|
2001
|
|
|
Baina lehena, soineko bategaz deskuidatzen bazara, zazpi, hamar edo hamabi urte egiten genduan, harik eta dana apurtu eta gastatu arte. Orduan
|
ez
egoan oraingorik eta, jakina, soineko barria egin behar zan bakotxean, emon eta emon egin behar izaten jakon tolesturari, batez bere umeren batentzat zanean soinekoa.
|
|
|
Bai..., orduan
|
ez
egoan oraingo gauzarik. Etozanak hartu behar...
|
|
2002
|
|
|
Bideetan
|
ez
egoan gura ebanik. Berritturaino heldu zan.
|
|
|
Arinekoa zala. Erremon, ostera,
|
ez
egoan han une haretan.
|
|
|
Jagi, etxe osoa ikusi, kortan be begiratu... " Oilagorra"
|
ez
egoan etxe teilatupean.
|
|
|
Txinpartak hasten zirean, baina suak ez eban garrik hartzen. Haizerik putzik be,
|
ez
egoan. Zelan halan, gar apurra hasi jaken eta berakatz zopea egiteko egozanean, alarau motela, geroago gamisto bihotz erdiragarria entzun eben, eta eskuak alkarri emonda geratu zirean.
|
|
|
Udaletxerik
|
ez
egoan, antza.
|
|
|
35 mila kanporantz. Alboratu, eta berba egin...
|
ez
egoan erantzunik. Orduan Jesus Anakabe (geure denporako Kesus Baltza) an joiak hegazkin barrura.
|
|
|
Zapi zuriekaz bere ointxuak estali eta jagi, bere azken zerak batu eta abiatu zan. Bere senak adietan emon eutsan bidean zehar, biderik arean
|
ez
egoan arren. Zelaietako bedar jaiobarriak goizeko garoaren osinetan bustieran ikusi ebazan.
|
|
|
Aldi haretan txalupak eta ontziak haizearen indarrez eta gizonen erremukaden bitartez ibilten ziran.
|
Ez
egoan lurrunontzirik ez makinarik.
|
|
|
Etxeguna, barriz, besigu denporan itsasoraterik
|
ez
egoan eguna izaten zan. Holakoetan be, seineruak batu egiten ziran, erabagia hartzeko.
|
|
|
Esanak esan, Matilde Anton sakristiara eroatea lortu eban. Honen ama Mariñazi, semearen ezkontza orrezaz,
|
ez
egoan bape zurituta" Umeak azi, nekeak bizi" inoan esaera zaharrak.
|
|
|
Baita egin be nekazaleak. Arrezkero, ostera, alegiñak egin arren,
|
ez
egoan modurik praken dirua lortuteko. Pagatzaille eskasa izan, gure gizon ori.
|
|
|
Laterriko gobernuaren onu ta esanak gorabeera, jentea
|
ez
egoan gauzarik merkeenen zale izanik biziteko asmoz.
|
|
|
Ibilkeran obo nagositik urten ezkero, prest egoan barriro be jaurtiduteko; baiña obo nagositik kanporatu ezik, azken narrasa barruan egitezkero, tronpeak askatasuna galdu eta obo txikian atxilo laga bear zan. Andik berez urteterik
|
ez
egoan joko bitartean, beste tronparen batek takarrekoa emonez, atara ezean. Norbera jolastu eta urkoaren tronpeari lagundu, zelanbait alkartasuneko jolasa zan.
|
|
|
Eta arazoaren sakonera jota, gure uriko kaia eta portua Lekeitio baino oraintsuagokoak dirala uste dogu. Lekeitio zaharra antza dagoanez,
|
ez
egoan urondoan, lehorrerago baino. Uriarte ingurua, zingi zangoa, Athea kalea (oraingo Goiko edo Dendari kalea zan)" desde la moralla y portal de Nuestra Señora de la Esperanza hasta un pozo llamado Zinguizango, calle poblada por ambas partes" dirausku idazle ezezagunak.
|
|
2003
|
|
|
Hainbat hartuemon pozgarri izan genduzan bertako gotzainagaz, leku askotatik etorritako hainbeste euskaldunegaz eta hemendik joandakoekin. Zoritxarrez, eguraldia beroegia zan, eta hango jentetza handia (50.000 inguru, guztira), batera inon sartzerik
|
ez
egoan; gu, ganera, ez ginan Boisen bertan bizi, handik 40 kilometrora dagoan Nampan baino, euskaldun batzuen etxean, Frank eta Helen Berriarenean.
