|
2003
|
|
|
Horren errudunak, beraiek dira. Egunero,, aldiro
|
euskarari
uko egin eta gaztelania erabiltzen dutenak.
|
|
2008
|
|
|
Euskal literaturaren kasuan zilegitasun literarioa eta unibertsaltasuna helburu dituen idazle hasi berriak beti izan ditu bi aukera garbi. Bata,
|
euskarari
uko egitea, Unamunok modu sonatuan egin zuenez, ez baitago euskara darabilen eta unibertsaltasuna bana dezakeen hiriburu literario nahikoa desnazionalizaturik Euskal Herrian, are okerrago, ez baita egon luzaz ezta zilegitasun nazionalik behinik behin eman zezakeen hiribururik. Bigarren aukera:
|
|
2009
|
|
|
Nahiago nuke Katalunian bezala nazionalista ez direnek ere euskara erabiliko balute hemen, euskara ez izatea inoren monopolio, herriaren hizkuntza besterik. Euskara eta nazionalismoa banandu, bai, baina nazionalistek
|
euskarari
uko egin gabe, alegia, besteek bereganatu behar dute euskara.
|
|
2010
|
|
|
Euskaraz egiten dute, oro har, baina erdaratik jaten dute gurasoek ez bezala hitz egiteko eta beren hizkera eta estetika linguistiko propioa taxutzeko. Hor aurkitzen dute,
|
euskarari
uko egin gabe, hizkerak eman behar dien estetika.
|
|
2011
|
|
|
Erdarak alde horretatik konpaktutasuna ematen zien, erdarak, euskarak ez bezala, eredu zehaztua zuelako. Bestalde, harrigarria bada ere, batzuek nahiago izan zuten,
|
euskarari
uko egin, defendatzen zuten euskara eredua erabili baino. Finean, askorentzat, bereziki abertzale zaharrentzat, euskararen batasuna, eta hortik sortutako Euskara Batua, euskara erregistro idatzian erabiltzeari uzteko aitzakia izan zen.
|
|
2013
|
|
|
Guettoak sortzeko arriskua alde batera, Zalbideren iritzia eztabaidarria iruditzen zaigu nerabeak
|
euskarari
uko egitera eramaten dituen motibazioetako bat ordura arte bizi tankera antolatu eta nolabait inposatu dieten instituzioen kontra egiteko gogoa izaten delako. Hau da, etxearen eta eskolaren kontra errebelatzekoa.
|
|
|
Ulergarria ere egiten zaie erdaraz eginikoa kontsumitzea, eskaintza zabal eta hobea egiten dutela uste baitute. Dena dela, ez zaie nahikoa arrazoi iruditzen gertuko harreman sareetan
|
euskarari
uko egiteko.
|
|
|
Ulergarria ere egiten zaie erdaraz eginikoa kontsumitzea, eskaintza zabal eta hobea egiten dutela uste baitute. Dena dela, ez zaie nahikoa arrazoi iruditzen gertuko harreman sareetan
|
euskarari
uko egiteko:
|
|
|
Kritika neskei zuzendua zitzaien. «Ergel» adjektiboarekin erakusten zuen zenbateraino gaitzesten zuen batzuek
|
euskarari
uko egitea. Dudarik gabe, jarrera euskaltzale garbia erakutsi zuen Zerbitzari k.
|
|
|
XVI. mendetik honako euskal historia ere hutsune jatorrizko baten inguruan idatzi behar da, ezkorki, negatiboki, hain zuzen, euskal eliteek
|
euskarari
uko egin eta estatu zentralisten aurrean beren buruak subordinatzen dituzten momentu horretatik, euskal masa meatzari, nekazari eta arrantzaleak subordinatzen dituzten momentu horretatik abiatuta. Euskal historia subjektu ezkor baten inguruan idatzi behar da:
|
|
2014
|
|
|
Argumentazioa iparraldeko euskaltzaleoi ezin jasana zaigu oroitzapen txarretara igortzen baikaitu. Nola ez entzun duela 20/ 30 urteko Maitia eta gainerateko errient sozialistak, lo belarra saldu nahi baitziguten baita beren kontzientzia zuritu ere, ideia hedatuz eskubidea genuela euskaldunok demokratikoki
|
euskarari
uko egiteko eta frantsesa hautatzeko. Transmisio etena hautu bat zitzaien.
|
|
2015
|
|
|
Ateratako ondorioak honela laburbiltzen ditu egileak berak: alde batetik, ikastetxetik kanpo gertatzen diren aldaketek pisu handiagoa hartzen dutela ikusi du, ikastetxean gertatzen direnek baino, bestetik baieztatu du kode aldaketarako joera oso handia dagoela nerabeen artean, eta, azkenik,
|
euskarari
uko egitearen fenomenoan talde identitateak garrantzia handia duela.
