|
2000
|
|
|
Igual horrela ikusten naute errepidetik pasatzen diren autoetako gidariek, eta pentsatuko dute neska bakarti bat naizela, edo ausartegia bakarrik nabilenez.
|
Ez
bata ez bestea: egia aitortu behar badut, zurrunbiloa igartzen dut barruan autoren bat nire ondoan gelditzen den bakoitzean.
|
|
|
Baina ez, ez zegoen batere gaizki, kontuan izanda ez zela hiriko auzorik liluragarriena ere. Eta askoz ere pisu politagoa izango zen Eider berarekin bizitzera joan izan balitz, baina ez zuen urrats hori
|
ez
bat ez bi eman nahi, eta Txemak ere ez zuen txarto hartu erabaki probisional hura. Zeren probisionala zela ulertzen zuen, argi baitzegoen denboratxo bat igaro ondoren Eiderrek maletak egingo zituela euren maitasun habiara joateko.
|
|
|
Hitzik gabe geratu nintzen. " Guztia
|
ez
bat ez bi izan zuan! —erran zidan osaba Joanikotek, bihotza artean bero— Testamentaz ari gintuan, honetaz eta hartaz, noiz eta bat batean erran baitzidan:
|
|
|
Eta, harrigarria bada ere, ikus dezazun zein barneraino eta zein muinetaraino sartzen zaizkigun behin hartu ohiturak eta usantzak, elizan paratzen ginen bezala paratu ginen han ere: emaztekiak toki batean, gizonezkoak bertzean, eta kalonje jaun don Claudio, berriz,
|
ez
batean ez bertzean, baina landa hartan zegoen gain tipi bakarrean, pulpitua iduri... Eta auto sakramental iduriko hartan bazirudien, han geunden moduan, ezen gurutzatuen artillero konpainia bat osatzen genuela, eta konpainia hark sultanaren jauregia hartu nahi zuela, atakea erretaguardiatik jorik eta handik oldarturik.
|
|
|
Egia aitortu behar badut, ez nintzen batere fido galduko ez ote zuen, ezta Kristinaren beraren belarriak berotuko ez ote zituen. Baina
|
ez
bata ez bertzea egin. Mutiko aparta, Unai, fidagarria arras.
|
|
|
|
Ez
bat ez bi, begiak ordenagailuaren pantailara josi nituen. Deusetarako ez zen izan.
|
|
|
hogeita bi urteko neskaz mozorroturiko berrogeitakaduna. Barraren bertze aldetik guregana etorri eta,
|
ez
bat ez bi, musu hezean lotu zitzaion Charlyri, aho bete mihi.
|
|
|
MIGUEL SESMA FELICITAS DIAZ zegokion nire bidaiaren jomugari.
|
Ez
bata ez bertzea bat helduki nire paper muturrekoarekin, baina ez nuen horrekin burua berotu. Istant bat geroago zortzigarren oineko E atearen aitzinean nintzen.
|
|
|
Munstrokumearen irrikan nago, hala ere. Antonioren axolagabekeria urrikalgarriaz atzendu, Eskalatzailearen dena ikusi behar amorragarriaz atzendu, eta
|
ez
bat ez bi gainka egin diot, jokaerarik traketsenean egin ere, ez aitzinetik, ez gibeletik, ez etzanik, ezta zutik ere, ez gainetik, ez azpitik, baizik eta guztietarik zerbait duen molde aldrebesean. Hura, bizkitartean, kantatzeari lotu zaio," Badakizu?
|
|
|
Kazetarisaren bularralde oparoa barik, Manuel Sarasa Gonzalezek, goitizenez" Manolo Potzolo", keinu apal batekin agurtu ninduen bere betaurreko beltzen atzetik.
|
Ez
bat ez bi egin nuen haren ondora.
|
|
2002
|
|
|
Maite maite baitzuen Sergio, eta Sergiok bera ere bai, itxuraz. Eta, Granadako Alpujarretako herri galdu hartara joatea burugabekeria hutsa izan bazitekeen ere,
|
ez
bata ez bestea ziren burugabeak, beren harremanei zegokienez bederen. Halako suertez, non harako maxima hura baitzuten hartua arau gisa:
|
|
2003
|
|
|
Alemaniarra edo norvegiarra; horretan ez ziren ados jarri. Malcok esan zuen,
|
ez
bata ez bestea, hegoafrikarra zela. Inork ez zekien oso ondo noiz zegoen pentsioan eta noiz ez.
|
|
|
Danba desagertu aurretik azaldu zen Oskar etxeko sarreran. Baina
|
ez
batak ez besteak ez zuen ezertxo esan.
|
|
2004
|
|
|
beharrik galdu! Ebakitzeko balio ez duen labanak, edo itsasoa gurutzatzeko balio ez duen untziak,
|
ez
batak ez besteak dute beren eginkizuna betetzen; eta, noski, kupidarik gabe zokoratu egiten dira, eta ahantzi. Gauza bera gertatu ohi zaio (eta alabeharrez!) mintzabide ez dan hizkuntzari.
|
|
2005
|
|
|
Carlton hotelaren harrera gelak harritu egin ditu biak.
|
Ez
batak ez besteak ez dute inoiz hain hotel dotorean oina jarri. Kristal distiratsuz apaindutako argi armiarma itzelak; gustu oneko apaingarri garestiak, estilo klasikoko eskultura batzuk, ez motel merkeetakoak bezalakoak; urrea, marmola, alfonbra garbi garbia zurubietan gora...
|
|
|
Gertatu da, ez da ametsa izan. Baina
|
ez
batak ez besteak ez dakite bestearentzat noraino izan den momentuko beroaldia, elkarrekin lo egiteak berez ekarri duen zerbait, aurreko egunetako estresak behartutako ihes balbula. Naroak, gainera, ez daki Amets aurreko eguneko aldartera itzuli den ala damu den, zerbaitek gogoa iluntzen diola nabari baita.
