|
2008
|
|
|
XIX XX. mendeetako bilakaerak (iraultza liberalak, industrializazioak, garapen kapitalistak, burgesiaren jalgitzeak, eskolatze orokorrak...), ordea, hiria indartu zuen, euskararen bazterketa soziala areagotuz. Modernizazioak bide hartatik segituz gero euskararen desagerpena saihestezina izango zela ondorioztatu zen, euskaltzale tradizionalisten alternatiba denbora gelditzea edo atzera itzultzea izanik, eta aurrerakoi gehienena aitzina jarraitzea,
|
euskara
moduko elementu «arkaikoak» bidean galtzea asumituz (batzutan nostalgiaz, bestetan pozik, baina beti ere erremediorik gabe) 155.
|
|
|
Zentzu horretan Azkuek euskarazko eskolak sortu nahi bazituen ere, Europako nazio aurreratuenen ereduan inspiratuz egin gura zuen. Hau da, ez zuen
|
euskara
moduko hizkuntza minorizatu batentzat bigarren mailako irakaskuntza bat planteatzen, baizik lehen mailakoa, aleman eredukoa, Frantziako III. Errepublikak egin zuen bezala. Eta horretarako, ikusi den bezala, umezurtzak euskaraz heziko zituen zentro bat sortu nahi izan zuen, eta hari lotuta irakasle eskola bat, euskaldun irakasleak formatuz joateko.
|
|
|
Errasti Euzkeltzale Bazkunako sabindar gotorretakoa zen, osotara purista. Bostak, ordea, bat zetozen sabindar ortografia onartzean, edota Euzkadi edo
|
euzkera
moduko formen onespenean. Eta, jakina, orbita jeltzalekoak ziren guztiak.
|
|
2010
|
|
|
Hutsari kolpeka: EEetan (euskalgintzan bezala) herria eta
|
euskara
moduko abstrakzioak izan dira erdigune, ez hiztuna. Ez gara gai izan hiztunari bere hizkuntza esperientziaren liseriketa egiteko baliabideak eskaintzeko.
|
|
2012
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren itzulpenak aztertzen hasi aurretik, garrantzitsua iruditzen zaigu azterketa hori zein ikuspuntutatik egingo dugun azaltzea. Kapitulu honetan, beraz, gaur arte Europako hizkuntza nagusietako itzulpenak aztertzeko garatu eta eredutzat hartu izan diren itzulpen teoriak aztertuko ditugu,
|
euskararen
moduko hizkuntza gutxituetako itzulpen jarduera eta literatura itzulpenaren eboluzio historikoa egokien deskribatuko dituen metodologia bilatzeko xedez.
|
|
|
Hementxe dugu Europako hizkuntza, handietako? itzulpen irizpideak
|
euskararen
moduko hizkuntzei aplikatzean sortzen den lehen kontraesanetako bat.
|
|
|
Faktore erabakigarri horiekaipatzearekin batera, egileak hizkuntza egoeraren xehetasunez beteriko argazkiaegiten du bestelako adierazleak erabiliz. Ildo horretatik, transmisioaren eragileenazterketek, populazioaren hizkuntza gaitasunen eta erabileraren neurketek, eta jarrera eta iritzien azalpenek,
|
euskararen
moduko hizkuntza gutxitu batekbirsortzeko dituen eragozpen larriak uzten dituzte agerian. Oro har, argi ikusten dalekuan lekuko hizkuntza egoerak eta hizkuntza joerak bat datozela eremu berekomarko juridikoaren baldintzekin eta garatutako hizkuntza politika motarekin, baitagizartetik bultzaturiko hizkuntzaren aldeko ekimenen indarrarekin ere.
|
|
2013
|
|
|
Erronka berriei modu txukun eta eraginkorrean erantzuten badiegu, aurrera egingo dugu. Munduan, hizkuntzak biziberritzeko ekimenei dagokienez, esku bateko hatzekin konta daitezke
|
euskararen
moduko kasu aurreratuak. Askok aitortzen dutena baino egoera hobea da euskararena, baina beste askok nahiko genukeena baino apalagoa.
|
|
|
konta daitezke
|
euskararen
moduko kasu aurreratuak. Askok aitortzen
|
|
2014
|
|
|
Europan, Bruselan, badago zer eginik, Izaskun Bilbaok esan duenez. Eurodiputatu gehienek esan du uste dute
|
euskara
moduko hizkuntzak europar aberastasunaren oinarrizko parte direla. Bestalde, mintegia egitera eraman gintuen legebiltzar txostenak konfirmatzen digu Europan nazio gutxituen inguruko eztabaida jorratzen ari dela.
|
|
|
Gehienetan,
|
eskuara
modukoak (Eskual Herria, eskuarazalea...) Nafarroakoeta Lapurdiko ezaugarritzat jotzen dira eta euskera modukoak (Euskal Herria, euskerazalea...) Bizkaiko eta Gipuzkoako ezaugarritzat. Lekeition eta Urdiainenere eskuara modukoak erabiltzen dituzte, baina Goizuetan erabiltzea Nafarroa etaLapurdiko eraginarekin lotu dugu, eta ez Lekeitio edo Urdiainekin.
|
|
|
Gehienetan, eskuara modukoak (Eskual Herria, eskuarazalea...) Nafarroakoeta Lapurdiko ezaugarritzat jotzen dira eta
|
euskera
modukoak (Euskal Herria, euskerazalea...) Bizkaiko eta Gipuzkoako ezaugarritzat. Lekeition eta Urdiainenere eskuara modukoak erabiltzen dituzte, baina Goizuetan erabiltzea Nafarroa etaLapurdiko eraginarekin lotu dugu, eta ez Lekeitio edo Urdiainekin.
|
|
|
Gehienetan, eskuara modukoak (Eskual Herria, eskuarazalea...) Nafarroakoeta Lapurdiko ezaugarritzat jotzen dira eta euskera modukoak (Euskal Herria, euskerazalea...) Bizkaiko eta Gipuzkoako ezaugarritzat. Lekeition eta Urdiainenere
|
eskuara
modukoak erabiltzen dituzte, baina Goizuetan erabiltzea Nafarroa etaLapurdiko eraginarekin lotu dugu, eta ez Lekeitio edo Urdiainekin. Esan behar daGoizuetako gazteengan ez dugula eskuararen sailekorik topatu eta helduenek iabeti darabiltela, adineko emakumeen artean gazteenaren kasuan izan ezik (60 urteingurukoa):
|
|
2020
|
|
|
Askotan, letra baten gorabehera da. Joskeraz den bezainbatean, SOV [subjektua, objektua, aditza] hizkuntza da eta horretan gure
|
euskararen
modukoa. Aditzari dagokionez, ez ditu lehenaldia ez orainaldia bereizten, eta horri segituz, baten batek pentsatuko du hizkuntza erraza dela, baina ez.
|
|
2023
|
|
|
Iruñeko Udalean gertatutakoaren ondotik Geroa Bairen kritikek edo «blokeoa gainditzeko» EH Bilduk inbestiduran baiezkoaren aukera esploratzeko prest zegoela iragartzeak erakusten du tentsioa egon dela bien artean, eta, zeharka, zerikusia izan dezake EAEn EAJk eta EH Bilduk duten lehiarekin. Alta, PSNren aurka,
|
euskararen
moduko gai estrategikoetan elkarrekin aritzeko prest izango al dira?
|