|
2001
|
|
|
noski, bakarra, hemengo lan baldintzak, bizimodu, osasun eta gizarte zerbitzuen kalitate onak ere berea eragin baitute, udaldian beren jatorrizko autonomietara joatendi renean argi ikusi ohi dutenez. Baina edonola ere, Bizkaialdean behintzat, garbi nabari da zer nolako harrotasunaz presentatzen dituzten etorkinek beren seme alabak edo ilobak"
|
euskaraz
ondo dakitela" azalduz, berek euskara ikasteko izan ez zuten aukera, beren ondorengoengan behintzat konplitu dela ikusiz.
|
|
2004
|
|
|
Iñaki Gamindek susmoa dauka Bilbon uste baino jatorrizko euskaldun gehiago egongo direla, baina ezin topa. " Nik hogei hiztun ezagutzen ditut, hiztun onak,
|
euskaraz
ondo dakitenak eta jatorrizko berbakera daukatenak. Hortik gora, ez dakit.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, aitortu beharra daukat urte hauetan gaztelera pixkanaka gure taldean sartuz joan zela, besteak ere, ni bezala, Donostian ari baitziren ikasten, eta astean zehar erdara hain gertuan eduki ondoren zaila baitzen asteburuan euskaraz aritzea. Hala, astean bost egunez euskaraz aritzeko gaitasuna kamustu ondoren zaila zen asteburuan jatorrizko hizkuntzara itzultzea,
|
euskaraz
ondo jakin arren emozioak adierazteko hain garrantzitsuak izan daitezkeen ñabardurak zehazteko gaitasuna galdu egiten baitzen.
|
|
|
Orduko gizarte arauaren arabera euskara hauJakina da dakitenen artean baino ezin dutela hizkuntza batean hitz egin. Beraz, euskararen erabilerak gora egiten jarraituko badu, euskarak euskaldun gehiago behar ditu eta, batez ere,
|
euskara
ondo dakiten euskaldunak behar ditu, euskara gaztelania baino erraztasun handiagorekin erabiliko duten euskaldunak, hain zuzen.
|
|
|
Jakina da dakitenen artean baino ezin dutela hizkuntza batean hitz egin. Beraz, euskararen erabilerak gora egiten jarraituko badu, euskarak euskaldun gehiago behar ditu eta, batez ere,
|
euskara
ondo dakiten euskaldunak behar ditu, euskara gaztelania baino erraztasun handiagorekin erabiliko duten euskaldunak, hain zuzen. Bestalde, gertuko harremanak izaten diren eremuetan –aisian, zerbitzuetan, merkataritzan eta lanean, bereziki– euskara erabiltzeko aukerak areagotu beharra dago.
|
|
|
eta ez dugu, atzizki horren beharrizanik somatzen aurkezpen egoeretan; izan ere, aitaturiko egoera komunikatiboan ez genien horrelakorik entzuten ez gurasoei, ez hiztunik onenei ere inguruan. Guk, gogoratzen dugunetik, modu bakarrean edo entzuten genien
|
euskara
ondo zekitenei erabiltzen postposizio horiek atzizki eta guzti. Esaterako, gaineko:
|
|
2008
|
|
|
Nik Avuiko zuzendariari beti esaten diot: katalana ondo dakitenak 7 milioi dira, eta
|
euskaraz
ondo dakitenak 350.000; hortik 20.000ko tirada izatea ez dago gaizki. Gutxi da, publizitatea saltzera goazenean hori esaten digute, baina garenak gara, eta prentsa irakurtzeko hizkuntza ondo jakin beharra dago.
|
|
|
Maila desberdineko hizkuntza gaitasuna duten bikoteen kasuan, transmisio prozesuaren emaitzetan eragiten duen hirugarren aldagai bat da:
|
euskaraz
ondo dakien kidea aita ala ama izatea.
|
|
|
Beste gauza bat be bear zala [esan zuen Azkuek], ta da Bitoriako abade ikastechean sortutea euskerazko irakaskuntzea; bada an ikasten dagozan gazteak guero euskalerrietara joan bear dabe ta euren eguikizuna ondo beteteko, premiñazko gauzea dala
|
euskeraz
ondo jakitea. Guipuzkoako Diputaziñoak iñok baiño obeto eskatu leikela irakaskuntza ori Apezpiku jaunari323.
|
|
2009
|
|
|
Ikasle guztiek
|
euskara
ondo jakitea eskatzen duten ikasketak aukeratu dituzte, eta hizkuntza horren balio instrumentala adierazten dute. Alabaina, badira azpimarratu beharreko zenbait desberdintasun.
|
|
|
Zerbait abestu baino lehen kontsultatzen nuen.
|
Euskaraz
ondo zekitenei galdetzen nien. Joseba Agirreazkunagari, adibidez.