|
|
|
Ez da oso handia, baina badu handik sartzea, katuka.
|
Ez
bat ez bi, barrura sartu da, aspaldiko beldurra irentsita. Aurpegian sentitu duen lehen amaraunak geldiarazi egin du, baina ez luzaroan.
|
|
|
Kontuz hartu du, zaratarik atera gabe ireki, eta eskua sartuta kableak sentitu ditu atzamar artean.
|
Ez
bat ez bi, eskuratu, poltsa bere lekuan utzi, eta sartu den baino bizkorrago alde egin du.
|
|
|
Argi dago Madokak aurpegian igarri diola irakurritakoarekin oso gustura geratu ez dela.
|
Ez
bat ez bi, esandako aldera joan eta papertxoa lotzen saiatu da. Ez da erraza baina, eta zati bat eskuan geratu zaio, apurtuta.
|
|
|
Lehenengo Ander hiltzen da, bere buruaz beste eginda edo bestela norbaitek eraila; ez dago beste aukerarik, eta
|
ez
bata ez bestea ez dira logikoegiak. Gero, lapur batzuk jatetxean lapurtzen ahalegintzen dira, ostikoka bidaltzen ditugu, eta handik ordu batzuetara bihotz bat josten dute nire etxeko atarian.
|
|
|
Eta ama Martinari ere galdetu zion armairuarena eta lehiaketarena. Eta ama Martinak esan zion ez zekiela berak,
|
ez
bata ez bestea; 34an jaio zela bera eta lehenagokoak izango zirela kontu haiek, armairuarena eta lehiaketarena, ez zekiela berak.
|
|
2006
|
|
|
Begietako distira itzali egin zitzaion. Zangalatraba neukan nire gainean eserita, belaunak nire saihetsetan, borrokarako edo amodiorako gertu, baina Cristinak ulertu zuen
|
ez
baterako ez besterako unea ez zela. Jaiki eta joan egin zen kanpora.
|
|
|
Anartean, hainbat upel hustu eta hainbat emamintz urratu ziren, ilunpearen babesean.
|
Ez
batetik ez bertzetik edan zuen gure aitatxik. Egun hartan, biziaren bide bihurrien berri ere izan zuen Migel Mailuk:
|
|
|
Ezagutzen nindutenen begietan, berriz, Montgommeryren armadarekin abiatu nintzelarik bilakatu nintzen bertze bat.
|
Ez
batean ez bertzean ez zen bera Nabarrenkoxetik aterea eta Nabarrenkoxera itzulia. Nire hamahiru urtetan, lehen aldiz jakin nuen zer den inori aurpegia ikaraz zuritzea nirekin begiz begi egitean.
|
|
|
Papistekin topatuko nintzen, ezinbertzean. Beharralditik engainuz ala ezpata ukaldika atera nintzenetz, ez nintzateke
|
ez
batera ez bertzera makurtuko. Itzulbideko bi egun haietan nire gorputzak egin zuenak ez dit hondarrik utzi oroimenean.
|
|
2008
|
|
|
–Eta zergatik ez diezu zuk biei idazten? Niri ez baitzait
|
ez
bata ez bestea gustatzen.
|
|
|
Hands eta O. Brien bigundu edo egingo zituan. Sekula ez nian sineste handirik izan
|
ez
batengan ez besteagan. Orain, entzun ondo.
|
|
|
Hots guturalak egin ditu zaharrak, laster irten dira krokodiloak uretatik; herritarrak gu baino urrunago gelditu dira.
|
Ez
bat ez bi, dozena erdi izango dira piztiak, alde guztietatik datoz gugana, eta gizona hortxe geldi, makila esku batean eta oilaskoa bestean.
|
|
|
–Niri neuri beldur pixka bat ematen dit han sartzeak, ze gehienak afrikarrak dira, txulo bortxazaleak dauzkate, eta geure kasa gabiltzan errumaniarrok eta ez gaituzte lar gustuko, hasperen egin zuen?. Baina Mariza ez zen
|
ez
bata ez bestea. Bera brasildar mulatoa zen.
|
|
|
Etenkako elkarrizketa zen hura, isilunez betea, eta
|
ez
bata ez bestea ez ziren gustura sentitzen euren artean ezohikoa zen egoera harekin.
|
|
|
–Eta zergatik ez diezu zuk biei idazten? Niri ez baitzait
|
ez
bata ez bestea gustatzen.
|
|
2009
|
|
|
Hau bai, hau ez, hasiz gero?
|
Ez
bata ez bestea! Eta kontua lehenbailehen lore bat hartzea da!
|
|
|
–Gezurra. Ez duzu
|
ez
bata ez bestea.
|
|
|
Negar egitekoa. Baina ez zuen
|
ez
bat ez bestea egin. Geldi geldi geratu zen, beti bezala, korapilo ikusezin bat eztarria estutuz.
|
|
|
Maionesa errekatxo bat kokotseraino Ugarteri.
|
Ez
batak ez besteak ez zuten jasotzeko imintziorik egin ordea.
|
|
|
Gabinok zeruraino zabaldu zituen begiak, harri eta zur; Gabinori, izan ere, askotan gertatzen zitzaion hitzek harritzen zutela, esanahitik aparte berezko iman bat balute bezala; hitzek, baina, bakoitzak bere esanahia zuen, eta hori esaten ari zitzaion Felipe, hitzez hitz. Eta orduan, desarmatua bezala sentitu zen. Gabino, izan ere, bere giroan jaio eta bere giroan bizi izan zen, etxetik ikastetxera eta ikastetxetik etxera, non,
|
ez
batean ez bestean, arazo hura ez baitzen eztabaidatu ere egiten, arazoa arazotzat ere ez zutelako, ausaz, edo baztertu egiten zutelako, besterik gabe; bai, egia zen Felipek jakitera eman ziola azken bolada hartan beste errealitate bat, euskalduntasunarekin lotua, baina errealitate berri hura onartzetik zaharra ukatzerainoko tartea ez zen, ez, nolanahikoa!; non geratzen ziren, bada, gurasoekin eta... desfile militarrak, zeinetan buruzagi eta soldaduek Espainiako bandera baitzuten aberriaren alde odola ematerainoko sakrifizioaren sinbolo sakratutzat?; non geratzen ziren banda militarrak bandera haren ohorez jotzen zituèn martxak, edo soldaduek kantatzen edo ahopekatzen zituztèn kantuak eta himnoak, hitz handiz josiak eta bera. Gabino?
