|
2017
|
|
|
" Hau bai arraroa", esan zuen. " Zeruan lainorik
|
ez
eta euri tantak jausten ari dira".
|
|
|
Barrote hotzek mugarri papera hartzen duten toki horretan. Zarenak ardura
|
ez
eta izan zinenak pisu guztia hartzen duen lekuan.
|
|
|
Obusez ari garela, ez da ahaztu behar Ataulf Tarqquus jaunak, galera handiekin zen Moërgelleko zuzendaritzara iritsi, eta harturiko lehen erabakia, igorle, jasotzaile eta mezua zeukaten etorkizunik gabeko obusak ekoizteari utzi, eta ez mezurik, ez igorlerik,
|
ez
eta jasotzaile jakinik ez zuten pertsonen kontrako minaz ordezkatzea izan zela2 Hortaz, inbertsio handiak burutu eta gero, UNDER APPLE markako mina merke bezain eraginkorrak merkaturatzea menturatu zen. Erabaki horren eraginez, Moërgellen negozioak xanpain aparraren modura egin zuen gora.
|
|
|
Bertan dagoen lagun batek baieztatu dit. Ez dakit zelan dagoen,
|
ez
eta bizirik dagoen ere.
|
|
|
Bost bat ordu daramatzat Margot en bila. Bere argazkia erakusten diot jendeari, baina inork ez dakit nor den
|
ez
eta non dagoen ere.
|
|
|
Nik uste, bertsogintza eta bertsolaritza fenomeno bezela nahiko benetan ulertzen zaia dela gaur egungo gizartean, espektakularidadearen gizartean, dena argiztapen bereziz, dena mugimendua, denak imaginak gizartean bertsolarigintzan bezelako jaurdun austeroa. Mikrofono bat bakarrik daukana, batzuetan hori ere
|
ez
eta oso" performance" soila dana. Zer daukan horrek arrakasta hori lortzeko?
|
|
|
Gaztelaniako" sabio" hitzaren erroa baliatuz, herriak asko erabiltzen duen hitza eta asmatutako adiera da" sapo" hau: jakituna izan
|
ez
eta bere" jakitateak" iruzurrerako edota besteen bizkar bizitzeko nahiz gainetik jartzeko erabiltzen dituen pertsona maltzur eta iruzurgilea adierazteko erabiltzen da; latino amerikarrek" viveza criolla" esamoldeaz adierazten dutena, alegia. Horretatik, idazleak egiten duen hitz jokoa.
|
|
|
Hobien inguruan, oroitarriak inauguratzen, Sartagudako elkarretaratzeetan. Utopia inoiz baino hurbilago izan zuten anarkisten ondorengoak, nagusi zirenekoak; 80etan iraultza egiterik
|
ez
eta demokrazia burges honetan erretiro aroko ihes tutu bakartzat gurasoen aldarrikapena duten troskista eta bestelako ista batzuk, aitona amonen kontakizunek eta batez ere kontatu gabeek liluratutako biloba inkieto zenbait... Kuadrilla ez handiegi bat.
|
|
|
Inor etor dakidake esanez sarea hain zuzen dela egitura bat erdigunerik ez daukana, korapilo guztiak izan daitezkeela erdigune... Zientzia alorretik hola izango da akaso, baina ni, letretakoa (badakizue," etorkizunik"
|
ez
eta fama eskasa duten literatura, filosofia, historia eta horietakoa), konbentzituta nago sareek badutela erdigunea. Non?
