|
2007
|
|
|
Gauza jakina da, gainera, euskaltegiaren zeregina garrantzizkoa dela euskararen eskurapenean, baina
|
ez
bakarra. Euskaltegitik kanpoko eguneroko jardunean osatu behar du ikasleak euskaltegiko lana.
|
|
|
Horrenbestez, hizkuntza kultura baten osagaietako bat da, baina
|
ez
bakarra. Eta geure buruari sarritan egiten dizkiogun itaunak ageri zaizkigu:
|
|
2010
|
|
|
(b) elementutariko bat da euskara,
|
ez
bakarra; elementu garrantzitsua da, baina beste batzuk bezain garrantzitsua.
|
|
2011
|
|
|
justu alderantziz dira izan ere, inola izatekotan, gure etxeko zenbait gertakari ezagun. Fenomeno sozial konplexua, aldagai anitzekoa da diglosiaren sorrera, belaunez belauneko transmisio iraupena, eguneratzea eta, halakorik lortzen ez denean (modernizazioa izan ohi delarik sarri, hudsonek zuzen dioenez, eragile nagusi, baina
|
ez
bakar) ahultzea eta galtzea. Arras konplexu eta multifaktorial den gertaera diferentzial hori errazago da paper gainean sinplifikatzea, errealitatean duen benetako izaera egokiro formalizatzea baino. h) Beste zenbait kasutan ere, etiologia monokulturala eta monogenetikoa nahastuz, errealitatearen kontrako ondorioetara iritsi izan da hudson.
|
|
|
a) Non dago diglosiaren eta" dialekto plus hizkuntza formal estandar" aren arteko bana lerroa? posible al da mintzajardunaren gizarte moldaera bat (hizkuntza kode biz,
|
ez
bakarraz, diharduen moldaera bat) distantzia interlinguistikoaren (hobe, Fergusonen hitzetan, aldaera arteko distantziaren) irizpide linguistiko hutsez definitzea, posible al da gertakari soziologiko bat ezaugarri ez soziologikoetan (hizkuntzalariek beraiek zehatz determinatzen ez dakiten distantzia kontu hutsaz) finkatzea?
|
|
|
guri dagokigu konplexutasun horretaz jabetzea eta, horren baitan, irtenbide argi, baliagarri eta gizabidezkoa aurkitzea. diglosia berri baten moldaera lanabes egokia izan liteke horretarako:
|
ez
bakarra baina bai, ene ustez, beharrezkoa. Jarraipeniturri izan liteke, kontrakorik frogatzen ez den artean, diglosia berri hori.
|
|
|
Euskal hiztunelkarteak, eskola bidez lortu duen buru jasotze ohargarria hor egonik ere EAEn (ahulago dabil Nafarroan eta are ahulago Iparraldean), jardun gune jasoformaletan ez baina eguneroko bizimodu arrunt, errepikakor, masibo eta informal horretan ageri du, hemen eta orain, atzerakada nagusia. Nagusia,
|
ez
bakarra. Etxeauzo lagunarte multzoa eta hurbileko bizimodua konfiguratzen duten jardungune, harreman sare eta era askotako prozeduretan dauka euskarazko bizi nahi eta ezinak bere lehiakide indartsuena.
|
|
|
a) euskal hiztun elkarteak, eskola bidez lortu duen buru jasotze ohargarria hor egonik ere eAen (ahulago dabil Nafarroan eta are ahulago Iparraldean), jardun gune jaso formaletan ez baina eguneroko bizimodu arrunt, errepikakor, masibo eta informal horretan ageri du, hemen eta orain, atzerakada nagusia. Nagusia,
|
ez
bakarra. Etxe auzo lagunarte multzoan eta hurbileko bizimodua konfiguratzen duten jardun gune, harreman sare eta era askotako prozeduretan dauka euskarazko bizi nahi eta ezinak bere lehiakide indartsuena. donostiako kursaalen urtean hamar hamabost egunez euskarak presentzia duin eta ahalik zabalena eskuratzeak ez dio batere kalterik egingo hiztun elkartearen jarraipen asmoari, baina egunean eguneko jarduna konfiguratzen duten solaskidetza sare, rol harreman eta interakzio berbal etengabeen ondoan txikia da zinez. b) Bodegatik (jardun gune, rol harreman, adierazbide eta situazioestilo informal intimo masibo eta errepikakorren alorretik) ur gehiago sartzen ari zaio gaur euskaldungoari, teilatutik (goi mailako, aldian behingo eta partaide gutxiko interakzioen alorretik) baino. ez dut uste ohargile bakar batek begien bistako ebidentzia hori ukatu duenik bere kritika ohar jantzian.
