|
2002
|
|
|
Beste aldetik, euskara, Hego Euskal Herriak historikoki mintzatu duen hizkuntza, gaur egun erabilpen sozialik gabekoa?
|
euskara
menderatu gabe, Hego Euskal Herrian bizitzea posible da?, orain dela gutxi bateratua, espainiar inperialismoak, estatu nazioak eta frankismoak ia sakailatua, internazionalizazio prozesuaren eta globalizazioaren erasoa pairatzenduena, landu gabe dagoena, ekoizpen zientifiko propiorik ia ez duena etadiskriminazio positibo larriaren beharra erakusten diguna.
|
|
2003
|
|
|
Orduz geroztik mila ikasle baino gehiagok parte hartu du egitasmoan. Euskaltegian ikasirikoa praktikan jartzeko xedez, bi ikasle
|
euskara
menderatzen duen lagun batekin biltzen dira astero ordubetez gutxienez. Lehenengo topaketa elkartean bertan egiten duten arren, hortik aurrerakoak kanpoan egiten dituzte:
|
|
|
Hori dela-eta, parte hartzaile askok egitasmotik irtetea erabakitzen dute, jada ez baitute zertan programan izena eman euren artean elkartzeko. Ikasle izandako batzuk
|
euskara
menderatzen duen kidearen papera betetzera ere heltzen dira. Beste batzuek berriz, hizkuntz gaitasuna garatzen jarraitzeko izen emango dute ikasturte honetarako.
|
|
|
Ez ote du baliorik Euskal Herrian, israeldar goi kargudun hark esandakoak. Ez ote gauza nabaria, nahiz eta
|
euskara
menderatzera ez iritsi, nahiz eta erdi bidean gelditu, nahiz eta hasiera hasierako maila batean gelditu, jende askoren jarrera hobetzea lortu izan duela mugimenduak?
|
|
|
Batzuk beste batzuk baino gehiago, hori bai. Gipuzkoako Kultura kontuez arduratuko den Imanol Agoteri aitortu behar zaio urte asko eman dituela mundu horretan, eta aitortu behar zaio, baita ere, euskaraz badakiela, herri honen ondare eta altxor kultural nagusiena omen den
|
euskara
menderatzen duela. Verasateguik ez dakit badakien ala ez, baina ziur nago Ramon Rabanerak ez duela faktore hori kritikotzat jo euskalduna zen Sancristoval ordezkatzeko (ze mania, aizue," V" a erabiltzeko, Arabako kultura diputatuek!).
|
|
2004
|
|
|
Belaunaldi bertsukoak, eta, hala ere, euskalgintzan norabide desberdinekoak. Martin Ugalde andoaindarra, euskaraz zein gaztelaniaz, idazle sendoa, egundoko ahalegina egin zuena
|
euskara
menderatzeko eta erabiltzeko, euskaldunen hizkuntza nazionala den aldetik. Unamunori zer esan eta zer idatzi izan zuen hark.
|
|
2005
|
|
|
Euskaldun erdien artean hainbat motatakoak aurki ditzakegu26: batetik, ama hizkuntza euskara izanik ere, irakaskuntza osoa erdaraz jaso dutelarik, euskara estandarra edota beren lan esparruko
|
euskara
menderatzen ez dutenak; bestetik, euskara bigarren hizkuntza modura ikasi dutenak eta lagunarteko esparruetan edota esparru komunetan edota beren lan esparruetan erabiltzeko gai ez direnak, edo bestela, esparru hauetan guztietan erabiltzen badute ere, jabekuntza erabat burutu ez izanagatik hutsuneak dituztenak. Euskara erabat normalizaturik ez egoteak posible egiten du irakaskuntzaren esparru guztietan eta baita testugileen artean ere mota hauetako guztietako hiztunak egotea.
|
|
2007
|
|
|
Euskararekinlotura zuzena du. Alta, inork pentsa lezake
|
euskara
menderatzearekin euskalkulturaren jabe dela, nahiz eta eusko kultur gaiei buruz (hizkuntza izan ezik) ezerez jakin. Horrelako euskal kulturarekin konforme legokeen herriak mamiaatzerritartua izango luke.
