|
2003
|
|
|
Urbanizazioko haurrek gune komunetan jolas egitea normaltzat har daiteke, baina zaratak onargarri den maila gainditu eta kalte eragitera (adibidez osasunean kalte egitera) ere iristen badira,
|
ez
dago horiek jasateko obligaziorik.
|
|
|
Kontua da, Peralesen arabera, sendagaiak hertsiki araututa dauden bitartean, osasun kontrolak pasatuta eta publizitatea araututa, produktu mota horiek, talismanetatik sendabelarretaraino, osasun helburua izan nahi dutela, eta kontrolatzerakoan “inoren lurrean” aurkitzen direla. Osasun helburua duten produktu, jarduera edo zerbitzuen publizitateari eta merkataritza sustapenari buruzko 1907/ 1996 Errege Dekretuak ez du zuzenean debekatzen horrelako produktuak merkaturatzea; aitzitik, debekatu egiten du helburu hori publizitatearen eta sustapenaren bidez aipatzea, eta, gainera,
|
ez
dago horien definizio argirik, Peralesek gogorarazi duenez. Adituen testigantzak AUCren txostenak burusoiltasunaren kontrako produktuak ditu ardatz.
|
|
|
Gaur egun, ez dute duela urte batzuetako habitat kalitate bera. Adibidez, lehen eraikinetako arraildura eta zuloetan egiten zuten habia, baina gaur egungo eraikuntzak uniformeak eta lauak dira, eta
|
ez
dago horietarako espaziorik”, dio Garcesek.
|
|
|
Euskal Herria nabarmentzen da; izan ere, kasu bakoitzean 12.310 animalia daude kasu positiboen artean lehentasun txikiena dutenak. Behatutako murrizketaren arrazoia da animalia positibo guztiak hauteman daitezkeela,
|
ez
baitago horiek aztertu gabeko sakrifiziorik. Era berean, deigarria da aurkezteko maiztasuna 2000 urtekoa baino txikiagoa izatea.
|
|
2005
|
|
|
Elikagai alergien igoera azaltzen duen beste faktore bat da fruta exotikoen kontsumoa hazi egin dela. Fruta exotiko horiek berriki merkaturatu dira, eta gure organismoa
|
ez
dago horietara ohituta. OMEren arabera, pisu txikia jaiotzean ere erabakigarria da.
|
|
|
Alergia horien areagotzea azaltzen duen beste faktore bat fruta exotikoen kontsumoaren hazkundea da. Fruta exotiko horiek merkatuan sartu berriak dira, eta gure organismoa
|
ez
dago horietara ohituta. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera (OME), jaiotzean pisu txikia izatea ere erabakigarria da.
|
|
2006
|
|
|
Rougie markak, Delicass ek beste aldera, aditiboak dauzkala aitortzen duen arren (antioxidatzaile bat eta kontserbatzaile bat) azken produktuan
|
ez
dago horien aztarnarik.
|
|
|
Bien bitartean, eta AINIAko Lege Saileko José María Ferrerren arabera, «etiketen arloko legedi orokorra, produktu dietetikoei edo erregimenekoei aplikatu beharreko araudiarekin osatua» aplikatu behar da, nahiz eta lege oreka nahiko ezegonkorra den. Produktu horietan, garrantzi berezia dute alegazioek, baina EBn
|
ez
dago horiek arautzen dituen lege esparru bateraturik. Gaur egun, legeriak etiketatzeari baino ez dio egiten erreferentzia, eta debekatuta dago elikagaiei prebentzio, terapia edo sendatze propietateak ematea.
|
|
|
OG. Herrialde batzuetan, zerbitzuak garatuago daude eta pertzepzio hobea dute, zerbait naturala dira. Hemen, daudenak oso asistentziazkoak dira, eta
|
ez
dago horiek erabili beharrik, baten baliaezintasuna eta arazoak jendaurrean jartzearen parekoa balitz bezala. Adineko jendeak gaizki jaten du?