|
|
2013
|
|
|
Oso egokiak iruditzen zaizkit Mart� nez de Lunak framing berrirako proposatzen dituen balioak eta ideiak, merkatu osoan jarduteko balioko luketenak,
|
ez
bakarrik konbentzituen segmentuan: aniztasuna, berdintasuna, iraunkortasuna, ekologia, eleaniztasuna (euskara+ erdara+ inZer bilatzen du herritarrak euskara erosten duenean?
|
|
|
Gainera, horri gehitu behar diogu %39 ez kontra eta ez alde agertu zela. Beraz, nik esango nuke oraindik badagoela eskolak dena konponduko duela pentsatzen duen jendea, gutxitutako hizkuntza baten normalizazio prozesuan eragiten duten bestelako faktoreak kontuan hartu gabe; eskola faktore bat da, baina
|
ez
bakarra. Hona iritzi nahasmen hori irudikatzen duen grafikoa:
|
|
2016
|
|
|
Feminismoak identitate berri eta ez normatiboen alde egiten du —aldiz, feminitatearen identitate tradizionala eta esentzialista arbuiatzen du—, eta, horregatik, sexu genero identitateak indartu egin dira, eta gaurko postmodernian onartzeko prest gauden ia identitate bakar bilakatu ditugu. ‘Euskal zera’ ren identitatea berreraikitzea eta birformulatze ez normatiboetan kokatzea bide bat izan daiteke,
|
ez
bakarra, baina bai bide bat taldetasun zabalago eta inklusiboago bat josteko. Alegia, eragile emantzipatzaile eta askatzailea den identitate subordinatu gisara definitzea ‘euskal zera’ hori.
|
|
|
aurreko hiru bide horiek (erabilerak gora egin, bere hartan iraun, gainbehera etorri) ez dira, praktikan, aukera posible bakarrak.
|
Ez
bakarrak eta ez, askotan, maizenik hezurmamitzen direnak. Gurea bezalako bizi giro nabarretan hiru aukera horiei beste hau erantsi behar zaie maiz:
|
|
|
konpartimentazioa soziofuntzionalak indarrean dirau bertan, hein mugatu baina ohargarrian. c) Haur gazte helduen kate luzean, jaiotzatik 35 urte inguru bete arte doan ibilbide biografikoan, euskaratik erdararako mintzaldaketa zabalik ez da arnasguneetan gertatzen ari. Kalegiro erdal mendekoan ez da hori, inondik inora, arau nagusia. d) Euskaldun garbien sorgune edo iturburu oparo(
|
ez
bakar, baina bai oparo) da askotan arnasgune hori. Eguneroko bizi giro informal intimoaren gorabeherak aparteko graziaz eta hitz etorri onez azaltzeko gai diren hiztun beteen sorburu da maiz asko.
|
|
|
323 BZ ren ordez hobe genuke, agian, beste sigla bat: bost kontzeptu giltzarri darabilgularik,
|
ez
bakarra, hobe litzateke egoera boskoitz hori bere osoan jasoko lukeen sigla. Oraingoz horrela utzi dugu, ordea, mundu zabalean aski erabili den e GIDS aintzakotzat hartuz.
|
|
2017
|
|
|
izan, kontua ez da egiazko oinarria topatzea, baizik eta zehaztea errealitatea asmo jakinez eraikitzeko eta egia soziolinguistikoa produzitzeko, zein osagai behar dugun. aukeran, batzuk ditugu: ...rak, jardute efektiboak, motak eta abar), jarrerak eta bestelako disposizioak (balioak, iritziak, irudikapenak, irudiak), eta azkenik, pertzepzioak eta hautemate marko zabalagoak (framingak, ideologiak, diskurtsoak...). esan bezala, balizko banako horiek eratu edo landu behar diren datuak dira, ez dira berezko gertaera gordinak. eskuarki, neurketak hainbat unitate edo alderdi neurtzen saiatu dira,
|
ez
bakar bat. baina garrantzia batera lerratu ohi da, besteak beste, unitate omen den hori explanans delakoaren osagai nagusia izaten delako. neurketaren unitate nagusia zein izango den ebazteak baditu ondorio asko:
|
|
2019
|
|
|
Norabide bera erakusten dute, halaber, ikerketa honen oinarri teorikoa osatzeko asmoz irakurritako erreferente nagusiek ere: kode alternantzia nagusitzen ari da sare sozialetan, eta
|
ez
bakarrik gazteenen artean, ezta ere bakarrik euskal komunitateko kideen artean; hizkuntza nahasketa joera globala da sareko komunikazioan zein aurrez aurrekoan. hala argudiatu dute david Crystal3 eta Orreaga Ibarra Murillo4 linguistek hainbat liburutan. hiznet hizkuntza plangintza graduondokoaren amaierako sakontze egitasmo hau egin ahal izateko ezinbesteko bidelagun eta gidari izan ditut Ondarro...
|