|
2000
|
|
|
Erakusketak 1997tik 1999ra bitarteko prentsaren laburpena eskaintzen du. Apirilaren 29an burutu zen Txotx 2000 Maiatzaren 2an berriz,"
|
Euskara
komunikabideetan" lemapean hitzaldi bat antolatu zen, non Hegoaldeko nahiz Iparraldeko hainbat komunikabide bildu zen. Amaiera emateko, Besta Herrikoia antolatu da maiatzaren 7an.
|
|
|
ARANGUREN, A.,
|
Euskarazko
komunikabide lokalak Euskal Herrian, Doktoretzatesia, Leioa, 1999.
|
|
|
Ikus ARANGUREN, A.,
|
Euskarazko
komunikabide lokalak Euskal Herrian, Doktoretza tesia, Leioa, 1999.
|
|
|
Nafarroan eta Araban, PP UPN alderdiak nagusi diren eremuetan, eskandaluzkoak diren erabakiak hartzen ari dira euskararen erabileraren aurka, berriz ere hizkuntza eta kultura politikagintzaren bidez kriminalizatuz. Hizkuntz Politikako Idazkaritza Nagusia desaktibatu, euskararen alorrean 0 mailako hizkuntz eskakizuna ezartzeko asmoa proposatu, eta
|
euskarazko
komunikabideei laguntzak ukatzea eta, oro har, Gasteizko Udalak, Nafarroako Gobernuak eta beste hainbat erakundek hartu dituzten neurrien asmoa hizkuntz komunitate elebakarra sortzea da, espainieraz moldatuko dena. Eta gaur egun ez dute lotsarik hala agertzeko.
|
|
2002
|
|
|
|
EUSKARAZKO
komunikabideetan eta era batera ala bestera abertzaleen kontrolpean diren medioetan izan du oihartzun maila bat Jon Abril kazetari beratarraren auziak. Estatuko botere mediatiko nagusienen menpe diren medioek kazetarien aurkako erasoak daudenean antolatzen dituztenekin konparatuta oihartzun nimiñoa.
|
|
|
|
EUSKARAZKO
KOMUNIKABIDEEN LARRITASUNA NAFARROAN
|
|
|
KALKULUEN barruan zegoen
|
euskarazko
komunikabideak bere diru laguntzetatik kanpo uzteko ahalegina egingo zuela Nafarroako Gobernuak. Oraingoan Euskalerria irratia eta' Nabarra' hilabetekariari egokitu zaie.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak bertan behera utzi zituen euskarazko emnaldiei zuzendutako diru-laguntza horiek guztiak Euskadi Irratia abian jarri bezain pronto. Gipuzkoako Aldundiak, berriz, oraindik eskaintzen ditu
|
euskarazko
komunikabideentzako subentzioak; irratientzakoak ere bai?. Subentzioen desagerpenarekin batera, oso denbora laburrez iraun zuten euskal emanaldiek hainbat irrati pribatutan, errentagarriak ez zirelako.
|
|
|
Azken urte hauetan
|
euskarazko
komunikabideek jaso duten bultzadak eragina izan du, hala izan behar zuen? " oinezko" kritikaren esparruan:
|
|
2003
|
|
|
Pedro Pegenauteren zuzendaritza nagusiak egun horretan argitaratu zuen, Aldizkari Ofizialean,
|
euskara
komunikabideetan garatzeko diru laguntzen deialdia. Arauen arabera, tokirik ez euskarazko prentsarako:
|
|
|
|
Euskara
komunikabideetan sustatzeko diru laguntzaren deialdia Nafarroan itzal handia duten bi komunikabide —Egunkaria eta Euskalerria Irratia— eta aldizkari bakarra —Naba rr a— baztertzeko propio prestatutakoa onartuzuen Pedro Pegenautek. Nahiera egindako deialdia zen, izan ere.
|
|
|
Diru sail orokorra %16 jaitsi zenez, ondorioa garbia:
|
euskarazko
komunikabideentzat, inoiz baino diru gutxiago.