|
|
|
Baina arantza bat geunkan, min handia emoten euskuna. " Agnus Dei" horrek oinarrizko itzulpen bi eukazan lehendik (bata, Baionakoena; bestea, enparaduena), eta itzulpen bakarrera heltzeko ahalegin guztiak egin arren,
|
ez
egoan eretxi batera heltzerik, ez eban inok amore emon gura. Hangoena honantxe hasten zan:
|
|
|
Gero, ostera, etxera bihurtutakoan, etxe barruan eta auzoan barriro euskerea baino besterik ez neban entzuten eta, laster moteldu jatan ikasitako erdera hori, eta euskera hutsean izaten zan etxeko ta auzoko bizimodua. Orduko denporetan, dakizunez, gaurko irrati eta TV rik be
|
ez
egoan, eta erdereak bitarte gitxi aurkitzen eban gure artean sartzeko.
|
|
|
Gure herrian, orduan, Herriko Eskola bat baino
|
ez
egoan, eleiza aurreko plazan; horrezaz ganera, beste hiru auzo eskola: bata Orozketan, bestea Amezketan, eta hirugarrena Orominon.
|
|
|
Nik Herriko Eskolan egin nituan lehenengo urteetako ikasketak. Lehenago ezin eta danentzat lekurik
|
ez
egoan, sei urte ta erdigaz edo sartu nintzan ni eskolan. Ordurako, etxean ikasita, eskolako hainbat gauza nekian:
|
|
|
Jakina, orduan
|
ez
egoan beste ikasbiderik. Zenbaketea euskeraz be ondo ikasi neban etxean.
|
|
|
Ni, neure herrian, euskeraz konfesetan ohituta nengoan, eta ez nekian erderaz pekatuak zelan esan. Han, ostera,
|
ez
egoan euskera ekian abaderik. Horixe izango zan nire kurutze
|
|
|
Beti izango dot gogoan holakoxe ikasleak hartu nebazala, euren Filosofiako lehenengo urtean: hareekaz
|
ez
egoan gramatikako lehenengo pausoak emon beharrik, ez zertzelada hotzetan gogait eginda ibilterik. Gramatikea bera be guztiz baztertu barik, ur sakonagoetan sartzen hasi ginan, literatura ederraren itsaso atseginean.
|
|
|
Eta, zuen aurretik,
|
ez
egoan holakorik?
|
|
|
Buruac emoâ eutsan ece, bere pecatuaren parcaciñoa izateco esa  teco bear bagaric, monja sartu bear evala, eta alanche eguin evan.
|
Ez
egoan conventu guztian bat bera bashen penitenteagoric ez oraciño zaleagoric. (...) Alango baten eguin eveen conventuco buru edo abadesa, eta leen gacha beeban bere zantarkeria confesetan, orduan ascoz beré gachago eguin yacan.
|
|
2004
|
|
|
Munduko gauzarik ederrentzat be baeukazan andrazkoak, arek; eta alan begiratzen eutsen eta tratau be alantxik tratetan ebazan. Andrazkoen musua lakorik
|
ez
egoen arentzako. Dana beratzen zan orduan eta bizkar guztitik zehar pasatzen eutsen bere esku zuri ta fina eta eperdietan txalo bat edo beste be emon egiten eutsen, dana alantxik egin bear ebalakoan.
|
|
|
" Lotsaren apurrik be ez dauka baina; lotsaren apurrik bez!". Telebistan be ez eban aukerarik galtzen;
|
ez
egoen gona laburren kontra. Burua apur bat makurtuta be begiratzen eban pantaillara.
|
|
2005
|
|
|
Ohean etxunda jarraitzen dau, suerte apur batez lo gehiago egingo daualakoan. Barruan eroian iratzargailuak, ostera, eguneroko ordua jota eban eta
|
ez
egoan, beraz, gehiago lo egiterik.
|
|
|
Evek grekoa deskubritu eban egunetik urtebete ingurura eguzkia zan nagusi Kretako zeru urdinean.
