|
2000
|
|
|
Soldaduak kamuflajez jantzita doaz, hostoz disimulatutako kasko eta guzti. Eta nola ez, zaku handien atzean ezkutatzen dira, fusil eta metrailadoreen aho beltzak baino
|
ez
begi bistan. Holaxe da, ez pentsa asmatzen ari naizenik!
|
|
|
Eta enetzat ere Jainkoak egin tenplu hori gizonek egin ditzaketenen gainetik zagok... —erran zidan osabak, zeina hitzez ez
|
ezik
begiz ere mintzatu baitzitzaidan, argiz gainezka zituen bere begietarik, mens mundi aren bihotza bere bihotzean taupaka balu bezala; edo Leonardoren kintaesentzia; edo Brunoren mens indita rebus a7.
|
|
2002
|
|
|
–Alabarekin nahikoa ez, eta ama ere ligatu beharra... –eta ahoa ez
|
ezik
begiak ere zabaltzen nizkiola ikustean, erantsi zuen–: Izan ere, maitemindua daukazu gure ama Pantxike.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, haren familiak bazuen, bai, dirurik soberan, baina haren etxeari, ardo egin berriari bezala, urteen zaporea falta zitzaion: goi mailako zigilua eta marka, alegia, tradizio eta historia luze batek baizik ezin eman ziezaiokeena, moduak eta moldeak ez baitira diruz erosten, ez kolpetik sortzen,
|
ez
begien itxi ireki batean ehuten; ezaugarri horien faltan, baina –eta segurtasun ez hartan, ondorioz–, Montserratek hainbat suzedaneorekin bete zuen familiaren gabezia, gehiegikeriara joz eta ezin konta ahala gizon ospetsuz inguratzen ahaleginduz, gehiegikeria hura gabezia estaltzeko ezinbesteko elementua balitz bezala: hortxe, jaun andreok, gizon ospetsu bat gehiago nire bildumarako; horra hor, bai, markako ardoa, munduko enologorik goi mailakoenak irrikatuko lukeena eta begi onez aukeratuko!
|
|
2006
|
|
|
Argazkiko emakumeak ezagutzerakoan erakutsi duen irribarrea desagertu egin da eta espresiorik gabe geratu da berriz. Nereari begiratu dio baina
|
ez
begietara, kopetara baizik, eta ondoren aurreko pareta zurian itsatsi ditu begiak. Berriz galdu da.
|
|
2007
|
|
|
Halako batean, ordea, bere txanda iritsi eta kontsultara sartu zen. Aurrez, baina, ahoa ez
|
ezik
begi biak ere betetzen zizkion irribarre batez begiratu zidan.
|
|
2008
|
|
|
Ezpain bete eta kalakariak baizik ez dizkio ikusten Rosariok. Ez kokotsik,
|
ez
begirik.
|
|
|
Elurra zapaltzen dut, eta liburuak erdizka irakurri. Nire aurpegiak ez du
|
ez
begirik ez begi ninirik. Uretan itotzen zaizkit arnastu nahi nautenak.
|
|
|
Elurra zapaltzen dut, eta liburuak erdizka irakurri. Nire aurpegiak ez du ez begirik
|
ez
begi ninirik. Uretan itotzen zaizkit arnastu nahi nautenak.
|
|
2009
|
|
|
Begiek eta adimenak adina begiek eta bihotzak ikusten dutena, jakina da. Jakina, baina ahaztuagoa, da, badagoela izate bat, azken finean
|
ez
begiekin, baina adimen eta bihotzarekin ikusteak ematen duena. –On ne voit bien qu, avec le coeur.
|
|
|
–Normala da, Justino, ezen ulertzen ez duzun arren, zure bizitzaren zatitxo bat baita dagoeneko. Akaso esnatu egin nahi zaitu, ez lokartzeko ohartarazi, itzultzeko esperantza ez dela oraindik agortu, zain dauzkazula etxean,
|
ez
begirik kentzeko piztiei. Hori guztia izan litekeela uste dugu guk.