|
|
2004
|
|
|
(...) Egoera bakoitzak bere erregistroa du, egoera nazional orokorretan badakigu zein erregistro erabili behar den eta hortik behera askatasun esparru zabal bat utziko nuke. Ez ote da esate baterako maiz gertatzen
|
euskarazko
komunikabideetan, euskara zuzena erabiltzeagatik, batere komunikatiboa ez den hizkera bat erabiltzen dela, eta hain zuzen ere horrek atzentzen gaituela euskaldunak. Behin zuzentasuna bermatu eta gero, uste dut, adierazkortasuna landu behar dugula zuzentasuna bera baino gehiago?. 572
|
|
|
Egoeraren aldaketa honek irakaslegoari eta bere eginkizun profesionalari zailtasun berriak ezartzen dizkie: ikasle erdaldunak ikasle arazotsuak bilakatzen dira,
|
euskara
komunikabide bezala gutxi erabiltzen da, batez ere, irakaslearen eragina hain zuzena ez denean (jolas garaietan, ikasleen arteko erlazioetan, e.a.), zailtasunak medio ikasle ugariri ikastola uzteko aholkatzen zitzaion, ikasle erdaldunei atentzioa zuzentzea zaila zen...?. 469
|
|
|
Euskaltelek, bestalde, betidanik azaldu zuen konpromisoa
|
euskarazko
komunikabideak sustatze aldera, eta, hortaz, GOITB bere eskaintzaren barne sartzea denbora kontua zen.
|
|
|
Hitza k beste
|
euskarazko
komunikabide handiek lantzen ez duten herriko lan xehea egiten du, eta herriko xehetasun horiek emateko tresna aparta dela iruditzen zait. Berria egunkaria ere egunero hartzen dut, baina harek herriko xehetasunak emateko uzten duen hutsarte hori Hitza k ezin hobeto betetzen duela uste dut.
|
|
|
Baina hemengo udal gehienek oraindik ez dute aplikatu Hitza ren kasuan. Autofinantziazioan goraka joatea da gure helburua, baina, esan bezala, euskara ez dago normalizatuta eta
|
euskarazko
komunikabideak oraindik ere defizitarioak dira. Horregatik behar dute laguntza handia.
|
|
|
3. Egia esan,
|
euskarazko
komunikabideak, enpresa ikuspuntutik, defizitarioak dira oro har. Euskaraz emititzen duten telebista lokal gehienak administrazio lokalak sustatu ditu edo administrazio lokalaren babes ekonomiko garrantzitsuari esker mantentzen dira.
|
|
2005
|
|
|
1999an 7 milioi pezeta jaso zituzten eta iaz 18.000 euro, erdia baino gutxiago, beraz. Eta aurten
|
euskarazko
komunikabideetarako partida %25 murriztuko dela jakinarazi dute. Laguntzen bidez urteko aurrekontuaren %40 inguru betetzen dute eta gainerakoa publizitate salmentatik eta harpidetzatik jasotzen dute.
|
|
|
Arantzazuko bileraren abiadari jarraiki euskarak zuen bigarren behar larria ere, esparru guztietara hedatu beharra, alegia, aintzat hartu zuten zenbaitek eta Aresti eta Kintanaren (1970) deiadarrari jarraiki
|
euskara
komunikabideetan, administrazioan, politikan, filosofian, literaturan, zientzian e.a. erabiltzen eta trebatzen hasi ziren. Hauek denak, senitartekoa edo lagunartekoa ez bezala, eta arrantzaleen edo nekazarien hizkuntza berezitua ez bezala, hizkuntza estandarra erabili behar duten esparruak dira, baina garatuz hasi zirenean euskara batua hastapenetan baino ez zegoen.
|
|
|
Edukia hiru puntutan labur liteke: diru-laguntzak urtero oso berandu etortzen direla, horiek behera doazela, eta Kultura sailak ez duela
|
euskarazko
komunikabideen sektorea estrategikotzat hartzen, Euskara Biziberritzeko Planean horrela definituta egon arren. Baieztapen irmoak, Kultura sailak gogoan hartu lituzkeenak.
|
|
|
Nahi dituen irizpideak jar ditzake, bere eskumenean baitago oso osoan. Topagune erakundeak eta
|
euskarazko
komunikabideetako arduradunek eskari zehatzak egin dizkiote. Labur jarrita, barruti bakoitzean euskarahutsezko kanal oso bat izatea, eta beste kanaletan, minimo batzuetatik abiatuta, euskaldunen portzentajea errespetatzea programazioan, bai kanal publiko eta pribatuetan.
