|
2000
|
|
|
Ondorioz, geroz eta gehiago gure zapalkuntza egituratua ezkutatu eta desitxuratu egiten dute instituzio eta alderdi politiko ezberdinek. Honen adibide gisa hainbat politika instituzional ditugu, zeintzuk eraginkortasun eskasa izaten bukatzen duten, emakumeon arazoa kulturala balitz bezala tratatzen duten, arazoa sektorializatzen duten eta honela sistemaren mantenimendurako izaten bukatzen duten eta
|
ez
emakumeok behar dugun iraulipenerako. Bestetik, azken egunotan alderdiek sortu duten kuoten inguruko eztabaida genuke, zeintzuk emakumeon presentzia kontuari lehentasun gehiago eman dioten, bizi dugun zapalkuntza gainditzeko bidean eman liratekeen pauso eta lan ildo politikoei baino.
|
|
|
—Hi izarrei beha bizi haiz, eta ez ote dakik, bada,
|
ezen
emakume bakoitza konstelazio bat dela eta konstelazio bakoitzak bere denbora behar duela, izarrik ezkutuenen berri jakiteko.... Baina hik jakin huke Kasiopearen historia, zeren, oker ez banago, prezeptore jaun Marcelek kontatu baitzigun behin batean...
|
|
|
Hil zutenean hain handia izan zen gure mina
|
ezen
emakumea salbatu nahi genuen gure barne muinetan. Momentu hartan, Iñaki Esnaolak oihu egin zuen" Ez zen prexixo Santa Teresa de Jesus".
|
|
2001
|
|
|
Ezberdintasun horrek, Espainiako Estatuan baino handiagoa, parekatzeko joera izan du: lehen epealdian (1976), langabeziaren tasak gogor egin zuen gora gizonengan nahiz emakumeengan; bigarren epealdian (1986), langabeziak behera egin zuen gizonen artean, baina
|
ez
emakumeen artean; hirugarren epealdian (1992), gizonezkoen langabezia emakumeena baino gehiago hazi zen; laugarren epealdian(), langabeziak behera egin zuen bi esparruetan, eta ezberdintasunak parekatzera jo zuen.
|
|
|
Ana Cresporen lanbidea ez da oso ohikoa gure artean, eta
|
ez
emakumea delako bakarrik: ikerlari eta zientzialaria da.Ikerketa molekular eta biologikoetako nazioarteko proiektuetan kolaboratzaile da eta, aldi berean, munduan zabaltzen diren hainbat liburu eta artikuluren egile.
|
|
2003
|
|
|
Esker on bat ere badago hemen, ez bakarrik bost idazle hauei, baizik ete idazleon jarduerari! Eta zergatik bost eta ez zazpi, edo zergatik
|
ez
emakumerik, horretan oso erraza daukat erantzuna: irakurlea da errege, eta ni naizen irakurle honek kontsideratu du, inolako azterketa akademikorik gabe, bost idazle horiek direla nigan interes gehien sortzen dutenak.
|
|
|
Ni ez naiz horretan sartzen. Baina atzera eragiten zidan, ez eskuineko eskua dantzatzeko zuen joerak, baina bai gizasemeoi besotik heltzeko zuen era belaxka eta bigunak eta, batez ere, esana dut lehen, aitorpenak egiterakoan aurpegia hurbiltzeko zuen ohitura nardagarriak, ez baititut soportatzen hitz egiteko horrenbeste hurbiltzen diren ez gizaseme eta
|
ez
emakumeak.
|
|
2004
|
|
|
Herriak hori egiten ez badu, nik behartuko dut horretara Kainoi Handiaren (Groot Rohr) indarrez. Alemaniaren mugen barruan, hererotar oro, arma eraman edo ez, ganaduarekin ibili edo ez, akabatu egingo dugu, eta ez dugu salbuespenik egingo
|
ez
emakume eta ez haurrekin. Eraman itzazue zuekin edo zuekin batera hilko dira.
|
|
|
«Azal beltza duen oro akabatu dugu» idatzi zuen etxera soldadu batek. «Ez haurrik eta
|
ez
emakumerik utzi dugu bizirik». Abuztuan Waterbergeko zelaietan inguratu eta artileriaz txirtxilatu zituzten.
|
|
|
Niri interesatu zitzaidan islatzea gure bizitza pertsonalarengan zer eragin izan duen horrek. Iraultzaren subjektua hasieran bat zen, langilea eta gizona;
|
ez
emakumea, edo emakumea ere bai, baina gutxiago. Utopia ere izan zen aurretik gauza asko eraman zituen hondeagailua.
|
|
|
Izan ere, emakumeak probatu nahi izan nituen, probatu ere probatu nituen... baina, ororen buruan, aspertuta nengoen emakumeez,
|
ez
emakumeengatik, beharbada, niregatik eta nire haiekiko jarreragatik baizik, ez dakit. Eta, orduan, aspaldiko galdera etorri zitzaidan burura berriro ere:
|
|
|
Ez nengoen, zinez,
|
ez
emakumeetarako, ezta gizonetarako ere, garai hartan...