|
|
|
Ez, hori ez zetorren bat Perezen izaerarekin. Gainera, zerbait lapurtzeko han dagoela jakin behar duzu lehendabizi, eta parrokian ez zen horrelako pieza askorik,
|
ez
begi bistan behinik behin.
|
|
|
bere betebeharra zintzo bete zuela, alegia, arauak agindu bezala, halako eran, non bai baitzirudien ezen begitartea ere halakoa zuela, zurruna, gihar bakoitzean hari ikusezin bat balu bezala, giharretik tiraka ari zena, jarrera ezin hieratikoago batean; ohartu zenean, baina, guztiak isildu zirela, eta ohartu zenean, halaber, Ada arnasarik gabe geratu zela, masailak tenkatzen zituztèn hariak lasaitu zituen apur bat: mugimendu ezdeus bat izan zen, guztiz inkontzientea, baina aurpegieraren konfigurazioa aldatu ziona, masailak ez
|
ezik
begiak ere ez baitzeuden jada bere lekuan, ezta ezpainak ere; bazirudien, beraz, kontzientziaren azpitik zihardutèn beste faktore batzuk eszeneratu zirela Maria Bibianaren psikearen agertokian, aurpegi aldaketa hura eragiteko: buru estimua eta boterea, adibidez. Maria Bibiana guztiz sentitzen zen une hartan ahizparen gainetik, bistan da?, sentipen ezin garbiago bat eragiten ziotenak:
|
|
|
esaten zion gutunaren pasarte batean?; bere emazte Miryam hilez geroztik, baina, beste era batean maite zuen, beharbada, Domingok arreba, are era espiritualagoan, nolabait esatearren, emazteak hutsune hura utzi zionetik ez baitzen hutsetik hutserako bidean maitatzeko gai baizik? erresuma hartan, non
|
ez
begiak eta ez eskuak ez baitira jada beharrezko, lurrun bihurtutako gorputzen batasunean ez baitago nora begiraturik ezta nor ukiturik ere, lurrunean lurrun izan baizik, lurrunezko izatean?
|
|
|
Hala, bada, jan zituzten, konfiantzazko giro hartan, dilistak; jan zuten bakailaoa: hain ona zegoen, non laurek ere sukaldariaren dohainak goretsi baitzituzten, Andresa gora eta Andresa gorago, bakailaoak pil pil, bizipozak ere pil pil; jan zuten flana, ahoz ez
|
ezik
begiz ere jateko modukoa, leihotik sartzen zèn argi zeharkakoak halako berezitasun bat ematen baitzion, bai ikuspegi piktoriko batez hartuta. Cezanneren bodegoi batean ez zuen gaizki emango, okre argien eta okre ilunen sinfonia hotsik gabekoan?, eta bai ikuspegi espazial batez ere, koloreak berak kono enborrari halako trinkotasun elastikotasunak itsatsiko balizkio bezala, bizitzaren ezti guztia ...