|
|
2006
|
|
|
euskaldun eta euskaltzale ez abertzaleak ugariak, bere esanetan isilik daudela, esparru publikoan eta euskaraz. Eta ez dakit horrekin esparru publikoa hau da,
|
euskarazko
komunikabideen multzoa salatu nahi duen, isilik ei dauden euskaldun/ zale ez euskal abertzaleak salatu nahi dituen edota, finean, esparru publikoan iritziemale d/ gabiltzan euskaldun eta euskal abertzaleak dituen bere kritiken helburu.
|
|
|
Euskaldun eta euskal abertzale lotzeko joera handia dago, agian ohiturak eraginda. Baina, akaso, Altunak aitortu luke Euskal Herriko aniztasuna islatzeko
|
euskarazko
komunikabideek egiten duten ahalegina. Ziur naiz Espainian, gaztelerazko komunikabideetan, ez dutela parerik.
|
|
2007
|
|
|
Egoera politikoari egin zion erreferentzia, euskal kulturaren ekosistema ahula mundu politikoan gertatzen denari estu lotua dagoela adieraziz. Kazetariaren lanbideaz eta
|
euskarazko
komunikabideen kontsumoaz aritu zen ondoren. Etxeko kontuez ez zen ahaztu eta bi gauza nabarmendu zituen.
|
|
|
Komunikabideetan euskarari buruzko berriak oso urriak dira, eta gainera aztertzekoa litzateke zer nolako tratamendua ematen zaion gaiari.
|
Euskarazko
komunikabideetan izan ezik, inon ez da euskalduntze planei buruzko eztabaidarik egiten eta informazio askorik ere ez da zabaltzen.
|
|
|
Harreman sare berriak euskaraz sor daitezela nahi dugu. Horregatik antolatzen ditugu kultur emanaldiak, ikastaroak, haur eta gazteentzako programak, mendi irteerak eta jaiak, eta horregatik ekoizten ditugu
|
euskarazko
komunikabideak.
|
|
|
Telebista horren ezaugarririk azpiragarrienak hauek izango lirateke: euskara hutsezkoa; behetik gora eginda populazioaren parte hartzea indartuz eta tokiko errealitatean murgilduta; herritarra eta erreferentziala euskara dakiten eta ikasten ari direnentzat; pedagogiko eta hezitzaile tresnatzat ulertua; Euskal Herriko gainontzeko eskualdeetako
|
euskarazko
komunikabideekin elkarlanean jardungo duena eta guztiz zabala zein dinamikoa programazioaren edukietan. " Emititu ahal izateko, lehenik eta behin, lehiaketa publikoan aurkeztu behar da eta lizentzia lortu, baina gure baikortasuna erabatekoa da aurkezten den euskara hutsezko telebista bakarra lizentziarik gabe gelditzea pentsaezina izango litzake eta", argitu dute kultur elkartekoek.
|
|
2008
|
|
|
Produktu horrek paperezko bertsio bat ere izango du, astero 100.000 ale banatuko dira Berria, Hitza eta beste hainbat herri aldizkaritan txertatuta.
|
Euskarazko
komunikabideek itxita izan duten eremu batean sartzeko saioa da. Interneten zer egingo dugun hurrengo urteetan?
|
|
|
Berriak, beste edozein komunikabidek bezala, eskubide osoa dauka eskualdetako Hitzak sortzeko.
|
Euskarazko
komunikabideek daukaten arazo bat da ez direla diruz errentagarriak. Diru-laguntza publikoak behar dituzte eta hor dago arazoa, ez gara ari eskubide kontuez diru publikoaz eta eraginkortasunaz baizik.
|
|
|
|
Euskarazko
komunikabideak ditugu (EITB, Berria...)
|
|
|
Komunikabide digitalen ezaugarri berezkoak nola erabiltzen dituzten
|
euskarazko
komunikabideek neurtzen saiatu gara. Adibidez, elkarreragina.
|
|
|
Multimediatasuna
|
euskarazko
komunikabideetan ere mugatua da. Testu bidezko informazioaren nagusitasuna erabatekoa da.
