|
2001
|
|
|
a) indibidualismoa/ kolektibismoa, b) artasuna/ emetasuna, c) botere distantzia, eta d) ziurgabetasunaren baztertzea; 2) Uste eta portaera publikoari buruzko arauak: sozialki ontzat edo txartzat jotzen dena; 3) Kode komunikatiboak edo talde bakoitzak ahozkozein
|
ez
ahozko komunikaziorako dituen sistemak; 4) Solaskideen hautematea.
|
|
2002
|
|
|
Ikaslearentzat 20 minutu hizketan telefonoan aritzea oso lan zaila eta neketsua da, eta hasierako saioak benetan gogorrak izaten dira:
|
ez
ahozko hizkuntza, aurpegiko espresioa, keinuak eta eskuak ezin ditu erabili konpentsatzeko estrategiabezala, baina laguntza beste bide batetik datorkio: aurrean lasai eduki dezakeprestatu duen guztia.
|
|
2008
|
|
|
...rigos> ni> a> la> nobleza, > estamentos> ambos> que> no> usaban> el> eus > kera> > lengua> > (Juaristi 1987, 32 or.). Bizkitartean, kontuan izan Juaristirentzat (1990) Echepare eredu kulto bati (un> modelo> románico> culto, > clerical) jarraikitzen zitzaiola,
|
ez
ahozko herri tradizio bati.
|
|
2009
|
|
|
Gaur egungo egoeraz hausnarketa egin dute Argiarako, EAEko Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzako Normalizazio Arloko hainbat langilek. Justizia Administrazioan euskara normalizatzeko politika, aurreko zenbait ekintza gorabehera, 1996an hasi zen, Eusko Jaurlaritzak justiziaren arloko funtzionarioen eta baliabide materialen eskumena jaso zuenean. Ordura arte euskarak ez zuen ia lekurik epaitegietan,
|
ez
ahozko harremanetan, ez agiri judizialetan, ez aplikazio informatikoetan. Euskararen erabilera normalizatzeko 1982an onartu zen Legeak justizia administrazioarekiko harremanetan herritarrak aukeratutako hizkuntza erabiltzeko eskubidea jasotzen zuen, euskaraz aurkeztutako idazki eta agirien baliozkotasuna bermatzen zuen eta Jaurlaritzari euskara sustatzeko politika bat eskatzen zion, baina hizkuntza politika eraginkor bat egiteko baldintzarik ez zegoenez, eskubide horiek aitorpen formalak besterik ez ziren.
|
|
|
Mintzairaren adierazpenaren nahasteak. Mintzairaren adierazpena era esanguratsu batean mintzaira
|
ez
ahozkoa (keinuak...) eta ulermena baino urriagoa denean.Ondorengo ezaugarrietan adierazten da: hiztegi mugatua, hitzak gogoratzerakozailtasunak eta arazoak esaldien eraikuntzan.
|
|
|
Mintzairaren ulermena etaadierazpena esanguratsuki kaltetuta daudenean. Mintzaira
|
ez
ahozkoaren adimenmaila, aldiz, normala da. Adierazpen nahastearen sintoma berdinak agertzen dira, baina horietaz gain, hitzak edota esaldiak ulertzeko zailtasunak daude.
|
|
|
Jarrera apokaliptikoen artean dago Sokratesena. Sokratesek ez zion ongietorri abegitsurik egin eskritura alfabetikoari, era horretara informazioa gorde eta transmititzea mehatxu garbia baitzen grekoen memoria kulturala gordetzeko moduarentzat, euskarri berri horren ardatz ez baitziren ez memoria eta
|
ez
ahozko diskurtsoa.
|
|
2010
|
|
|
lotsa linguistikoa. Dena den, komunikazioaren %70
|
ez
ahozkoa da, eta ziur aski bi hizkuntza erabiltzen dituztenek hizkuntza neutral bat topatuko dute. Euskaldun baten eta katalan baten artean, esaterako, ez dago arazorik.