|
|
|
Ebakuntzaren aldaera batzuek aldaketa iraunkorrak eragiten dituzte, eta iragankorrak direnek, hala nola banda gastrikoak, ez dituzte salbuesten kirurgiaren ondorengo arrisku eta albo ondorioetatik. Ez da kirurgia endokrinoa ere; izan ere, barne jarioko guruinak (tiroideak, paratiroideak, pankrea eta giltzurrun gainekoak)
|
ez
daude horiekin lotuta, ez eta haietan ere. Pazientearen ezaugarrien arabera, zirujauak kirurgia bariatrikoaren hiru modalitateetako bat aukeratu dezake:
|
|
2007
|
|
|
“Espezie bakarrak dira. Galtzen badira,
|
ez
dago horien antzeko ezer planetan” esan zuen Bailliek. Gainera, proiektuak berak bide berri bat irekitzen du, Internet erabiltzen baitu arriskuan dauden haurrak nabarmentzeko eta kontserbazioa babesteko.
|
|
|
Merkataritza sozietate gisa eratzeko modurik errazena da, bai eraketari dagokionez, bai administrazioari eta kontabilitateari dagokienez. Gutxienekoa bi bazkidekoa den arren,
|
ez
dago horien gehienekorik ezarrita, eta horrek enpresaren garapenari mesede egin diezaioke. – Eragozpenak:
|
|
2008
|
|
|
Arau eta ohitura sozialak
|
ez
daude horientzat eginak, gainerakoentzat baizik.
|
|
|
Kopuru hori aldatu egiten da komisioen arabera eta, gainera, interesak sortzen ditu. Hori dela eta, kontsumitzaile elkarte desberdinek berriki ohartarazi dute bateratze lanetan diharduten eskaera eta enpresa gehiago daudela, kudeaketa askotan gardentasunik ez dagoela eta
|
ez
dagoela horiek arautzeko lege esparrurik. Produktu horietarako, mailegu pertsonalekin gertatzen den bezala, konpromisorik sinatu aurretik, ezinbestekoa da ondo aholkatzea, onurak eta kostuak ebaluatzea eta benetako aukerak egokituko dituen eta konfiantza bankuarekin akordio batera iristen saiatuko den erabaki hausnartua hartzea.
|
|
2009
|
|
|
Aldiz, zauria garbitzeko ardura duten zelulek egoki erantzuten ez dutenean (granulozitoek eta makrofagoek), mikroorganismoak ugaritu egiten dira, eta bakterioak ere bai,
|
ez
baitago horiek kontrolatuko dituenik.
|
|
|
2006an, JECFAk adierazi zuen ez zegoela beste azterketa garrantzitsurik, eta 2001 urtean ezarritako eguneko gehienezko irensketa jasangarri behin behinekoari eutsi zion. Adituen nazioarteko erakunde horrek berak adierazi zuenez, bazeuden elikagaietan 3 MCPD esterrak egoteari buruzko erreferentziak, baina
|
ez
zegoen horien irensketa eta garrantzi toxikologikoa ebaluatzeko datu nahikorik. 2008an, Europako Batzordeak adierazpen bat eskatu zion Elikagaien Kateko Kutsatzaileei buruzko Zientzia Panelari (KOL), Alemanian hilabete batzuk lehenago aurkitutako landare olio jangarri finduetan eta koipeetan (margarina, frijitzeko olioa, igurzteko hur pasta eta haurrentzako prestakinak (koipea), esaterako) dauden esterren maila handiari buruzkoa.
|
|
|
Kutsatzaile berri bat ez den arren, duela hamarkada batzuetatik ezagutzen baitira, 3 MCPD esterrak (3 monokloropropano dioleko gantz azidoak) konposatu kimikoak dira, eta orain arte
|
ez
dago horien toxikotasunari, elikagaietan duten presentziari eta dietako guztizko irensketari buruzko nahiko daturik. Informazio falta hori dela eta, ezinezkoa da elikagaien arriskua behar bezala baloratzea.