|
|
|
Ez dezadala kontaketaren haria gal, dena den. Oparoaldia bizi izan dugula badakit (batzuek askozaz oparoagoa), baina ezin onartuzkoa da antolamendu modu bakarra hau denik,
|
ez
eta onena ere. Eta gauza segurua:
|
|
|
Europako goi mandatarien bilera nonbait, krisiari buruz hitz egiteko, atunontzi bahitua, Asian lurrikara handia, presoen argazkiak... Ez dute Renault berriari buruz hitz egiten, ezta etxe berriari buruz ere; galdara bere kabuz itzaltzea ere ez da albistea,
|
ez
eta Unairen gelako pertsiana trabatzea ere; ate batzuen bidean porlan txintxarriek wengézko lurzoruan egindako marra haiek ez dira Europako goi mandatarien kezka. Huskeriak dira guztiak, etxera sartu zirenetik hamaika haserreri aitzakia eman dioten huskeriak, gauza bakar bat ezin dela ondo atera gogoratzen dioten huskeriak, saltzailearen irribarrea zapuzteko adinakoak ez:
|
|
|
Eta atea bada? galdetu zion bere buruari
|
ez
eta ez, hala izango balitz ere, jadanik nire zerbitzariren batek zabalduko zuen...
|
|
|
Guraso eta bost anai arrebekin bizi nintzen, bi logela baino ez zituen etxe txiki bezain zahar batean. Aitak irabazten zuenarekin tripetako hotsak isiltzeko lain
|
ez
eta, nik, seme alaba guztietan zaharrena izanik, txikitatik hasi behar izan nuen, han hemenka, ahal bezala, sosak eskuratzen: atzerritarrei mota guztietako tramankuluak salduz etab.
|
|
|
Lana aurkitzeak sekulako buruhausteak sortu zizkidan, azalaren koloreak asko egiten baitu horrelakoetan eta inor ez baitzegoen ni bezalako mairu bati aukera bat emateko prest. Beste irtenbiderik
|
ez
eta, herritar askok bezala, gauzak saltzeari ekin nion: ordulariak, iratzargailuak, alfonbrak, koilareak... denetarik.
|
|
|
" Sendagileek, aho batez, erabateko atsedena agindu didate, alegia, asaldura mentalik
|
ez
eta ariketa fisiko bortitzak saihestea", esan zuen Framtonek, pentsatuz, askok pentsatzen duten moduan, ezezagunek eta noizbehinkako adiskideek jakin minez egoten direla inoren oinaze eta gaixotasunen detaile txikienen berri izateko eta gaitzaren jatorria eta sendabideak ezagutzeko. " Dietari dagokionez ordea, ez datoz bat", jarraitu zuen Framtonek.
|
|
|
|
ez
eta leialtasuna zerbitzuan galdua.
|
|
|
Aski
|
ez
eta ni higuintzea, bai baitakit hala dela,
|
|
|
|
ez
eta zer kalte duen ene begiruneak
|
|
|
|
ez
eta itsasoaren ertz bateko hondartzan,
|
|
|
Bai alferrak direla gure zaindari hauek! Ezer zaintzekorik
|
ez
eta herdoilak jota daude azken boladan. Banoak Gartxot, lasai.
|
|
|
Ez dut ulertzen barkamena eskatzeko ohitura. Bizi denak min hartu eta egiten du, maite du eta maite dute, gorroto du eta gorroto dute, jasaten dute edo
|
ez
eta jasaten du edo ez. Bizi garen seinale da gaur barrea eragin digun horrek bihar negarra eragitea.
|
|
|
Dena den, zoriontsu egiten gaituzten gauza txiki horietarako bidea oztopoz beteta dago, eta horrek izorratu egiten du zoriona. Umea izateko amorratzen dagoena ezin da haurdun gelditu, umerik nahi ez duena haurdun gelditzen da, mendeetan familiarena izandako enpresa itxi du beste anbiziorik
|
ez
eta lanean han hasi zenak, goizero egunkaria irakurtzea beste biziorik ez zeukana itsutzen ari da, babes ofizialeko etxeari uko egin dio lanik eta hipotekarik gabe gelditu denak, diruz ondo dagoena bikotekideak utzi du, dena ondo atera zaionari aitaren gaixotasunak ez duela bueltarik esan dio medikuak... eta lagun handi batek esaten dit bizitzan aukera bi daudela: zoriontsua izatea ala arazoak konpontzea.
|
|
|
|
ez
eta asfaltoko belarraren bakardaderik.
|
|
|
Askoz gehiago
|
ez
eta hego haizea.