|
|
|
Kontseiluak Ebaluazio eta Ikerketarako Euskal Institutuak Bigarren Hezkuntzako ikasleei egindako azken azterketa gogorarazi du. Emaitzen arabera, ikasleek ez dute
|
euskara
menderatzen, oro har, A ereduan –gaztelaniaz–, nabarmen ereduan —elebitasunean—, eta neurri batean ereduan —euskaraz— Gaztelaniazko lerroko ikasle bakar batek ere ez zituen probak gainditu, elebidunen heren batek eta euskara hutseko irakaskuntza osoko ikasleen% 60 baino gehixeago.
|
|
2009
|
|
|
68): «Egiazki,
|
euskara
menderatuko duen itzultzaile automatikorik ikusiko ote dugun zalantzazkoa dirudi». Mendeak lehenago izan zen antzekorik bota zuenik, baina esaldi horretan itzultzaile automatiko jartzen duen lekuan gramatika jarrita, harik eta Larramendi El imposible vencido besapean zeukala azaldu zen arte?
|
|
|
Eta hori guztia Hezkuntza sailburuarekin adostuta; ez da indargabetzearen aurka azaldu?. Hezkuntza ereduak aldatzea beharrezkoa dela uste du Larrazabalek, egungoekin ez dagoelako bermatuta ikasleek
|
euskara
menderatzea. Katalunian bezalako murgiltze ereduak eskatu ditu EAk.
|
|
2010
|
|
|
Ikasleen %11 k egin eta gainditu du euskarazko zati teorikoari dagokion azterketa, orain artean jaso ahal izan dituzten behin behineko datuen arabera.Zati teorikoa euskaraz egin arren, duela astebeteko prentsaurrekoan Izarne Zapiain gazteak gogorarazten zuenez, “erdaraz egin behar izan nuen praktikoa, ez baita beste aukerarik”. Zati praktikoa euskalduntzeak, irakasle elebidunak izan eta noski, aztertzaileak ere
|
euskara
menderatzea beharrezko egiten du. Horregatik, arlo praktikoari heltzea izango da Buruntzaldeko Udalen hurrengo erronka.
|
|
2014
|
|
|
Bestalde,
|
euskara
menderatzen ez dutenekin posible da elkarrizketa errazak hizkuntza horretan egitea. Horretarako argudio batzuk ere ematen dizkiegu gurasoei, egoera horri zelan eman buelta jakin dezaten.
|
|
|
“Milaka eta milaka dira, adibidez, helduan euskara ikasteko urratsa egiten dutenak. Nagusi dira, eta gero eta nagusiago, seme alabentzat euskarazko irakaskuntza hautatzen duten gurasoak, askotan haiek
|
euskara
menderatzen ez dutelarik ere.”
|
|
|
“Milaka eta milaka dira, adibidez, helduan euskara ikasteko urratsa egiten dutenak. Nagusi dira, eta gero eta nagusiago, seme alabentzat euskarazko irakaskuntza hautatzen duten gurasoak, askotan haiek
|
euskara
menderatzen ez dutelarik ere.”
|
|
2016
|
|
|
Autodidakta hasi zen bere lehen hitzak ikasten Assimil metodoaren Le Basque Unifie liburuxkarekin, eta entzumena garaiko euskal musikarekin landuz. 2003an Lazkaoko Maizpide barnetegira etorri zen eta lazkaotarren artean murgildu zen, behin
|
euskara
menderatzen hasita Ordiziako Herriko Tabernan lanean hasi zen arte. Denboraldi bat pasata itzuli zen berriz Flandriara, euskara ikasita.
|
|
2017
|
|
|
Eta Larresoron egon nintzen hilabete bat eta erdi, gero Ezpeletan eta Alduden, euskaran arras pulunpatua, baina ezin arrunt ikasiz! Alemanak joanak ziren, gerla fini zen, eta ene baitan beti pentsatzen nuen ez nuela nehoiz
|
euskara
menderatuko. Ene buruari erraten nion:
|
|
|
Nik idatzi izan ditut hitzak beste disko batzuetan, baina zer esango dizut. lehenengo mailakoak dira.
|
Euskara
menderatuko zuen idazle bat behar nuen. Gainera, nirekin dago Eider Rodriguez, ezagutzen eta ulertzen nau.