|
|
|
Gordinaren eta egositakoaren artean Elikadura oso batean oreka aurkitzea, elikagai gordinak eta plater kozinatuak integratuko dituena, nutrizio ona lortzeko giltzarria dela dirudi. Fruta eta barazki gordinek dietari ematen dizkioten bitamina, mineral, fitokimiko eta entzimen kopuru nabarmena oso garrantzitsua da,
|
ez
baitago horiek berdintzen dituen beste elikagairik. Bestalde, ez da ahaztu behar egosketak badituela kultura, elikadura eta higiene merezimenduak.
|
|
|
Banku eta aurrezki kutxek kredituen kontzesioa murriztu dute berankortasun tasa handiak direla eta. Baina erabiltzaileek likidezia behar dute beren gastuei aurre egiteko, eta irtenbide bat da aurrez emandako maileguetara jotzea, nahiz eta denak
|
ez
dauden horiek kontratatzeko moduan. Premia handiena duten pertsonek ezin dituzte haietara sartu, finantza erakundeek arrisku txikiagoko bezeroei soilik ematen dizkietelako, hau da, zorrik eta atzerapenik gabeko banku historiala duten eta kontu korrontean gutxieneko kopuru bat duten bezeroei.
|
|
2010
|
|
|
Eta
|
ez
dago horiek zertan baztertu, nahiz eta argaltzeko plan bati ekin.
|
|
2011
|
|
|
Banku kredituak Lurrikaren ondorioak arintzeko diseinatutako kreditu lerro pribatuetara ere jo dezakete herritarrek. Espainian, hondamendi natural horietara ohituago dauden beste herrialde batzuetan ez bezala,
|
ez
dago horien ondorioak ordaintzeko mailegu iraunkorrik. Gure herrialdean, lurrikara gertatu ondoren, finantza erakunde batzuek finantziazio bide hori kontratazio baldintza hobeetan ematen dute, lurralde nazionala suntsitu duten azken hondamendi naturalekin gertatu den bezala:
|
|
2012
|
|
|
Sasoian sasoikoa esaten du esaerak, eta marrubiak aukeran edukita,
|
ez
dago horiek jatea baino modu hoberik berez ematen dituzten mantenugaiekin hornitzeko gure organismoa.
|
|
|
Azterlan honen emaitzak bat datoz Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) 2010ean akuikulturako izokin atlantikoekin egiaztatutakoarekin. Anisakisik ia
|
ez
zegoen horietan, eta, beraz, haiek kontsumitzen zituzten pertsonak infestatzeko arriskua oso txikia zela jo zen. Azterlan honen ondorioak argitaratu berri dira.
|
|
|
Emakume askok jakin dute zergatik ez diren haurdun geratzen jakin nahi dutenean pairatzen dutela.’ Europako Batasuneko 14 milioi emakumeri eta neskatori eragiten diela uste da, eta mundu osoko 176 milioiri. Hala ere, gutxi dira horri buruzko azterketak, eta
|
ez
dago horien oinarri den ebidentzia zientifikorik.
|
|
|
Hiperurizemia eta hezueria izanez gero, elikagaiak kontsumitzeko gidek adierazten dute minda ugariko elikagai hauek kendu behar direla: ...k eta hondakinak (arandoiak, gibela, giltzurrunak, mihia, muina, mihia, mihia…), haragi gorriak (zaldia, ehiza, zerria, arkumea, txekorra eta behia) eta haragi deribatuak (pateak, hestebeteak, haragi estraktuak Barazki batzuk (espinakak, zainzuriak, perretxikoak eta txanpinoiak, porruak, azalorea, errefauak) eta lekale batzuk (dilistak, baba lehorrak eta ilarrak) neurrizko edukia duten arren,
|
ez
dago horien kontsumoa saihesteko adina ebidentziarik, nahiz eta neurriz kontsumitzea gomendatzen den. Elikagai babesleak, hiperurizemia tanta bihur ez dadin Klima epeleko frutak eta barazki eta barazki gehienak alkalinizatzaileak dira, eta alderdi positiboa hiperurizemia eta hezueria izanez gero.