|
|
|
Lehenengo gerra karlistaren ostean, bigarrena eta hirugarrena etorri ziren. Horrekin aski
|
ez
eta XX. Mendearen hasieran Gerra Zibila hasi zen.
|
|
|
Zer arraro. Zeruan hodeirik
|
ez
eta trumoiak entzuten dira.
|
|
|
Oinaz eta Ganboan garaian ergatiborik
|
ez
eta
|
|
|
Eta nahi du eska diezaiogun, eta are lehia gakizkion, eta lehenbiziko
|
ezean
eta arbuiatzean ez dezagun etsi, baina atalondoan dagoen eskalea bezala, erdietsi arte egon gaitezen tematuak.
|
|
|
Batarekin eta bestearekin solasean daudela, meza entzun gabe festa egunean uzten dute. Hitz guztiaz
|
ez
eta bai asko den lekuan arnegu eta birao egiten dute, eta gero esaten dute:
|
|
|
Zeren, nola beti baitoa eta beti aldatuaz, ez da behin ere lehena.
|
Ez
eta, bada, gu ere: nola betiere baikoaz eta beti aldatuaz eta mutatuaz, ez gara behin ere lehenak.
|
|
|
|
Ez
eta, beraz, Jainkoak ere: bekatuen neurria betez gero, ezin eduki dezake, bere justiziaren arabera, bere kolera agertu gabe.
|
|
|
Ez zuen nahi zoritu arte, bere sasoira eta mugara heldu arte inork uki zitzan,
|
ez
eta zorituz gero ere geldi zitezen.
|
|
|
Beraz, ez zara zu ere zeure aitzinekoen kristautasunaren gibelatzaile izan. Bada,
|
ez
eta ohorearen iraungitzaile ere.
|
|
|
Ez dut liburutto hau letratu handientzat egiten, eta ez, soil, deus ez dakitenentzat ere.
|
Ez
eta, ez ditut betiere Eskritura Santua eta doktoreen esanak ere hitzez hitz euskarara bihurtzen, zeren euskara eta beste hizkuntzak diferente baitira. Ordea, ez da, ez, handik segitzen gaiztoago dela euskara.
|
|
|
Emakume gaiztoa, itaxura eta kea diren lekuan ez da plazerik,
|
ez
eta kontzientzia gaiztoa duena baitan ere ontasunik. Bekatorea sartzen bada bere kontzientzian barrena, berehala hango keak ateratzen du kanpora, azpiratzen du tristurak.
|
|
|
|
Ez
eta bekatua ere ez da egonaren buruan aisekiago erremediatzen. Zeren, bataz, Deabruak egunetik egunera zure arimaren gainean esku gehiago hartzen du; eta berriz, bestea, zeren nola zu baitzoaz bekatu eginaz eta bekatutan egonaz, hala doa Jainkoa ere zure arimatik ihes eginaz eta urrunduaz, zeren zerori lehenik urruntzen baitzara.
|
|
|
Ez da erraz bide hura, eta handik iragateaz hartu duen ohitura, abiadura eta lasterra galaraztea.
|
Ez
eta, beraz, ez da erraz izango denbora luzeaz hartu den ohitura gaiztoa ere uztea eta aldatzea.
|
|
|
Haiek, bekatu eginez gero, ez zuten erremediorik,
|
ez
eta guk ere bekatutan hilez gero. Bada, aingeru gaiztoen egoitzara hurbiltzen gara gu ere, bekatu egin hutsez bekatutan gogortzera, itsutzera eta antsikabetzera etortzen garenean.
|
|
|
Kartzelan dagoenak egiten duen ordenuak eta testamentuak ez duela deus balio dio legeak (Ff. de eo qui merus lausa l. qui in carcere).
|
Ez
eta, beraz, ez du deus balioko eritasunaren eta heriotzaren kartzelan eta hersturan dagoenak egiten duen promesak eta penitentziak ere. Zeren haiek guztiek dirudite direla bortxaz eginak, eta ez amodioz eta ez borondatez.