|
|
2005
|
|
|
Adibide garbiena Eliza Katolikoa omen da. Ez kondoirik, ez Ibarretxe Planik,
|
ez
emakume apaizik, ez homosexualik, ez eutanasiarik... Berrikuntza usainik duen guztiari ez eta ez.
|
|
|
Fedea ulertzeko modu bat baino gehiago ez du nahi Elizak katolikoak: gizonak ez
|
ezik
emakumeak ordenatzea eta... Hori' erlatibismoa' litzateke, haien arabera betiere.
|
|
|
Azkenik, eztabaida honen aurrean Irungo Emakumeak taldeak gaia alde baterautzi zuen, baina
|
ez
emakumeek. Urtez urte, 1980 urtetik abiatuta, Alardean (nahiz eta agintariak konturatzean ibilbidetik bota) emakumeen istorioakazaltzen ziren.
|
|
|
Hurrengo egunean, eguerdiko hamabietan, ez zen arimarik ageri auzoko plazan; ez ume bat, ez aitona bat,
|
ez
emakume bat buruan arropa sorta zeramala, garbitegira bidean, ordu hartan ohikoa zen bezala. Leiho batzuetan, pixka bat alboratuta ageri ziren errezelak; beste batzuetan, berriz, argi eta garbi ageri zen aurpegiren bat, zer suma.
|
|
|
Baina horiek nire aieruak besterik ez dira; benetako arrazoiak Adelak berak ere ez ote zekizkien nago. Adimenak ez dit argitzen nolatan gerta zekiokeen halakorik Adelari, gure auzora gaxte gaxterik iritsi eta nire bizitza aldatu zuen maistra amatiarrari,
|
ezen
emakume hura bizi gogoz beterik zegoen hantxe agertu zitzaigularik bere inprenta kutxa freinetarrarekin, bere ipuinekin, gu tratatzeko modu adeitsu eta eztiarekin. Halakoxea zen nire auzora iritsi zen maistra.
|
|
|
Ez zaio Hemi erdi etzanda egotea gustatzen.
|
Ez
emakumerik ondoan ez duela behintzat. Etzaulki trakets hark Gerra Handian anbulantzia gidari jardun zueneko gomuta dakarkio burura.
|
|
2006
|
|
|
Gizonezkoen obesitatea anomalia metaboliko gehiago izatearekin lotzen da. Hala ere, bitxia bada ere, Gorputz Masaren Indizeak (GMI), obesitatea neurtzeko erabili ohi den magnitudeak, ez baitu kontuan hartzen non metatzen den gantza, gizonengan koloneko minbizia izateko arriskua baino ez du iragartzen,
|
ez
emakumeengan. GMI 29,4 baino handiagoa duten gizonek koloneko minbizia garatzeko arrisku handiagoa dute gizon argalek baino(% 23,6 baino GMI txikiagoa).
|
|
|
Cavadasek esan zuenez, azken emaitza Albak beste edozein protesirekin lortuko zukeen funtzionaltasuna baino askoz handiagoa izango da, baina, antzeko aurrekaririk ez dagoenez, zaila da aurresatea nola eboluzionatuko duen. Nolanahi ere, mundu osoan egindako 26 eskutransplante horietatik sei baino lehen bikoitzak izan dira —bat ere
|
ez
emakume batekin hartzaile gisa—, bi errefusa baino ez dira erregistratu, eta bi kasuetan, pazienteak agindutako immunodepresioa hartzeari utzi diolako. Alba immunologikoki prestatu dute errefusatzea saihesteko, ingeniaritza genetikoaren bidez lortutako antigorputz monoklonal humanizatuen terapia baten bidez. Izangai gehiago Transplanteen Erakunde Nazionaleko (ONT) zuzendari Rafael Matesanzek esku inplante bikoitza “lorpen ikusgarritzat” jo zuen.
|
|
|
Esan behar dugu Iturbe nobelagilea baino ipuingilea edota narrazio motzean aritzen den idazlea dugula. Aipatzekoa da nabarmentzen diren 51 idazle horiek beti ere ez direla berak, eta zer esanik
|
ez
emakume idazleen kasuan, Urretabizkaia, Arrieta eta Oñederra baitira literatur kritikari horien zerrendetan aho batez azaltzen diren bakarrak.
|
|
|
5 Emakumearen eraikuntza eta independentzia ispiluaren osaketarekin ezagutzen zen XIX. mendean. Ispilua hausteak independentzia galdu eta gizonari entregatzea esan nahi zuen, baina ispilua hautsi eta gizonik
|
ezean
emakumea erotu eta suge uroboriko bilakatzen omen zen Lombroso eta Ferreroren hitzetan.