|
|
|
Barazkietan ere aurkitu da tiramina zenbait elikagaitan, baina oso kantitate txikitan (laranjak, sagarrak, tomateak edo espinakak). Hala ere, amina biogenoak termoegonkorrak direnez,
|
ez
dago horiek kentzeko gai den tratamendurik, eratu direnean.
|
|
2013
|
|
|
Itxuraz, ez dute eragin kaltegarririk izaten, baina
|
ez
dago horiek erabiltzeko arrazoirik, eta halaxe ageri da 2012ko irailean JAMA aldizkari ospetsuan argitaratu zen lan batean (literatura zientifikoaren berrikuste sistematiko baten berri ematen zuen).
|
|
|
Elikadura alergien probak fidagarriak, seguruak eta merkeak dira, eta gaur gaurkoz,
|
ez
dago horiek antzemateko balio duen bestelako metodorik.
|
|
2014
|
|
|
Merkatuan hainbat eratan aurkeztua aurki dezakegu atuna, baina zaporea edo testura kenduta, alde handirik
|
ez
dago horien artean.
|
|
|
Nolanahi ere, aukerarik errazenak entsaladak dira,
|
ez
baitago horiek berotu beharrik, eta likidorik isuriko ote den beldurrez ere ez dugu ibili.
|
|
2015
|
|
|
hain zuzen ere,% 20 igo daiteke, magnitude berean balio galera gisa. Oso balio arriskutsuak dira horietan jarduteko; izan ere, enpresen informazioa ez da hain zehatza, eta, batzuetan, sortu berriak dira; beraz,
|
ez
dago horiei buruzko datu askorik. Ez da komeni, inolaz ere, inbertsio handiak egitea; eta, agian, inbertitzaile oldarkorrenentzat, inbertsiorako kapitalaren gutxieneko zati bat.
|
|
2017
|
|
|
Gainera, saltoki horietako askok inguruko elikagaiak eta artisau produktuak saltzen dituzte. «Zerbait gozoa» edo «koskor bereziren bat» aukeratzeko, hobe da etxetik hurbil
|
ez
dauden horiek egitea.
|
|
2018
|
|
|
Baina goranzko joera hori izan arren, Estatuan
|
ez
dago horien izaera arautzeko lege bat eta bakarra, han eta hemen onartu diren xedapen batzuk baino ez.
|
|
|
Maskotarentzako haragi gordina: zergatik ez Baina zientzialariek ustezko onura horiek arbuiatzen dituzte, eta esaten dute
|
ez
dagoela horiek babesteko behar adinako ebidentziarik. Era berean, maskotari haragi gordina eskaintzea kaltegarria izan daiteke hortzentzat, eta, gainera, hesteetako arazoak eta hazteko arazoak sor ditzake animalia gazteengan.
|
|
2019
|
|
|
Jatorri naturaleko produktuen kasuan (kapsuletan edo xarabeetan saltzen direnean), haien eraginkortasunarekiko konfiantza indartu egiten da farmazietan saltzeak ematen dien sinesgarritasunesker. Produktu naturalei buruz Cochrane erakundeak egindako ikerketa guztiak aztertzen ditu, eta, azterketa horien arabera,
|
ez
dago horiek bermatzen dituen ikerketarik. Edo daudenak oso ebidentzia txikikoak dira.
|
|
|
elikagaiak dituzten produktuak modu kontzentratuan aurkezten dira, eta dieta osatzeko. Hala ere, batzuk propietate osasungarriak ematen dira,
|
ez
dago horien eraginkortasuna eta segurtasuna bermatzen duen kontrolik. sendagaiekin gertatzen den bezala.
|
|
2020
|
|
|
Hala ere, ikuspegi horretatik begiratu genuke: herrialde honetan 47 milioi pertsonak egunean hainbat janari egiten dituzte, elikagai ugariz osatuak, eta
|
ez
dago horien kutsadurarekin lotutako osasun arazorik. Hau da, oro har, elikagaiak seguruak dira, sistemak, oro har, funtzionatzen baitu”.
