|
2003
|
|
|
24). Bestalde, Caro Barojak (1981), Larramendiren hiztegiko lexiko espezializatu gehiena halabeharrez asmatua dela kuestionatuz, planteatu izan du hitz horietako askok Antzinako Erregimeneko kontzeptuak eta garaiko errealitate historikoak islatzen dituztela, gerora, errealitatearen aldaketak, hitz horien erabilera
|
eza
eta desagerpena ekarri bide badu ere. Gure aldetik, Larramendiren hitz guztiei fede eman ez arren, bat gatoz Caro Barojarekin auziak hobeto aztertzea merezi duela esatean, hortik, agian, euskaldun historialariontzat baliagarri izan daitekeen lexiko interesgarria berreskura dezakegu eta.
|
|
2005
|
|
|
Lehen eredua, moral katolikoaren ikuspegitik ondo zegoen, eta hori izan zen frankismoak bultzatu zuena. Baina, bigarren ereduak moral
|
eza
eta bekatua erakusten zuen, eta horrek, Espainia frankistako gizarte dezentean, ez zuen lekurik.
|
|
|
Grezierak ez du iberierarekin
|
ez
eta euskararekin inolako harremanik.
|
|
|
Honek guztiak erakusten du hizkuntza honek ez daukala zer ikusirik ez euskararekin
|
ez
eta iberierarekin, hizkuntza indoeuropar baten aurrean gaudela, zeltar familiakoa eta ez dela helenikoa. Beraz iberiera eta greziera ez daude ahaidetuta, eta grezieraren bidez iberierazko hitzei egokitutako esanahiak ezin dira onartu, erabili diren iturriak desegokiak direlako39.
|
|
|
112). Argi dago iberierarik erdi arora arte ez dela hitz egin,
|
ez
eta foru zaharretan ez dela jaso, bestela hobeto ezagutuko genukeen, eta gure ustez ez da espainiar hizkuntza erromantzearen substratua.
|
|
|
Akats hori ekidin genuke eta horregatik ez diogu Revista de las Provincias Euskaras i dagokiona baino meritu handiagorik aitortu nahi. Revista ez zen puntarengo produktu intelektual bat izan,
|
ez
eta Arabako kultur bizitzaren eragile nagusia. Baina ezin ukatuko zaio euskal pizkundearen sustapenean lekutxo bat.
|
|
2008
|
|
|
Argi dago, beraz, mugimendu bakezaleak ez zuela lortu bere azken helburua betetzerik; gerrak ekiditea.
|
Ez
eta bere helburu zehatza ere, euromisilak ez jartzea. Blokeen teorian arrailak sortzen izan zuen garrantziari buruz ere eztabaida bizia da.
|
|
|
Halere, izan zituzten harremanak, ENDk Perusan antolatutako nazioarteko biltzarretara ere joan ziren Ekialdeko mugimendu ofizialak, 1984an. Ez dute, oro har, biltzar haren irakurketa positiborik egiten han egon ziren bakezaleek
|
ez
eta mugimendu ofizialekoak izan zirenek ere. Ez zen berriro egin, ENDren hurrengo biltzarrera ez baitzen Ekialdeko talde ofizialik joan.
|
|
2009
|
|
|
Artikuluak honako izenburu hau dakar: «Salvajismo Argentino» eta oro har Argentinan egin diren hilketa, bortxaketa eta lapurreta zenbaiten berri ematen du, bertako segurtasunik
|
eza
eta gizartearen giza legetasun falta azpimarratuz.
|
|
2013
|
|
|
Baina estatubatuar gobernua ere ez zen geldirik geratu,
|
ez
eta elite latinoamerikarrak ere. Gerra Hotzaren testuinguruan eta Cubako iraultzaren garaipenaren ostean, XIX mendetik zetorren elitearen interesei lotutako armaden esku hartze politikoa areagotu zen, USAko gobernuak sustatutako. Doctrina de Seguridad Nacional?
|
|
|
baina kasu horietan, egoerak horretara behartuta. Chico Buarqueren kantetan, adibidez, joera hori jarraituz, hain dira metaforikoak hitzak
|
ezen
eta zuzenegiak diren. Berehala izan ziren zentsuratuak.
|
|
2014
|
|
|
1950eko hamarkadan eta bereziki 1960koan gertatutako industrializazioak etorkin gehiago erakarri zituen eta horrek are gehiago murriztu zuen euskaldunen proportzioa. Ipar Euskal Herrian ez zegoen debekurik, baina
|
ez
eta inongo aitortza ofizialik ere. Mendearen hasierako hainbat prozesu bizkortu egin ziren eta ez zen geratu euskararen atzerakada.
|
|
2016
|
|
|
50 hamarkadan gazteri zuria gelditu ezinik zebilen. American Way of Life delakoan sinetsi
|
ez
eta honetatik kanpo bizitzen hasi ziren gazteak agertzen joan ziren. Gazte hauen errebeldiak, politikoa baino, izaera nihilista zuen.