|
|
|
Eta ez duzu, ez, pentsatu behar ondokoetara uzteaz konplitzen duzula,
|
ez
eta ondoko haiei zertaz paga esleiturik, berezirik eta seinalaturik uzten badiezu ere. Zeren nola, esan komuna den bezala, otsoak jan baitezake ardi kontatuetatik, hala zure ondokoak ere gorde dezake beretzat zuk besterentzat seinalatuetatik.
|
|
|
Orduan ez zara obligatua pagatzera pagatzeko ahala dukezun arte.
|
Ez
eta ez zara obligatua pagatzera, baldin hartzekodunak berak kitatzen bazaitu edo barkatzen badizu. Are gehiago, hartzekodunak, ez ezinbestez edo bortxaz, baina bere nahiz eta borondatez itxaroten dizunean eta ematen epe, orduan luza dezakezu ordainketa epe hartaraino, baina ez gehiago.
|
|
|
|
Ez
eta ez zaio absoluziorik eta barkamenik eman behar, behin, bitan eta gehiagotan bere juramentuak egiteko ohitura gaiztoa utziko duela konfesoreari prometatuz gero, batere utzi gabe bere lehengo ohiturarekin berriz konfesatzera bihurtzen denean.
|
|
|
Si ceciderit lignum ad Austrum, aut ad Aquilonem, in quocumque loco ceciderit ibi erit (Koh 11:3). Zuhaitza nora ere erortzen baita, nahiz eguzki haizera edo mendebalera, eskuinera edo ezkerrera, erortzen den lekuan gelditzen da, ez da handik higitzen;
|
ez
eta behin infernura erortzen den bekatorea ere ez da gehiago jaikitzen eta ez jaikitzeko esperantzarekin gelditzen.
|
|
|
Noeren denborako jende haiek aprobetxatu balira egin zitzaizkien mehatxuez Ninivekoak aprobetxatu ziren bezala, ez ziren galduko, ez zitzaien gertatu zitzaiena gertatuko.
|
Ez
eta guri ere ez zaigu kalterik etorriko, baldin, mehatxuek izuturik, orain penitentzia egiten badugu, orain onera konbertitzen bagara.
|
|
|
Gatzak, urez egina delarik, ez du ura baino etsai handiagorik,
|
ez
eta haragiak ere, haragiz delarik, haragia baino galgarriagorik. Batak eta besteak ere aski dute elkar ukitzea.
|
|
|
Eta ordurako ez ginen ez hiruki, ez borobil
|
ez
eta lauki,
|
|
|
|
Ez
eta agurraren orduan.
|
|
|
|
ez
eta telebistan ikusitako azken filmaren beldur.
|
|
|
|
ez
eta aterik gabeko kaiolek...
|
|
|
erromantizismoa galdu
|
ez
eta
|
|
|
Astearte gaueko entrenamendu saioetan 50 kilometro egiten zituzten eta ostegunekoetan, igandeko karrerari begira aritzen ziren; gutxi gorabehera lehiatu beharreko kilometro kopurua egiten zuten. Baina entrenatzaile zorrotzak, horrekin nahikoa
|
ez
eta beste 25 eginarazten zizkien bere mutilei, azken txanpa gainera, su bizian. Monsieur Boucherrekin broma gutxi...
|
|
|
Bigarren garaipen hark lehenengoak baino zapore hobea utzi zion. Aurrekoan, begiko ez zuen txirrindulari bat izan zuen bikotekide, Altig, eta hori nahikoa
|
ez
eta odoletan bukatu zuen, helmuga gurutzatu bezain laster erori zelako.
|
|
|
Maddik bazekien hori guztiori; azken boladan maizago errepikatzen zizkioten argudio horiek, baina berak ez zeukan heldua izateko presarik
|
ez
eta mundua edo bizitza sortzeko premiarik; nahiko zuen bere amets ulertezin horiei interpretazio logiko bat bilatzearekin eta ezuste horretan aurkitu zuen bere burua goiz batean, bere izterrak kolore gorriz margotuak aurkitu zituenean.