|
Ez
egoan lainorik bistan ez eta uda sasoia amaierarantza joianeko lorratzik be, udatiar berantiarren pozerako. Dimitris Tsangarakisek bide estu, aldapatsu eta malkartsutik behera gidatzen eban turistaz beteriko autobusa.
|
|
|
Bihotzetik dindilizka eta begirada samurrez kordatutako zubiak ziran orduan. Holan ba, hasierako zubi guneak samurtasunez beteak ziran eta politto uztartzen ziran bata besteagaz, baina, zubi buruak aurrera egin ahala, eraikitze hari amaiezina eritxan, beste muturrean
|
ez
egoan inor zain eta une hareetantxe guneak gogor samarrak bihurtzen ziran, hurrengoko uneetan negar anpuluz bustitakoak bilakatzeko, bustitakoaren gainean laban egin eta zubitik behera jausteko arriskua eurekaz ekarriela. Lanok bertan behera ixteko beharrean egoan, zubi amaitubakoa altzau eta tristuraren ontziari paso emon beharrean.
|
|
|
Izango ete zan ba, besterik barik, gauaren erdian lagunurkoari gorputzean ikara sartzea gogoko eban edozein ikaratzaile?
|
Ez
egoan ez azalpen horregaz konforme, ez egoan beraz ikaratuta, jakin baekialako bere barruan, jakin edo behintzat susmoa izan, ahots hari barru barruan, zergaitik ez ekiala baina, zeozer ezagun, etxekoren antza emoten eutsana.
|
|
|
Izango ete zan ba, besterik barik, gauaren erdian lagunurkoari gorputzean ikara sartzea gogoko eban edozein ikaratzaile? Ez egoan ez azalpen horregaz konforme,
|
ez
egoan beraz ikaratuta, jakin baekialako bere barruan, jakin edo behintzat susmoa izan, ahots hari barru barruan, zergaitik ez ekiala baina, zeozer ezagun, etxekoren antza emoten eutsana.
|
|
|
Eta Allikene lelengo lerroan egoan, kale baserri bihurturik, iruntzia ixateko bezperan. Urtenbiderik
|
ez
egoan. Benetan.
|
|
2006
|
|
|
Morroi garrantzitsua zala begitandu jatan. Dudarik
|
ez
egoan.
|
|
|
Beste modu baten konpondu geinkean, bioi kalterik egin barik, gure familiak honetan nahastu barik.
|
Ez
egoan zertan. Maryk, ostera, ez eutsen nire gutunai erantzuten.
|
|
|
Mila eta berrehun kiloko harritzarra galtzadearen mutur baten parau eben, etxe zahar eder bi eraitsi barri dabezan aldean, zubiko gurutzearen eta monolitoaren parean. Urigintza zinegotziaren ustez herria modernizatze bidean sartuta egoan bete betean, etxe bloke eta adosatuen artean
|
ez
egoan lekurik iraganeko anakronietarako. Laster probalekua eta 1929an altzau zan plazako frontoi zaharra izango ziran iraganaren oroigarri bakarrak.
|
|
|
Amaraun itzela zan, edo beharbada, zanen antzeko zeozer.
|
Ez
egoan gunerik zuztarrek beteten ez ebenik. Pikotxak trabatzen ziran golpeak egikeran eta beharginek, aurrera egingo baeben, zuzterrok ahalegin handiz ebagi behar izaten ebezan esku propioez.
|
|
|
Eta holan egon ziran aldikada baten. Oholak ipinten ahalegintzen ziran, baina
|
ez
egoan zer eginik, ezin eben. Tristura minkor batek berehala joten ebazan.
|
|
|
Zure alboan etzan, ezti ugariz jantzita, haren mamin maitea urtzen zan zure ahora, zabalik lora antzera eta gozokiz betea. Luxenburgoko lorategiko loren artean maiz ikusten zenduan goiz argitan, baina iluntzean barrako aulkira joatean
|
ez
egoan inor, ametsa baino ez zinan, euripean joana jatzun Nerbioi ibaiaren uretan karmin arrastoa itxiaz.
