|
2000
|
|
|
Kakotx artean, benetan elebidun moduan egunkari bakarrak dihardu hemen: GARA da hori.
|
Euskararen
pisua anekdotikoa baino ez da beste hirutan: DEIA, ELMUNDO, eta DIARIO VASCO.
|
|
2001
|
|
|
Beste adar batetik ere hel diezaiokegu geure zuhaitz problematikoari. Zergatik izan da hain berantiarra eleberri errealistaren loratzea euskal esparru literarioan. Lasagabasterrek
|
euskararen
pisu soziolinguistikoa aipatzen zuen, eta ildo beretikbaina urrunago joanez, esan dezakegu gure hizkuntzaren pisu sinbolikoarenemendatzeak argitu dezakeela bat bateko eta ezusteko errealismoaren normalizatzea. Gaurko euskal idazleek ez diote beldurrik errealitateari.
|
|
2002
|
|
|
Bestalde, euskal kulturari garrantzi handia eman dion ordena izan da beti jesuitena. Eskoletan
|
euskarak
pisu handia izan du. Jesuita berrien formazioan ere garrantzia du.
|
|
2003
|
|
|
Ildo horretan, zera azpimarratu behar da, sektore horren ustez, euskara ez zela ezinbesteko baldintza Euskal Unibertsitatea osatzeko, nahiz eta Euskal Unibertsitateak euskarari toki garrantzitsua eman zion. Edozein kasutan, urteak pasa ahala,
|
euskarak
pisua irabazi du Euskal Unibertsitatearen definizioan. Bilakaera horren beste adibide bat, beste sektore batean, STEE EILAS sindikatuaren jarrera aldaketa dugu.
|
|
2004
|
|
|
10 grafikoa:
|
euskararen
pisua Euskal Herriko telebista lokaletan
|
|
2007
|
|
|
Nolabait, euskal abertzaletasunak eta euskara jakiteak euskal kultura etanortasuna euskararen baitan ainguratzera eramaten gaituzte. Eragile horietatikurrundu ahala, berriz, euskal kulturan eta nortasunean
|
euskarak
pisua galdu etabestelako ezaugarriak agertzen dira: bertakotasuna, folklorea, ikurrak...
|
|
2009
|
|
|
Esandakoaren bidetik, beraz, eskolari hizkuntza helburuak jartzerakoan, hots, Euskararen Legeak dioen" bi hizkuntza ofizialak erabiltzeko adina ezagutzea" hizkuntza helburu bidez zehazterakoan?, oso kontuan hartu behar dira gaur egungo eta datozen 15 urtetako gazte elebidunen ezaugarriak [71], ezaugarri horietatik ondorioztatzen diren mugak eta eskolaren esku jarriko diren baliabideen eraginkortasuna, horiek denak aintzakotzat hartuta finkatu baitira haur eta gazte ikasle gehienentzako hizkuntza helburuak. Beste hitzetan esanda, euskalduntzeko hizkuntza helburua finkatzerakoan kontuan izan behar dira, besteak beste, hezkuntza sistemaren ahalbideak,
|
euskararen
pisu demografikoa eta bizi indar soziala, eta egoera soziolinguistiko anizkoitza.
|
|
|
Bistan da gizarte bakoitzak, bere errealitatearen arabera, bertako hizkuntza indarberritzeko bide propioa aurkitu eta urratu behar duela, eta, beraz, Kataluniarako egoki den guztiak ez du zertan neurri berean egokia izanik Euskadirako, edo alderantziz. Euskararen kasuan egokiagotzat jotzen dugu aipatutako eskubidea babestea, kontuan harturik
|
euskararen
pisu demografikoa, Autonomia Erkidegoko lurralde eta eskualdeen arteko anizkoiztasun soziolinguistikoa, herritarrek auto identifikaziorako euskarari aitortzen dioten balioa edo herritarren hizkuntza kontzientzia. Gainera, irakas hizkuntza aukeratzeko eskubidea baliatuz handitu da hogeita bost urteotan etengabe euskarazko irakaskuntza.