|
|
|
Maria Bibiana, izan ere, hamahiru urteko neska gazte diskretua zen, zintzoa eta perfekzionista, jarrera hark eskrupulualdiak zituen ondorio kaltegarri, aldian aldian neska astintzen zutenak?, egoera bakoitzera egokitzen zekiena, hartarako bere buruaren aurkako ahaleginean jardun behar izaten bazuen ere maiz, nitasunaren ahotsa isilduz eta egoeraren nondik norakoen mende ipiniz: ...nak, buru belarri; batzuetan, galerian aurkitzen zuen Maria Bibianak Gabino, eta besteetan gelan; galerian aurkitzen zuenean, beste gaixo batzuekin batera, isilik egoten zen, edo hitz gutxi egiten zuen, edo kanpora irteten zen, baldin eta bere presentziak gaixoen elkarrizketa erosoa eragozten zuela ohartzen bazen; gelan aurkitzen zuenean, berriz, harekin egon eta eskua ematen zion behin edo behin,
|
ez
batari ez besteari ez asaldurarik eta ez urduritasunik sorrarazten ez zièn jarreran, edo santu onbideratzaile baten bizitza irakurtzen zion Maria Bibianak. Vida de los santos izeneko liburua eramaten zuen poltsan, badaezpada?, edo arrosarioa errezatzen zuten elkarrekin, edo, besterik gabe, senideen arteko elkarrizketak izaten zituzten, Jainkoaren bila abiatutako gizontto baten eta emakumetto bat...
|
|
|
irudimenak sortu eta landutako zuribide hura gabe ere, hain zeuden biak konbentzituta egiten ari zirenaz: tiro egiteko mementoan
|
ez
batari ez besteari egiten zion bederen armak eskuan dar dar?
|
|
|
Medikuarekin ezkontzea gauza handia zen. Bi ezkontza jarraian, biak oso gertukoak, eta
|
ez
bata ez bestea ez ziren bereak izan. Halako estualdia izan zuen Carmenek, halako jelosiazko krisia.
|
|
|
Etxekoandreak ganberatik eraman aitzin, denbora izan nuen haien eskuetan zilarrezko sos batzuk uzteko.
|
Ez
batak ez bertzeak ez zuten esker onik adierazi.
|
|
|
Nola eztitu duen, ordea, sorterritik urrundu beharraren oinazea! Zu ere hobenduna zara, guregandik lekutu zinenetik gozorik ez baitute izan
|
ez
batak ez bertzeak. Gogoa are ilunduago zaio gure amari aspaldi honetan, bere ipotx gogokoenak?
|
|
|
Hainbat hilabetez, erresumako bazter guztietan lotu ziren papistak Erlijiokoak masakratzeari.
|
Ez
batean ez bertzeetan erdietsi zuten Erreformaren alderdia arras deuseztatzea. Erresumako hegoaldean eta mendebaldean, Fedearen jarraikitzaileek betiereko gorrotoa eta herra deklaratu zuten Frantziako erregeren eta erregina amaren kontra.
|
|
|
Gisa hartara lausengatu nahi baninduen, bide okerretik ari zen. Erroma nahiz Geneva berdintzen bazituen, seinale
|
ez
batean ez bertzean sinesten zuela. Eta zer bekatu latzagorik, inolako jainkorengan ez sinestea baino!
|
|
|
Haien lanaren emaitza ikus nezakeen orain, Parisko Herriko Etxeko leiho hartatik. Hainbatek lagunduta igotzen ari ziren urkabera kondenatuak,
|
ez
bata ez bertzea ez baitziren ibiltzeko gauza.
|
|
|
Bere dogmen hauskortasuna gainditzearren, Elizak, mendeetan zehar, jendearen arima beste inork ez bezala erabiltzen ikasi du. Kilkerren hotsak eko Elenak, gerra zibilaz ari dela, Jainkoa bi aldeetan dagoela dio; beraz,
|
ez
batean ez bestean. Jainkoa agian ez, baina Eliza bai, Eliza bi aldeetan egon zen.
|
|
|
" Zuk Nikolai imajinatzen duzu, eta nik Laureano Cuesta" –, baina pentsatzekoa da biek berdin jokatuko zutela –irmotasun bertsuarekin, alegia– irudimenak sortu eta landutako zuribide hura gabe ere, hain zeuden biak konbentzituta egiten ari zirenaz: tiro egiteko mementoan
|
ez
batari ez besteari egiten zion bederen armak eskuan dar dar...
|
|
|
Maria Bibiana, izan ere, hamahiru urteko neska gazte diskretua zen, zintzoa eta perfekzionista –jarrera hark eskrupulualdiak zituen ondorio kaltegarri, aldian aldian neska astintzen zutenak–, egoera bakoitzera egokitzen zekiena, hartarako bere buruaren aurkako ahaleginean jardun behar izaten bazuen ere maiz, nitasunaren ahotsa isilduz eta egoeraren nondik norakoen mende ipiniz: ...nak, buru belarri; batzuetan, galerian aurkitzen zuen Maria Bibianak Gabino, eta besteetan gelan; galerian aurkitzen zuenean, beste gaixo batzuekin batera, isilik egoten zen, edo hitz gutxi egiten zuen, edo kanpora irteten zen, baldin eta bere presentziak gaixoen elkarrizketa erosoa eragozten zuela ohartzen bazen; gelan aurkitzen zuenean, berriz, harekin egon eta eskua ematen zion behin edo behin,
|
ez
batari ez besteari ez asaldurarik eta ez urduritasunik sorrarazten ez zièn jarreran, edo santu onbideratzaile baten bizitza irakurtzen zion Maria Bibianak –Vida de los santos izeneko liburua eramaten zuen poltsan, badaezpada–, edo arrosarioa errezatzen zuten elkarrekin, edo, besterik gabe, senideen arteko elkarrizketak izaten zituzten, Jainkoaren bila abiatutako gizontto baten eta emak...