|
|
|
Oso mugimendu gipuzkoarra da, bide batez esanda. Goiena.net, Deba Goienako tokian tokiko komunikabide inprimatu edo ikus entzunezko batzuetan oinarritutako webgunea ere oso garrantzitsua da.
|
Euskarazko
komunikabide gehienak errebistak dira, magazineak. Gehienak, tokian tokikoak.
|
|
|
Azkenik, EHAEko biztanleriaren erdiak (%49, 8k) eguneroko prentsa irakurtzen du; euskaraz %2, 8k baino ez. Kasu guztietan, komunikabide guztietan
|
euskarazko
komunikabideei dagokienez audientzia gehien dituen lurraldea Gipuzkoa. Telebista nagusitzen da, gipuzkoarren %18, 1k euskaraz ikusten baitute.
|
|
|
2.2
|
Euskarazko
komunikabideen tipologia
|
|
|
" Euskal Herriak erregula, sor eta atxiki ditzake bere telebista, irrati eta prentsa propioa, eta, oro har, bere helburuak lortzeko behar dituen giza komunikabide guztiak".), bi faktore nagusiren ondorio gisa ulertu behar dugu. Batetik, aspalditik zetorren
|
euskarazko
komunikabideen aldeko erreibindikazio soziala, zeinean telebistaren aldarrikapena oso handia zen. Bestetik, Euskal Autonomi Erkidegoaren eraketa instituzional eta politikoa.
|
|
|
INTERNETEN DAUDEN
|
EUSKARAZKO
KOMUNIKABIDEEN SAILKAPENA
|
|
|
Euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa zehazte aldera baliagarria izan liteke CIESen
|
Euskarazko
komunikabideen polikontsumoari buruzko azterlana. Ikerketa honetan euskal hedabideak kontsumitzen direnetz kontuan hartuz eta kontsumitzaileen artean zenbat hedabide kontsumitzen dituzten aintzat hartuz honako tipologia eraiki dute:
|
|
|
1 Ikerketak honakoak dira: CIESen
|
Euskarazko
komunikabideen polikontsumoari buruzko azterlana, 2007; CIES en Euskarazko hedabideen ikus entzuleei buruzko azterketa, 2007; Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren Euskarazko hedabideak azterketa, 2006; Ikerfel en Euskarazko komunikabideak erabiltzeko eragingarriak eta eragozpenak, 2007; Euskararen Erakunde Publikoarentzat IPSOSek egindako Komunikabideen erabilpenaren azt... telebista eta irratia, 2007.
|
|
|
1 Ikerketak honakoak dira: CIESen Euskarazko komunikabideen polikontsumoari buruzko azterlana, 2007; CIES en Euskarazko hedabideen ikus entzuleei buruzko azterketa, 2007; Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren Euskarazko hedabideak azterketa, 2006; Ikerfel en
|
Euskarazko
komunikabideak erabiltzeko eragingarriak eta eragozpenak, 2007; Euskararen Erakunde Publikoarentzat IPSOSek egindako Komunikabideen erabilpenaren azterketa: telebista eta irratia, 2007.
|
|
|
euskarazko eta erdarazko eskaintzen arteko desoreka bera. Egia esan, ez zen gure ikerketaren helburua eskaintza aztertzea eta
|
euskarazko
komunikabideen eskaintzak kontsumoarekin zer harreman duen aztertzea. Hala ere, nahitaezkoa da eskaintza ere kontuan hartzea egoeraren argazki osoa egin nahi badugu.
|
|
|
Gobernuaren dirulaguntza hitzarmen baten bidez arautzea eskatu dute
|
euskarazko
komunikabideek
|
|
|
Goiena Telebista 2000 urtean sortu zen, Debagoiengo
|
euskarazko
komunikabideei bultzada eman eta eskualdeko hedabidea indartzeko asmoz. Juridikoki kooperatiba gisa egituratuta, Debagoiengo zortzi herrietara eta Aramaiora zabaldu du bere esparrua, 65.000 biztanlerengana helduz.
