|
2010
|
|
|
...ten baitzaio). lan hitzarmenetan ere ez da ezartzen langileen hizkuntza eskubideei buruzko klausularik. enpresariek beren lan eremuan galizierarekiko duten jarrera, dudarik gabe, axolagabea da guztiz. oro har, ez daude enpresetan galiziera erabiltzearen aurka, baina gaztelania erabiltzen jarraitzen dute inertzia hutsez, zorrotik diru asko atera behar dutelako haien enpresak galizierara egokitzeko;
|
ez
daude horretarako prest, ez dakitelako argi zein den horrek ekar dezakeen onura ekonomikoa, eta ahaztu egiten dute kontsumitzaileen bi herenak galiziera dutela eguneroko hizkuntza.
|
|
2011
|
|
|
zer" diglosia" z ari zaigu hor gotzon garate? Testuari orpoz orpo atxikirik, eta bestelako ezagutzarik gabe,
|
ez
dago hori zehatz jakiterik: artikulugileak ez digu" diglosia" horren zehaztapen handirik eskaintzen, ez definizio operatiboren baten laguntzaz eta ez han hemengo bibliografia teknikora bidaliz.
|
|
|
Teoriatik tiraka familiako beharrak (zaharrak, haur txikiak eta gaixoak zaintzea), bertatik bertarako garraioa eta janari zerbitzuak, kirol antolamenduak eta beste asko euskaraz moldatu ezinik ez dago. horretarako ez da erdaraz jarduteko baino diru gehiago behar, alde batetik, eta bertako hainbaten diru iturri bihur liteke zerbitzugintza hori. horrek guztiak, jakina, ezinbestekoa bihurtzen du hizkuntza ahula zerbitzu esparru horretan: inor behartu gabe normal normal eratua eta aplikatua.
|
ez
dago hori baino konpartimentazio molde osasuntsuagorik, gurea bezalako hiztun elkarte ahulduen kasuan. oso kontuan hartzekoak dira konpartimentazioari eusteko neurriak, orobat, hirigintza alorrean. Arnasguneek segurtaturik izan behar dute, nabarmenki desitxuratu eta gesalduko ez badira, hirigintzaren alorreko autorregulazio maila arrazoizko bat:
|
|
|
Besterik ere esan liteke soziolinguistika katalanaren berrikuntza ugari eta ausartez, hanka sartzeko arrisku handirik gabe: diglosiari dagozkionetan Fishman izan zuen soziolinguistika katalanak, Ferguson oso kontuan hartzen bazuen ere, hasierako iturburu nagusi101
|
ez
dago horretan zertan harritu. hori zen garaiko joera nagusia, hemen eta nonahi102 Aparteko motiborik ere bazuten katalanek, Fishman hartzeko iturri eta ez Ferguson: etxeko diglosia, oraingoa eta (bereziki) lehengoa, aztertzeko orduan:
|
|
2012
|
|
|
Gazte hauen hizkuntza ohituren atzean, hizkuntza gaitasuna eta autoritateengandik (guraso zein irakasle) bereizi nahia ere badaude. euskara erregistro formaletan soilik erabiltzeko ohitura daukate, guraso edo irakasleekin. horretaz gain, gazte askok ez dauka errekurtsorik, gaitasunik, euskarazko gazte hizkera batean aritzeko edo sortzeko. Barakaldoren eremu geografikoa kontuan hartuta,
|
ez
dago horren gertuko erreferentziarik, ez baitago euskalkiaren eraginik eta euskara estandarrak ez du lortu, oraindik, eremu guztietara zabaltzea. Gazteek edozein hizD ereduan ikasi zuten lehen belaunaldi horietako askok, egun izan dituztela, eta Barakaldoko kasuan, guraso gazte askok euren euskaraz egiten dietela.
|
|
|
Zein da hedabideen kontsumoan euskarak duen tokia? Gaur egun
|
ez
dago hori berariaz aztertzen duen ikerketa lerrorik. Erreferentzia gisa, ordea, eta SEI elkarteak HPSrentzat 2002 urteko CIESen datuetan oinarrituta egindako berariazko ikerketa baten arabera3, esan dezakegu %6, 6 ingurukoa izan zela urte horretan Euskal Herriko herritarren artean hedabideen kontsumoan euskarak izan zuen tokia, apur bat handiagoa irratiaren kasuan (%9, 4) eta apalagoa telebistaren (%5, 3) eta egunkarien kasuan (%6, 4).
|
|
|
Zenbait arnasguneren egoeraren behaketa izan ditugun herriez gain, Tolosaldeko beste arnasguneetan ere gauza bera gertatzen ari da. Herri horietako datu demolinguistikoak ikusi besterik
|
ez
dago horretaz ohartzeko. Herri batzuetan, lehen esan bezala, erasan hori bortitzagoa da besteetan baino, gero ikusiko ditugun arrazoiengatik.
|
|
|
Batek gora egiten duenean, besteak behera egiten du. Biztanleen grafikoak eta grafiko demolinguistikoak konparatu besterik
|
ez
dago horretaz jabetzeko. Hori argiago ikusten da lau herriak banan banan hartuz gero.
|
|
2016
|
|
|
Nafarroako Erriberan ez dago gaurkoz jakiterik euskara luze zabaleko hizkuntza bizia izanik denik inoiz. Hainbat adituren ustean
|
ez
dago horren aldeko argudio oinarririk.
|
|
|
Edozein hiztun herri bizik, edozein hiztun elkarte sendok, belaunez belaun bizirik aterako bada bere gogoetagile propioak, bere sormen eragileak, bere eliteak eta bere buruzagiak behar izaten ditu.
|
Ez
dago hori gabeko hiztun elkarte osasuntsurik munduan. Horren premia baldin badute beren hizkuntza belaunez belauneko perspektiban segurtaturik duten hiztun herriek, gurea bezalakoek are beharrezkoago dute osagai hori.
|
|
2017
|
|
|
• hiztun berri gehienek etxetik kanpo ikasten dute irlandera, gehienbat hezkuntza sisteman. asko hezkuntza sistema orokorretik datoz, non irlandera ikasgai nagusietako bat den, baina ikasleen ehuneko 95en komunikazio hizkuntza ingelesa den. Murgilketa ikastetxeetan, berriz, komunikazio hizkuntza irlandera da, eta bertako ikasleak hiztun berri bilakatzen dira, baina esan behar da, han ere
|
ez
dagoela hori ziurtatuta.
|