|
|
|
Hain juxtu ere, leiho horretatik bat batean ilargi printza agertzean isildu zen aztia. Errainuak bete betean jo ninduen, hain betean,
|
ezen
begiak hetsi behar izan bainituen. Makurrago gertatu zen:
|
|
|
bere betebeharra zintzo bete zuela, alegia, arauak agindu bezala, halako eran, non bai baitzirudien ezen begitartea ere halakoa zuela, zurruna, gihar bakoitzean hari ikusezin bat balu bezala, giharretik tiraka ari zena, jarrera ezin hieratikoago batean; ohartu zenean, baina, guztiak isildu zirela, eta ohartu zenean, halaber, Ada arnasarik gabe geratu zela, masailak tenkatzen zituztèn hariak lasaitu zituen apur bat: mugimendu ezdeus bat izan zen, guztiz inkontzientea, baina aurpegieraren konfigurazioa aldatu ziona, masailak ez
|
ezik
begiak ere ez baitzeuden jada bere lekuan, ezta ezpainak ere; bazirudien, beraz, kontzientziaren azpitik zihardutèn beste faktore batzuk eszeneratu zirela Maria Bibianaren psikearen agertokian, aurpegi aldaketa hura eragiteko: buru estimua eta boterea, adibidez –Maria Bibiana guztiz sentitzen zen une hartan ahizparen gainetik, bistan da–, sentipen ezin garbiago bat eragiten ziotenak:
|
|
|
Hala, bada, jan zituzten, konfiantzazko giro hartan, dilistak; jan zuten bakailaoa: hain ona zegoen, non laurek ere sukaldariaren dohainak goretsi baitzituzten, Andresa gora eta Andresa gorago, bakailaoak pil pil, bizipozak ere pil pil; jan zuten flana, ahoz ez
|
ezik
begiz ere jateko modukoa, leihotik sartzen zèn argi zeharkakoak halako berezitasun bat ematen baitzion, bai ikuspegi piktoriko batez hartuta –Cezanneren bodegoi batean ez zuen gaizki emango, okre argien eta okre ilunen sinfonia hotsik gabekoan–, eta bai ikuspegi espazial batez ere, koloreak berak kono enborrari halako trinkotasun elastikotasunak itsatsiko balizkio bezala, bizitzaren ez...
|
|
|
hitz ederrak, baita sentituak ere, aldaketa ezin sakonago baten adierazgarri; baina, bestetik, hitz eder haiek eragindako sentimendua ez zen, ausaz, Domingoren sentimendu bakarra, odola isiltzen saiatu arren odolak beti aurkitzen baitu bere ahotsa, era batean zein bestean –gorrotoaren ahotsa edo maitasunarena, xuxurlen edo oihuen bilgarripean emana– oroimen oroiminen lurretan: ...ten ahaleginduko ez bazina, oreka bidean dagoena are gehiago desorekatuko bailitzateke" esaten zion gutunaren pasarte batean–; bere emazte Miryam hilez geroztik, baina, beste era batean maite zuen, beharbada, Domingok arreba, are era espiritualagoan, nolabait esatearren, emazteak hutsune hura utzi zionetik ez baitzen hutsetik hutserako bidean maitatzeko gai baizik... erresuma hartan, non
|
ez
begiak eta ez eskuak ez baitira jada beharrezko, lurrun bihurtutako gorputzen batasunean ez baitago nora begiraturik ezta nor ukiturik ere, lurrunean lurrun izan baizik, lurrunezko izatean...
|
|
2010
|
|
|
–Zer behar duk hik hemen? Aldegin
|
ezak
begien bistatik, jainkoaren izenean.
|
|
2011
|
|
|
Paisaia linguistikoa ele bitan ezartzeko ekimena lehendabiziko urratsen artean egon ohi delako normaltze saioetan. Belarrietatik ez
|
ezik
begietatik ere sartu behar du hizkuntzak, hizkuntzaren ospea eta irudia, ikusi, ere egiten baita.
|
|
2012
|
|
|
Amonak ez dio inori begietara begiratzen eta gaur ez du salbuespenik egin. Zure kopetara, sudurrera eta ezpainetara zuzentzen ditu begiak baina inoiz
|
ez
begietara.
|
|
|
Basamortuko bizitzara moldatua dago, jakina, eta horren adierazgarri dira animalia horren sudur zuloak eta begiak. Hondar aleak
|
ez
begietan eta ez sudur zuloetan ez sartzeko, zulo txikiak eta hermetikoki ixten direnak ditu. Hobiratuta ere, beraz, ez da hondarraren beldur.
|
|
|
Mendi Zerutiarretan bizi den hegazti bat da, gorrizta eta dotorea, baina sei hanka ditu eta lau hego. Animalia benetan kezkagarria bihurtzen duena ez aurpegirik eta
|
ez
begirik ez edukitzea da.
|
|
|
Mixinoak ez du bakar bat besterik, eta begiak errudimentarioak dira oso, garatu gabekoak, ez baitu ez sudur
|
ez
begirik erabili beharrik harrapakinaren barruan ari denean. Zentzuak, gainera, dastamena, batik bat, azalean ditu, larruazalean.