|
|
|
Baina egoerak arazotsua izaten jarraitzen duela uste du orain. Nafarroako Gobernuak hedabideei laguntza ematen die, baina ez dago bermatua
|
euskarazko
komunikabideek laguntza hori jasotzea, dio txostenak. Ildo beretik, Nafarroako Digitalizazio Planak euskaraz ari diren bi telebista kateak baztertzeagatik ere kezka agertu du Europako Kontseiluak.
|
|
|
Baina asmo horiek aurreratuta ikusi nahiko nituzke: enpresa gehiagok izatea ziurtagiria, hizkuntza eskubide urraketa askoz gutxiago izatea,
|
euskarazko
komunikabide indartsuak izatea, Lanbide Heziketan eta Unibertsitatean dauden hutsak gainditzea... Azken finean, normalizaziotik gertuago izatea.
|
|
2009
|
|
|
Argia informazio orokorreko astekaria, egunkari itxurakoa. Urtetan
|
euskarazko
komunikabide bakarrak izanik ere, bien artean, konpetentzia baino, elkarlana zen nagusi, Damaso Intzaren beraren hitzetan: " Argia saltzen zuten, baina Zeruko Argia utzi gabe".
|
|
|
Damaso Intzak aldizkaria sortu baino lehen ere aipatutako egoera" estu samar" ohiko hura, larri bihurtu zen berriro. Baina krisian zaildutakoek hondamena aukera bihurtzen asmatu zuten beste behin eta,
|
euskarazko
komunikabideen mundu gero eta anitzagoan, bere tokia egin zuen Argiak, independentziaren bidetik, goitik behera kolorez hornitua, Internet euskarri berria baliatzen aitzindari, eta duela 90 urteko Iruñeko kaputxinoak bezain temoso.
|
|
|
Besteak beste, 18 urte egiten duten gazteei urtebetez Frantziako edozein egunkariren harpidetza ordainduko die bere Gobernuak. Nafarroako
|
euskarazko
komunikabideentzat 9.000 euroko ez da zerorik falta dirulaguntza dago bideratua Nafarroako Gobernutik. Korrika ospatzeko antolatu nahi zen festa ere debekatu egin zuen iragan larunbatean Iruñeko Udalak.
|
|
|
• CIESen
|
Euskarazko
komunikabideen polikontsumoari buruzko azterlana, 2007.
|
|
|
• Ikerfel en
|
Euskarazko
komunikabideak erabiltzeko eragingarriak eta eragozpenak, 2007.
|
|
|
• Komunikabideen arloan, tokiko
|
euskarazko
komunikabideen zabalkundea bultzatzeko azpiegiturazko nahiz diru baliabideak ematen zaizkie. Irutxuloko Hitzaren aldeko apustua esaterako.
|
|
|
Bi txori jotzen zituen batean: batetik,
|
euskara
komunikabideetan modu eraginkor batean agertzea; eta, bestetik, Urumeak gipuzkera onartuko zuenez, aranisten ereduari gipuzkera nahiz gipuzkera osotua kontrajartzea.
|
|
|
Mikhaïl Gorbatxov;... Hizkuntza bakoitzak bere sistema, bere transkripzio praktikoa, erabiltzen du, hizkuntza bakoitzaren grafiara eta ahoskerara moldatua.Nazioarteko sistema onarturik ezean, bide hori hobetsi du Euskaltzaindiak euskararako, hau da, euskararako transkripzio praktiko bat erabiltzea. Erabaki hori hartzeko orduan, xehe aztertu du azken urteotako erabilera, eta argi ikusten da euskal entziklopedietan,
|
euskarazko
komunikabideetan eta euskarazko eskola liburuetan eta literaturan euskararako transkripzio praktikoaren bidea guztiz hedaturik dagoela, transkripzio praktikoa gauzatzeko orduan kasu gutxi batzuetan aldaera bat baino gehiago ikusten bada ere. Horregatik, jatorrizko hizkuntza aurrean izanik, gure inguruko hizkuntzen transkripzio praktikoak azterturik, eta nazioarteko sistema ere kontuan izanik, euskararako transkripzio sistema praktiko bat arautu du Euskaltzaindiak, eta 156 araua plazaratu(
|
|
|
Aranguren, A. (2000):
|
Euskarazko
komunikabide lokalak Euskal Herrian, doktoretesia, Euskal Herriko Unibertsitatea, Bilbo.