|
|
|
7) Hizkuntza bakoitza isolatua balego bezala hartzea, eta, horrela, kode linguistikoen arteko aldaketak edo txandakatzeak (‘code switching’) ez onartzea,
|
ez
ahozko erabileran, ez eta ikusizko erabileran ere;
|
|
|
Hautazkoei dagokienez, LPLk «prestamen egintzak» deritze (LPLren 77 art.) 209 Egintza horien helburua demandatzaileak demanda ongi jartzeko behar dituen datuak lortzea da. Inoiz
|
ez
ahozko epaiketa prestatzea.
|
|
2011
|
|
|
Irudi du irin izen arrunta dela lehen osagaia eta berro (ikus Aitaborro sarrera) bigarrena, baina testigantza gutxi ditugu. Lekuko berriek, baina
|
ez
ahozko guztiek, bestalde, bukaeran ibar ‘harana’ ikustearen alde hitz egiten dute.
|
|
2012
|
|
|
Gerardo Armentiak dio, ikuspegi orokorrago batetik, saiatzen direla beren" marka bezeroen bizitza sozial eta kulturalean egon dadin", hau da, markari bezeroek gogoko dituzten kirol eta kultura ekitalditan presentzia ematen. Gemma Sanginések dio, psikologiaren ikuspegitik, gizaki guztiok ditugula" gizarte trebetasunak" edo" hardware batzuk(...) pertsonak guregana erakartzeko", eta" zenbat eta gehiago landu eta hobeto erabili hizkuntza (hitzak, tonua...) eta
|
ez
ahozko hizkuntza (begirada, gorputza, keinuak... ), orduan eta aukera gehiago".
|
|
|
8 Enuntziatu parentetikoen analisi formalari amaiera eman diogu puntuazioari dagokion alderdia aztertuz, testu idatzietan oinarritzen baita gure analisia eta
|
ez
ahozko ekoizpenetan eta, funtsean, puntuazio markek osatzen baitute enuntziatu parentetikoak corpusean identifikatzeko kanpokoena den formazko irizpidea. Gainera, puntuazioa da edozein testu idatziren egituraren euskarri nagusietakoa eta beraz, diskurtsoa modu komunikagarrian garatzeko puntuazioren eginkizuna ezin baztertuzkoa da.
|
|
|
perpausak biribildu, osatu, luzatu, orraztu egiten dituela. Horretaz jabetzeko, ikusi besterik ez dago testu idatzien lekuko ez
|
ezik
ahozko hizkeraren lekuko diren aipu edo aipamenak zeinen ugariak diren bere prosan, ahozkotasunaren tasun edo ezaugarririk behinenak idatzian bertan txertatzeraino.
|
|
|
Analisi formalari ezin diezaiokegu amaierarik eman puntuazioari dagokion alderdia aztertu gabe, testu idatzietan oinarritzen baita gure analisia eta
|
ez
ahozko ekoizpenetan.
|
|
|
esaera zaharren aipamenak ere egiten ditu. Ustezko diogu,
|
ezen
ahozko tradiziotik gertu legokeen testuartekotasun bati erreferentzia eginez, irakurleari egiten zaizkion keinu ironikoak baitira. Eta ironia kontuak aipatzen baditugu, esaera, zahar?
|
|
2013
|
|
|
Magia gehiago lantzen dugu eta gaztetxoen hezkuntza baloreak indartzen saiatzen gara: ahozko eta
|
ez
ahozko komunikazioa, diziplina, auto-estimua, akats bat egiteari nola aurre egin. Eta hirugarrena, 14 urtetik gorakoentzat da.
|
|
2014
|
|
|
Horrenbestez, agerian utzi uste dugu esataria ahozkotasunaren teknikaz erebaliatzen dela bere komunikazio helburua erdiesteko; izan ere, idatziak ez ditu ahozkotasunak erabat estaltzen, eta horren lekuko garbia dira enuntziatu parentetikoak:
|
ez
ahozko hizkeran erabili ohi den egitura edo enuntziatu mota delako, baizik etaidatziari dagokion egitura landu, hausnartu eta konplexua izanik, ahozko ezaugarriaktestu idatzian birsortzeko aukera eskaintzen duelako. Hori ondorioztatzera eramangaitu aztertu dugun Koldo Mitxelenaren corpusak.