|
|
2008
|
|
|
eta ez ume,
|
ez
emakume:
|
|
|
emeki ta gizonez. Emeki, biguñ, astiro; baina
|
ez
emakume bezela, gizonai dagokitenez baizik. Gure lanetan beaztopa, eragozpen ta buruauste, zirikada ta nayezak maiz izango ditugu enura gabe.
|
|
|
ABEL. Zuri buruz?
|
Ez
emakumea!
|
|
|
«Emakume artisten lanak ere erosi lituzke; artista direlako,
|
ez
emakume direlako»
|
|
|
Emakume artisten lanak ere eskuratu lituzkeela uste dut.
|
Ez
emakume direlako, baizik eta artista.
|
|
|
Are gehiago emakume bati sexu erasoa egiten diotenean. . Jaso dugun hezkuntza hain da sexista,
|
ezen
emakumeei esan zaien ezin dietela erasoei aurre egin. Ahulak direla dioen mezu hori oso barneratuta daukate, uste dute ez direla euren buruak defendatzeko gai.
|
|
|
Gure hezkuntza hain da sexista,
|
ezen
emakumeei esan zaien ezin dietela erasoei aurre egin?
|
|
|
Ongi ulertu, horrek ez du esan nahi emakumeen eskubideen kontra nagoenik; esan nahi dudana zera da: gizarteak aurreratzeko, aurrera bide horren protagonista aukeratu behar duela, eta berdin zait nor den, baina, historiari begira, markatu gabekoa izan luke, eta hori gizona da, eta
|
ez
emakumea, gizona da eta ez homosexuala, gizona da eta ez atzerritarra, gizona da eta ez umea, gizona da eta ez zaharra. Gizona, Historiaren protagonista izan denez, markatu gabeko elementu bakarra delakoz.
|
|
|
Argi esan ziguten zein zen egun inportantea eta zertarako erabili behar zen bezpera:
|
ez
emakumeen arazoetan eta halako pitokerietan (alukerietan esan behar nuke, agian. Zehatzagoa litzateke askoz).
|
|
2009
|
|
|
Boterea gizonezkoen esku dago, baloratzen dena indarra da, botere ekonomikoa, eta boterea eremu guztietan. Ikuspegi hori zabaltzeak ekarriko luke ikustea horrek ez diola benetako indarrik ematen ez gizonari eta
|
ez
emakumeari. Gizonak sinesmen horietan oinarrituta lortu dezakeen indar sentsazioa azalekoa da.
|
|
|
Hor ez da hiri idealik proiektatzen, kolonia erreal baten fundazioa zelan atondu eztabaidatzen da: hiri errealean ez ondasunen,
|
ez
emakumeen komunismorik dago; ordena sozialaren bizkarrezurra legeak izango dira (ez filosofo erregearen jakinduria absolutua); legeok, denek jainkozkotzat ukan dituzte (absolututzat), eta erlijioa ez da izango arrazoimenaren gehigarri bat, heriotza zigorraz zigortuko da ateismoa (Sokratesen patua ezagutu zuenak proposatzeko!). Platonek ezaguna zuen erlijioaren jatorriaren teoria, ateista?, alegia erlijioa jendearen kontrolerako amarru politiko hutsa zela, lege publikoak plazan zigortu ezin dituen ekintza ezkutukoak jainkoen beldurraren bidez kontzientziaren barruan erreprimitzeko (Polibiok jarraitzen duen interpretazio pragmatikoa, eta Liviok Erromaren hastapenei buruz berresten duena, Numari erreferituz:
|
|
|
a) jakintsuarena, hots, arrazoimenaren eta askatasunaren erlijioa (bere buruaren jabe omen den gizonarena? gizona izan behar duena ebidentetzat suposatzen da,
|
ez
emakumea), eta b) ezjakinaren erlijioa,, communis vulgus, edo jende arrunt ilustrazio edo argirik gabekoarena alegia, obedientziara behartuarena, beldur eta morrontzarena.
|
|
|
Arabiako gizonkeria ikaragarria zela eta bere burua errekaratua atzematen zuela idatzi zien lagunei. Ez zuten uzten bakarrik irteten eta ez zuen, antza, egiazko harremanik
|
ez
emakume musulmanekin ez diplomazialarien emakumeekin.
|
|
|
Inoiz ez! Geroztik, egia esango dizut, ez dut bakerik izan, mutilen aurkako jarrera nagusitu balitzait bezala, zeren gizonak zigarreta erre dezakeen bezala, edo kopatxo bat ardo gozo hartu inork mozkortzat hartu gabe, edo automobila gidatu. Frantzian hogeita hamar mila emakumek dute dagoeneko gidabaimena, egunkarian lehengoan irakurri nuenez!?, zergatik
|
ez
emakumeak. Zergatik uste duzu, bada, utzi nituela hiru mutil haiek?
