|
2002
|
|
|
Bigarren jarreraren buru Mitxelena izan zen. Bere ustez,
|
euskara
unibertsitatean sartzea ez zen une horretako lehentasuna; irakasle euskaldunak oinarrizkoheziketan behar ziren. «Euskal Herriko Unibertsitateetan,(...) ikas eta irakas gaidaiteke euskara:
|
|
|
Euskararen mundua Letren arloarekin lotu izan baldin bada, Zientzia etaTeknikak izan ziren
|
euskara
Unibertsitatean sartu zutenak. Euskaraz idatzitakolehen tesina, Jazinto Iturbe kimikariarena, 1973an aurkeztu zen Zientzia Fakultatean.
|
|
|
Ordea, Euskal Unibertsitatearen hazia ereinda zegoen jada ZaragozakoUnibertsitateak Nafarroan zuen Irakasletza Eskolan; izan ere, 1976an, diktaduraamaitzearekin batera, Nafarroako Oinarrizko Hezkuntza Orokorraren Unibertsitate Eskolako klaustroak
|
euskara
unibertsitatean sartzea erabaki zuen aho batez.Euskara irakasten hasi zen curriculumeko irakasgai modura Eskolako mailaguztietan. Ildo beretik eta ikastetxe horren klaustroko nahiaren ondorioz, Zaragozako Unibertsitateak Euskara Katedra bat sortu eta bultzatu zuen Eskolako ikasleguztiek euskara ikasteko aukera izan zezaten.
|
|
|
|
Euskara
unibertsitatean sartu zenetik 20 urte bete direlarik, aurrerapausoakeman behar dira erretolika antzu guztien gainetik. Euskararentzako garapenaeskuratu behar dugu.
|
|
2003
|
|
|
Era honetako argudioak maiz entzun ziren
|
euskara
unibertsitatean sartzearen aurka zeudenen artean edota bere ezarrera atzeratu nahi zutenen ahotan.
|
|
|
Bigarren jarreraren defendatzaile nagusia Koldo Mitxelena zen. Haren ustez,
|
euskara
unibertsitatean sartzea ez zen une hartako lehentasuna; oinarrizko heziketan behar ziren irakasle euskaldunak.
|
|
|
Izan ere, ikasleen kezka nagusiak epe motzean konpontzekoak ziren: kudeaketa demokratikoa eskatzen zuten eta horretarako ikasleek ikastetxeen zuzendaritzan parte hartzea; ikasketa planen erreforma;
|
euskara
unibertsitatean sartzea, horretarako euskarazko klaseak eskaintzea eta unibertsitateko hizkuntza ofizial bilakatzea, gaztelaniarekin batera; eta, azkenik, unibertsitate barruti osoa Hego Euskal Herriarentzat, bertako ikasleak bertan geldi zitezen110 UEUren eta eskakizun horien arteko tartea garbi ikusi zen hurrengo urteko Euskal Unibertsitatearen aldeko kanpainan UEUk izandako presentzia txikian.... Urruntze hori beste arlo batzuetan ere ikusi zen, esate baterako, UEUko sailburu gehienek unibertsitate ofizialarekin zuten harreman eskasean, beraien lizentziatura lortu ondoren.
|
|
2008
|
|
|
Ikusten denez, Azkue
|
euskara
unibertsitatean sartzearen alde zegoen, ez soilik ikergai gisa baizik baita irakas hizkuntza gisa ere. Alta, helburu hori bat batean ezin gauzatu zitekeela uste zuen, epekako alternatiba bat proposatuz.
|
|
2009
|
|
|
Berriro diot, asmoa normalizazio sozial eta kulturala zela. Kontua ez zen
|
euskara
Unibertsitatean sartzea soilik, han filologoen esku egoteko, ezpada adar bakoitzean eta diziplina bakoitzean (Unibertsitatean, baina berdin handik kanpora: bankuetan, kiroletan, lantegietan) taldekideak aktiboki euskaraz bizitzea, behar zuten euskara beraiek lantzea eta sozializatzea, hartarako filologoek eman ahal edo nahi zuketen laguntzarekin kontatuz.
|
|
2010
|
|
|
EHUko ibilbide horren hasiera hori ospatzeko, aurtengo martxoaren 5ean ospakizun bat egin zuten EHUko agintariekin eta ikasle ohiekin.
|
Euskara
unibertsitatean sartzeko lehen urratsa izan zen, eta, ordutik, euskara zabaldu da hainbat unibertsitate ikastegitan. Hala ere, oraindik, ikasketa gradu guztiak euskara hutsez garatzeko aukerarik ez dago Bizkaiko, Gipuzkoako eta Arabako campusetan, eta are okerrago da egoera Nafarroan zein Iparraldean.