|
|
|
Jarraian, goi nafarrera arkaikoa eta zaharra aztertzeko balia daitezkeen testuensailkapentxo bat eginen dugu motaren eta garaiaren arabera. Dena den, esan dezaguntestu idatziak, eta
|
ez
ahozko hizketatik jasotakoak, diren heinean, ez duketelahizkera mintzatua bere osotasunean islatzen.
|
|
2015
|
|
|
Familiaren memoria historikoa falta dugula, gure aurrekoen bizieraren berririk ez dudala,
|
ez
ahozko kontakizunetan ez oroigarri materialetan. Bost axola!
|
|
|
Egia esateko, ez diozuela ulertzen esango nuke, eta honela guztiok zentzugabekerian eror gaitezela nahi duzue: ez dakizue zer den gogoetazko otoitza,
|
ez
ahozkoa nola errezatu behar den, ezta kontenplazioa zer den ere; izan ere, jakingo bazenute, ez zenukete kondenatuko alde batetik bestetik goresten duzuena.
|
|
|
4 Kontuz! Hizkera
|
ez
ahozkoa Aurpegian, fakzioen muskulu zurruntasunean, gorputzaren jarreran islatzen da tentsio emozionala. Irudi batek pertsona bakoitzari buruz asko esaten du, eta, beraz, sinesteko prest dagoen egun bat aukeratu behar da.
|
|
2016
|
|
|
Komunikazioa, kontaktu bisuala,
|
ez
ahozko seinaleak ulertzea lagunak egitea Lagun bakarra bere anaia txikia da.
|
|
2017
|
|
|
Baina bazekien beste hizkuntza batzuetan horren antzeko soluziobideak erabiltzen zirela, hizkuntzaren eguneroko erabileretatik apartekoak haiek ere, konplexutasun maila batetik gorako testuetan, esaldi batzuetan sortutako premiei hobeto erantzuteko. Horregatik, espero zuen euskaraz ere bide arrakastatsua izango zuela etorkizunean zeinismoak, normaltasun osoz txertatuko zela erabilera batzuetan, eta horrek zalutasuna emango ziola hurrengo urte eta hamarkadetan euskal prosari.Gaur egun, 45 urte geroago, orduan bezala, Sarasolak uste du euskarak zeinismoaren beharra daukala,
|
ez
ahozko eguneroko erabilerarako, baina bai konplexutasun maila batetik gorako testuetarako. Egungo Testuen Corpus ean arakatzea aski da, ordea, Sarasolak berak liburuan esaten duenez, egiaztatzeko zeinismoaren erabilera ez dagoela oso zabaldua.
|
|
2019
|
|
|
» Nabarmena da mira handia duela ingelesak, eta pixkanaka etxeetan lekua egiten ari dela;
|
ez
ahozko erabileran, baina bai umeen aisialdiko kontsumoan.
|
|
|
Kasu askotan, pertsona batekin komunikatzea, zerbaiten inguruan informatzearekin erlazionatzen den arren, esan beharra dago, komunikazioa informatzea baino haratago doan terminoa dela. Komunikazioa prozesu bat da, non pertsonak sentimenduak, zalantzak, beldurrak, itxaropenak eta egonezinak konpartitzen dituen ahozko eta
|
ez
ahozko komunikazioa erabiliz (12).
|
|
|
Komunikazioa eraginkorra izan dadin, irekia izan behar du. Hau da, gaixotasun, tratamendu edota heriotzaren inguruko beldurrak, kezkak eta galderak, edota sentimendu eta pentsamendu positibo zein negatiboak, ahozko eta
|
ez
ahozko komunikazioaren bidez libreki adierazteko aukera eskaini behar du. Komunikazio irekiaren bidez, haurrak edo nerabeak bere galdera guztiak seriotasunez hartuak eta zintzotasunez erantzunak direla sentitu behar du (12).
