|
2000
|
|
|
Nahi izanez gero, gaur afaltzera gonbidatzen ninduela esan zidan; Clevelanden oso gustura egon arren, solasaldia laburra egin zitzaiola. Baina atzo ni
|
ez
nengoen horretarako gogotsu (berriro ere bakardadea gozatu nahi nuen, edo askatasunaz gozatzera ausartu ez), eta, aukeran, beste batean nahiago nuela erantzun nion; aukeran, hotela baliatzea eta deskantsatzea nahiago nuela.
|
|
|
Beharrean, sarritan egiten ditugu horrelako ariketak. Bala batek giza gorputzean zelako txikizioa eragin dezakeen ikusteko,
|
ez
dago hori baino froga hoberik. Orain badakigu marka horretako pistola batek, sei bat metrotik tiro eginez gero, hori bezalako zulo bat sortuko lukeela zure gorputzean (ongi oroitzen naiz" zure" hitza erabili zuela, edo" lizukeela" bestela).
|
|
2001
|
|
|
Honek ere eskuzapi bat dakar gerriaren bueltan. Biek ala biek berrogeita hamar urteak ondo pasatuak dituztela dirudi, baina
|
ez
dago horren gainean ezer zehatz mehatz adierazterik.
|
|
|
Lainezaz betea dagoela esango luke gogoko ez duen irakurleren batek baino gehiagok, baina
|
ez
legoke hori nire ustez ongi esana. Ez baita gehiegi saiatu egilea sinbolo horren alderdi onak, gizon den aldetik?
|
|
2002
|
|
|
besteak beste, editorearen, argitaletxearen eta promozioaren garrantziaren hazkundea, liburu dendariaren gal  tze bizkorra (haren ordez liburu saltzailea nagusitu zaigu), eta, tituluen ugaltzearekin batera, liburuaren bizitza itxaropenaren murriztea. Ezaugarri hauetako batzuk, egia da,
|
ez
daude horren garatuta gure merkatu txikian, baina nagusitzen doaz pixkanaka (halabeharrez?), eta horren ondorio da liburuen iraupen gero eta laburragoa gure dendetako erakusleiho eta mahaietan, gure kazetari eta kultur kronikarien buruetan, eta, ondotik, guztion memorian. Baina liburuak hor daude, kriogenizatuta agian, baina bizirik liburutegietako apaletan eta argitaletxeetako biltokietan, erreskatatuko dituen eskuaren zain.
|
|
|
Poeta askok, gorago aipatu dugun bezala, sentsibilitate berezi baten jabe direla uste dute, eta jabetasun horrek arotzengandik, mekanikoengandik eta poesia idazten ez duten beste idazleengandik  bereizten dituztela.
|
Ez
dago horri eusterik. Marcel Du  champek arte plastikoen arloan frogatu zuen bezala, azken batean, pintorea edo eskultorea baino inportanteagoa da ikuslea.
|
|
|
Hor egon daiteke, akaso, nobelaren arrakastaren gakoetako bat. Ni
|
ez
nago horren ziur. Kontua da, 90eko hamarkadan, eleberriak partida irabazi ziela beste generoei, edo hala ematen duela behintzat, eta, narratibaren baitan, esaterako, erabat eklipsatu zuela eleberriak ipuina.
|
|
|
hemengo gaztelaniazko literatura baino askoz ere interesgarriagoa zela euskarazkoa, eta, batik bat, gure egungo arazoei lotuagoa zegoela. Gaur egun
|
ez
nago horren seguru, batik bat Pedro Ugarte edo Luisa Etxenike bezalako idazleen lanak irakurri ondoren (Anjel Lertxundik: " Tradizio zabalago bateko partaide eta euskararenaren auzo, heterogeneotasun deskribagaitz batek marka  tzen du Hegoaldean egiten den gaztelaniazkoa, literatura nazionalista eta antinazionalista ere barne, baina euskaldunok guztiz miope eta gorrak izango ginateke gaztelaniaz bizi direnak kolore bakar bateko ikusiko bagenitu").
|
|
2003
|
|
|
Hori bai, gero bera da behin eta berriro errepikatzen diona poliki jan behar duela, auskalo zenbat aldiz mastekatu behar duela eta erretolika hori guztia. Orain jada
|
ez
dago horrekin arazorik, egunero pure nazkagarri hori besterik ez diote-eta ematen. Baina berak ez du azkar jaten, ez horixe.
|
|
2006
|
|
|
Baina
|
ez
nengoen horregatik minduta.
