|
2001
|
|
|
Geureari eutsiko diogu, nola ez! Unibertsitario euskaldunen ekarpena metatu nahi dugu, unibertsitate guztietan
|
euskara
sarbidea izateko baldintzak sortu, euskarak, unibertsitatean, ikerkuntzan, mugarik ez duela erakutsi nahi dugu. Agian, Martin Orbe lagunak arrazoi dauka, euskararen kontra jotzen dutenean, Euskal Herriko unibertsitateetan euskara ahuldu ahala UEU indartu egiten dela esaterakoan.
|
|
2004
|
|
|
Lehen urratsak eginak daude, baina ez nekerik gabe. Erdararen erabateko monopolioa dagoen lekuan
|
euskararen
sarbideak ikaragarrizko zailtasunak dakartza bere ezarpenean. Hizkuntzen artekoa ez da ordezkapen mekanikoa, bizitza soziokulturalaren ezpaleko kontraesan guztiak bere altzoan ditu bide horrek.
|
|
2008
|
|
|
Arrazoia oso sinplea da: aldaketa (erdarazko) unibertsitate espainolari eta frantsesari dagokie, eta gero, aldaketa gauzatu eta gero, ahal dela eta ahal den neurrian, egokitzapenak egingo dira
|
euskarari
sarbidea emateko. Beti izan da horrela eta oraingo honetan ere horrela izango da:
|
|
2009
|
|
|
Ikastaroaren 2 zatian, esperientzietatik haratago, diskurtsoetara egin genuen jauzi, lan munduan
|
euskarak
sarbidea izan dezan interesgarri ikusten ditugun diskurtsoetara, hain zuzen.
|
|
|
Gauza askoren erantzukizuna norbanakoarengan uzten den garai hauetan (esate baterako zerga iruzurraren aurrean parte ematea eskatzen digute), auzo lanerako erabili nahi dugu guk lidergotza. Jakinik ere,
|
euskararen
sarbidea lan munduan eragozten duten faktore sozio estruktural boteretsuak badaudela, EraLanera bildu garenon eragin esparruan hizkuntza erantzukizuna partekatzeko prozesu bat bideratu nahiko genuke. Esan genezake nolabait euskararen normalizazio prozesuaren plano mikroan ari garela, oso lan kualitatiboan.
|
|
|
Jakinik ere,
|
euskararen
sarbidea lan munduan eragozten duten faktore sozio estruktural boteretsuak badaudela, EraLanera bildu garenon eragin esparruan hizkuntza erantzukizuna partekatzeko prozesu bat bideratu nahiko genuke. Esan genezake nolabait euskararen normalizazio prozesuaren plano mikroan ari garela, oso lan kualitatiboan.
|
|
|
euskararen erabilera normalizatuko zela hezkuntza sistema ez unibertsitario osoan kolpe batean euskara sartu eta euskarazko irakaskuntza pixkanaka hedatuz joatearekin, batetik, eta euskarazko telebista eta irrati publiko bat martxan jartzearekin, bestetik. Hori egitearekin batera, gainera, administrazioan eta hainbat hedabidetan ere
|
euskarari
sarbidea emanez gero, eta unibertsitatean ere euskarazko irakaskuntzari ateak zabalduz gero, atzera bueltarik gabeko" salbazio" bidean barrena abiaturik izango zen euskara! Badakigu karikaturatik apur bat baduela esandakoak, baina ezin esan urte askoko ahalegina argitu eta hauspotu duen espirituaren isla nahiko fidela ez denik.
|
|
2010
|
|
|
EAEko ikasle guztien asignatura bihurtu da euskara, Lehen eta Bigarren Hezkuntza osoan121 Etxetik erdaldun diren haurrek L2 moduan eskuratzeko, eta etxetik euskaldun direnak L1 horretan alfabetatzeko, nahitaezko asignatura bihurtu da122 Garrantzi handiko pausoa da hori.
|
Euskarak
sarbide zuzena jaso du, horrela, EAEko ikastetxe guztietan eta ikasle guztiengana iritsi da. Etxetik euskaldun diren haur guztiek euskaraz irakurtzen eta idazten ikasteko aukera praktikoa ematen du horrek, batetik.
|
|
|
Galdu irabaziak gertatu dira hor, dudarik gabe. Horrela, eta irabaziei gagozkiela, lehenagoko konpartimentazio funtzionala birrindu ahala dibertsifikatu egin dira
|
euskarak
sarbiderik duen jardun gune horiek: lehen erdaraz bakarrik egiten zen hainbat esparrutan ele bietan, gaztelaniaz zein euskaraz, egiten da orain.