|
|
|
Ateari bultz egin eta mostradorerantz urrats geldoaz jo eban artez artez. Barruan, tabernariez gain,
|
ez
egoan besterik arratsaldeko azken bezeroak baino, mahai baten inguruan karta jokoa amaitu guran. Kanpoko indriskearen indarrak zelaiko zerrautsa harrotu ebanean, orduan, begiratu eben ea nor ete zan ezordu horretan etorrena.
|
|
2007
|
|
|
Beraren atzetik beste batzuk etorri ziran. Herrian
|
ez
egoan urik, eta ur bila ebilzala petrolioa aurkitu eben. Gaur egun hemen ateraten da Argentinako petrolio gehiena:
|
|
2008
|
|
|
Soinekoak sutondoan eta kaltzerdiak labean epelduta eukazan ordurako. Armozua prestetan
|
ez
egoan lanik, Jaunartzera baraurik joan behar zan eta.
|
|
|
Oiloak karkaxa egiten ebanean adi ibilten ginan, habiaren arrastoa nondik hartuko. Habiakada bat arrautza aurkitzea lako loteriarik
|
ez
egoan. Inoz 20 arrautzatik gorako piloa bai.
|
|
|
Gero txorizoak egiten ebazan, amak batez be, eta ezkaratzean, txaparen parean zintzilik egoten ziran, ez luzero, apur bat sikatu arte. Kolesterolaren bildur handirik
|
ez
egoan orduan; laster geratzen ziran haga luze hareek zintzilikariorik barik.
|
|
|
Euskereak eta euskal kantuek baeben euren lekutxoa nire anaia nagusiak ziraneko urte hareetan. Ni 1948an hasi nintzan eta ordurako
|
ez
egoan euskeraz arnasa hartzeko aukerarik be, eskola orduetan behintzat.
|
|
2009
|
|
|
Triskili, baina,
|
ez
egoan erostaka gelditzeko. Oraintxe gogoratu eban sagardo barrikea edegita itxi ebala...
|
|
|
Eta jan edan honetan, jakina, josteari emon beharreko denpora ederra galduko eban. Baina behin berbea emon ezkero,
|
ez
egoan atzera bihurtzerik. Eta gure Nikolasa iluntze haretantxe bertan hasi zan hurrengo egunerako mahaikoak gertatzen.
|
|
|
Izan eban Anastasik damurik nahiko. Baina
|
ez
egoan erremediorik; oraingo, gaztaiak ondo gordeta eukiko ebazan azeriak. Baina hartu eutsan amorru bat!
|
|
|
Baina lapur lotsabako bat besterik ez zala agertzeko, ez besterako. Zaldia,
|
ez
egoan, ba, begi bietatik inoizko ikusterik ederrenaz?
|
|
|
Don Martineri mezea eraso, sakristia eta altarako zerak konpondu, eta Don Martinegaz armozua hartuta, solora barik, goiz haretan eleizara jo eban barriro. Inor be
|
ez
egoan eleizan. Era polita altara ostean ezkutetako!
|
|
|
Baina Errupertaneko beste norbait
|
ez
egoan, horraitino, otoitzean hasteko! Mutil ona etorri jakon etxe atzeko solotik Ixidro, bere bigarren senarra!
|
|
|
Ahokadea eukan makala bigarrenez be! Baina Peru
|
ez
egoan lehen jazorikoa barriro be ikusteko. Badaezpadan be, berak prestauko eban oraingoan besigua.
|
|
|
|
Ez
egoan erremediorik. Patxok, nahi zein nahi ez, otsoaren urdailera joan behar eban.
|
|
|
Luzianok, baina, ezetz eta ezetz. Bildur ikaraz dardarka be
|
ez
egoan, ba, gizajoa. Abadeak be ez uste, gero, kolko barruan halako kili kili edo pikakada batzuk sentiduten ez ebazanik.
|
|
|
Holakorik? Holakorik
|
ez
egoan ezta, ezta mundu guztian be!
|
|
|
Ikaratu ziralakoan nago Txotxopinen ausarditasun honegaz.
|
Ez
egoan, halanda be, iges egiteko.
|
|
|
|
Ez
egoan, ez horixe!, horren beharrizanean. Begiak sutan eukazan, gorroto gordinez diz dizka; ahoa, barriz, amorru bitsa jarioz.