|
|
|
Gaia maiz erabiltzen genuen gure arteko elkarrizketetan: nire hipotesiaren arabera, goian entseatu dudan gertakarien berreraikuntzan iradoki dudan bezala, Edurne berehala ohartu zen argazki hura nirea zela, Antonioren alaba txikiarena alegia, eta mendekuz kontatu zion aitari kontatu ziona; aita
|
ez
zegoen horren seguru, eta arauak zorrotz betetzen jarraitzearen alde zegoen. Halaxe egin genuen.
|
|
|
–Egia da, orain
|
ez
dago hori ikusterik, baina begiratzen baduzue, etxearen teilatua eta zerua ikusten dira.
|
|
|
Aristotelesen infinituari buruzko definizioa gogoraraziko liguke: infinitua ez da bere mugaz haraindi ezer
|
ez
dagoen hori, bere mugaz harain  di zerbait dagoen hori baizik. Bai, bai, gai egokia gaur gaueko txokolaterako.
|
|
|
–Gustu ona baldin badu, behintzat,
|
ez
legoke horren gaizki.
|
|
|
ez galdu guk izan ez genuen aukera. Bestela ere nahiko soldadutza izango duzue, Alemanian
|
ez
gaude horren faltan.
|
|
|
Eta juduekin egiten ari zaretena?
|
Ez
dago horretarako eskubiderik!
|
|
|
Izan ere, euskaldunok erdaraz pentsatzea ez da kapritxoa, hizkuntza ordezkapen baten ondorioa baizik; eta hizkuntza ordezkapena ukipen egoera batek ekarri du; ukipen egoera, berriz, kolonizazio edo menderakuntza baten emaitza dugu gehienetan... Atzera eta atzera egin genezake zergatietan, dudarik ez dena, baina gure planetako lehen izaki zelulabakarrera iritsiko ginateke, eta
|
ez
gaude horri heltzeko moduan. Gainera, gure ezinaren erru osoa izaki sinple hari leporatzea ere ez litzateke oso zuzena, nire ustez.
|
|
2008
|
|
|
Erdi Aroaz ez naiz askorik arduratu, egia esan. Orreagako egitandia goraipatu diet, gure mugarri nazionala, eta erantsi diet Chanson de Rolanden azkeneko analisi filologikoek aditzera ematen dutela euskal egitandi kantore baten itzulpena besterik ez dela, zoritxarrez galdu dena, literaturarekin hasi nintzenean
|
ez
nengoen horren animatuta?. Nafarroako erresuma euskal estatutzat aurkeztu dut inolako zalantzarik gabe, estatu euskalduntzat noski, latina alde batera utzita, gortearen agiri ofizial guztiak euskaraz idazten hasi ziren 1376an alajaina?, eta ahaztu egin dut, xehetasun txiki bat baino ez?
|
|
2009
|
|
|
Bitartean, Eurokoparen motiboz hainbat euskal herritar sumatu nituen bultza egiten telebistan gerta zedin norbere eskuetan
|
ez
dagoen hori: irabaz dezala Italiak (final laurdenetan), Errusiak (final erdietan), edo Alemaniak (finalean).
|
|
|
Gehienen eskemetan ez zegoen ekuazio horretarako lekurik. Har hormona haien dantza antzuaren zurrunbiloan
|
ez
zegoen horretarako gerri kulturalik. Ederregia zen.
|
|
|
Lotsagabetasuna ospatzea proposatu nahi dut; nor bere buruarekin gorritzen ez dela lau haizetara zabaltzea; nitasuna gutxiestera eramaten gaituzten automespretxu mekanismoak saboteatzea.
|
Ez
dago hori baino kontrakultura beharrezkoagorik.
|
|
|
Hau da: OT programak Estatu osoko gazteek bere egiten dituzten gustu musikalak sortzen ditu eta
|
ez
dago hori egiteko gauza den bestelako musika proposamenik. Berdin dio Cadizen, Lleidan, Donostian edo Vigon gauden.
|
|
|
|
Ez
nago horren aurka, ez pentsa horrelakorik. Baina alde orotik makroazal galanta hartu duen hiriko eta hirigune gero eta zabalagoko bizimodua, ez didazue ukatuko xelebre samarra ez denik, eta horrek bai, horrek maiseaguraren azkura pizten dit azalean, barre ttiki eta guzti.