|
|
|
ez erabat, ez dizut gezurrik esango, poloen arteko tirabirak hortxe izango baitituzu, zure nortasunaren ezaugarri diren neurrian; baina kontua ez da tirabirak edukitzea edo ez edukitzea, baizik eta burua tirabiren gainetik edukitzea, gutxieneko oreka bati eutsiz, eta hori bai, zin degizut lortuko duzula, baldin eta zuk ere behar bezala lan egiten baduzu. Mundu honetan ez baitago ez gizon eta
|
ez
emakume erabat osasuntsurik,% 100ean ez behinik behin. Beste ikuspuntu batetik, berriz, norbaitek esan zuen heriotzak sendatzen dituela gaitz guztiak, baina hori ez duzu nahi, ezta??
|
|
|
Izan ere, aldaketa sozialek, esaterako, aldaketa ekonomikoak? berdintasunaren aldeko jarreretan eragindakoaldaketak (Spence eta Hahn, 1997), emakume mota azpitaldeetan sumatzen dira (e.b. emakume karreraduna),
|
ez
emakumeei, emakumeak talde gisa hartuta, buruzko estereotipo orokorrean. Horrela, gaitasun dimentsioan preskripzioa ahulduta gerta daiteke, emakumeek etxetik kanpo lan egitea espero daitekeen aldetik.Atsegintasun dimentsioan, berriz, preskripzioa sendoa da, emakumeak etxeanzaintzaileak izatea espero delako.
|
|
|
Emakume bat profesionalki prestatzen bada, lehiatzeko moduan dago. Beraz, enpresa batean langile bat hautatzen dutenean, izan dadila profesionalki duen balioagatik,
|
ez
emakumea edo gizonezkoa delako. Amparo Moraleda NH Hoteleseko ordezkariak esan zidan behin emakumeak eta ekonomiari buruzko kongresu batean zegoela, sarritan, enpresetan emakume batek ama zela esaten zuenean, lana eskuratzerako orduan, arazoak izaten zituela.
|
|
|
–Biztanleetatik erdiak ezin dira hauteskundeetara aurkeztu:
|
ez
emakumeak, ez gutxiengo erlijiosoak, ez eta errepublika islamikoaren kontrakoak ere?.
|
|
|
–Mestizaje prozesua azkeneraino eraman duen bakarra da Michael Jackson: jada ez da beltza, ez zuria, ez zaharra, ez gaztea; eta alde batetik, jada ez da ez gizon,
|
ez
emakume. Inork ezin zezakeen egiaz haren bizitza intimoa imajinatu; gizatasun arrunta gainditzeko bidea aurkitu zuen.
|
|
|
Hala, maskulinitateak eta feminitateak gauza on asko dituztela gogorarazi dute: Kontua da bakoitzetik nahi dena hartzea,
|
ez
emakumea izateagatik eredu batzuk hartzea, iritzi dio Iturriozek.
|
|
|
–Gaixo batzuk lotzeko daude, ez dizut ukatuko, eta horregatik ditugu lotuta, baina zu ez, eta behar bezala hitz egiten badugu, senda zaitezke... ez erabat, ez dizut gezurrik esango, poloen arteko tirabirak hortxe izango baitituzu, zure nortasunaren ezaugarri diren neurrian; baina kontua ez da tirabirak edukitzea edo ez edukitzea, baizik eta burua tirabiren gainetik edukitzea, gutxieneko oreka bati eutsiz, eta hori bai, zin degizut lortuko duzula, baldin eta zuk ere behar bezala lan egiten baduzu. Mundu honetan ez baitago ez gizon eta
|
ez
emakume erabat osasuntsurik,% 100ean ez behinik behin. Beste ikuspuntu batetik, berriz, norbaitek esan zuen heriotzak sendatzen dituela gaitz guztiak, baina hori ez duzu nahi, ezta...?
|
|
|
Inoiz ez! Geroztik, egia esango dizut, ez dut bakerik izan, mutilen aurkako jarrera nagusitu balitzait bezala, zeren gizonak zigarreta erre dezakeen bezala, edo kopatxo bat ardo gozo hartu inork mozkortzat hartu gabe, edo automobila gidatu –Frantzian hogeita hamar mila emakumek dute dagoeneko gidabaimena, egunkarian lehengoan irakurri nuenez! –, zergatik
|
ez
emakumeak. Zergatik uste duzu, bada, utzi nituela hiru mutil haiek?
|
|
|
Zugatik eta umeagatik, hil egingo nukeen. Horregatik, nirea zara zu, nirea, eta
|
ez
emakume harena. Utzi ezazu.
|
|
|
–Zer uste duzu, ez dakidala, ala? Badakit nahi dudanean, injekzioa mina leuntzeko bezain gogorra denean, gehitu zuen ahapeka?, hala naizela,
|
ez
emakume ederra, tamalez inoiz ez naizelako izan, eta orain zaharra naiz gainera; baina bai emakume atsegina, maitekorra, eta hori lagungarri izan daitekeela zuretzat. Eta horrela behar du.