|
|
|
Lehenik eta behin, munduaren gaiztakerietatik kanpo nengoen. Ez nuen haragiaren,
|
ez
begien gutiziarik, ezta bizitzaren arrogantziarik ere 20. Ez nuen ezeren gutiziarik, atseginez goza nezakeen guztiaren jabe nintzenez gero. Jaurerri osoaren jauna nintzen, edo, nahi izanez gero, neure buruari, mendean nuen lurralde osoaren errege eta enperadore izena ezar niezaiokeen.
|
|
|
ez mugimendu, ez guardia,
|
ez
begiz,
|
|
|
Nire maleta gurdian sartzeko eta idien ordez zaldiak jartzeko agindu nuen, eta azken aldiz begiratu nuen behera, haranera; baina haitzarteetatik saldoka sortzen zen laino itxiak erabat estaltzen zuen, eta hots bat bera ere ez zen iristen handik gure belarrietaraino. Osetiarrek zaratatsu inguratu, eta vodkatarako eskatzen zidaten; baina kapitainordeak horren larderiatsu egin zien errieta,
|
ezen
begien itxi ireki batean lasterka sakabanatu baitziren.
|
|
2014
|
|
|
Liburu horiek, orain, horrenbesteko nazka higuina gohaindura enpagua ematen didate,
|
ezen
begien paretik kendu behar izan ditut. Ez naiz haietaz libratu, hori egitea bostehun euro zakarretara botatzea litzatekeelako.
|
|
|
–Errusiarren espioia, esan zuen Feofar Khanek?, tatariarren kanpamentuan zer gertatzen den ikusteko asmoz etorri haiz! Begira, bada, begira
|
ezak
begiak zabal zabalik! Begira!
|
|
|
«Burdina goria nahikoa
|
ez
begi nerbioaren sentiberatasuna suntsitzeko. Sistema aldatu beharko!».
|
|
2015
|
|
|
Argazkian, noski, ez zen begien joan etorririk antzematen.
|
Ez
begienik ez beste ezerenik. Horrek piztu zuen Sylvieren arreta.
|
|
|
etxerik ez inon,
|
ez
begiz ez susmoz;
|
|
|
Zerbait misterioa dela huts edo bete onartzea mesfidantzaren jokoaren parte bat da. Dena da on edo, bestela, ezerk ez du balio ezagutzaren mundu horretan,
|
ez
begi bistako emaitzek eta gertakizunek, ezta batzuen ospe berretsiak ere. Berdin dio haurrak ezpainetan txokolatea badu, izozkailutik falta den izozkia berak ez duela jan esango baitu.
|
|
|
motelduta,
|
ez
begiak lausotuta, asko legez euren osasun, ondasun ta arimen
|
|
2016
|
|
|
Arruntena da musika pixka bat jartzea, eta platerean den dena fini arte,
|
ez
begirik kentzea plater gainetik. Ez ditu berriak entzuten, ez irakurtzen ere.
|
|
|
herriko jende asko ez zela gertatzen ari zenaz jabetzen. Horregatik esaten du begiak itxita,
|
ez
begiak benetan itxita zeuzkatelako, baizik eta ezin zutelako ikusi. Gauza bat adierazteko beste hitz bat erabiltzea da metafora bat.
|
|
|
Baina ez dizut eman nahi satisfazio hori, ez duzu merezi. Gainera, orain hasiko banintz errepikatzen zure begi berde urdin argiei buruz (eta
|
ez
begiei buruz bakarrik) esan ditudan gauza eder guztiak, zer ondorio lortuko nuke. Zeu izango zinateke gaitzetsiko nindukeen lehena, pertsona zuri hutsa izateagatik.
|
|
|
Iluntasunak iskiluak dauzka, ihes egiten ez duten dinosauroak, maiatzak lapurtzen dituzten ohoinak, erreka garbi guztien ur zikinak. Argirik
|
ezak
begiak pizten dizkit izartegiraino, betiko itsu gelditzeko izuak jaten baitizkit haragia eta dardara, eta ezin naiz horrela bizi. Ez dago makulurik, ez dago zakur leialik, aingeruek barre egiten didate ninien jardinean.