|
|
|
Ez eban ezer entzun. Ba!,
|
ez
egoan bildurrik. Mozoloren batenak izango ziran oihuok!
|
|
|
Norenak ete ziran? Baina
|
ez
egoan ezbairik: eurak ziran; bai, abereak ziran bere kontra deadarka eta garrasika etozanak.
|
|
2010
|
|
|
Baten be Urkiolara, ta paseu behar gendun hemeti, ezta?, Dimetik, ta abisue bota neuen. Etxebarrian fabrikan egiten euen behar nire nebeak, ta hagaz bota notsien errekadue ze egunetan paseuko garan, ta Dimera urtetako, kamiñora, ze orduen kamiñorik
|
ez
egoan. Ta aitek eta amak urten ostien Dimera.
|
|
|
bat etorrela jakiterik ez eben nahi. Dana dala, ederto ospatu genduan, eleiza beterik, Gabon meza, arratsaldean, gauez
|
ez
egoan ibilterik eta. Ondo gertatua, musika eta guzti.
|
|
2011
|
|
|
Gaur egungo pistola, soplete eta zepilurik
|
ez
egoan lehenago, (hondino be etxe gitxi batzuetan baino ez dira erabilten), baina ostean txarria hilteko prozesua gaurko antz antzekoa zan: txarrikortatik atera eta etartera edo sasteira urteten ebanean gantxoa samatik sartu, han egozan gizonen (eta andren) artean oinetatik sendo oratu eta zaran biren ganean egoan ohol baten ganean etxunda ipini umeek buztanetik oratzen eutsien.
|
|
|
behean kortea, ezkaratza edo suetea (ezkatza, sutie), karrajua eta kuarturen bat (beheko kuartue). Horreen ganean egoten ziran beste kuartuak, salea eta eskusadua (eskusue') (etxe askotan
|
ez
egoan), eta azkenez, kamarea eta lastategia (la.stidxe). Lehenago etxeetan behar ziran gauzak baino ez ziran eukiten, ez gaurko lez.
|
|
|
Telefonoa oraintsuagoko barrikuntza da: lehenago Meakaurreko Sakristauenen (sakristaua bizi zan etxean) baino
|
ez
egoan, eta hara joan behar izaten eban telefonoz deitu edo deia hartu gura ebanak. Normalean, dana dala, gitxi erabilten zan eta, erabilten zanean, telegrametarako izaten zan.
|
|
|
Gabon gauean etxetik urteteko ohiturarik
|
ez
egoan, baina bai. Tabernak zabaldu egiten ebezala eta, kanpora urteten zan.
|
|
|
Beste kontu batzuetarako be batzen ziran auzokoak, esaterako, ermandadeetan: oraingo lako segururik
|
ez
egoan legez, auzo bakotxean edo batzuetan ganaduermandadeak egoten ziran. Maiordomoa eta listerua ziran haren ardurea eukiten ebenak eta etxerik etxe ibilten ziran ganadua tasetan, ganadu horreen jaubeak zenbat pagan eban erabagiteko.
|
|
|
Andrazkoek erropa guztia baltzik tintetan eben, eta gizonek zinta baltza ipinten eben besoan. Lutu denporan
|
ez
egoan, gañera, erromeriajai eta antzeko ospakizunetara joaterik.
|
|
|
Lehenago
|
ez
egoan gaur dagoan beste mediku, anbulatorio ez ospitale. Morgako medikua kasurako, Don Mario Musatadi Arbe, Gernikan bizi zan eta handik etorri behar izaten eban herriko gaixoak ikusten.
|
|
|
Etxeetan argi-indarrik
|
ez
egoan denporan (eta geroago be), plantxak be ez ziran elektrikoak: burdinazkoak ziran, pisutsuak.
|
|
|
Behar beharrezko jatekoak eta soinekoak erosteko dendarik
|
ez
egoan sasoian, ez egoan, esaterako, gaur aurkitu geinkezan altzari denden antzekorik be. Horreen ordeak zelan egiten ziran?
|
|
|
Behar beharrezko jatekoak eta soinekoak erosteko dendarik ez egoan sasoian,
|
ez
egoan, esaterako, gaur aurkitu geinkezan altzari denden antzekorik be. Horreen ordeak zelan egiten ziran?