|
|
|
Nekeza zen itsaso hartan aurrera egitea baina Baal jainkoari egindako eskaintzari esker bere babesa jasoko zutelakoan zeuden nahiz eta aspalditik berritu
|
ez
eta haren beldur izan.
|
|
|
Kedarrez zikinduak, janzkera koloretsua, ibilera baldarra eta hizkera zaratatsuaren jabe ziren. Ezer gehiagorik
|
ez
eta maizago zeuden Donegoiti herriko kale zein etxe zokoetan bueltaka zerbait zorroztu edo konpontzearen aitzakiaz, etxoletan baino.
|
|
|
Horretan ere, aitaren lantegiaren antz handia du Sestaokoak, atzeraldi ekonomiko bortitzaren erdian Hernanikoa itxi zuten garaiko solasaldi ia berberak entzuten ari bainaiz egun hauetan. Gogoratzen dut nola bizi izan zen hura guztia gure etxean, nola bizi izan genituen ordura arte geure bizimodua arautzen zuen ordena ia naturala apurtzea ekarri zuten gertakariak, protestak, grebak, aitaren eta haren lankideen nora
|
eza
eta kezkak. Eta gogoratzen dut orduko soluzioak batzuk gogobete zituela, beste batzuk amorratu, eta guzti guztiei bizimodu aldaketa zaila eragin ziela, edo eragin zigula esan nuke.
|
|
|
Ez nuen ikusten lortutako frogak baino gehiago eskuratzeko modurik. Nire istorioa sinetsiko zukeen edo
|
ez
eta, gertatzen zena gertatzen zela, harekin deabru alemaniar horiekin baino hobeto egongo nintzen. Polizia britainiarra jatortzat hartzen hasia nintzen.
|
|
|
Ostalaria eguerdian itzuli zen The Scotsman egunkariarekin. Ez zekarren ezer, Paddock eta esneketariaren gaineko hitz batzuk izan
|
ezik
eta, lehengo egunean bezala, hiltzailea iparraldera joan zela zioen. Haatik, Karolides eta Balkanetako aferen gaineko artikulu luze bat ageri zen, The Times egunkaritik hartua; baina ez zuen Ingalaterrara egin beharreko bisitari buruz ezer aipatzen.
|
|
|
Lehen ikusitako autoa hurbiltzen ari zen, baina, momentuz, urrun zegoen eta aldapa handiak igo zituen. Korrika egin nuen gogoz, makurtuta sakanetan izan
|
ezik
eta, aurrera joan ahala, aurrean nuen muinoaren gailurrari begiratzen nion tarteka. Nire irudimena zen ala pertsona batzuk ikusten ari nintzen (bat, bi, beharbada gehiago) haran gainean mugitzen, errepidez haraindi?
|
|
2018
|
|
|
Murakamik japoniar izendapen jatorrari eusten dio, behintzat; hots, abizena lehenik eta izena ondoren idazten du. Yoshimotok, ordea, Banana abizena hartzearekin nahikoa izan
|
ez
eta Mendebaldeko estiloari jarraituz sinatzen du, izena lehenik eta abizena ondoren. Txikikeria bat eman dezake horrek, baina Japonian gizabanakoak gizartean betetzen duen tokiaren adierazgarritzat jotzen da izen eta abizenaren ordena.
|
|
|
Euskaldunok, berriz, maldan behera goaz gure euskarri mitikoetan ere, narrazio historiko positibista sasi zientifikoaren eta globalizazioaren garaian, gero eta gutxiago sinisten baitugu auzokoak baina txairoagoak garela. Hain zuzen ere, mundu global teknologiko honetan, jada ez gara gai mito zaharrei iraunarazteko
|
ez
eta berriez ordezkatzeko: gero eta gutxiago uste dugu Europako herririk zaharrena garenik, herririk sotilena, xaloena, aitonen semeak, aratzenak...
