagai (ikus § 41.4.3g) bat baino gehiago zerrendatzen ditugunean, bakoitzaren aurrean eman dezakegu ez: Ez zuen ez jantzirik, ez lo zakurik, ez paperik, ez eta dirurik hartu (Borda); Baina hark ez zuen ez erantzun ez irribarrerik egin (Montorio); Ez zuen ez lagunik ez adiskiderik,
|
ez
erlijiorik ez sinesterik (Aldasoro). Ezezkoa indartu nahi dugunean, aukeran dugu ez perpausordain gisa erabiltzea, eten artean:
|
|
|
Frantziako Estatuaren balore eta printzipioen txertatzeko tresna gisa daukate eskola gobernukoek: " Eskolak lehenbizi errepublikaren eta
|
ez
erlijio baten baloreak pasarazteko leku izan behar du, (…) eskolaren bidez aurre egingo diegu errepublika hil nahi dituenei!", Emmanuel Macron presidentearen hitzetan.
|
|
|
Hasteko, idazkera hori, arabiar alfabetoarekin alderatuta, ikasteko erraztzat eta hizkuntza askorentzat egokitzat jotzen zuten adituek. Bestalde, alfabeto latindarrak, zirilikoak eta arabiarrak ez bezala, ez zeukan loturarik ez aurreko gobernuarekin, ez errusieraren nagusitasunarekin,
|
ez
erlijioarekin.
|
|
|
Fatimiek ez zuten denbora luzez gehiago aipatu ez meskitarik,
|
ez
erlijio musulmanik.
|
|
|
Hortik, jakina, hainbat gauza ondoriozta daitezke, hala nola, ez duzuela jaten, ez, beraz, kaka egiten. Ikusten duzun bezala, Itziar, ondorengo bizitzak kezkatzen nau,
|
ez
erlijioari dagokionez, baizik eta praktikotasunari. Ez nuke hemen bizitakoa han bizi nahi.
|
|
|
Derridak, Hego Afrikara egin zuen bidaian, unibertsitateko ekitaldi batean hegoafrikar ikasleei kontra egin eta barkamen hutsaren ideala aipatzen du (Derrida 2009), hau da, helburu politikorik ez duen barkamena. Barkamenari buruz argitaratu zuen saiakeran, barkamen hutsa defendatzen du, humanismotik datorkiguna eta
|
ez
erlijiotik (Derrida 2001). Zulaikak, ETAren hautsa saiakeran (2006), ñabardura handiz aztertzen du Derridaren barkamen hutsa ezohiko gertakari gisa, zeina baldintza historikoei atxikitzen dion:
|
|
2022
|
|
|
Gizateriak mendeetan zehar pairatutako kalamidade zerrenda luzea leitu ondoren eta kasuari zegozkion eztabaida luzeak burutu ostean, akusatua errudun jo eta egunsentian fusilatua izan zen, pelotoiaren tiroak zerura jaurtikita. Harrezkeroztik ez dakigu Jaungoikoa bizirik ala hilik ote dagoen —ordura arte ere ez genekien—, baina Sobietar Iraultza gizakiaren ikuspegi sozialaren gainean eraiki zen,
|
ez
erlijio sinesmenen gainean, eta esan genezake erdietsi zituen lorpenak eta eragin zituen pairamenak balizko Jaungoikoak sortutakoen parekoak izan zirela.
|
|
|
Winterrek eta Robertek argudiatzen dutenez, ekoizpenaren antolaketa teknologikoa da orain gizonek emakumeen gainean duten nagusitasuna zilegi egiten duena, eta
|
ez
erlijioa edo indarra. Mutilak hazi ahala, enpresa lanaren beharrei egokitzeko moduan taxutzen da haien maskulinitatea.
|
|
|
Ez zuen ez lagunik ez adiskiderik,
|
ez
erlijiorik ez sinesterik. Besteekin komunioan egon gabe bizi zuen bere bizitza espirituala, familiartekoei Gabonetan bisita eginez eta hiltzen zirenean hilerrira lagunduz.
|
|
|
Zergatik zientzia eta
|
ez
erlijioa. Azkenean biak" ordena imajinatuak" dira, Hararik onartzen duen bezala.
|
|
|
Azkenean biak" ordena imajinatuak" dira, Hararik onartzen duen bezala. Zientzia, eta
|
ez
erlijioa, historia mugiarazten duten beste bi indarrekin, inperioekin eta kapitalarekin, uztartzen delako, erantzuten digu Hararik.
|
|
|
Erlijio batzuentzat, pertsona ona da dena barkatzen duena.
|
Ez
erlijiotik sumatu dugu pertsona onaren ezaugarri behinena esker ona dela. Seguru seguru ere ez dakigu (erlijioak jakiten ditu gauzak seguru), baina tankera horixe hartzen diogu giza ontasunaren gaiari.
|
|
|
Ni ez nago erlijioan, eta ez diot neure buruari dena barkatzen.
|
Ez
erlijiotik, ezin diot neure buruari esker onik erakutsi.
|
|
|
Judutartasuna dute beraz irizpide?...
|
Ezen
erlijioa ez bada, zer da beraz. Bereizketa etniko bat?...
|
|
2023
|
|
|
Bertsio subertsiboa ekartzen du tenploaren ideologiari begira. Jesus ez zen apeza, eta ez zuen ez Elizarik
|
ez
erlijio hierarkiarik sortu, ezta erlijiorik ere. Bere obsesioa Erresumaren etorrera izan zen, hau da, mundu gizatiarrago, zuzenago, haurridekorrago, solidarioago bat.
|
|
|
Rijkens labore saleroslearen etxean bizi izan zen Dordrecht en, eta irakasle izateko ziurtagiria ateratzen ari zen Görlitz izeneko gazte batekin gela partekatzen zuen. Berriro ere Vincent erlijio gaietan murgildu zen; hainbesteraino,
|
ezen
erlijioan gehiegi zentratua zegoela esaten baitzuen Braat ek; lanean ari zela Bibliako pasarte luzeak nederlanderaz kopiatzen jarduten zen eta gero frantsesera, alemanera eta ingelesera itzultzen zituen, lau zutabetan. lana ez zitzaion interesatzen, lankideekin ez zen ongi konpontzen eta bezeroak ez zituen arretaz zaintzen; bere ustez, Ebanjelioa predikatzea zen egin zezakeen gauza interesgarri bakarra.
|