|
|
|
Dariok, ez baitzion inoiz Elinorri emakume gisa begiratu, halako erakarmen handi bat sentitzen zuen orain harenganako, eta ez soilik interesak sortua, baita halako jakin min bitxi batek ere. Orain, hain zegoen itsututa amodiozko desioarekin,
|
ezen
emakume guztiek pizten baitzioten halako gogo bizi bat, bere buruari ahalmena erakutsi beharra.
|
|
2010
|
|
|
Historiaren bidez erantzungo nizuke. Gauza asko kanpotik inposatu dizkigute; ez gizonek
|
ez
emakumeok erabaki gabe, esan nahi dut. Kasu horietan, gizartearen, ekonomiaren eta politikaren egitura aldaketak izan dira eragile.
|
|
|
Eskubidea daukazu desirarik ez izateko, platerean daukazunaz aspertu bazara'. Iduri luke gizonezkoek hain kalitate handia dutela,
|
ezen
emakumeek ez daukatela uko egiteko deretxorik. Eskandalo bat da.
|
|
|
15 minutuko protesta izan da. Parte hartzaileek protesta isila egin dute
|
Ez
emakumeen aurkako indarkeriari lelopeko pankarta baten atzean.
|
|
|
aiurri onekoa zen, munduko pazientzia guztia zuena? eta birjina zen arren, eskua sutan jarriko nuke!?, ez zen
|
ez
emakume neurotikoa ez histerikoa, izebaren eredu psikologikoa ez baitzen sexuari buruzko Freuden eskema deterministetan sartzen, nik uste, nahiz eta Freuden doktrina ezin hobeto aplika dakiekeen apaiz eta moja desorekatu askori; aldiz, etxeko itsasontzi ekaitzak maiz astinduan, bera zen gure ipar-izarra eta bera zen gure oreka: ez oreka hotz bat, ezta suzkoa ere, are gutxiago harrizkoa, bera bezalakoa baizik, bazèn eta ez zèn oreka bat, nik haize leun bat bezala sentitzen nuena?
|
|
|
Dena galduta zegoela sinestera ailegatu ginen eta gauza bakar batek konfortatu gintuen orduan: ez zegoen ontzian
|
ez
emakumerik ezta umerik ere. Heriotzari hortzak erakusteko prest zegoen gizaseme saldo bat osatzen genuen, besterik ez.
|
|
|
izeba ez baita bi hitzetan definitzeko moduko emakumea; ez zen neskazahar erretxina; aitzitik: aiurri onekoa zen, munduko pazientzia guztia zuena... eta birjina zen arren —eskua sutan jarriko nuke! —, ez zen
|
ez
emakume neurotikoa ez histerikoa, izebaren eredu psikologikoa ez baitzen sexuari buruzko Freuden eskema deterministetan sartzen, nik uste, nahiz eta Freuden doktrina ezin hobeto aplika dakiekeen apaiz eta moja desorekatu askori; aldiz, etxeko itsasontzi ekaitzak maiz astinduan, bera zen gure ipar-izarra eta bera zen gure oreka: ez oreka hotz bat, ezta suzkoa ere, are gutxiago harrizkoa, bera bezalakoa baizik, bazèn eta ez zèn oreka bat, nik haize leun bat bezala sentitzen nuena... zuk, ez dakit, Gabino.
|
|
|
Emakume gazte eta eder batek, berak ere ikusia baitzuen Kristoforo printzeak kamafeoaren barruan ekarritako erretratua. Gaztea eta ederra ez
|
ezik
emakume jantzia, liburuak eta letrak maite zituena, Abelardo eta Eloisaren aipamen hark erakusten zuen bezala. Gaztea, ederra eta jantzia izateaz gain, emakume maitemindua, sentibera eta pasionala, haren gutunak hitzez hitz eta lerroz lerro iradokitzen zuen legez.
|
|
|
—Ba, Platonek kontatzen du, Sinposiuma edo Oturuntza izeneko bere lan batean, gure mundua egin baino lehenago bazirela, Atlantida deritzan uharte batean, izaki batzuk, ez gizon
|
ez
emakume ez zirenak, edo gizon eta emakume batera, bi buru, lau beso eta lau hanka zituztenak. Hain eder eta indartsuak omen ziren izaki horiek, non jainkoen jelosia piztu zuten; eta, beraiei aurre egin ez ziezaieten, erdibitu egin omen zituzten izaki haiek, halako moldez non izaki bakoitzetik bi sortu ziren, buru bat, bi beso eta bi hanka zituztenak, erdiak gizonezkoak eta beste erdiak emakumeak.
|
|
|
Baina gerla hura herri osoarena izan zen, arrifien aldetik. Ez zuten ez apartatzerik ez gordetzerik izan
|
ez
emakumeek, ez zaharrek, ez umeek.
|
|
2011
|
|
|
Erakunde hori 1952an sortu zuten, eta orduz geroztik, 11 idazkari nagusi eta hamahiru idazkari nagusiaren alboko izan ditu. Bat bera ere
|
ez
emakumea. NATOren baitako departamenduen zuzendaritzetan ere gizonak baino ez daude.