|
|
|
Politikaz EAJ nahi monarkizaleen aurkakoak ziran. Halanda be, edadekoen esanean,
|
ez
egoan gorrotorik eta zelanbaiteko armonian bizi ziran guztiak.
|
|
|
Edadekoek akordu ona daukie, gudariakaz batera burrukan ebilzan asturiarrena; honeek be busturiarren etxeetako kamaretan bizi ziran. Miliziano ezkertiarrakaz ere txi onik
|
ez
egoan; zelango halango mesfindantzea egoala esan daiteke, entzun dogunaren harira. Etxeren baten lapurretan egin izana egotzi eutseen milizianoei eta giroa arean garraztu egin zan.
|
|
|
Eleizatik ezkontzeko
|
ez
egoan lehen, gaur ohi dan ikastarorik egin beharrik. Gure lekuko gehienak domekaro joaten izan dira mezatara eta ederto ekien doktrinea.
|
|
|
19 Bertoko ardaorik
|
ez
egoan; ekarri egiten zan kanpotik, Erriojatik eta. Estimazinoa eukan, urria zalako batetik, eta orduko hemengo txakolina mingotsa eta indar gitxikoa zalako.
|
|
|
Behi suizoak esnea emoten eben, ez holandesak beste, baina buztarrian ibilteko be balio eben, esnea emoteaz ganera. Eta beharrerako eta esnetarako, bietarako, onak ziranez, guztiz normala izaten zan behi suizoak eukitea idirik
|
ez
egoan etxeetan. Hamaikatxu familia izan dira behien esneagaz eta txahalen okeleagaz aurrera egin dabenak.
|
|
|
Denporeagaz zementua botaten hasi ziran kortetan. Lastategian, sabaian, azpian
|
ez
egoan oholik etxe gehienetan; hageak eta egur batzuk baino ez.
|
|
|
San Kristobalek Jesus erreka baten alderdi batetik bestera igaro ei eban, eta horrexegaitik ei da gidarien patroia. Edadekoek dinoe, ostera, euren umetan gidari banakak baino ez egozala, autorik
|
ez
egoan eta. Halanda ze, usadio eta siniste horrek gerora hartu dau indar gehiago.
|
|
|
Biok izerdi patsetan. Izan be,
|
ez
egoan jentearen erditik izan ezik urteteko modurik. Eta nora joan?
|
|
|
Eta nora joan? Sakristian
|
ez
egoan ez komunik, ez urteteko aterik ez leihorik. Eta bitartean, gazteen abesbatza kredoa luzatzen...
|
|
|
Kristina Mardarasek aurkezpena egin ebanean, ia argi guztiak amatau ziran, antzoki garrantzitsuei jagokenez, baina han
|
ez
egoan irakurri ahal izateko beste argi. Eskerrak buruz ekiala!
|
|
|
Lehendik buruan sartuta neukazan gauza batek edo bik geroago eta indar gehiago hartzen eben nigan, Oromiñoko umeakaz nenbilela.
|
Ez
egoan euskaldunen artean irakasle izateko amesik ez gogorik. Beste edozein ogibideri emoten jakon garrantzi handiagoa eta ikusten jakon etorkizun hobea.
|
|
|
Inguruko andrak eta gizonak be joaten ziran. Hizkuntza zala eta,
|
ez
egoan arazorik. Mezak latinez izaten ziran, eta kito.
|
|
|
Demetrio zan betiko organu jolea. Munduan
|
ez
egoan inor" Aita San Migel Iurretako, zeru altuko loria" joten irabaziko eutsanik.
|
|
|
Julianegaz jarraituz,
|
ez
egoan jabetuta, nik ezagutu nebanean behintzat, euskaldunontzat gure hizkuntzak dauen garrantziaz. Aurreko urteetan Arrateko irratitik guk, ni Markinara joan orduko," Oiztik Anbotora" egiten genduanean, Markina aldekoek euren irratsaioa egiten eben.
|
|
|
Zeregin bat bai geratzen zan nire eskuan. Orduan
|
ez
egoan oraindino alkarregazko Mezarik. Abade bakotxak berea emoten eban.