|
|
|
68 urtean haustura bat ematen da mugimendu honetan. Estrategikoki ordurarte erabilitako indarkeriarik
|
eza
eta ekintza zuzen pasiboak zalantzan jartzen hasten dira. Helburuen lorpen ezak, eta indarkeriaren erabilera defendatzen zuten ideologo berrien agerpenak, borroka molde berriak erabiltzera mugituko ditu hainbat gazte.
|
|
|
Israelgo musulmanak ordea, ez dituzte deitzen zerbitzu militarra egiteko. Israelgo Estatua, judu guztien etxetzat hartu bada ere, ez da herri judu bateratu baten erakusle,
|
ez
eta juduak bakarrik bizi diren estatu bat ere.
|
|
|
Historiako gertakari sozial, politiko eta ekonomikoek zaildu egin dute judua nor den definitzea. Sionismoa ez da nahiko judu guztiak batzeko,
|
ez
eta erlijioa gaur egun ere. Talde horietako baten parte ez izateak ez du esan nahi pertsona bat judua ez denik.
|
|
|
Exodoari dagokionez, ez dago garaiko dokumentu egiptoarrik hebrearren ihesaldia aipatzen duenik.
|
Ez
eta Sinaiko penintsulan garai hartako aurkikuntza arkeologikorik ere. Exodoan aipatzen diren hiriak Eilat, Tel Arad, Qadhesh Barnea errealak dira baina garai hartan ez ziren existitzen edo garrantzi gutxi zuten.
|
|
|
Ezinezkoa zen Bigarren Tenpluaren suntsiketaren ostean erabateko kanporaketa bat izatea, 36 urte beranduago altxamendu bat izan bazen.
|
Ez
eta bigarren kanporaketa bat egotea k.o. I mendean, juduen kultura erlijiosoa bere garai oparoenetako batean murgildu baitzen (Sand, 2011: 160).
|
|
|
Sionismoaren eta kolonialismo europarraren akats nagusiak, Palestinako biztanleak kontuan ez hartzea izan zen. Ez ziren agertu ezta eztabaida diplomatikoetan,
|
ez
eta sionisten proiektu nagusietan ere. Ikusi daiteke beraz, sionismoaren baitan desberdintasunak ugariak eta sakonak direla.
|
|
|
Antijudaismoa, baina, ez zetzan
|
ez
eta hurrik eman ere bakarrik bereizkerian. Urbano II.a aita santuak deitutako Lehen Gurutzadan (1095), esaterako, Frantzia eta Alemaniako milaka judu akabatu zituzten.
|
|
|
Ikuspegi horrek, eta Palestinan ezartzeko aurre prestaketa eta lan teoriko guztia Europatik egin izanak eragin zuen Palestinako jatorrizko biztanleak kontuan ez hartzea. Ez sionistek,
|
ez
eta Europako potentziek ere. Baina, sionisten proiektua, beste kolonialismo mota bat zen.
|
|
|
Agentzia Judua, Munduko Erakunde Sionista edota Haganah (sionisten erakunde armatu nagusia) horren erakusle izan ziren. Hala ere, sionismoak ez zuen ez indarrik,
|
ez
eta babes zabalik bere lehen urteetan komunitate juduaren baitan ere. Askotan ikusi da sionismoa Europako juduen ekinbide komun bat bezala, eta ondorioz Palestinan ezartzeko plana, urte luzez Europako juduek aurreikusitako ekintza bat.
|
|
|
Prozesu guztian zehar, Palestinako biztanleak ez ziren kontuan hartu. Ez sionismoaren helburuak finkatzerakoan, ez etorkizuneko estatu judua Palestinan ezartzerakoan,
|
ez
eta potentziekin negoziatzerako orduan ere. Hor abiatu zen gatazkarako bidea.
|
|
2018
|
|
|
Gure ustez, posible da Bilbon urte asko eman eta gero hizkuntza ahaztu izana edo trakets aritzea eta, horregatik, ez zekiela esatea; bestalde, agian, euskarari buruzko aurreiritziekin lotuta egon zitekeen euskalduntasuna ukatzea. Alderantzizko jarrera izatea ere gerta zitekeen; hau da, euskararik jakin
|
ez
eta baietz esatea.
|
|
|
Bestalde, Amurrioko beste euskaldun gehienak ez ziren bertakoak, euskaldun batekin ezkonduta zeuden edo familia euskaldunetan zerbitzatzen zuten. Beraz, euskara ez zen haien lehen hizkuntza izango,
|
ez
eta herrian bertan ikasitakoa ere. 1856an jaiotako gizon baten kasua da ezaugarri horiek ez zituen bakarra.
|
|
|
. Erroldan agertzen diren Urduñako, Artziniegako eta askoz lehenago euskara galdu zen herrietako euskaldunak ez ziren izango Aiaraldeko euskararen azken aztarnak; gero ikasitakoa izango zen. Familia bereko kideak etxe ezberdinetan topatu ditugu eta, kasu askotan, batek bakarrik zekiela euskaraz ikusi dugu; ez gurasoek,
|
ez
eta anai arrebek ere. Horrelako datuek gure hipotesia berresten dute:
|