|
|
|
Noski, Administrazioak badu zereginik, bere baitatik hasita, baina oso dudazkoa iruditzen zait lehentasuneko eremuetatik bat ote den, lantoki gisa hartu
|
ezik
eta inguru euskaldunak salbu. Jakina, Administrazioetako planak asko aldatu behar dira, nire eskarmentuz nekez funtzionatu eta berdintzen baitute haiengatik egiten den ahalegina; aldatu, eraberritu, zuzendu, egokitu..., bai, baina ez arrapaladan tentuz eta artoski baizik, eta ez agian eskakizun eta helburu gogorrago eta zorrotzagoekin, baizik eta arrazionalagoak izan daitezen, eta zorrotzagoak euskaldunek zorroztasun handiagoa behar duten bailaretan:
|
|
|
Beraz, normalizazioa, zentzu zabalean, alde anitzekoa eta konplexua da, botere banaketa eta antolamenduari egindako erronka bat, edo bestela, folklorea, itxura, propaganda. Funtsean, ez da borondate onak konpondu beharreko zerbait, ez giza eskubideekin edo berdintasunarekin lotutakoa,
|
ez
eta demokrazia, justizia, aurrerapen, ongizatearekin ere, nahiz eta gai horien eztabaidari ezin itzuri egin.
|
|
|
Beharbada (zure arrazoien argitara hala dirudi), nire aldetik ez dago ongi adierazia elefantearen metafora. Ez dut inolaz ere esan nahi gure gaitz guztien iturri bakarra lan mundua denik,
|
ez
eta egin ditugunak eta egiten ari garen guztiak dauden daudenean utzi eta gure indar eta ahalegin guztiak, gorputz eta arima, lan mundura bideratu behar ditugunik. Inola ere ez naiz hori planteatzen ari.
|
|
|
Baina ez, irabazten. Hau da, euskarari ez dut uste prestigioa emango dionik,
|
ez
eta erabilera sustatuko duenik, legez araututako erabaki batek.
|
|
|
Batzuk hura garia dela, eta beste batzuk berriz, ezetz, hura garagarra dela.
|
Ez
eta bai, ezin ados jarri, azkenean hazi hura ereitea erabakitzen dugu eta zain geratzen gara lurrak zer emango duen, eztabaida zaharra behingoz epaitzeko. Udaberriarekin, laboreak garagarra ematen duela ikusten da eta uzta biltzeko garaian ez dago zalantza izpirik, ez eta eztabaidarako zirrikiturik:
|
|
|
Ez eta bai, ezin ados jarri, azkenean hazi hura ereitea erabakitzen dugu eta zain geratzen gara lurrak zer emango duen, eztabaida zaharra behingoz epaitzeko. Udaberriarekin, laboreak garagarra ematen duela ikusten da eta uzta biltzeko garaian ez dago zalantza izpirik,
|
ez
eta eztabaidarako zirrikiturik: garagarra da.
|
|
|
Beharbada (zure arrazoien argitara hala dirudi), nire aldetik ez dago ongi adierazia elefantearen metafora. Ez dut inolaz ere esan nahi gure gaitz guztien iturri bakarra lan mundua denik,
|
ez
eta egin ditugunak eta egiten ari garen guztiak dauden daudenean utzi eta gure indar eta ahalegin guztiak, gorputz eta arima, lan mundura bideratu behar ditugunik. Inola ere ez naiz hori planteatzen ari.
|
|
|
Horrekin oroitarazi nahi dut non duen euskarak elefante handiena. Ez dut gutxietsiko,
|
ez
eta ametsetan ere, lan munduaren eta lan orduen garrantzia. Ez dut gutxietsiko Patxiren proposamena.
|
|
|
Arartekorik
|
ez
eta ene aurka epaile handia;
|
|
|
Jaungoiko bakarra adora
|
ezak
eta guztien gainetik maita.
|
|
|
Ez dezaala inor erail,
|
ez
eta ere.
|
|
|
|
ez
eta zure eskuan ez den ontasunik ere;
|
|
|
maite zaitut. Ez da oin bakarrik
|
ez
eta buztanik,
|
|
|
Pozik bizi ginen etxalde hartan. Goizero, oilarraren kukurrukuak esnatzen gintuen, baina beste lau neba arrebak eta bostok, beste egin beharrik
|
ez
eta etzanda gera eta ama gure bistatik eramaten zuen, baina inoiz ez dut jakin nora eramaten zuen egunero, gehien gustatzen zitzaiguna egiten ari ginenean hain zuzen.