|
|
|
Gabinok zeruraino zabaldu zituen begiak, harri eta zur; Gabinori, izan ere, askotan gertatzen zitzaion hitzek harritzen zutela, esanahitik aparte berezko iman bat balute bezala; hitzek, baina, bakoitzak bere esanahia zuen, eta hori esaten ari zitzaion Felipe, hitzez hitz. Eta orduan, desarmatua bezala sentitu zen. Gabino, izan ere, bere giroan jaio eta bere giroan bizi izan zen, etxetik ikastetxera eta ikastetxetik etxera, non,
|
ez
batean ez bestean, arazo hura ez baitzen eztabaidatu ere egiten, arazoa arazotzat ere ez zutelako, ausaz, edo baztertu egiten zutelako, besterik gabe; bai, egia zen Felipek jakitera eman ziola azken bolada hartan beste errealitate bat, euskalduntasunarekin lotua, baina errealitate berri hura onartzetik zaharra ukatzerainoko tartea ez zen, ez, nolanahikoa!; non geratzen ziren, bada, gurasoekin eta... leiho batera eta paisaia batera ohitua dagoen norbait halatsu egongo litzateke, baldin eta gauetik egunera leihoa eta paisaia aldatuko balizkiote; eta, halere, Gabinok ondotxo zekien historia ez zela bere lehen arnasaldiarekin hasi –fosilak ziren bere beste zaletasunetako bat–, mundua mundu baitzen inor munduratu aitzin ere, eta iragana iragan:
|
|
2010
|
|
|
euskararen inguruan eraikitakoarekin, apaizak eta kleroa nagusi? ...naiz nola egun batean egin zenidan Bilintxen defentsa. Txopitea doktorea eta biok joan gintzaizkizun bisitan Elorrietara, non basilika egin berria erakutsi baitzenigun?, gure bardoa Bécquerren euskal bertsioa ote zen, baina Bilintxen bertsoen itzulpen bat irakurria dut, eta ez konparatu, mesedez, bata bestearekin!, Bilintx ipotxa baita eta Bécquer erraldoia, nahiz eta ez ditudan laket, oro har,
|
ez
bata ez bestea: erromantizismoak deseroso sentiarazten nau, badakizu?
|
|
|
Eta prozesu hori gero beste indar politikoei ireki litzaiekeela. Batasunari eta alderdi sozialistari, biko bilerak genituen garaian, argi esan genien guk ez genuela adostuko ezer,
|
ez
batarekin ez bestearekin, ez baldin bazen hiruren arteko prozesu batean. Planteamendu hori 2004tik egin genuen guk.
|
|
|
Prozesua garai erabakigarrira hurbiltzen hasi zenean, 2006an, akordio politikorako negoziazioetarako gai zerrenda posible bat proposatu zuen Batasunak, baina oraingoan PSE EEri ez ezik EAJri ere helarazi zion. Gara k gerora argitaratu zuenez, urtarrilean eman zien gidoi proposamena Batasunak bi alderdiei eta eragozpenik ez zioten jarri
|
ez
batak ez besteak. Urkulluk uste du geroago jaso zutela gidoia, eta jeltzaleek beste gidoi proposamen batekin erantzun zietela:
|
|
|
Amaiari ez zioten
|
ez
bata ez bestea probatzen utzi. Coca colarekin konformatu behar izan zuen, eta afaltzen zuten bitartean Marcelak eta Arceliak (elkarri hitza kenduz etengabe) azaldu zioten Mexiko zela munduan Coca cola gehien kontsumitzen zuen herrialdea, Coca colazale amorratuak zirela.
|
|
|
Hasieran
|
ez
bata ez bestea ez ziren gai izan gaia hitzetara ekartzeko. Gero, Norak bakarrik ahoskatu zuen kontrolik gabe:
|
|
|
Hortik aurrera, Ixoneren herri inguruetan zereginen bat egokitzen zitzaionean batzeko aprobetxatzen zuten; bestela, sms-ak bidaltzen zizkioten elkarri, edo solasaldi laburrak izaten zituzten telefonoz. Ez ziren berbaldi ezti, gozojarioak izaten,
|
ez
batak ez besteak ez zuten hartarako joerarik; eta, bestalde, bazekiten batak zein besteak telefonoa zulatuta izan zezaketela, eta, amorosen hizketaldiak oraindik delitu ez izan arren, balizko lekuko horrek ere bridatu egiten zituen.
|
|
|
Irrikaz hartu nuen, barka eske bat, edo neuri barkamena eskatzeko aukera emango zidalakoan, sikiera.
|
Ez
bata ez bestea, ordea: Pello zen, tailer babestuko arduraduna, lehenbailehen hara joateko esanez.
|
|
|
Odola ere bazuten aurpegian behera, izerdiarekin batera. Eta jiratzen segitzen zuten, pauso baldarrez, amorrazioa begietan,
|
ez
batak ez besteak joko inozo eta krudel hura gelditu nahi ez zutela, gelditu ezin zutela, eta nik ez nekien tartean sartuta ere geldiarazi nukeen.
|
|
|
Zirkuitua osatzeko, bestalde, bi etapa garrantzitsu falta dituela sentitzen du: Aitziber eta Ixone, susmoa duen arren
|
ez
batak ez besteak ez dutela berarekin ezer nahiko.