|
|
2010
|
|
|
Oraindik, Gurutzen izaeraren adierazgarri, bera baino gazteagoak diren anaia arrebek, nahiz eta barnetegietan, etxetik kanpo, egiten zituzten egonaldiak direla-eta elkarrekiko harremanak tartekakoak ziren, gazte azkar, sentibera, isil eta barnerakoi gisa gogoratzen dute, beti irakurtzen eta idazten buru belarri ziharduena. Zoritzarrez,
|
ez
dago horretaz eman daitekeen datu zehatzik. Ez dakigu zeintzuk izan ziren bere gogoko idazleak eta irakurketak, Gerra Zibilak Gurutzen liburutegia ere galdu baitzuen.
|
|
|
nork erabakitzen du liburu sakratua ez dela ebidentzia iturri egokia zerua nola dagoen antolatuta aztertzeko?
|
Ez
dago hori erabakitzeko inor, ezta ezer ere; Bellarminok eredu bati jarraitzen dio, eta Galileok, ordea, beste bati. Hor amaitzen da dena.
|
|
2011
|
|
|
Kalterako izan zitekeen. Artean, zu
|
ez
zeunden horren gaizki, hurbilekoek baino ez genuen ikusten gaitza egiten ari zitzaizun lana. Zer argumentu jar nezakeen?
|
|
|
Ni Urnietan bizi naiz eta Urnietan nik etorkinen seme alaba eta biloba asko ezagutzen ditut euskaldundu direnak eskolan, ikastolan, euskaldun sentitzen direnak, euskaldun bezala bizitzen direnak eta gurasoak ez dira euskaldun bezala bizitzen eta ez dira nazionalistak. Eta planteatzen baldin bazaie proiektu nazionalista maximal bat, independentzia adibidez, ez dute onartuko, ez dute onartuko eta gainera beren psikologian
|
ez
dago hori, ez da posible, beraiek sentitzen dira jaio ziren tokikoak, extremeñoak, kastellanoak, andaluzak... eta sentitzen dira baita ere, gero eta gehiago, ez denak baina asko, hemengoak. Eta beraiek esaten dute eta nik askotan hitz egin dut honetaz jende horrekin han, Urnietan, eta bueno," gure aurrekoak ez zekiat nongoak hituen, gu, haien seme alabak, ez gaituk euskaldunak izan, baina gure seme alabak, lehenbiziko belaunaldiko etorkinak direnen bilobak, horiek euskaldunak dituk, eta bakoitzak bere ideia politikoak izango dizkik".
|
|
2012
|
|
|
Tankera bereko egoeretan Inasek behin baino gehiagotan entzun zion doña Paquitari esaten eguna nekatzean gaua etortzen zela eta gaua argitzean, eguna; urak busti egiten zuela eta suak erre; mirua zebilen tokian erbia arriskuan zegoela; artea, hostorik gabe geldituz gero, galdua zela; ardiek beee egiten zutela...," eta guztien gainetik egia bakarra da gaur arte inor ez dela hemen hazitarako gelditu.
|
Ez
dago hori ukatuko duen kristau edo jentilik" azpimarratuz amaitzen zuen bere erretolika. Gau hartan ez zion halakorik aipatu Inasi, nahikoa izan zuen esanez" Asko sentitzen dut, señorito" ahotsa ozendu gabe.
|
|
|
" itxi bizi zeitezala euren erlijinoe, euren oitura, edo kostunbre, euren lege, eta euren euskeran". Jakina, Jesus jaio gabe zegoen, kristautasuna gero nagusitu zen, baina euskaldunak jatorrizko monoteistak izan zirela uste zelako,
|
ez
zegoen horretan kontraesan nagusirik. Azken batean, Jesusen jaiotzak erabat bete zituen ohiko balore nagusiak.
|
|
2018
|
|
|
–Ni
|
ez
nago horren seguru.
|
|
|
–Kanpotik izan dik laguntza,
|
ez
zagok horren zalantzarik. Margolari urde hura gorde dutenak nahi ditiat!
|
|
2019
|
|
|
Bitxia egiten zait zuek jolas orduan elkarrekin ez egotea. ?
|
Ez
zegoen hori eta horrenbestez amore emateko.
|
|
|
Kongregaziotik noiz kanporatuko, eta justu Azken Judizioa hurbiltzen ari denean.
|
Ez
dago hori baino zigor okerragorik. Gizakien legeak ez du ezer balio, Jainkoaren koleraren aldean.
|
|
|
Uholde askotxo udazken aldean fortunatu izan direnak.
|
Ez
dago hori ere atzenduta uzterik.