|
|
|
Zuzendariak nire ibileren berri entzun zuenean, bere bulegora deitu eta Unibertsitatean ni bezalakorik ez zutela onartzen esan ondoren pasaportea eman zidan, delinkuente soila izango banintz bezala... bulego bat izateak ni baino boteretsuago egiten zuelakoan... Hurrengo astean zakarrontzian istripuz eroritako zigarro lipar batek su hartu eta bulego dotorea kiskali zitzaionean apika ez zuen berdin pentsatuko;
|
ez
eta bere Renault beltza beste kolore batzuen konbinaketaz apaindu nionean. Ondo baino hobeto jakinarazi nion nor nintzen ni.
|
|
|
Sagar has, izan ere, titi has dira. Bikiniaren kuleroa baizik
|
ez
eta zangoen gainean. Hala.
|
|
|
Oroit? zein ziren bai, baina izenez
|
ez
eta neskek merezi zuten, itxuroso agertu behar.
|
|
|
Lotsa ginen urtegirat aitzin hasi eta urtegirat orduko bara. Alta, hasi
|
ez
eta gu kontent. Trenpu ezinago on, pausua zale, harat han gu aldapari goiti, zerua ilun, mundua beheiti.
|
|
|
Horrat hor gu pozarren jauzi eta salto, irri eta oihu. Fuera arropa, fuera bikinia nik barneko arroparik
|
ez
eta harat han hirurok uretarat buruz bertan pulunpatuak zipatuak segitzeko asmotan. Neskak lasterka, zale eta lerden, pizkor.
|
|
|
Erabat harrotuta egindako ihesaldian ia oztoporik ez aurkitzeagatik, eta Soriak beraiek bezalako hartz errusiarrak geldiarazteko ez kemenik
|
ez
eta mailarik ez zuelakoan, bide bihurrietan barrena Paris Dakar antzeko lasterketa baten parekoa burutzen ari ziren, Molinos de Dueroko kontrolak ezustean, halabeharrezko galgatze bortitzaren zalaparta eta gurpil ketsuen artean, benemeritoaren kupelatik zentimetro batera gelditzera behartu zituenean.
|
|
|
Abiatu ginen berriro ere bide bazterreko hautsak harrotuz, eta Paris Baztan antzeko rallye baten piura zeukan ibilbideari ekin genion Bertizeko basoak helburu. Irratia martxan jarri zuen Txurrutak, ozenki, nola
|
ez
eta berri parrastaren zurrunbiloan bat batean honako honek jo zidan aldaba eta nola!
|
|
|
Itxoin
|
ezak
eta herorrek ikusiko duk bidaian, bi esanahi baitizkik goitizenak eta.
|
|
|
Tabernan zeudenek zur eta lur begiratzen ziguten, hiru elementu haien hizkuntza ulertu
|
ez
eta generaman piura hura nonbaiteko mapan kokatu nahian, baina ez zen batere erraza, ez jauna. Jantokian sartu ginen, eta leku askotako kamioizaleak egonik, inpresio galanta eman genuen hor nonbait, platerak utzi eta guri begira gelditu zirenean.
|
|
|
Eta haizeak nahierara barreiatzen du, gure izatea barreiatu duen bezala. Ni ez naiz zu bezalakoa,
|
ez
eta zu ni bezalakoa ere.
|
|
|
Ohartzea iraultza litzateke! Dagoeneko ez gara aritzen ez pertsona, ez gizon, ez emakume, ez herritar
|
ez
eta beste ezein kategoria moduan.
|
|
|
Hil zenean. Bai
|
ezean
eta ezin bestean.
|
|
|
Zertarako? Besterik
|
ez
eta besterik bai. Hor non dagoen zuen arazo guztia.