|
|
|
Konparatuko al dituzu, bada, gaztelaniaren inguruan eraikitako kultura —Jorge Manrique eta Garcilaso, Cervantes eta Quevedo, Bécquer eta Espronceda, Antonio Machado eta García Lorca, Baroja eta Unamuno... — euskararen inguruan eraikitakoarekin, apaizak eta kleroa nagusi? ...egun batean egin zenidan Bilintxen defentsa —Txopitea doktorea eta biok joan gintzaizkizun bisitan Elorrietara, non basilika egin berria erakutsi baitzenigun—, gure bardoa Bécquerren euskal bertsioa ote zen, baina Bilintxen bertsoen itzulpen bat irakurria dut, eta ez konparatu, mesedez, bata bestearekin!, Bilintx ipotxa baita eta Bécquer erraldoia, nahiz eta ez ditudan laket, oro har,
|
ez
bata ez bestea: erromantizismoak deseroso sentiarazten nau, badakizu...
|
|
2011
|
|
|
Honorio ere ez zen hitzontzi makala: hitzontzia ez ezik, baina, adimentsua ere bazen, halako eran, non, don Erasmok ikasleei galdera zailen bat egin eta ohartzen zenean
|
ez
batek ez bertzek ez ziotela behar bezala erantzuten, Honoriori begira paratu eta hala mintzatzen baitzitzaion: –Ea zer dioen gure jakintsu letradun gaindohatuak??.
|
|
|
eta Efren zen bertze bat, herriko zapataria. Une hartan,
|
ez
bata ez bertzea zeuden armaturik. Hirugarrena, berriz, gazte bizkarzut bat zen, pistola bat zeramana.
|
|
|
Presebal ere, une unean, sagarrondoaren adarretik salto egin eta korrika doa, ez bere zaldiari ez erromes itsuari begiratu gabe, Adarbakoitzaren atzetik. Doazen arinaren arinez,
|
ez
bata ez bestea ia ezin dira ikusi. Adarbakoitza argi errainu zuria legez doa arineketan, Presebal habailaz jaurtiriko harria bada.
|
|
|
idazlearen eta bere pertsonaien arteko harremana nahasia duzu, osotoro zehazten ezinezkoa, zaila da idazlea eta protagonista zeharo bat etor daitezen: idazleak falta zaiona erants diezaioke pertsonaiari, edo sobera duena, edo
|
ez
bata ez bestea; eredu gisa aurkez dezake, kontraeredu gisa, ez bata ez bestea; bere pertsonaiaren bidez nortasun zein politika jakin bat kritikatu nahi ukan dezake, edo barregarri utzi, edo goraipatu. Ia edozein aukera mamitu du literaturaren historiak.
|
|
|
idazlearen eta bere pertsonaien arteko harremana nahasia duzu, osotoro zehazten ezinezkoa, zaila da idazlea eta protagonista zeharo bat etor daitezen: idazleak falta zaiona erants diezaioke pertsonaiari, edo sobera duena, edo ez bata ez bestea; eredu gisa aurkez dezake, kontraeredu gisa,
|
ez
bata ez bestea; bere pertsonaiaren bidez nortasun zein politika jakin bat kritikatu nahi ukan dezake, edo barregarri utzi, edo goraipatu. Ia edozein aukera mamitu du literaturaren historiak.
|
|
|
Uxuek, Ser madre izeneko liburua. Hala ere,
|
ez
batak ez besteak ez zuten zabaldu orrialderik. Izan ere, kontzertua benetan ederra izan zen; goxo, gehiegikeriarik gabe hunkigarri.
|
|
|
Mundura ume bi ekarri dituen amari, ustekabean zahartu zaio eguerdian eitea.
|
Ez
bat ez bi, begiak zartatu zaizkio, malkoak agortu eta odola gatzatu. Bizitza guztirako.
|
|
|
|
Ez
bat ez bi, telefonoa eseki du Miguel Maríak. Ordurako, zain zeukan Jean Baptiste, kabinako ateari itsatsirik.
|
|
|
Antolatzaileak dira, azkar igartzen zaie, ahots tonuagatik, begien goiko ertzera begiratzen dizutelako beren behekoarekin, irribarre egiten dutelako testuinguruak eskatzen ez duenean batik bat, eta ingurua barre algaraka ari denean irribarreari eusten diotelako, herria pozik dakusan enperadorearen kondeszendentziaz. Beren erabakiak hartzeko erritmoa inposatzen dizutenetakoak dira, benga, erabaki; inork ezer esaten ez badu, lehenengo manifara eta gero bokata jatera eta zuk denbora pixka bat bakarrik behar zenuen erabakitzeko ez zenuela
|
ez
bata ez bestea egiteko gogorik.
|
|
|
Ni dutxan nintzela gertatu zen, logelakoan; baneraman egun zenbait hotsik entzun gabe, itsasoaren burrunba bakarrik, aldarte onirikoz jarri ninduena, aldarte teatralez?. Gogoratuko litzateke paretaren beste aldean hotsik entzun balu, komuneko tanga edo harraskan ontziak elkar joz, eztula; presentzia azalekoak inoiz baino gehiago desiratzen zituen, bizilagunaren musika edo kaleko hotsak, eta hara iritsi zenetik
|
ez
bata ez bestea ez zituen izan. –Gel eta xanpuek bainerara erortzen direnean egiten duten hots zalapartatsua entzun nuen beste aldean.
|
|
2012
|
|
|
Gazteen bertsioa dudan jarri zen lehen unetik. Baina biek bertsio bera emateak,
|
ez
batek ez besteak zuzenketarik ez egiteak eta, batez ere, gezurretan ari zirela inork ezin frogatzeak sinesgarritasuna eman zien, neurri batean behintzat. Asko ziren, adibidez, LSD hartu ostean autoa gidatzeko moduan ezin zitekeela egon ziotenak; hor iritziak kontrajarriak ziren.