|
|
|
Geroztik, mankomunitateak Bortzirietako arlo guztietan eragin nahi izan du: kulturan, familian, administrazioan, irakaskuntzan, ekonomian... helburua arlo guzietan
|
euskarari
sarbide ematea eta hizkuntzaren egoera normalizatzea baita. Arantzako batzordekideak erran zuenez, «zalantzarik gabe, euskarak aitzinera pausoak eman ditu 20 urteotan».
|
|
2015
|
|
|
Partaideen erdiak baino gutxiagok ulertzen du euskara. Gauzak horrela, ikastaroa nagusiki gaztelaniaz emango bada ere,
|
euskarari
sarbidea emango zaio agurrean, animozko hitzetan, etab.
|
|
2018
|
|
|
Bide horretan erabaki dezente hartu lirateke eta ekinbide asko jorratu. Patxi Saez-ek proposamena egin eta bat azpimarratu du, bere esanetan agintari politikoek enpresari diru pizgarriek emateko erabakia hartu lukete, diru gehiago irabazteko aukeraren aurrean bakarrik mugituko direlakoan enpresen botere egituretatik
|
euskarari
sarbidea ematera. Hori horrela denik eztabaidagarria da, baina bestalde, diru-laguntzak eman eta inbertsioak egin behar direla begi bistakoa da.
|
|
|
Eta, horrekin batera, jakina, lan munduko eragile guztiak ere artikulatu egin dira euskararen norabidean jartzeko (sindikatuak, patronala, langileria, euskalgintza eta gizartea bera). Diru gehiago irabazteko aukeraren aurrean bakarrik mugituko dira enpresen botere egituretatik
|
euskarari
sarbidea ematera, beraz, diru pizgarri horiek enpresak euskarari sarbidea ematera mugiarazteko adinakoak izan dute, bestela, kale egingo dugu gure azken helburuan, alegia, erranairuak dioen bezala," xuhurraren patrikak bi zulo". Kontu honetan ere, gero eta hobari handiagoak enpresarentzat, orduan eta akuilu handiagoa eta zorrotzagoa euskara azkarrago txertatzeko enpresaren egituran.
|
|
|
Eta, horrekin batera, jakina, lan munduko eragile guztiak ere artikulatu egin dira euskararen norabidean jartzeko (sindikatuak, patronala, langileria, euskalgintza eta gizartea bera). Diru gehiago irabazteko aukeraren aurrean bakarrik mugituko dira enpresen botere egituretatik euskarari sarbidea ematera, beraz, diru pizgarri horiek enpresak
|
euskarari
sarbidea ematera mugiarazteko adinakoak izan dute, bestela, kale egingo dugu gure azken helburuan, alegia, erranairuak dioen bezala," xuhurraren patrikak bi zulo". Kontu honetan ere, gero eta hobari handiagoak enpresarentzat, orduan eta akuilu handiagoa eta zorrotzagoa euskara azkarrago txertatzeko enpresaren egituran.
|
|
|
Eskola bezalaxe lan mundua ere giltzarri dugu euskararen berreskurapen osorako. Askori, beharbada, burugabea eta egin gaitza irudituko zaio lantokietan
|
euskarari
sarbidea ematea diru pizgarrien bidez." Ideia sorburuan zentzugabea ez bada, ez du merezi" esan zigun Albert Einsteinek. Thomas Fuller Ingalaterrako erregearen kapilauak ere hala ziotsan:
|
|
2022
|
|
|
Lehen Hezkuntza, Bigarren Hezkuntza eta unibertsitate ikasketak (gradu, graduondoko eta doktorego mailan) euskaraz egitea posible da kasu askotan egun. Esparru akademiko eta zientifiko guztietan ikerketa euskaraz diseinatu, egin eta argitaraideiak loreak eman ditu, baina arrakaletan jaiotako landareetatik. Egia da
|
euskarak
sarbidea lortu duela goi mailako hezkuntza eta ikerketera, baina bere zalantzazko egoera, bere prekaritatea urtez urte mantendu da tzea ere gauza egingarria da. Egungo Euskal Herriko unibertsitateetan gertatu eta egiten diren gauzak dira, posibilitate eta gertakizun praktikoak, ez paper gainean marraztutako asmo eroak.
|
|
|
Amuriza aitak abestutako ur, haize, lur eta tontorrak hartu ditugu, baina onenean ere modu konpartitu, badaezpadako eta etengabe probisionalean. Egia da
|
euskarak
sarbidea lortu duela goi mailako hezkuntza eta ikerketara, baina bere zalantzazko egoera, bere prekaritatea urtez urte mantendu da, prekaritate horrek hainbat izen eta tankera hartu dituen arren.
|