|
|
|
Gaixoak komunikatzeko prest dagoela adierazi arte itxaron behar da, bakoitzak behar duen denbora errespetatuz (9, 12, 16). Gaixoak hitzez adieraz dezake komunikatzeko duen interesa, edota
|
ez
ahozko zeinuen bidez eskain dezake informazio bera (20).
|
|
|
Entzute aktiboa, solaskidearen adierazpen guztiak arretaz biltzean oinarritzen da. Hau da, ahozko komunikazioaren bidez azaldurikoaz gain,
|
ez
ahozko komunikazioaren bidez transmitituriko sentimenduak, beldurrak, beharrak, identifikatzean oinarritzen da (9, 20, 26).
|
|
|
Euskalkiek dute oraindik lehentasuna. Jende batzuk batua hastio dute, beste zenbaitek ez baitezpada baina ez dute pratikatzen,
|
ez
ahozkoan, are gutiago idatzizkoan". Inkestatu horrek euskara batuaren ez ezagutzearen bi ondorio ezkor azaltzen ditu:
|
|
2020
|
|
|
Ahozko literatura kalifikatibo bakar batez zehaztu behar balitz, dudarik ez" organikotasuna" egoki litekeela.
|
Ezen
ahozko literatura organismo baten gisan funtzionatzen ikusten baitugu, haren baitan, hari loturik, haren izatetik hainbat fenomeno ematen eta eratortzen direla.113
|
|
|
Izan al daiteke inoiz idatzi ez den maitasunezko eskutitzik? Fitok baietz esaten dit, izan daitekeela inoiz idatzi ez den maitasunezko eskutitz bat, bakardadean eta isiltasunean maitearekin komunikaturik, bihotz odolaren bitartez iristen baita adierazia,
|
ez
ahozko, ez idatzizko adierazpenak ere izan daitezkeelako. Biga.
|
|
2021
|
|
|
Lehentasun horiek gaurko eskakizun nagusi bezala ageri zaizkigu eskolari egiten zaizkion eskakizunetan, bereziki hizkuntza gutxiagotuen indarberritzea baldin badute helburu. Garai batean eskolaren helburu nagusia zen ikasleei irakurtzen, idazten eta oinarrizko kalkuluak egiten irakastea, baina helburu hori zaharkitua geratu da gaur egun dugun gizartearen beharrei erantzuteko, are gehiago jomugan eskola eleaniztuna dugunean; izan ere, gaur egun gizartean moldatzeko beharrezkoak diren idatzizko gaitasunak ez
|
ezik
ahozkoak ere landu behar dira, eta horrek garrantzia handia du hizkuntza gutxituan ardaztutako sistema eleaniztun batean ikasi behar bada.
|
|
2022
|
|
|
– Testuek ahozko elementuak eta
|
ez
ahozkoak izatea.
|
|
2023
|
|
|
Zin zinez, ez dago errealitate harrigarria gainditzen duen fikziorik, ez zinean, ez idatzizko literaturan,
|
ez
ahozko elezaharretan. Eta horren adibide bat ematearren, Berriobeitiko mirakulua.
|
|
|
Egiten ez badugu, geure erabilerak kalte egingo die, izan ere, gurasoen% 70ek dioten moduan, 235 pantailak entretenimendu bat dira, eta baita oztopo bat ere familian igarotzen den denboran, eta horrek, oso modu negatiboan eragiten du familia barneko harremanetan eta, bereziki, guraso eta seme alaben artekoetan: seme alabekin interakzio gutxiago egoten da, bai ahozkoa bai
|
ez
ahozkoa (erabilitako denbora), atzeratu egiten dira erantzunak interakzio saioetan (arreta zatitua) eta erantzunak ez dira adeitsuak izaten arreta eskatzen denean (erantzun emozional negatiboak). 236
|
|
|
Harritu zuen Carvalho elkarrizketak hartu zuen metaforizazioaren gertutasun etxekoak, komunikazio
|
ez
ahozkoak berresten ez zuenak. Hegan egiten duten txori migratzaileak, ildo okerrak, betaurreko edo giltza galduak… segurutik metaforizazio sail bat zegoen Agirre Taldean, komunikazio zerbitzuaren barruan.
|