|
|
|
Inguruko mahai gehientsuenek egina zuten ordurako eta guri ere zutitu, kopa altxatu eta gora ezkonberriak edo que se besen edo antzeko lerdokeriaren bat esateko unea iritsi zitzaigula erabaki zuen mahaiko batek.
|
Ez
bat ez beste, vivan los novios izan zen azkenean denok batera samar eta erdi lotsatuta oihukatu genuena, gainontzeko gonbidatuek ondoren viva batez lagundua derrigorrezko kopa talkaren aurretik.
|
|
|
Elenaren eta Naroaren begiak sumatu nituen nire aurpegian. Nik ez nion
|
ez
bati ez besteari begiratu. Orduan Leonek musu bat eman zion Elenari eta nik gauza bera egin nuen Naroarekin.
|
|
|
Nik dakidana da Julian ama zaharrarekin, Etxenagusia andrearekin bizi dela. Hori bai,
|
ez
bata ez bestea sekula ez dira gaztelutik irteten. Baina inoiz iturginen bat edo elektrikariren bat deitzen dutenean, etxeko zer edo zer konpontzeko, haren amak beraiekin hitz egiten omen du.
|
|
|
Harrigarria ematen badu ere, gaiari buruz argitasunik eskain zezakeen daturik batere gabe igaro zen gorpuaren aurkikuntzaren ondorengo hirugarrengo astea, eta hala ere ez zen ez Dupinen ez neure belarrietara jendearen buruak hainbesteraino berotu zituen gertaera haren aipamenik iritsi. Gure arreta osoa hartzen zuten ikerketetan sartuta geundelarik, ia hilabete osoa joan zitzaigun
|
ez
bata ez bestea kalera atera ez ginena, ez genuen bisitaririk hartu, eta egunkariak irakurtzerakoan politikazko artikulu nagusiei begiratu arin bat baino gehiago ez genien egiten. G... k berak ekarri zigun hilketaren aurreneko albistea.
|
|
|
Beraz erabaki nuen lurmuturra Cabo Verde izango zela ziurrenik, eta beste aldeko lurra uharteak, zeuden lekuan egoteagatik, Cabo Verde uharteak zeritzenak. Bestalde, oso urrun zeuden, eta ez nekien oso ongi zer egin, izan ere, haizealdia altxatuz gero, ez bainintzen
|
ez
batera ez bestera iritsiko.
|
|
|
Gainera, nire eskutik jaten zekiten bizpahiru antxume izaten nituen beti etxean. Beste bi papagai nituen, hizketan ongi moldatzen zirenak, eta «Robin Crusoe» deitzen zidatenak, baina ez lehenengoak bezain ongi,
|
ez
batarekin ez bestearekin ez bainituen lehenengoarekin hartu nituen lanak hartu. Hegazti batzuk ere banituen, baina haien izenik ez nekien.
|
|
2013
|
|
|
inoiz gehiago ez zuela negarrik egingo inongo Claudiorengatik. Eta
|
ez
bata ez bestea ez zirela inoiz inori lotuko. Ostegun gauetan edo igande ilunabarretan ziren kontzertu guztietara joango zirela dantzatzera, beste inork dantzatzen ez bazuen ere?, eta beti joango zirela zinemako saiorik berantenera, eta garagardo batzuk hartuko zituztela bukatutakoan, nahiz eta hurrengo egunean lanera joan behar izan?, eta oporretara joango zirela motxila bat hartuta, bi galtza pare, hiru kamiseta eta bikini bakarrarekin?, eta mutil goaporen bat parean azaltzen zen bakoitzean musukatuko zituztela haren ezpainak, behin ere ahaztu gabe igelaren atzean printze urdinik ez dela existitzen?.
|
|
|
Abdel Haqqen eta Raissaren aitak. Abdul Alim Abdallah eta Ibrahim Musallem? gerraren eta gerrako heroien laudorioan hezitako gizonak ziren, eta, nahiz
|
ez
batak ez bertzeak ez zuten inongo gudutan esku hartu, gertatu berrian, bere aldeko armadatxoaren elikagai hornitzaile gisa ibili zen Abdul Alim?, elkartzen zirenean pasioz mintzatzen ziren gaiari lotutako guztiaz. Baieztatu ere egin daiteke, beharbada, Balad al Xamsko giroa ere halakoa zela orokorrean?
|
|
|
Tamainaz, gobernamenduz eta antolamenduz, Salamancako puteriak txunditurik utzi bazuen Iruñetik heldu zen azpidiakonoa, are txundituago utzi zuen liburuen ugariak eta horiek erdiesteko aisetasunak.
|
Ez
batetik ez bertzetik, halakoaren itzalik ere ez zen bere erresumako hiriburuan. Salamancako Casa de Mancebía delakoan bi Gazteletako, Andaluziako, Portugalgo, Berberiako eta Napoliko erresumako emakumeak aurkitzen ziren bezalaxe, liburu saltzaileek Sevillatik, Alcalatik, Medina del Campotik, Bartzelonatik eta Anberestik ekarritako generoa jartzen zuten salgai beren dendetan.
|
|
|
Wickham jaunarenganako ankerkeriaz. Ez dakit zein modutan, zein itxura edo faltsukeriaren pean egin dizun zuzengabe hori; baina beharbada ez da zertan harriturik bere gailentzeaz, orain arte ez duzu-eta ezer jakin
|
ez
bataz ez besteaz. Igartzea ez zegoen zure esku, eta susmo hartzea ez zen, noski, zure joera.
