|
2008
|
|
|
9 Arras baztertu behar genituzke, nire ustez behinik behin, nork bere hizkerakoak ez dituen hitzak eta esamoldeak hartu eta norberarenei egokitzeko egiten diren ahaleginak, baldin eta lehenak norberarenean errateko bertze biderik dagoe nean: bertan> ra> hartu eta alde> ra> esan beharrean, bertan> hibridoa sortu; irrati> hartu eta eleketari> esan beharrean, erratari> erabili edo butano> ren> rakada> erabili nahi izan eta, ez bat
|
ez
bi, butano> ren> harribitxia sortu, butano> ren> rezioa> edo antzeko esaldi bat erabiltzen ahal denean.
|
|
|
Bestaldetik, ez letorkiguke batere gaizki hizkuntzaren estandarizazioaz gogoeta labur bat egitea, ideiak argi eta ordenaturik edukitzeko. Jadanik XVIII. mendean Joanes Etxeberri Sarakoak ongi azpimarratzen zigunez4, hizkuntza batuak, eredu gisa balio izatekotan, bat eta bakarra izan behar du, eta
|
ez
bi, hiru edo gehiago, kasu horre tan erremedioa gaitza bera baino okerrago gerta daitekeelako. Horrexegatik, gorago aipaturiko egokitzapen lokalak kontuan izanda ere, estandarizazioak, berez, zeregin jaso batzuetarako eredua ukaitea esan nahi du, baina eredu bakarra eta esklusiboa,
|
|
|
b) Laurden ekin ere beste horrenbeste gertatzen da, funtsean. Baina hemen, laurden batez ari bagara eta
|
ez
bi edo hiru laurdenez, singularreko komunztadura eragiten du (36a), baina plurala ere eragin dezake (36b):
|
|
|
Uste izatekoa da, haatik, Mitxelena uzkur zela bere jarrera besterik gabe Etxaiderenarekin lotzeko,
|
ezen
bien arrazoimenduek oinarri bera izanagatik, arras desberdinak ziren funtsean, erran gabe baitoa Mitxelenak deusetan ez zuela Echepareren jokabide edo koplen gordintasuna eliza moralaren ikuspe gitik zuritzeko xederik gai hori aipatzean. Horrela, badirudi guretzat axola duen lerratze bat bezala gertatu zela konparantza honen ondorioz.
|
|
|
ezin izan litekeela pinudia. Ez pinu bat,
|
ez
bi eta ez hiru: aniztasun adiera oso barruan daramate horrelako eratorpen zaharrek.
|
|
|
Hala ere arlo teknikoan ohar batzuk egin zizkion: hobe zela egoitza finko bat izatea eta
|
ez
bi, eta batzarrak ere leku zentriko bakarrean egitea hobe zatekeela (agian Donostian edo Tolosan), eta urtean birritan baino hobe hirutan. Euskal irakasleeskola sortzeko asmoa ere laket zuen, eta Plöermel ordenarekin gauzatzeko aukera zekusan.
|
|
2009
|
|
|
Sariketa hark ez zuen jarraipenik izan, baina bai lehenengoz 1961ean antolatutako Lizardi poesia sariak. Nikolas Ormaetxea Orixe-k irabazi zuen lehenengo urtean (Lau urtaroak nere begietan), Antonio Bilbaok 1962an (Irribarre ta lore) eta 1964an (Loraen zugatza), Gabriel Arestik 1965ean (Euskal Harria) eta Ibon Sarasolak 1966an (Ez bat,
|
ez
bi, ez?). Euskaltzaindiaren beste poesia sariketa bat ere irabazi zuen Arestik, 1962an Orixeren omenez antolatutakoa hain zuzen, Harri ta Herri lanarekin.
|
|
2013
|
|
|
Hiriart Urruti gazterik hil zen, 56 urtetan. Ez bat eta
|
ez
bi, Eskualduna astekariko hurrengo zenbakia prestatzen ari zela, eritu zen. Egun gutxiren buruan hil zen, euskal astekaria umezurtz utziz.
|
|
2014
|
|
|
Hain justu irteerara ailegatzen ari nintzela, ohartu nintzen mahaitxo bat husten ari zela nire bizkarrean. Ez bat
|
ez
bi jiratu nintzen, baina ateratzen ari zirenak aitzina egiteko traba. Hamar segundo galdu nituen horrela. nire eskua kadira baten bizkarrean paratu orduko, bertze lagun bat jabetua zen mahaiaz.
|
|
|
Beren leiendek urrundu egin dituzte, bi pertsonaia desberdin ez
|
ezik
bi mundu desberdinekoak izan balira bezala: bata Bilbokoa, kontularia ogibidez, ez batere aberatsa, ideologia komunistakoa, poeta, hizkuntzalaria, euskara batuaren aldeko lehian maiz aritua eta maiz zauritua, euskal literaturan mugarri izan zen Harri> eta> > liburuaren egilea; bestea, gizartearen goi mailako familia bateko semea, munduan asko ibilia, arte modernoaren ezagu tzaile aparta. Juan Eduardo Cirlot bezalako teorikoekin parez pare ibiltzen zena?, eskultore ospetsua, euskaltzalea baina ez euskalduna, erromantikoa Wilhelm Humboldt edo telesforo de Aranzadi izan ziren moduan, Quousque> tandem?
|
|
2016
|
|
|
Ikusirik, hainitz ikasi dut... Haatik, behin, bainan
|
ez
bietan. Ez eni, berritz harat joaiterik aipa!
|
|
|
Eta zergatik
|
ez
biak. Ez othe da bien jakitea nausi?
|
|
2020
|
|
|
Ohiturazalea dei daiteke betikoaren, lehengoaren luzatzearen, hau da, aktiboki eragin gabe iragana iraunaraztearen aldekoa dena. Baina Etxamendiren ohiturazaletasuna berezia da,
|
ezen
bi munduren elkarketa gunean dagoelako. Alabaina, eskolatua izanik, dituen ezagutzez eta gaitasunez baliatzen da bere baitan alhan daukan mundu hezi gabea10 deskribatzeko.
|
|
2021
|
|
|
Batzuetan dun atzizkiarekin ere ageri da: Hobe duk hire, edo eskubakoitzdun sar adin, ezen
|
ez
bi eskuak edo bi oinak dituala suko... (Leizarraga).
|
|
|
31.4.3.13b Beste erlatiboaren ondoren, berriz ([umorerik ez duen] ari), ez dirudi ingurumenak ekarritako izen ezabaketarik izan den. Ikus dezakegu, beraz, ardatzik
|
eza
bi modutan agertzen dela perpaus erlatiboen ondoren; batzuetan, ingurumenak ekartzen du; beste batzuetan, aldiz, ez. Bestalde, perpaus erlatiboak, beste sintagma adjektibalak bezala, predikatu osagarri gisa eta aposizioan ere erabiltzen baitira, behako bat emanen diegu mota horretako ardatzik gabeko erlatiboei ere.
|
|
|
16 Testuetan ageri dira zenbaitetan bestelako forma berezi batzuk. Hala, zergatik... baitforma (Jendeak zituen haren hitz ederrak miretsi, zergatik mintzatu baitzen guztiz miragarriki, Etxeberri Ziburukoa) edo zeren ezen... baitgisakoa (Zer ere erremedio eman baitut sabeltasunarentzat, baliatuko zarete uxadarentzat, zeren
|
ezen
biak bat bezala egiten baitira, Dassanza).
|