|
|
|
Komunikabideen eremuan egunetik egunera enpresa handiak nagusitzen ari direnez, gertuko komunikabideen esparrua ere bereganatzen hasiak direla jakinik, gertuko komunikazio horretan aritzen garen
|
euskarazko
komunikabideek elkartu eta indartu beharra dugu, enpresa handiei aurre egingo badiegu.
|
|
|
Xabier Letona Argiako zuzendariak idatzitakoa argigarria da161: «Nafarroako gaztelerazko hiru telebistek Nafarroako
|
euskarazko
komunikabide guztiek baino 313 bider diru-laguntza gehiago jasoko dute aurten. Krisia dela eta Nafarroako Gobernuak 2009an 9.567 euro emango die euskarazko komunikabideei.
|
|
|
«Nafarroako gaztelerazko hiru telebistek Nafarroako euskarazko komunikabide guztiek baino 313 bider diru-laguntza gehiago jasoko dute aurten. Krisia dela eta Nafarroako Gobernuak 2009an 9.567 euro emango die
|
euskarazko
komunikabideei. Bestela esanda euskal prentsan hain ohikoa den mileurista baten soldata erdi».
|
|
|
Gure lehentasun nagusietako bat euskara babestea eta bultzatzea zen, zeren eta, printzipio bezala, argi baikeneukan euskararik gabe ez zegoela Euskal Herririk. Argi geneukan, halaber, ez bazen
|
euskarazko
komunikabiderik sortzen euskarak ez ziola bereari eutsiko. Hortaz, 1980an osatu zen Eusko Jaurlaritzaren programan jasota zegoen euskara babesteko sortuko zen telebistaren asmoa.
|
|
|
Batetik, garrantzitsua delako
|
euskarazko
komunikabideek ere herri informazioa egunero euskaraz ematea eta erreferentzialtasuna lortzea. Bestetik, eguneroko euskarazko egunkari bat oso garrantzitsua delako euskararen normalizazio bidean.
|
|
|
1880ko hamarkada oso emankorra izan zen Ipar Euskal Herrian
|
euskarazko
komunikabideei dagokienez. 1885 eta 1886an, berbarako, Escualdun almanaca edo egunari berria agertu zen Baionan.
|
|
|
Herri aldizkariekin konparatuta nik uste dut antzekoak izango direla. Baina argi utzi nahi dut direla
|
euskarazko
komunikabide batek izan ditzakeen soldatarik hoberenak. Hala ere, euskarazko hedabideetan ari den jendeak gehiago kobratu lukeela uste dut.
|
|
|
Lan honetarako elkarrizketatu diren iritzi igorleek begi onez ikusten dute sektorerako hitzarmena sortzea, egungo lan baldintzak hobetzeko lagungarria izan litekeelako. Hala ere, zaila iruditzen zaie
|
euskarazko
komunikabideen sektore osoa arautuko duen hitzarmena gauzatzea. Batetik, oso egoera eta errealitate ezberdinetatik abiatzen delako sektorea, eta, bestetik, marko adostu baterako baldintzarik ez dagoelako.
|
|
|
d. Profesioak berezkoak dituen baldintza txarrei euskarazko hedabide pribatuetan jasotzen diren ordainsari baxuak gehitu behar zaizkie, soldatak,
|
euskarazko
komunikabide publikoetan baino baxuagoak direlako. «Mileurista» izatetik gertu daude.
|
|
|
«Mileurista» izatetik gertu daude. Batez beste hileko 1.100 euro gordineko ordainsariak jasotzen dituzte
|
euskarazko
komunikabide pribatuetako langileek, zortzi orduko lanaldia dutenek alegia.
|
|
|
f.
|
Euskarazko
komunikabide pribatuetako lan baldintza eskasek bertoko langileen mugikortasuna areagotzen dute. Oro har, langileen antzinatasuna baxua da (5 urte ingurukoa batez beste) eta horrek produktuaren kalitatean eta egonkortasunean eragin zuzena du.
|
|
|
–Egun, idatzizko prentsan daude abian
|
euskarazko
komunikabideen sektorean proiektu gehien. Eusko Jaurlaritzak aztertu dituen 93 hedabideetatik, 62 prentsa(% 66) idatzikoak dira.