|
|
2010
|
|
|
guraso askoren buruan etorkizun prognosi pragmatiko batek eragin eta eragiten du. Hizkuntza ofizial biko Autonomia Erkidegoan bizi garela jakinik, eta lege marko horren barruan
|
euskara
ondo jakiteak hainbat lanpostutarako (batez ere esparru publikoan: Udal eta Aldundi, Jaurlaritza eta komunikabide publiko, Osasun Zerbitzu eta irakasletza,..) sarbide aukerak zabaldu egiten dituela (edo ezinbesteko baldintza dela) ikusirik, etorkizun prognosi horrek zera lekarke bidelagun:
|
|
2011
|
|
|
Irakasleriaren euskararen ezagutzari dagokion taulak (ikus 7 taula) ez du benetan irudi oso zehatza eskaintzen. Zeren, esate baterako, Bilboko Irakasle Eskolan ez zegoen
|
euskaraz
ondo zekien irakaslerik. Ondoko taulan datu hori zehazten saiatu gara (ikus 8 taula):
|
|
2012
|
|
|
Enara Belloso – Ahozko hizkuntzaren erabileraren garrantzia hizkuntzaren normalizazioan, Barakaldon hizkuntza gaitasunari begiratzen badiogu, hiriaren proportzioan gutxiengoa bada ere, 17.000 biztanle euskaldunei buruz ari gara, kopuru garrantzitsua benetan. hasierako ataleko grafikoetan ikus daitekeenez, ikasturtean gazte barakaldarren %28, 08k d ereduan ikasi zuen, %49, 47k ereduan eta% 22,48k A ereduan. d eredua bada, horrelako eremu soziolinguistikoetan euskalduntzen duen eremu bakarra, haur eta gazte barakaldarren hizkuntza gaitasuna kezkagarria da. horretaz gain, hain eremu erdalduna izanik, elebitasuna ez da orekatua, euskara ikastetxean soilik darabilte haur eta gazte askok, eskolatik at oso estimulu gutxi jasotzen dituzte euskaraz (familia, eskolaz kanpoko jarduerak, publizitatea, komunikabideak...) hiztunen arteko gaitasuna orekatua edo desorekatua izan daiteke. Faktore honek ere erabileran eragiten du askotan, ikasten ari direnek lotsa sentitzen baitute
|
euskaraz
ondo dakitenekiko. Bestalde, haur eta gazte gehienek erregistro formala soilik ezagutzen dute, gai batzuei buruz aritzeko zailtasunak dituztela esan liteke, ez baitaukate euskarazko hizkera gazterik. harreman sareetako hizkuntza arauei eta ohiturei so egiten badiegu, gehienak gaztelaniaz direla konturatuko gara. dena den, adinaren araberako sailkapenak egin lirateke. hautatutako laginetan ikus daitekeen bezala, 6 bitarteko haurrek euskaraz egiten dute askotan, 13 bitartekoek ia inoiz ez.
|
|
2014
|
|
|
|
Euskara
ondo dakitenen, baina ondoren kalean erabiltzen ez dutenen errealitatea gertutik ezagutzen dute biek: “Askotan gertatzen zait euskaraz dakitenak gaztelaniaz entzutea.
|
|
2015
|
|
|
Talde horiek, ordea, espainieraz kantatzen zuten. Garai batean kantautoreek
|
euskaraz
ondo jakin gabe ere kantatzen zutela zioen Montoiak, eta pixkanaka ordea kontua aldatu zela nabarmentzen zuen. Besteak beste euskaraz egiten zen musika asperkeriarekin erlazionatzen zelako zela azpimarratzen zuen.
|
|
|
Baina euskararen mugak zehazteaz gainera, elizako agintariak ere salatzen dira agiri horretan; alderdi euskaldunak kontuan hartzen ez zituztelako, eta
|
euskaraz
ondo zekiten apaizak alderdi horietara bidaltzen ez zituztelako. Badirudi, beraz, XVIII. mende horretarako, euskarak beste esparru bat ere mugatuta zeukala:
|
|
|
euskara ikasleak, ikaste prozesua amaitu ez zuten ikasle ohiak, euskara hobetu nahi dutenak... Bestetik, bidelagunak,
|
euskaraz
ondo dakitenak, laguntzera hurbiltzen direnak. Batzuen eta besteen motibazioak askotarikoak dira:
|
|
2017
|
|
|
Zein toki du euskarak ikasleen eguneroko bizitzan eta zeintzuk dira euren hizkuntza ohiturak? ikasleen ia erdiek euskara ama hizkuntza duela aitortu dute, zehazki lehen mailakoen %46, 4k. hala ere, gurasoekin beti euskaraz aritzen direnak %25, 1 besterik ez dira. honek islatzen du ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen dikotomia, etxean irakatsi dieten hizkuntza izan bada ere, egun ez omen delako etxeko elkarrizketetan nagusiki erabiltzen duten hizkuntza. ikasleek, oro har,
|
euskara
ondo dakitela aitortu dute (%81) eta gehiengoaren lagunek ere hala egiten dutela. hala ere, erabileran datuak apaldu egiten dira, eta ingurunekoek euskaraz jakinda ere, gaztelaniaz aritzen dira gehienetan. eztabaida taldean parte hartu duten zazpi ikasleetatik, bostek aitortu dute lagunekin gaztelaniaz aritzen direla maizago. hiru ikaslek aipatu dute ikaskideekin lagunekin baino sarriago erabiltz...