|
|
|
Hemen, emakume musulmanei buruz aitakeriaz jarduten gara ia beti, baina haiek oso argi daukate beren askapen bidea zein den, eta horretan ari dira.Nik ez diot beste emakume bati askatzeko zer egin behar duen esango, askatu egin nahi duela esaten badit babesa emango diot. Guk ezin diogu inori (ez gizonei
|
ez
emakumeei) bere askatasunerako bideak zein izan behar duen esan. Gure esperientzia partekatu dezakegu, hori bai, inori balio badio erabil dezan.
|
|
|
Zentzun handikoa Ikerne be. Zenbat lan eta ze ondo,
|
ez
emakumeekin bakarrik, baita gaztetxuekin be. Beti irribarrez eta umore onez.
|
|
|
Alejandro ez zen, gainera, iritzi hura jakinarazi ziòn lehena, garbi errana baitzion ordurako Alfredo Huegunek etorkizun gaiztoa izanen zuela, baldin eta emakume harekiko ametsak betetzen ahalegintzen bazen, ez Anastasiagatik, baina beronen aita ankerragatik: ahantz
|
ezak
emakume hori, erran zion Alfredok, haren aitarekin ez baituk deus egiterik, ogro hutsa duk eta; baina historia haiek eta lagunaren aholkuek, kikildu beharrean, are gehiago sutu zuten Atilano, bat batean heroi erromantikoaren paperean sentitu zena: nik salbatuko diat emakume hori ogroaren atzaparretarik?
|
|
|
Hitz egin ahala gero eta beroago, gero eta sutsuago dihardu gizon betaurrekodunak, aurrean giza aldra oihulari bat balu bezala, eta
|
ez
emakume gazte eta txiki bat, boligrafoaren tapoiari kosk egiten diona. Hitzaldia amaitu arte egon da zain berba egiteko:
|
|
|
Emakume puzkertiz betetako sala batean, nik uste dut antzemango nukeela zein den Noraren puzkerra. Neskatila baten puzkerra bezalakoa da, eta
|
ez
emakume gizenen putz heze eta ustela. Puzker lehorra da, zikina, neskatxa lotsagabe batek botako lukeena bezalakoa jende pila bat lotan dagoen gelan, barre eginaraztearren.
|
|
|
Garrantzitsuena, dena den, ez da emaitzarik onenak dituena aukeratzea; aitzitik, haurdun dagoen emakumeak zer nahi duen aukeratu ahal izatea da garrantzizkoena, umea izateko esperientzia behar bezain ona izan dadin. Ezin diogu erditzerakoan,
|
ez
emakumeari ezta naturari ere bere parpera kendu, beraiek baitira gertaera horren protagonista nagusiak.
|
|
|
Dirudienez, orain arte, emaitzak ez dira eztabaidaezinak biztanleei gomendio zuzena egin ahal izateko. Hutsune horiek zenbait ikerketatan hauteman dira; esate baterako, 2008ko otsailean “Nutrition” aldizkarian argitaratu zen, zeinak agerian utzi baitzuen folato kopuru dietetiko handiago bat sintoma depresiboen prebalentzia txikiagoarekin lotzen zela gizonezkoen artean, baina
|
ez
emakumeen artean. Beste azterketa batzuek ere, hala nola 2008ko abuztuan “European Journal of Clinical Nutrition” aldizkarian argitaratutakoak, ez dute loturarik aurkitu bitamina horien kontsumo apalaren, homozisteina maila altuen eta depresioaren artean, 70 eta 90 urte bitarteko 332 heldu osasuntsutan.
|
|
|
Badakit berak ez zuela Yoyesen ibilbiderik, ez antzekorik ere; badakit mehatxuen gauzatzea erabat konplitu aurretik alde egitea nahiago izan zuela. Gainera, gizonezkoa zen,
|
ez
emakumea.
|
|
2012
|
|
|
Hori horrela egiteko, paktu sozialean gizartearen erdia dago beldurrez akabatzen, eta beste gizarte erdiak ez dauka beldurrik. Bai, gizonak beldurra dio, baina
|
ez
emakumeari, bera baino indartsuagoa den beste gizon bati baizik. Gizartean ez du egon behar kontratu sozialik beldurren desorekan oinarritzen denik.
|
|
|
Kontua da, banandu denez gero, ez senar ohiak hura da etxearen jabea
|
ez
emakumeak hura bizi da etxean, haurrekin, ez dutela ordaintzen.
|
|
|
89. Ez gizon indartsurik,
|
ez
emakume garbirik.
|
|
|
–Deabrua da,
|
ez
emakumea! –erantzun zidan?, baina hitz ematen dizut nirea izango dela...