|
|
2018
|
|
|
Ez bestetarako. Izan ere, euskaraz bizitzea ezin da izan bigarren mailako hizkuntza batean bizi eta erdara menderatzaileak
|
euskara
menderatuak bete behar lituzkeen funtzioak betez euskaldunon duintasuna osatzea. Bigarren edo hirugarren hizkuntza osagarria eta aberasgarria izango zaigu axioma soziolinguistiko hau betetzen den neurrian:
|
|
|
1987ko irailaren 6an Berrizpiztuko da izeneko hamalaurkuna argitara eman zuen Elgacena aldizkarian. Lehen euskal literatur mugimenduarekin egin zuen bezala, orain amarekin egin nahi zuen berak, eta
|
euskara
menderatzen ez zuela esan arren hamalau lerro zirraragarriak utzi zizkigun. Euskal adierazpen poetikoa menperatzen ez zuen poetak poesiaz beteriko soneto bat idatzi zuen.
|
|
2019
|
|
|
Nora demontre zoaz? Nola joango zara bertso eskola batera oraindik dakizun
|
euskara
menderatu gabe, ba? ”. Bidean behin baino gehiagotan pentsatu nuen hobe nuela buelta eman eta ridikulua ez egitea.
|
|
|
Kultur Elkarteak eta Usurbilgo Udalak sustaturiko Mintzalagun egitasmoan du txoko aproposa. Lagun giroan, euskaraz mintzatzeko taldeetan parte hartzeko aukera dute euskara ikasten edo maila hobetzen aritu, nahiz
|
euskara
menderatzen dutenek. Egitasmoaren inguruko xehetasunak jasotzeko aurkezpen saioa iragarri dute urriaren 11rako 17: 30etan euskaltegian bertan.
|
|
2020
|
|
|
Bulegoko eta administrazio kontseiluko bilkurak baita biltzar nagusiak ere frantsesez: betikoa, batzuek
|
euskara
menderatzen ez duten ber, denak erdaraz. Ezin uka euskarak leku guti zuela, euskal alderdi guzietan bezala.
|
|
|
8 urtekoak, ordea, ikasturtearen erdian etortzen badira, oso zaila egiten zaie.
|
Euskara
menderatzen ez badute, gainerako ikasgaiak ere ez. Euskara da gainerako guztia ulertzeko tresna.
|
|
2021
|
|
|
–
|
Euskara
menderatzea.
|
|
|
Euskararen ezagutzaren derrigortasun ehunekoa kalkulatzeko erabilitako formulek errealitatea baino emaitza handiagoak ematen dituzte, euskararen ezarpenaren eta erabileraren lurralde desberdintasunarekin bat ez datozenak. Horren muturreko adierazpena dugu
|
euskara
menderatu behar den lanpostuen nahitaezko ehunekoa(' nahitaez bete beharreko indizeak') gutxieneko portzentaje(' gutxieneko betetze indizeak') bihurtzeko ahalegina, administrazio bakoitzaren nahieran igo daitekeena. Horrekin, hizkuntza eskakizunen sistemaren helburua urratzen da, hura' nahierako' sistema bat bilakatuz, boluntarismo politikora irekia; gainera, erkidegoko erakunde komunek hizkuntza politikaren zuzendaritzari uko egitea dakar, funtsezko elementua izan arren Estatutua onartzeko itunean.
|
|
|
Maider Beloki EH bilduko zinegotziaren ustez, ebazpen horrek" sektarismoan, aldebakartasunean eta euskararen eta feminismoaren aurkako eskuineko hirukoaren inposaketan oinarritutako zentsura ekintzak berresten ditu". " Navarra Sumak
|
euskara
menderatu nahi duen apartheid kulturala dago pailazo sudur bat debekatzearen atzean", azpimarratu du Belokik. Geroa Baik ere adierazi du udal gobernuak egin zuena" zentsura dela".
|
|
2022
|
|
|
Familia oneko etxe batean sortu zen Argitxu Noblia, 1942an. Gurasoek ez zuten
|
euskara
menderatzen, baina bazuten euskararekiko eta kulturarekiko sentsibilitatea. Seme alabek euskara ikastea nahi zuen Argitxuren aitak, eta gauero, frantsesetik euskararat itzuli beharreko testu bat eginarazten zien seme alabei.
|
|
2023
|
|
|
Gogoratu du Lazkaon (Gipuzkoa) eman ziola lehen bultzada handia euskarari, heldutan, Maizpideko barnetegian. Hainbat urteko prozesuan,
|
euskara
menderatzea lortu du azkenean.
|