|
|
|
Gure iritzian, bistan da orain duena baino atxikimendu handiagoa behar duela euskarak hain indartsua den hizkuntza baten ondoan eta globalizazioaren testuinguruan bizirauteko ez ezik hazten eta indarberritzen jarraitzeko, edo beste hitzekin esanda," behar besteko tokia" aurkitzeko. Atxikimendu handiago hori gogoari lotzen zaio bete betean, eta gogoak erakargarritasunean soilik har dezake indarra,
|
euskararen
pisu sozial eta ekonomiko mugatua kontuan harturik. Besteak beste, hizkuntzak berak gertatu behar du erakargarri, baita euskaraz sortzen denak, eta, jakina, baita hizkuntza komunitateak berak ere.
|
|
2011
|
|
|
Hau ez dago beren lehentasunetan. Geroago musikaren gaiarekin agertuko bada ere, gazteen artean
|
euskara
pisu gutxi duen aldagaia dela iruditzen zait. Areago dena, euskararen gaian gazteek ilusio handirik ez dutela esango nuke eta euskararen normalizazioaren arazoa ez dutela beren arazo sentitzen.
|
|
2012
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak V. Inkesta Soziolinguistikoaren datuak plazaratu ditu, Euskal Herri osoko 16 urte edo gehiagoko biztanleak aintzakotzat hartuz, alegia, 2.650.000 pertsona gutxi gorabehera. Horren ondorioz,
|
euskararentzat
pisu handiko adin taldea inkestatik kanpo geratzen da, kontuan izanik gaztetxoek daukatela euskararen menperakuntzarik handiena. Azterketa sexuaren eta adinaren arabera banatu ohi da eta, guztira, 7.800 pertsona inkestatu dira:
|
|
2014
|
|
|
hizkuntza guztietako emaitzak ez dituela bermatzen eta, beraz, «arduragabekeria» litzatekeela hedatzea. Ingelesa bultzatu bai, baina
|
euskarari
pisu gehiago emateko eskatu du EH Bilduk, «ardatza» izatea. Euskara gehiago A ereduan Erdibidean azaldu da Uriarte.
|
|
2015
|
|
|
Nola ez,
|
euskarari buruzkoek
pisua izan zuten zenbaki horretan ere. Joxean Muñozen artikulu interesgarri batekin hasten zen, Visa euskaldunarekin.
|
|
2016
|
|
|
Independentziaren inguruko herri galdeketa egingo du ekainean Hitzartu elkarteak, eta Natuleko kideek azaldu dutenez, aukera aprobetxatu dute testuinguru horretan"
|
euskararen
pisua eta haren aukerak" zein diren lantzeko. " Euskara eta euskal estatuaren bueltan ehundaka galdera, erantzun eta iritzi egon daitezke, eta horiek mahaira ateratzea da solasaldiaren xedea", nabarmendu dute.
|
|
|
|
EUSKARAREN
PISUA
|
|
2017
|
|
|
5.1 nerabeen praktikak: ...dinkideen taldeari berebiziko garrantzia ematen diotela eta jaiotza urtea eta sexua direla lagun talde ezberdinak osatzeko funtsezko ezaugarriak. hala ageri ziren gazteen nortasunaren ezaugarriak irudikatzeko osatu zituzten paneletan eta ondoren sortutako solasaldietan. ikerketan parte hartu zuten 12 eta 16 urte bitarteko nerabeen artean ez ziren estilo ezberdinetako gazte kulturak nabarmendu, eta
|
euskara
pisu gutxiko aldagaia zen euren burua definitzeko edo aurkezteko orduan. nerabe horien praktikak laburbildu ditzakegu aisialdiko jarduerek garrantzi handia hartzen dutela esanez. kirola oso presente dago, nahiz eta, mutil eta nesken artean joera ezberdinak nabari diren. nesken artean kirol praktika ohikoa da baina ez da hain orokorra eta kirol espezialitateetan aniztasun handiago dago. lezon, adi...
|
|
|
Adinkideen taldeari berebiziko garrantzia ematen diote eta jaiotza urtea eta sexua dira lagun talde ezberdinak osatzeko funtsezko ezaugarriak. Lezo eta Pasai Donibaneko 12 eta 16 urte bitarteko nerabeen artean ez dira estilo ezberdinetako gazte kulturak agertu, eta
|
euskara
pisu gutxiko aldagaia da euren burua definitzeko edo aurkezteko orduan.
|
|
2018
|
|
|
Eskubidea bermatzeko gero eta pauso handiagoak eman behar ditugula, eztabaidaezina da. Niri pozgarri zait Osasun sailburuari horixe esaten ez ezik, esaten entzutea
|
euskarak
pisu handiagoa izan behar duela osasun zerbitzuetan, hain zuzen ere, sendagilearen eta gaixoaren arteko enpatia areagotzeko baliagarria delako euskara, zerbitzuaren kalitatea hobetzen duelako. Oso argumentu inportantea iruditzen zait, eta transbertsalitatearen adibide ezin hobea.