|
|
|
diskriminazioaren aurkako konpromiso politikohandiagoarekin eta jardun horretan baliabide eta instituzio gehiagoren inplikazioarekin. Halaber, estrategia horren muina izan da jardun publikoan genero dimentsioaezartzea, hala, jardun publiko bakoitzaren eragina aztertua izaten da ikusi ahalizateko eragin hori desberdina izan den ala
|
ez
emakume eta gizonen kolektiboetan.Mainstreaming a aurreko estrategiak baino zabalagoa bada ere, ez da horienordezkoa, politika guztiak bateratzen dira.
|
|
|
bizitzak egotzi egin nauela, itsaso zakartuak egin ohi duen bezala, eta itsasertz triste batean nagoela txalupa zahar bat bezala, oraindik sendoegia hondoratzeko, baina marguldua eta herdoildua uraren eta kresalaren eraginez?. Ez zaizkizu gustatzen ez ardoa, ez ehiza eta
|
ez
emakumeak; beraz, ez duzu ezeren faltarik sumatuko.
|
|
2013
|
|
|
Haur batek egin zitzakeen galderak taularatzen dituzte piezan, Zabaleta koreografoak azaldu izan duenez. «Zergatik zara gizon, eta
|
ez
emakume. Ba al duzu erreklamazio orririk?» Noski, artistek ez dituzte erantzunak ematen, baizik eta zalantzak agertokian jartzen.
|
|
|
–Ez da hori. Ez hori eta
|
ez
emakume konturik, maiteño. Zera da:
|
|
|
errukitzen ziren eta onartzen zuten hura maila batean, baina ez osoan, Raissaren amak beti bukatzen baitzuen hari buruzko jarduna erran zahar batekin, hain zaharra, non, adituen aburuz, lur haiek islamizatu baino lehenagokoa baitzen?: . Badu bizitzeko arrazoi bat erditzen den behorrak,
|
ez
emakume antzu elkorrak?.
|
|
|
eta, hala ere, gu baino pobreago zaitugu, gogoratu bertzela erran zaharra: . Badu bizitzeko arrazoi bat erditzen den behorrak,
|
ez
emakume antzu elkorrak?. Behin mundura jaio, eta izeba Buthaynaren madarikazioaren itzalpean?!?.
|
|
|
Ondo hazitako emakumeek dantzan, kantuan, errezitazioan eta marrazketan ikasi balute ere, hezkuntza onaren helburua ez da emakumeak dantzari, kantari, antzezle edo pintore bihurtzea; haren helburu nagusia alaba onak, emazte onak, ugazaba andere onak egitea da... beraz, goian aipatutako trebeziak haien astialdia hornitzeari begira daude, eta
|
ez
emakumeei bizibide bat emateari begira.
|
|
|
IGONE.
|
Ez
emakumea, zoaz lasai iloba ezagutzera!
|
|
|
Parekidetasun natural baten bidean doa Jakiunde. Hau da, emakumezko akademikoak aukeratu egiten dira, baina
|
ez
emakumeak direlako, nor bere alorreko merituengatik baizik. Beraz, ez dira gauzak behartzen.
|
|
|
–Ez da hori. Ez hori eta
|
ez
emakume konturik, maiteño. Zera da:
|
|
|
errukitzen ziren eta onartzen zuten hura maila batean, baina ez osoan, Raissaren amak beti bukatzen baitzuen hari buruzko jarduna erran zahar batekin –hain zaharra, non, adituen aburuz, lur haiek islamizatu baino lehenagokoa baitzen–: " Badu bizitzeko arrazoi bat erditzen den behorrak,
|
ez
emakume antzu elkorrak".
|
|
|
herriko familia aberatsenaren alaba zara, hiriburuko familia are aberatsago batean sartu zarena... eta, hala ere, gu baino pobreago zaitugu, gogoratu bertzela erran zaharra: ‘Badu bizitzeko arrazoi bat erditzen den behorrak,
|
ez
emakume antzu elkorrak’ Behin mundura jaio, eta izeba Buthaynaren madarikazioaren itzalpean...!". Hain nekatua itzuli zen hiriburura, non senarrari erran baitzion:
|
|
|
Baina
|
ez
emakume bategatik!
|
|
|
|
Ez
emakumeak, ez umeak Ezta Kate Winslet ere.
|
|
2014
|
|
|
Adibiderik deigarrienetako bat: Mercadonaren arrakasta, zeinaren jabeak «Espainiaren alde, ezen
|
ez
emakume langileen alde, apustu egin zuen dendaritzat» baitauka bere burua.
|
|
|
Zer esan behar diet nik orain nire epaile guztiei, nire juje zorrotzei: ...et, atzera itzuli naizela singletasunera, ez dena inoiz urrezkoa izango gizonezkoena bezala, ezta konbentzimenduzkoa ere fededun batzuena bezala, ezpada patetikoa, penagarria, urrikalmendu sortzailea; hogeita hamargarrenerantz atergabe gerturatzen dihardudan honetan oraindik ez naizelako gai izan gizonik arrantzatu eta akabatzeko, nire bularren uztarrira kate motzean lotzeko; atzera itzuli naizela
|
ez
emakumeen lurraldera, zakilik gabeko alu osatugabea naizela, mutxurdina.