|
|
|
euskarak etxean hitz egiteko baino ez du balio, hitz egizue erdaraz bizitzan nor izan nahi baldin baduzue. Modu horretan,
|
euskarari
uko egin eta erdaraz hitz egitea sozialki gora egiteko baldintza bihurtu izan dute, guk geuk ere sinesteraino. Aurreiritziz jositako hiztunak gara, gizalegea, errespetua edo begirunea4 erakutsi behar izaten diogu parean daukagunari, eta berak erdaraz hitz egitea nahikoa izaten da geuk ere hala egiteko.
|
|
|
deserosotasuna. Gauzak honela, presio soziala tarteko, hainbat komunikazio egoeratan nola jokatu ez dakigula geratzen gara, eta geureari eusteko nahikoa baliabide ez daukagunez, eta hizkuntza mendekotasun horrek pisu handiagoa duenez,
|
euskarari
uko egiten diogu erdararen mesedetan. Frankoren garaian, esaterako, zigorra" kanpokoa" zen, eta horrek ondorio negatibo nahiz positiboak zituen:
|
|
2018
|
|
|
Esan zuen Ramon Saizarbitoriak: " Euskarak behar duena da, nazionalistek
|
euskarari
uko egin gabe ere, nazionalista ez direnek ere euskara bere egitea". Horixe da euskararen erronka nagusietan nagusietarikoa.
|
|
|
Jakina da, 60 hamarkadan emakumeek eta batez ere nekazal eremu eta herri txikietakoek, neurri batean edo bestean
|
euskarari
uko egin ziotela (Amonarriz, 1995: 89).
|
|
2019
|
|
|
Modernitatearekin gizonak etxe inguruko fabriketara joan ziren lanera, esparru publikora eta han gainerako gizonekin toka aritzen ziren. ...kumea etxean gelditu zen, esparru pribatuan, noka hitz egiteko aukera handirik gabe (Beitia, 2017, 155 or.). echeverria (2003) eta Aretxabaleta (2016) ere ildo beretik doaz, baina haiek diote baserriko emakume batzuk etxean gelditu beharrean hirietara joan zirela neskame. hirian gehienetan testuinguru erdaldunetan aritzen zirenez, hitanoa ez ezik, euskara bera ere alde batera utzi zuten emakumeek.
|
euskarari
uko egin eta gaztelaniara jotzeko joerari ispilu zaletasuna deitu izan zaio. Joera horren arabera, emakumeek kanpoko hizkuntza modak kopiatu ohi dituzte prestigioa lortzeko, zenbaiten ustez emakumeek ez dutelako behar adinako nortasunik (Azurmendi in Legorburu, 2018, 32 or.). halako argudioetan oinarrituta eraiki da emakumeari euskararen galeraren errua egozten dion diskurtsoa. eztabaida taldeetako mutil batzuek ere uste dute emakumeen errua izan dela noka galtzea eta indartzeko ahaleginik ez egitea.
|
|
2020
|
|
|
3
|
Euskarari
uko egitearen fenomenoa, beraz, identitate eta hizkuntza prestigioarekin oso lotuta dago. (Altuna, 2015:
|
|
2022
|
|
|
Nafarroan euskara jatorrizko hizkuntza eta kultur adierazpiderik berariazkoena eta baliotsuena izanik, Nafarroako Gobernuak hamarkadak daramatza helduendako euskara ikasteko programak sustatzen eta laguntzen; halaber, hezkuntza sisteman euskararen ikasketa bermaturik dago Nafarroa osoan. Beste kontu bat da nafar batzuek,
|
euskarari
uko egin eta baztertu egiten dutela erabakimen ideologiko absurdo bat tarteko, alegia, ez dutela inolako ahaleginik egin euskaraz ere gaitzeko. Hori horrela, euskara ez ikasteko erabakia, edo eskubidea, ezin da nafar euskaldunon eta euskaltzaleen eskubide demokratikoen gainetik egon; hori, hizkuntz supremazismoa da!
|
|
2023
|
|
|
Osakidetzaren egungo egoera orokorra" oso kezkagarria" denaren jakitun direla esan du Albizuk, baina hori" urte askoan, hizkuntz kudeaketan ez ezik, baita kudeaketa orokorrean ere, hartutako erabaki okerren ondorio" da haren ustez: " Ez da justua orain euskaldunoi esatea, zerbitzua kolokan dagoela eta,
|
euskarari
uko egin behar diogula".
|