|
|
|
" Euskararen erabilera arlo sozioekonomikoan sustatzea helburu nagusi izanik, Enpresareanen bitartez enpresei eta profesionalei proiektuak ezagutzera emateko aukera eskaintzen zaie, solasaldirako, eztabaidatzeko eta elkarlana sustatzeko espazio bat partekatzeko aukera baliatzen dute, profesionala eta euskalduna", adierazi du Gutierrezek.Gipuzkoako Foru Aldundiko kideek, bere aldetik nabarmendu dute, Hizkuntza Berdintasuneko saila inplikaturik dagoen bezala, Ekonomia Sustapeneko lantaldea ere azokan barneratuta dagoela: "
|
Euskarak
pisu eta balio esanguratsua du eta enpresa munduan hizkuntza kudeaketa premiazko elementua da".
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiko kideek, bere aldetik nabarmendu dute, Hizkuntza Berdintasuneko saila inplikaturik dagoen legez, Ekonomia Sustapeneko lantaldea ere azokan barneratuta dagoela: "
|
Euskarak
pisu eta balio esanguratsua dauka eta enpresa munduan hizkuntza kudeaketa premiazko elementua da".
|
|
|
Euskal kulturaren tamainak eragin zuzena du ikusgarritasunaren gaian, gutxitua izateak eta askoz ere agerpen handiagoa duten kulturen alboan edo azpianegoteak asko zailtzen baitu. Adibidez, Espainiako estatuko urteko liburu edizioan %2, 5 da
|
euskarazkoaren
pisua, eta, hori ikusgarri egiteko neurriak hartu ezean, euskarazkoa galdu egiten da, erdal produkzioak ito egiten du euskal produkzioa eta ikusezin bihurtzen du. Euskal kultur ekoizpena ikusgarri egiteko politika berezitua ezinbestekoa da, merkatu legeek bere baitan hori ez baitute ziurtatzen.
|
|
2019
|
|
|
Gazteen artean
|
euskara
pisu gutxiko aldagaia da. Indar oso gutxi du egun euskarak gazteen unibertsoan sartzeko eta irmoki txertatzeko.
|
|
|
Aztertutako erabilera eremuak formal informal irizpidetik begiratuta, ez dirudi hizkuntzen erabilera eremuon izaera formalago edo informalagoaren arabera aldatzen denik. Adibidez, oro har formaltasunari atxiki ahal zaizkion eskola giroko erabileretan du
|
euskarak
pisurik handiena, baina formaltasunari lotu ahal zaion liburu aldizkarien irakurketan gainerako eremu gehienetan baino ahulago azaltzen zaigu euskara. Hara beste adibide bat:
|
|
2021
|
|
|
Gazteen artean
|
euskarak
pisu berezia badu. Foru horietan agertu da, euskararen biziraupenaren esperantza eta euskara sustatzeko gogoa.
|
|
|
Zeregin horri heldu zioten, eta Euskal Herriaren ekialdean, Pirinioen inguruan, ondu duten azterlanak erakusten du badaudela loturak euskararen eta basoen balioen artean. «Gizatalde nabarmen batentzako,
|
euskarak
pisua du basoarekin duen harremanean», azpimarratu du Inglisek. Iruditzen zaio, bide batez, harreman horri buruzko marko kontzeptuala sortu dutela ikerketarekin.
|
|
2022
|
|
|
" Jaso dugunaren arabera, egungo gazteen artean
|
euskara
pisu gutxiko aldagaia da. Indar oso gutxi du egun euskarak gazteen unibertsoan sartzeko eta irmoki txertatzeko.
|
|
|
[...] [Sare Lesbianistan lehenengo urteetan euskararen erabilera] apur bat handiagoa [izan zen aurreko taldeetakoarekin konparatuz]. Hainbat kide irakasleak ziren eta
|
euskarari
pisua eman zioten. Komunikatuak ere euskaraz idazten zituzten.
|
|
2023
|
|
|
Euskarak, baina, ez du ikusgaitasun handirik hiriburuan. Loraldiarekin hor ekiten saiatzen gara, eta
|
euskarari
pisu handiagoa ematen.
|