|
|
2011
|
|
|
Horri gehitzen badiogu, irakasle eskoletan Euskal Filologia bazela, bai Bilbon eta, bai, Donostian ere, Donostiako Kimika Zientzien Fakultatean Luis Mari Bandresek eta Antxon Santamariak karrerako irakasgai batzuk euskaraz ematen zituztela eta Leioako Zientzia Fakultatean zein Medikuntza Fakultatean bertako irakasleek klasean emandako gaiak mintegi bidez euskaraz lantzen zituztela ikasleekin, ondorioa ezin nabarmenagoa da: artean hizkuntza plangintzarik egon ez arren, EAEko unibertsitate publikoan, Franco hil ostetik, eta oso urte gutxitan komunitate unibertsitarioaren sektore zabal bat, gehienbat ikasleak eta irakasle euskaltzale batzuk,
|
euskara
unibertsitatean sartzeko sakaka ari ziren (maiz ikastetxeetako zuzendaritza taldeen gogoz kontra edota erabateko ezaxolarekin). Sarrera hori bideratzen ari ziren unibertsitateko kultur taldeak (EKT, EKM, EIT eta abar) euskalduntze alfabetatze mugimenduarekin batera.
|
|
|
Ordura arte erdal zentroak izandakoek, modu batera edo bestera, euskararen sarrera mugatua onartu zuten, batzuek euskararen irakaskuntza eskainiz, eta beste batzuek, euskarazko irakaskuntza eskainiz (adb. irakasle eskolak).
|
Euskara
unibertsitatean sartu zenerako, hizkuntzaren gaineko oinarrizko lanak eginda zeuden eta oinarriak finkatuta: hizkuntzaren batasuna abian zegoen eta goi mailarako prosa eta lexiko berezitua prestatze bidean zen.
|
|
|
Zernahi gisaz, egia da, 70eko hamarkadan inoiz baino talde gehiago sortu zirela prosa zientifikoa xede zutenak, eta gainera aldez aurretik izandako proiektuek ezagutu ez zuten arrakasta izan zutela, hainbat faktorek bat egin zutelako: hizkuntzaren batasun prozesua,
|
euskara
unibertsitatean sartzea, goi mailako elkarteen sorrera, Hego Euskal Herrian diktaduraren amaiera eta abar.
|
|
|
Oro har, unibertsitatean 70eko hamarkadan sortutako euskal kultur taldeak oso ezezagunak dira, nahiz eta eragile funtsezkoak izan ziren
|
euskara
unibertsitatean sartzeko. Kultur taldeak ezezagunak dira, oraindik ez direlako sistematikoki ikertu eta garaiko dokumentazio askorik ez delako gordetzen, taldeek unibertsitarioen topagune izaera zutelako, eta ez zutelako erakunde bizitza burokratizaturik, ez aldizkaririk, ez jarduera programa trinkorik ere.
|
|
|
Eskarian argi ikusten da Euskaltzaindiak ezinbestekotzat jotzen zuela unibertsitate barruti bakarra,
|
euskara
unibertsitatean sartzeko, eta bere burua eskaintzen zuen unibertsitate barrutian euskararen gaineko ekintzak koordinatzeko.
|
|
|
Irakasle horiek aurreko erregimen politikoan ezarritako unibertsitate eredua eta ezaugarrien jarraipena bermatzen zituzten ahal zuten guztietan. Presio handiak egin behar izan ziren
|
euskara
unibertsitatean sartzeko, eta errektorearen agindua ere ez zen nahikoa irmoa berehala aplikatu ahal izateko. Letamendiak Bergaran honakoa kontatu zuen:
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen aldarria alde batera utzita, ikus dezagun zeintzuk ziren unibertsitate publikoan euskarak eduki behar zuen presentziaren inguruan zeuden hiru jarrera nagusiak: lehenak euskarari ez zion aitortzen unibertsitatean tokirik, eta unibertsitatearen zuzendaritzako kide zein irakasle gehienen jarrera zen; bigarren jarrerarentzat,
|
euskara
unibertsitatean sartzea ez zen lehentasuna, baina aurreikusten zuen euskara irakasle eskoletan sartzea oinarrizko irakaskuntzarako irakasle euskaldunak formatzeko, baita Euskal Filologia moduko karreraren bat sortzea ere. Bigarren jarrera horren defendatzailea Koldo Mitxelena izan zen, Euskara Katedraren arduraduna Gasteizeko Colegio Universitario Alavésen eta urteetan UPV/EHUko errektoreordea.
|
|
2015
|
|
|
Arestiren mendea joan zen eta bai ere
|
euskara
unibertsitatera sartu. Pentsa dezagun, bada, tenorea dela dagoenekoz back to Leizarraga egiteko, gaurgero, gaur engoitik.
|