|
|
|
Irudia: Bigfatcat Gaur egun
|
ez
dago horiek arautzen dituen arau zehatzik, eta ez dago horiek izendatzeko izenik ere. Nola dei diezaiokegu produktu bati, hanburgesa dirudi eta hanburgesa gisa kontsumitzen da, baina barazkiz egina dago?
|
|
|
Irudia: Bigfatcat Gaur egun ez dago horiek arautzen dituen arau zehatzik, eta
|
ez
dago horiek izendatzeko izenik ere. Nola dei diezaiokegu produktu bati, hanburgesa dirudi eta hanburgesa gisa kontsumitzen da, baina barazkiz egina dago?
|
|
2021
|
|
|
Baina horrek ez du esan nahi gaztak penizilina edo beste antibiotiko batzuk izan ditzakeenik: 300 Penicillium espezie baino gehiagotatik, gutxi batzuek bakarrik egin ditzakete antibiotikoak, eta gaztetan erabiltzen direnak
|
ez
daude horien artean. Antihistaminikoak hartzen ari banaiz, har dezaket pomelo zukua?
|
|
|
Oinarrizko Osasun Laguntzako Espainiako Pediatria Elkartearen arabera: haurren zefaleetatik %80 primarioak dira, hau da,
|
ez
dago horiek eragingo dituen asaldurarik edo gaixotasunik. Zefale tentsionalak eta migrainak dira ohikoenak.
|
|
|
Baina horrek ez du esan nahi arrazoi horregatik gertatzen ez direnik. Oinarrizko Osasun Laguntzako Espainiako Pediatria Elkartearen arabera (AEPap), haurren zefaleetatik %80 primarioak dira, hau da,
|
ez
dago horiek eragiten dituen asaldura edo gaixotasunik. Zefale tentsionalak eta migrainak dira ohikoenak.
|
|
|
Sumendien erupzioaren kasuan, Madrilgo Fundación Jiménez Díaz Unibertsitate Ospitaleko Pneumologiako buru Germán Peces Barbak esan du gas toxikoekin kontaktua saihesteko komeni dela etxetik ez ateratzea eta leihoak eta ateak ondo itxita edukitzea, airea arteketatik sar ez dadin. Gainera, gasak direnez,
|
ez
dago horien kontra babes dezakeen maskararik, baina beste partikula batzuetatik babesten dute, hala nola errautsetatik. Airearen kalitatea, osasun publikoaren gaia Transmititu ezin diren gaixotasunen arrisku faktore guztiei heltzea —poluzioa barne— funtsezkoa da osasun publikoa babesteko.
|
|
2022
|
|
|
3 Legezko hutsuneak daude. Oraindik
|
ez
dago horien komertzializazioa eta nomenklatura ahalbidetzen duen erregulaziorik. Betiko haragi sektoreak kezkaturik ikusten du.
|
|
|
Terapia alternatibo batzuek ere onurak ekartzen dituzte? Erabilgarriak izan daitezke, baina
|
ez
dago horien erabilerari eusten dion ebidentzia zientifikorik. Egia da paziente askok balneoterapia, edo krioterapia erabiltzen dutela, besteak beste.
|
|
2023
|
|
|
Zainketa aringarrietako arreta integrala Bizitzaren amaieran minbizia duten pertsonen beharrak askotarikoak dira; horregatik, jasotzen duten arreta integrala eta diziplina anitzekoa izan behar da. Espainian, zainketa aringarrietako taldeen osaera heterogeneoa da,
|
ez
baitago horiei aurre egiteko eredu zuzen eta egituraturik. Espainiako zainketa aringarrietako talde guztietatik,% 25ek bakarrik dituzte psikologoak eta gizarte langileak, eta lanaldiaren% 50 baino gutxiago ematen dute arreta hori eskaintzeko.
|