|
|
|
Baina badira gauezkoak, ikusi gabe entzuten direnak. Izurako Casaubon anderea oroit da nola amamak erraten zion berak entzuten zituela laminak gauaz etxeari hurbil, latsan ari zirelarik Ithurbeltzeko latsarrietan; sinesten ez zutenek pentsatzen zuten jende pobreak zirela, aldatzeko soinekorik izan
|
ez
eta, besteen aitzinean beren eskasia ez erakusteko, gauaz ikuzten zituztela arropak, biharamunean janzten ahal izateko. Baina Ithurbeltz hura ez zen arrunta:
|
|
|
Gero zapata artzainek topatu Gorbeian; orduan zapatarik inork eroan
|
ez
eta:
|
|
|
Pluralak dira mairuak, jentilak edo laminak, eta singularrean direnean" lamina bat" edo" mairu bat" esaten da. Baina sekula ez dira agertuko" Anbotoko Señoreak",
|
ez
eta" Anbotoko Señora bat", hain zuzen singularitatea delako haren ezaugarri nagusi bat.
|
|
|
Oroimena galdu dute eta ez dira historia egiteko gai. Hizkuntza aldatzen baitoa denboraz eta struldbrugg ak bilakaera hori jarraitzeko gai ez izanez, arrotzak dira beren herrian, ezin dira besteekin solastatu,
|
ez
eta irakurri edo idatzi ere.
|
|
|
Baina ez da normala senarra nagusia izatea emaztearen eretzean,
|
ez
eta neba arrebaren eretzean ere; horien arteko harremana ez baita bertikala, horizontala baizik, bai genealogiaren arabera (belaunaldi berekoak) bai eta maila sozio-ekonomikoaren arabera. Senarra eta neba nagusi izateko arrazoi bakarra sexua da, agintea eta maskulinitatea konkomitanteak dira.
|
|
|
Amazonak (gizonik gabe bizi ziren emazte gerlariak) ez dira inoiz izan (Tartaro begibakoitzik ere ez...). Orain arte historian eta geografian zehar ez da azaldu jendarte bakar bat amazonen tipokoa,
|
ez
eta sexuen arteko berdintasuna duenik. Badira jendarte matrilokalak eta matrilinearioak, azken hauetan ondoretza amaren bitartez pasatzen baita, batzuetan hura jabea izan gabe, hau da, bere nebatik bere semera iragaten uzten; baina inon ez dute emazteek gizonek bezain beste aginte politiko eta ekonomikorik izan, are gutiago militarra.
|
|
|
meza entzunik gabe zegoen mutiko bat airean eraman zuen zaldi batek Lexarregibele aldera; xerka joan zitzaizkion jendeak eta hango leizean ikusi zuten hilik; apeza sartu zen harat, ur benedikatua igorri eta otoitzak egin, baina ezin zuen hila atera; gero mutiko bat sartu zen, hiru ezko benedikatu inguru gerrikoan zituela amak ezarririk, eta korpitza atera zuen; orduan boz bat entzun zuten: " Madarikatu, gerriko korda horiek eramaiten dute, ez ur txapaxta horiek,
|
ez
eta kanta eder horiek!" (Barandiaran 1962b: 109).
|
|
|
Siniukhaiev tenientea, komandantea errieta egitea joan baina errietan egin
|
ez
eta bertan behera utzita isildu zen leku berean zegoen.
|
|
|
Izutu ere egiten gara zenbatzen hasitakoan, aizue. Goizero ispilu aurrean topatzen dugunarekin aski
|
ez
eta, zenbat eta zenbat errege biluzi leihotik ageri!
|
|
2019
|
|
|
Etorri berriek bazirudien ezertxo ere ez zekitela. Hoztasun batekin sartu ziren taldean, ze Buck berak ere erakutsi nahi izan zien zer
|
ez
eta zer bai egin behar zuten. Ezezkoa ikasi zuten, nonbait.
|
|
|
Zergatik Txina? Zergatik hasieran
|
ez
eta bi urte pasa ostean bai?
|
|
|
Ez nuke zure ihesiaren damu eta penarik ere izango. Baina,
|
ez
eta ez. Astakeria bat da.
|