|
|
|
–Askatasuna? erdietsi eta zortzi hamarkada luze pasatuta, itzalak baizik ez ziren askatasunaren seinaleak, hain lauso eta urrunak
|
ezen
begiak zorroztu eta bihurritu behar baitziren haiek labur labur bazen ere begiztatzeko.
|
|
|
diru pila edo diru eza ez dira aski aurretik bizitza luzea duenaren bihotza iluntzeko; aberriaren ilunaz denez bezainbatean, aldiz, Jaurlaritzaren barnetegian ezagutu berri dituen gazte bipilen sua eta garra ikusita, ziur da luze baino lehen lortuko duela Euskadik bere askatasuna, gerra aurretik zuena ez ezik, lehendik amestutako askatasun oso eta erabatekoa; bestelakoa da Begoñaren ilunaldia: ...raturik egon, Donibane Lohizunen zegoen bezala, ala ganbara kaxkar batean egun osoa amari konpainia egiten eman, orain eman behar duen bezala, kale jendetsuen, jende aldraren eta hizkuntza arrotzaren beldurrez Elorrioko emakume hau ez baita ausartzen inora joaten alabarekin ez bada, eta alabarekin izanda ere nahiago du galdutakoaren doluz eta damuz lantua jotzen aritu, egunero ari den bezala, ezen
|
ez
begi aurrean dituzten berritasun eta era guztietako bitxikeriekin alaitu, Begoñak nahiko lukeen antzera. Zaharraren oroimina eta gaztearen bizimina, bizia bera bezain zaharra den alegia, hemen luzatzen eta xehatzen ibiltzea merezi ez duena.
|
|
|
Bere ile gorria askatuta zeraman aurpegiaren inguruan. Ez zeukan makillajerik ez masailetan
|
ez
begietan. Betile luzeak eta ezpainak ere pintatu gabe zituen.
|
|
2017
|
|
|
«Garbitzera eraman duk. Ea, jar
|
ezak
begi gainean, zergatik ez duk jartzen».
|
|
|
«Ez zekiat», esan zuen Shrevek. «Jar
|
ezak
begian. Tori».
|
|
|
Gizonak, gaztetxoaren pozoiaz mozkor, ez zion kasu handirik egin. Plazerraren atetik maitasun eternala agindu zion; eskultoreak ez zuen, ez eskuez,
|
ez
begiez, bestelako emakumerik modelatuko. Neskak, irriñoa desizoztuta, bere udaberrietako tximeleta izatea agindu zion, eta hosto dardarti bat bezala irentsi zuen berriro ere, zatika, pausarik gabe, plazerraren plazerrez mina sentiarazi arte.
|
|
|
Gazteenok ez genuen ezagutu, baina ezer esateko denborarik gabe, bere koinatuak bota nahi izan zuen etxetik, muturrekoa ematen saiatu zen, ez zuen asmatu, ama negarrez hasi zen, ez dakit anaia ikustearen emozioz edo gorrotoz, eta amona, burua galduta jada, isilik. Lehengusuok ezin asmatu ile luzedun gizon hori nor demontre ote zen, eta haren alaba isilik geratu zen, plater hutsari begira, gorrotorik ere
|
ez
begietan, platera bezain hutsik balego bezala, minak aspaldi irentsi duena bezala, eta izeba besarkatzera inguratu zitzaionean, besarkada ukatu eta afaltzera esertzeko eskatu zigun irmoki. Ainhoa ez zen inoiz txikitako neska alai hura izan berriro, batek daki aitak alde egin ziolako edo bestela inor gutxi izaten delako txikitan bezain zoriontsu (ume alaia izan bazinen, noski).
|
|
2019
|
|
|
boladakako haizea, itsas handia eta zeru estaliak. Ontzirik
|
ez
begi bistan. Paraje soil eta mortu bat zeharkatzen ari direla dirudi, ohiko itsasbideetatik urrun.