|
|
|
|
Euskaraz
ondo dakiena (C1 gutxienez).
|
|
|
|
Euskaraz
ondo dakiena (C1 gutxienez).
|
|
|
|
Euskaraz
ondo dakiena (C1 gutxienez).
|
|
|
Aitzitik,
|
euskaraz
ondo jakin behar da Uztapidek Iriondori emandako erantzuna ulertzeko; jaiotzez ez bada ere, euskalduna izan beharra zegoen (eta dago) komunikazio ekintza horretan parte hartzeko. Berdin du bat batekoa edo idatzia izan, bertsoak hartzaile euskalduna behar du bere helburua erdiesteko; hori, edo erdaldunaren ondoan jarritako itzultzaile prestua.
|
|
2018
|
|
|
" Adinekoen egoitzetan oso esperientzia polita daukagu:
|
euskaraz
ondo dakien jende pila bat dago egoitza horietan, eta prest daude laguntzeko. Denbora daukate, eta guk ordenagailua jartzen diegu beste norbaiti laguntzeko.
|
|
|
Askotan, geltokian, zain, eta bertan prestatzen nituen ahozko azterketak.
|
Euskaraz
ondo zekien lagunen bati esan ikasgaia zintan grabatzeko, eta taxian entzuten nuen, belarria lantzeko. Eta musika ere bai.
|
|
2019
|
|
|
harreman sarea eta hizkuntza erabiltzeko erraztasuna.
|
Euskaraz
ondo dakiten zenbat eta hiztun gehiago izan (eta horien artean zenbat eta euskal elebidun edo berezko hiztun gehiago izan), orduan eta euskara gehiago egingo da (Aracilen arauei jarraituz), eta ingurukoen artean zenbat eta hiztun aktibo gehiago izan, orduan eta errazago suertatuko da erabilera. Pernandoren egia diruditen bi baieztapen hauek hizkuntza politiken sakoneko bi helburu mahai gaineratzen dituzte:
|
|
|
Euskararen ezagutzaren unibertsalizazioa lortu eta hezkuntza sistematik (eta helduen euskalduntzetik)
|
euskaraz
ondo jakingo duten hiztun oso eta konpetenteak atera beharra. Asko aurreratu den arren, gure hezkuntza sistemak oraindik ez du lortzen helburu hau, ezta ereduak ere?, nahiz eta badakigun, maiz errepikatu izan dugun bezala, ez dela hezkuntza sistemaren ardura bakarrik.
|
|
2022
|
|
|
Batera ikasi nituen biak.
|
Euskaraz
ondo dakit, oso ondo ere, eta ikaragarri maite dut euskara, baina bizitzaren zirkunstantziek gaztelania sakontzera eraman naute, gaztelaniaz egin ditut ikasketak; irakurri ere, asko gaztelaniaz.
|
|
|
Erabileran eragiten duten faktoreak beste batzuk dira:
|
euskaraz
ondo jakitea, ingurunea euskalduna izatea, euskarari lotutako ohiturak izatea, eremu formalean ez ezik informalean ere euskararen presentzia egotea… Beste baldintza batzuk bermatu behar ditugu euskararen erabilera ziurtatu ahal izateko. Beraz, ezagutzak dakarrena da beste bati hitz egiten diogunean gutxienez beste horrek gurekin euskaraz hitz egiteko aukera izatea, baina horrek ez du esan nahi euskaraz dakiten bi pertsona elkarrekin jartzen baditugu, euskaraz ariko direnik.
|
|
|
Nafarroako Parlamentuan berrogeita hamar kidetik soilik hamabost dira euskaldunak eta Parlamentuan egiten duten erabilera %15ekoa da, gehienera jota. Gasteizkoan, berriz, %60k
|
euskaraz
ondo jakin arren, Osoko Bilkuretako erabilera %28koa da.
|
|
2023
|
|
|
Data horretan jasotako datuek dagoeneko immigrazio horren ondorioak bereganatzen zituzten. Cañamerok lehen zentsuko datu horiek aztertuz, ondorioztatu zuen Altzako 14 urtez gaindiko populazioaren% 6,2 zela
|
euskaraz
ondo zekiena (Cañamero Redondo 1988b, 92). Ikertzaile horrek iritzi dionari jarraiki, adierazgarria da Donostian% 22koa izanda euskaldunen proportzioa, Ekialdeko Barrutiko eremu desberdinak kontuan hartuta, euskararen inolako ezagutzarik gabeko populazioa Intxaurrondon, Herreran, Bidebietan eta Sarruetan kokatzen dela.
|
|
|
Aktoreen artean, adibidez, hizkuntza irizpideei dagokienez, parametro ezberdinak erabiltzen direla dio Garmendiak: “Iruditzen zait garrantzi handiagoa ematen zaiola gaztelaniaz ondo jakiteari,
|
euskaraz
ondo jakiteari baino. Proiektu batean baino gehiagotan esan izan didate gazteleraz hitz egitean azentu oso markatua daukadala, eta gauza asko aldatu behar izan ditut.
|