|
|
|
Hankartea ukitu zuen, nik uste.
|
Ez
emakumeak, ez nik, ez genuen barre egin. Konplimendua zela pentsatu nuen, baina sentipen garratza utzi zidan:
|
|
|
Nahi gabe etorri zaio sabel bete baten irudia, txitxiz beterikoa, eta haragiaren goseak esnatu du apur bat. ...ero behera jaisten lerratzen labaintzen da eta zakila jan nahi du, baina ez ahoarekin, bere aluarekin baino; horregatik sartzen du zakila bere barruan, bera gainean dagoela, eserita, eta olatuen mugimendu bakoitzarekin igartzen du nola doan bere alua zakila apurka jaten, murtxikatzen, irensten, eta bitartean bularrak laztantzen dizkio azpian dagoenari, lantzean behin titiburuei hozkada bat emanez;
|
ez
emakume ez gizon, edo biak batera den izaki horri.
|
|
|
–Ez da ez buztanik eta
|
ez
emakumerik azalduko, ez tente eta ez potente!
|
|
|
–kontziliatu egin behar dugu?. Eta
|
ez
emakumeek bakarrik, gizonek ere nahi izan behar dute. Gizonek esan behar dute:
|
|
|
Ordena erlijioso zaharretik berri bat sortuko du, eta harrigarriena:
|
ez
emakumeentzat bakarrik, baita gizonezkoentzat ere.
|
|
|
Ostera, gizonak ez dira beren animaliatasunaz lotsatzen, harro daudeberen «artasun»az. «Eme» hitza gutxiesgarria da,
|
ez
emakumea naturarekin lotzenduelako, bere sexura mugatzen duelako baizik (I, 37).
|
|
|
Esaldiak modu xelebreanfuntzionatzen du, zeren eta adierazten du esperientziak emakumeekin hastendirela, eta, aldiz, probabilitate hau ezkutatzen du: esperientzia horiek emakumeeiegokitzen zaizkiela
|
ez
emakumeak direlako soilik, baizik eta esperientzia horiekmenderakuntzaren fruituak direlako, menderakuntza naturala izan edo politikoaizan. Eta egia bada ere esperientzia horiek sexu bati bakarrik dagozkiola, bizipenhoriek ezin dira erabili emakume bat izatearen egoera ospatzeko edo estaltzeko, gainontzeko ezaugarri etsigarriagoak aintzat hartu gabe.
|
|
|
Heltze goiztiarrak edo berantiarrak eragin psikologiko desberdinak eragiten ditu bi sexuetan. Luzetarako hainbat ikerketak diote heltze goiztiarrak on egiten diela gizonei, baina
|
ez
emakumeei. Gizonek independenteagoak eta seguruagoak izateko joera dute, eta lagunen artean ospe handia lortzen dute.
|
|
|
Emakume bat etxerako, gutxitxo, eta bi, gehitxo. Akatsik gabe, ez mandorik
|
ez
emakumerik.
|
|
|
Amatasuna eta aitatasuna ez dira beti zoriontasunaren sinonimoak.
|
Ez
emakumeak ez gurasoak diren gizonak ez dira seme alabarik ez dutenak baino zoriontsuagoak, hainbat ikerketa esaten dituzte. Baina, zein da une zoriontsuena gurasoentzat eta zein dira familiari zoriontasuna kentzen dioten faktoreak?
|
|
|
Dieta honen elikagai nagusiak oliba olioa, hegazti haragiak, arraina, barazkiak eta frutak dira. Eta
|
ez
emakumeentzat bakarrik: elikadura ere garrantzitsua da etorkizuneko gurasoentzat; izan ere, fruta, barazki, barazki, arrain, oilasko, lekale eta pikorretan aberatsa da dieta orekatua, eta gantz saturatu gutxi ditu.
|
|
|
Inork du alde egin:
|
ez
emakumeek, ezta gizonek ere. Eta Tetralogia n, trickster ek eta emakumeek topo egiten dute hildako paganismo bateko istorioa osoki bururatzeko.
|
|
|
Kasuak, ikusi bezala, ugariak izanik ere, baliteke Indiako Hijra eta Sadhinen kasua izatea bereziena, ez baitira ez gizon
|
ez
emakume. Indian, oraindik ere zutik dirauten izaki androgino eta hermafroditen inguruko mitoei esker, transgenerismo kasu batzuk txarto ikusiak egon arren, egundoko aniztasuna bizi da.
|
|
|
Eskolak ez gintuen horretarako prestatzen. Giza gorputza aztertzerakoan sexurik gabeko pertsonak aipatzen zizkiguten, ez gizon
|
ez
emakume.
|
|
|
Langileenak, baina
|
ez
emakumeenak.
|