|
|
|
Aita batentzat alabak ez dira inoiz hain kontuzkoak. Eta beste hilabete oso batez geratzen bazara, zuetako bat Londreseraino eroateko modua izango dut, ekain lehenean astebeterako joatekoa naiz eta; eta Dowsonek barouche ari aitzakiarik jartzen ez dionez, leku ederra izango da zuetako batentzat, eta, areago, hozkirria suerta baledi, ez nuke eragozpenik izango zuek biok eroateko,
|
ez
bata ez bestea oso handiak ez zaretenez.
|
|
|
Jane Austenen benetako pentsaera, haren obran nagusi dena, ez zetorren bat Sense and Sensibility ko banaketa zurrun horrekin (bide batez esanda, obra horretan Marianne askoz ere maitagarriago egiten zaio irakurleari Elinor baino). Egia da Austen idazle augustuarra dela, baina, era berean, egia da erdigunea bilatzen zuela zentzuak eta sentiberatasunak irudikatzen duten mutur bien artean, eta ez zuela
|
ez
bata ez bestea ukatu nahi, baizik eta biekin aberastu. Johnson eta Cowper bere idazle kutunek bezala, afektazioa eta zurikeria gorrotatzen zituen, baina, lehenengoarengan argudio arrazoitua, aforismorako joera eta egia orokorren pertzepzioa maite zituen artean, bigarrenarengan satira alaia, naturarekiko sentiberatasun zintzo eta sakona eta sentimenduenganako fedea zituen gogoko.
|
|
|
Korrika abiatu ziren neskak, etxean sartzeko gogo biziak berriketarako astirik uzten ez ziela. Korrika zeharkatu zuten bebarrua, eta gosari gelara sartu ziren; hortik liburutegira; aita ez zegoen
|
ez
batean ez bestean; eta goiko bizitzara, amaren gelara, bila joatekotan zeudenean, etxezainarekin egin zuten topo, eta gizonak zera esan zien:
|
|
|
Bata bere liburuetatik zetorren, eta bestea bere apaintze lanetatik. Edozelan ere, bien aurpegiak nahikoa bare zeuden; eta
|
ez
batak ez besteak ez zuten aldaketarik ageri, ez bada ahizpa kutunena galtzeagatik edota arazo horrek bere kontra sortutako haserreagatik Kittyk ohi baino kutsu mukerragoaz hitz egiten zuela. Maryri zegokionez, hain ageri zen bere buruaren nagusi non, mahai aurrean jesartzearekin batera eta gogoeta sakonetan dagoenaren aurpegieraz, zera xuxurlatu zion Elizabethi:
|
|
|
–Ez gara hasiko eztabaidatzen gau horretan nork izan zuen erruaren parterik handiena, esan zuen Elizabethek?. Zorrotz aztertuz gero,
|
ez
bataren ez bestearen jokabidea ez zen akats bakoa izan; baina handik hona hobera egin dugu biok adei legean, hala espero dut nik bederen.
|
|
|
Haiekiko tratuak ezin digu honelako zorigaiztoa berdintzeko moduko atseginik eman! Ez dezadala berriz ikus
|
ez
bata ez bestea!
|
|
|
Auzotegi honetako etxe batean ez dute inoiz sarrera izango. Ez diot
|
ez
bataren ez bestearen lotsagalduari haririk emango Longbournen abegia eginez.
|
|
|
Abdel Haqqen eta Raissaren aitak –Abdul Alim Abdallah eta Ibrahim Musallem– gerraren eta gerrako heroien laudorioan hezitako gizonak ziren, eta, nahiz
|
ez
batak ez bertzeak ez zuten inongo gudutan esku hartu –gertatu berrian, bere aldeko armadatxoaren elikagai hornitzaile gisa ibili zen Abdul Alim–, elkartzen zirenean pasioz mintzatzen ziren gaiari lotutako guztiaz. Baieztatu ere egin daiteke, beharbada, Balad al Xamsko giroa ere halakoa zela orokorrean... gizonek bertzeen aitzinean erakutsi beharreko gerrazaletasuna gizontasuna neurtzeko termometroa izaki.
|
|
2014
|
|
|
Bestalde, whiskia edo patxarana, alkohol bernizatua edateko apetak jota banengo, edalontziak kubo astuna luke, hormak finak eta erraboilkarak izanagatik oin lodikote eta pisukoa; dena dela, eskuan daukadana ez da
|
ez
bata ez bestea, ez da ez dotorea ez handinahia, ezpada arrunta eta arina, polibalentea, txosnetako plastiko gogorrezko baso klasikoa, gau ilunetan bularra protesta pegatinaz lepo, zurito zein kaña zein kubata eskatzea ahalbidetzen dizuna, ikasle (eta ez hain ikasle) pisuetan hainbestetan berrasmatua hortzetako eskuilei edo lan mahaiko boligrafoei ostatu emateko, nik neuk beti erabili izan dudana...
|
|
|
57 Batzuetan harritzen nau zer ondo ezagutzen nauen Anarik, zabor mainstream autotorturarako egokiak baino askoz sakonago, badirudi ametsetan barneratzen zaidala eta estolda intimoak irakurtzen dizkidala, nire inkontzientea aditzen duela diban ikusezinetan natzanean, edo agian frontwoman indartsua eta gainera axkoitiarra delako baino ez da izango, kontua da zuzen dagoela, are, grabaturik aurkitu ditudan ene abestiak kantatzen dituela, berrehun orriko poema bildumaz erdi nintekeela soilik abesti bakar batean aurkitzen ditudan amuei haginka eginda, ekintza koherenteki kontraesankorrez beteriko bizitza oso bati justifikazio poetikoa eman niezaiokeela binilo batek bere errenkaden artean gordetzen dizkidan argudioekin; lerro batzuk iraganaz ari zaizkit eta orbainek apur bat erreberberatzea besterik ez dute lortzen, laga nituen tokian dirautela akordarazteko lain soilik (zoriontasunaren morroi ahulak/ zerbaitengatik borrokatu ordez beti zerbaiten kontra/ gure besarkadek, larritasun minez/ maitatu eta bildu baino ito egiten dute bestea/ Ahulak garelako gara naufragoak/ rutinaren putzu geldian, minak ez dio egia/ Ondokoa itoz azaleratzen gara); beste batzuk, ordea, lotsarik gabe fresko dauzkadan ebakietan sartzen dira odola infektatzera, jostorratzaz itxi nituzkeela ohartaraztera; (Ta ezin zaitudanez ahaztu/ dut nahastu,/ nahastu... / zuria bada, dena zuriz/ Beltza ere berdin/ ez dut maite grisik); eta bakan batzuek, azkenik, begietara betaurreko babesgarririk gabe zuzenean so egin ostean,
|
ez
bat ez bi, kolpe bakar batez erdibitzen naute (Eskuaz estali dut ilargia/ gaur ez dut testigurik nahi,/ batzutan norbaiten falta baino/ nor beretik sobera).