|
|
|
Baina Georg Kaplirrek ez zuen
|
ez
begirik ez belarririk gauza horietarako; bidean topatzen zituen juduak, ez zuen besterik ikusten. Hiri zaharreko plazan judu bat zegoen pikotara lotuta, burdinazko uztaia lepoan, zergatik eta, bularrean ezarrita zeukan ohar batean irakur zitekeenez, azokako ordenantzak, behin eta berriro eta larriki?
|
|
2020
|
|
|
Parez pare irekita. Inora ere
|
ez
begira. Betazalak kliskatu gabe.
|
|
|
Erreguka ari zitzaion, esanetan ez
|
ezik
begietan ere bai. Alkateak zalantzaren eragina nabaritu zuen.
|
|
|
Azkenak motxila astuna zekarren bizkarrean, zeinetatik metalezko kirten moduko bat agertzen baitzen. Mikel, berriz, makulurik gabe zetorren, apur bat herrenka baina min arrastorik erakutsi gabe, ez ibileran eta
|
ez
begi distiratsuetan.
|
|
2021
|
|
|
Ez zuela gertatu behar halakorik. " Zerbait egiterik bagenu orain" esan ziola
|
ez
begietara begira.
|
|
|
Eta lentillei. Baina sekula
|
ez
begiei. Begiak ez zituela sekula ikusi ohartu zen.
|
|
|
baina
|
ez
begiak.
|
|
|
Richardek ez zuen
|
ez
begirik altxatu, ez erantzun. Sendagilea errietan aritu zitzaion beste pixka batean, eta gero gozoago hitz egin zion.
|
|
2022
|
|
|
Garbi zegoen penduluak adierazitako tokitik gertu egon behar genuela. Etxerik
|
ez
begien bistan, ordea. Bat batean, bururatu zitzaidan ez genuela zertan etxerik bilatu.
|
|
|
Lore eta landare ez oso itxuroso batzuk zeuden pote eta ontzietan. Arrosarik
|
ez
begien bistan. Azkenean, Gorriti zutitu eta eskuak trapu batekin garbitu zituen.
|
|
|
Leiho oholek margotu berriak ematen zuten eta lore poto ugari zeuden, pentsamendu, aleli eta ezagutzen ez nituen beste hainbat lorerekin. Arrosarik
|
ez
begien bistan, baina seinale ontzat hartu nuen neguko lili mordoa.
|
|
|
Ingurura so egin nuen. Inor
|
ez
begien bistan... Eta tentazioa ni baino indartsuagoa izan zen.
|
|
|
Kirol jertse gris bat, eta ia oihala baino urratu gehiago duten jeans higatu batzuk. Polizia bereizgarririk
|
ez
begien bistan. Aurpegian idatzita ote darama?
|
|
|
–Ergelkeriak esan beharrean,
|
ez
begitik galdu morroia. Beste alde batera begiratzen duen istantean, bagoazak hemendik.
|
|
2023
|
|
|
–Ez zegok barkamenik gezurtientzat. Orain, alde egin
|
ezak
begi bistatik. Eta erne bisitari hauei ezer gertatuz gero!
|
|
|
Horrek kemena eta indarra ematen dit andereñoen faboritismo nabarmenari aurre egiteko, zeren eta, bistan da, begikoago dituzte gelako neska batzuk, nik harroputzak deitzen diedan horiek, amatxok apain apain jantzitako panpinatxoak, ile kiribilekin, orratz txiki bat hemen, lepoko zuri bat hor. Nik buru gainera lotuta eramaten ditut txirikordak, eta ile xerlorik
|
ez
begien parean, gauza amorragarriagorik, amaren printzipio sendoetako bat da hori. Neskatila eztiak, aingerutxoak, xarma berezkoa dutenak –hori uste nuen nik–, horietakoak hautatzen ditu jaialdiez, antzerkiez eta familientzako bestelako ikuskizunez arduratzen den maistrak, egun jakin batzuetan gelara etortzen denean:
|