|
|
|
Hurrengo egunean, monja frantsesak esaten jakenek Durangon dauken Nevers ikastetxeko eleizatxuan emon neban Meza barria, Jose Maria Dañobeitiak eta Karmelo Etxenagusiak, abade zaharrak eta gazteak, zuzentzen ninduela edo laguntzen eustela. Oraindino
|
ez
egoan orduan mezea abade batek baino gehiagok emoterik, handik urte gitxira Kontzilioak onartu arte.
|
|
|
Eskola gaineko baserri batekoa," Elkor" ekoa, zan Pedro Elkoro. Hau konpondu behar zala, besteak ikuturen bat behar ebala," Elkor" engana jotea baino
|
ez
egoan. Hau ekarri behar zala, bestea eroan behar zala, beragana joan behar orduan be.
|
|
|
Baina
|
ez
egoan zertzelada guztiak, ezta bat bera be galduko zan arriskurik. Han geunkan Modesta serorea edo sakristanea.
|
|
|
Bostok San Pedro basilikearen aurrean batu ginanean, bertan gengozanez, hurrengorako itxi barik, barrura sartzea otu jakun.
|
Ez
egoan jentetza larregirik. Altara nagusi inguruan mitra piloa ikusten zan eta erdian, besteen gainetik, mitra zuri bat.
|
|
|
Urteetan aurrera joiala ikasi eban autoa zuzentzen be. Baina, ikasi ebanean,
|
ez
egoan ha lakorik. Aspetik Arrazolarako bidean, Santiagon dagoan stop ak ez eban beretzat balio, besteentzat baino.
|
|
|
Anjel Amantegiren lan-taldeak jardun eban lanak hasi ziranetik amaitu arte beti.
|
Ez
egoan honi atzera eragingo eutsan lan zailik.
|
|
|
Horretan lehenengoetarikoak izan ginan; lehenengoetarikoak dinot, lehenengoak ez esatearren. Izan be, artean
|
ez
egoan, horretan, lan xume bat edo beste baino. Beraz, aitzindariak ginalako kontzientziaz ekin geuntsan lanari.
|
|
|
Nik ere harrapatu nuen garai hori. Plaiarako zubia pasatzea txori tiki bat kostatzen zen, eta
|
ez
egoan udako egun guztietan horrenbeste dirurik?.
|
|
2012
|
|
|
Orduko irratiak tramankulu itzelak ziran. palea, esnea egosteko galdarilea, gaztainak erreteko tanbolina... Sua egun batetik bestera biztuta ixten eben lehen; illentiek asko aguantetan eben eta hurrengo egunean
|
ez
egoan barriro sua biztuten ibili beharrik. Etxe batzuetan behekosua txakurraren ganean egiten zan; hau burdin moduko bat zan, hankaduna, sua zuzenean behearen ganean ez egiteko.
|
|
|
Baserritarrak, euren interesak jagoteko, ermandadeetan alkartzen ziran. Auzo gehienetan egoan bat, eta norberenean egon ezik Birlen kasurako
|
ez
egoan, beste auzoko edo beste herriko baten sartzen ziran. Ermandadean komisino moduko bat egoan eta aldiro, urtero edo urte birik behin, kanbietan ziran arduradunak:
|
|
|
Pinta, Apala, Gorri, Txula, Noble...), adina, txahala egiteko egoan edo ez, buztarri behia zan edo ez... apuntetea izaten zan. Baina lekukoen esanetan
|
ez
egoan kargu horretarako jente asko, gehienak ez ziran eskoladunak eta.
|
|
|
Enpajadea galtzuagaz, erremolatxeagaz edo naboagaz eta artourun hezeagaz egiten jakon baserritarrari. Sarritan, behi bat hilten zanean,
|
ez
egoan barria erosteko dirurik, eta ermandadearen bidez, auzoko guztien artean erosten eben. Gaur eguneko aseguruen antzekoa zan, baina aseguru horretan behiak, idiak, zekorrak eta txarriak baino ez ziran sartzen.
|
|
|
Astoa libre egon ezkero, astoagaz ekarten ebezan kantinak, baina osterantzean eskuz; eta behar gogorra izaten zan hori, gehienetan umeak joiazan uretan eta. Udan etxe inguruan behar dan beste ur
|
ez
egoan lez, erropea garbitzen Pintxeko zubipera joaten ziran.
|