|
|
|
Rosek, burua altxatu eta bestearen begiradari jarraituta, jende andana bat ikusi zuen biltzen kalean behera berrogeita hamar metrora. Keyk irri murritz bat egin zuen, eta jendearen aldera hasi zen lasterka; Rosek,
|
ez
bat ez bi, irri bera agertu zuen, eta bere hanka oker motzei bizi bizi eragin zien lagunaren pausaje luze eta baldarraren ondoan.
|
|
|
Baina bi ideia horiek ez ziren praktikoak: denbora eta energia eskatzen zuten, eta berak ez zuen
|
ez
bat ez beste; gainera, lanerako gorde behar zituen horiek. Eskuizkribua berrikusten hasi zen, esaldi onak arkatz gorriz azpimarratuz eta ondoren horiek karpeta batean gordez, gainerako istorioa poliki urratu eta paperontzira bota aurretik.
|
|
|
–Beldur izateko, esan zuen Arditak?, pertsonak izan behar du edo oso handia eta indartsua, edo koldar hutsa. Ni ez naiz
|
ez
bata ez bestea, etenaldi bat egin zuen, eta poza irristatu zitzaion ahotsean?. Baina zuri buruz mintzatu nahi dut.
|
|
|
Emeki emeki, zauriak itxi eta hezurrak osatuko zaizkio, baina bigarrenez jaiotzeko puntuan egon da; eta hiltzeko arriskuan ere bai, martxoaren 6an. Ez dira
|
ez
bata ez bestea gertatu; baina epaitu eta erredentzio guztiak kendu dizkiote. Martxoaren seira artekoak, eta hortik aurrerakoak.
|
|
|
Senarrarenak ziren Rafarentzat hartuak nituen bainujantzi eta abarrak. Bazuen horrek bere zera, baina tira, arrazoi praktikoengatik egin nuen hala, eta
|
ez
bati ez besteari ez nion hitz erdirik esango truke hartaz.
|
|
|
Kontuak kontu, loaren aurreko une haietan Kontxiren mezu txatxu hori etorri zitzaidan gogora, euripean dantza egin ala ekaizpean eutsiko dizun laguna hautatzeari buruzkoa, eta Rafaren egoerarekin parekatzen nuen. Bistan da, Rafa ez zen niretzat
|
ez
bata ez bestea, ezin zitekeen izan. Baina zer nintzen ni berarentzat?
|
|
|
Bestalde, beren egunkariek behar adina diru ematen zieten, eta horixe da gaurdaino ezagutzen den informazio iturririk ziurrena, azkarrena, onena?. Gainera, esan beharra dago, haien alde esan ere,
|
ez
batak ez besteak ez zutela behin ere ez begiratzen ez entzuten bizitza pribatuaren hormez beste aldera, eta jokoan interes politiko edo sozialak zeudenean baizik ez zihardutela. Hitz batean esateko, urte batzuetatik hona «erreportaje politiko militar gorenak» deitzen diren horietan aritzen ziren.
|
|
|
Alcide Jolivetek bidaiari buruzko iritziak zehatz mehatz idazten zituen bitartean, haren lankide ingelesak, tren berera igoa eta helmuga bereraino iritsi nahian, behaketa lan berberean ziharduen beste konpartimentu batean. Ez zuten topo egin elkarrekin egun hartan Moskuko geltokian, eta
|
ez
batak ez besteak ez zekiten biak abiatu zirela gerraren jokalekua bisitatzeko asmoz.
|
|
|
Bitartean, kibitka poliki poliki zihoan aurrera, Mikel Strogoffek aukeran biziago joatea nahiago bazuen ere. Baina Nikolas eta zaldia abiadura horretara jarriak zeuden, eta
|
ez
batak ez besteak ezin zuten utzi ibilera patxadatsu hura. Zaldiak, hiru orduz ibili ondoren, ordubetez atseden hartzen zuen, gau eta egun. Geldialdietan, aberea bazkan aritzen zen, eta kibitkaren bidaztiek mokadu bat jaten zuten Serko txakur leiala ondoan zeukatela.
|
|
|
Gorria kopuru handian zegoen, edozein unetan ikusteko atsegina, erakusten baitu hor taxuzko lana ari dela burutzen?, urdin mordoa, berde pixka bat, laranja zipriztinak, eta zerrenda more bat Ekialdeko kostaldean, adierazteko non edaten duten aurrerabidearen aitzindari alaiek beren zerbeza motel alaigarria. Ni, ordea, ez nintzen joango haietako
|
ez
batera ez bestera. Hori kolorera nindoan.
|
|
|
Lurra, orduan, egoteko toki bat baino ez da zuretzat, eta hala izatea zure kalterako edo zure mesederako den, ez naiz ausartzen esatera. Baina gutako gehienok ez gara
|
ez
bata ez bestea. Guretzat, lurra, bizitzeko toki bat da, eta bertan ikuskariak eta soinuak jasan behar ditugu, eta usainak ere bai, alajaina!, hipopotamo hila usnatu, esaterako, eta kutsatua izan gabe.
|