|
|
2020
|
|
|
Piru Gaintza
|
ez
zegoen horren alde. Seguruenik gogoan izango zuen, urte batzuk lehenago Daucik eta Carmelo Cedrunen artean gertatutakoa.
|
|
2021
|
|
|
Makurturik eta arnasa hartu ezinik nago. Nik uste intziriak ere irteten zaizkidala, baina
|
ez
nago horretan arreta jartzeko. Ez zutik, ez eserita, ez makurtuta, mina ez joaten; mugitzen banaiz, min; geldirik geratzen banaiz, min. Iltzea erraiak zulatuz, norbaitek hatz batez bultzatuko balio bezala.
|
|
2022
|
|
|
" Plaza ateratzen dudanean denei uzkitik emango dizuet, eta nik ere gauza bera egingo dut", pentsatzen du.
|
Ez
dago horretaz harro; garai batean solidarioagoa zen, injustiziak salatzen zituen, berak beste gisa batera egingo zituela gauzak pentsatzen zuen. Sistema justuagoa izan zitekeela sinetsita zegoen.
|
|
|
–
|
Ez
zagok horren beldurrik, motel. Bizitza zer den ikusi eta mundua ibili behar diat burua uztarpean sartu baino lehen... inoiz sartzen badiat.
|
|
|
Egun batean, Marcelak, Juanitarengana hurbildu, eta esan zion: " Ondo egin duzu ezkontzea, aurten akabatzen zaigu-eta bizitza, eta orain
|
ez
dago hori ukatuko duenik, bestela esan diezaiotela Estebani". Alkatea, Estebanekin arduratuta, ikustera etorri zitzaigun pare bat egunetan eta burua astinduz esaten zuen:
|
|
|
Eta orain, eguneroko jestu sinpleei buruz hitz egin nahi dut, nire eguneroko bizimodu txiki honetako altzariei buruz, eta beti bezala ez dago esateko handirik nire puta  armairu horretaz aparte, nire argazkiez eta nire ispiluaz, begien inguruko krema eman aurretik makillatu, zimurrak ateratzen hasten diren adin horretantxe nago,
|
ez
dago hori ahanzterik, sabela hazten eta ipurdia desagertzen den adina da, ipurmasailak izterren gainera erortzen dira eta izterrak barizez betetzen, eta krema eman eta gero aurpegiko hautsa eta betazaletako itzala datoz, ezpainetako margoa, ezpain ingurua lapitzez markatu eta gero, ilea distirarazteko maskara eta jela, bularretako uztaiduna, titiak handiarazteko eta ez noa gainerako guztiaren zer...
|
|
|
|
Ez
gaude horren beharrean, ene Allal. Aurkituko dugu bestelako irtenbiderik.
|
|
|
etortzen den desioa, baina zein zaila den desioaren kontrola. Oso gutxi mintzatzen gara horretaz, baina
|
ez
dago horri buruzko eskolarik. " Nahiko lan nork bere buruarekin, denbora guztian desio hutsa izan gabe gidari eta ahots bakar", pentsatu nuen.
|
|
|
Bere bizitzako azken udaberriko gau beltzetako argiaz, hor ulersentitzen zuenaz idazteko gaitasuna dauka. Nahiz sufrimendu maila gorenak nozitzera ailegatu zen,
|
ez
dago horren islarik lerro hauetan. Antsietatea eta botikak direla medio, eskuek dardar egiten zioten, baina letrek ez dute dardararik hemen.
|
|
|
Esplika nadin: birusa zabaltzen hasi zenean, gehienok bezala, lantokira joateari utzi eta etxetik hasi ginen,,
|
ez
baikeunden horretarako prestatuta, ez pedagogikoki, ez batez ere psikologikoki?. Ikasgela batean berrogeita hamar lagun biltzetik, pasa ginen, ikasle irakasleon arteko zubi bakar, ordenagailua erabiltzera.
|
|
2023
|
|
|
Gazteen mundura gerturatzen denak lotura sanoa lortuko du nerabearekin, eta gogoratu, gure arteko binkuluek edo loturek sendatu egiten gaituztela. Bestetik, ordea, gero sakonduko dugu horretan?, nerabeek argi eta garbi jakin behar dute zein diren mugak eta ekintzen ondorioak eta zer den diziplina, eta horretan funtsezkoa da helduon papera; izan ere, nerabeen garunak fisiologikoki
|
ez
daude horretarako prestatuta, eta gureak behar dituzte horretarako, neurobiologia atalean azalduko den moduan. Oreka hori aurkitzea garrantzi handikoa da.
|