|
|
|
Aranguren, A. (2000):
|
Euskarazko
komunikabide lokalak Euskal Herrian [doktore tesia], Euskal Herriko Unibertsitatea, Bilbo.
|
|
|
Giro ederrean joan zen arratsaldea, ostatua, bertsolariak eta musika izan baitziren belagian. Baina ez da atzendu behar Xorroxin Irratiaren ekimena dirua biltzeko zela, Nafarroako Gobernuak %96an jautsi baitu aurten
|
euskarazko
komunikabideei emandako dirulaguntza.
|
|
|
ETAko kide izatea leporatzen diete bost auzipetuei, baina
|
euskarazko
komunikabideak sortu eta sustatzea izan da akusatuen delitu bakarra.
|
|
|
Euskarabideko zuzendari kudeatzaile Xabier Azanzak, aldiz, iragarri du otsailean arazoa konponduko dutela.
|
Euskarazko
komunikabideak lagundu behar ditugula argi daukagu, eta 9.567 euro bakarrik ematea gaizki dago; Euskararen Legeak, gainera, argi esaten du Nafarroako Gobernuak euskarazko hedabideak lagundu behar dituela, gehitu du. Ondorioz, une honetan Hezkuntza Departamenduan dirua nondik atera ikertzen ari dira, aukerak aztertzen.
|
|
|
ziren hainbat ekimenetarako aurrekontuak, eta orain hutsaren hurrengoa, IKAko kideak dioenez. Horren erakusgarri dira, Sarasola eta Alemanen aburuz,
|
euskarazko
komunikabideen eta udaletako euskara teknikariek aditzera eman dituzten kexak. Ildo horretatik, bai AEK k eta bai IKAk bat egiten dute helduen euskalduntze eta alfabetatzeari dagokionez.
|
|
|
Gora
|
euskarazko
komunikabideak!
|
|
|
Hortik aurrera, Nafarroako Gobernuaren jokaera are lotsagarriagoa izaten ari da.
|
Euskarazko
komunikabideei ematen zitzaizkien laguntzak% 95 murriztu ditu (ia ezerezean geratuta), Ttipi Ttapa telebistaren itxiera eraginez; TDTren ezarpenaren bidez, Euskal Telebistaren harpena oztopatzen ari da (ETB1 eta ETB3 ez dago, oraingoz, modu digitalean ikusterik, eta, beraz, sortu zenetik ETB3 euskarazko katea ez da Nafarroan ikusten); Euskalerria irratia ixteko mehatxu zuzena egin du, sortzen ez ...
|
|
|
Izan ere, Xorroxin irratiak zozketa xelebrea antolatu zuen diru iturri modura. Azkenaldian Nafarroako Gobernuak traba ugari jarri die
|
euskarazko
komunikabideei, eta Xorroxin ez da salbuespena izan. Horregatik, irratirako beharrezkoa duten dirua lortzeko, eta, bide berean jai giro politean arratsaldea igarotzeko, zozketa berezia antolatu zuten.
|
|
|
Eskutitz adeitsu horretan, besteak beste, nitaz idatzi zuen hobe nukeela dimititu eta neure burua ongi altxatuta, Euskarabidea institututik ateratzea, euskaldun zintzo eta leialak bezalaxe. Horren arrazoia, berak dioenez, Nafarroako Gobernuak 2009 urtean
|
euskarazko
komunikabideei diru-laguntzarik ez ematea da. Eskutitz horren izenburuak (Xabier Azantzarentzat, alegia) zuzen zuzenean aipu egiten bazidan ere, nahiago izan nuen ez erantzutea, deialdi hori NAOn argitaratu arte.
|
|
|
Ez dakit zer arrazoi edo zer interes berezi dagoen zorionez egiazkoak ez diren informazioak argitaratzeko. Nafarroako
|
euskarazko
komunikabideek aurten ere jasoko dituzte euren Gobernuaren diru-laguntzak, azken hamabost urteotan jaso dituzten bezala. Aurreko urteetan bezala, aurten ere, zailtasunak zailtasun, Deialdia aurrera aterako da.
|
|
|
|
Euskarazko
komunikabideak mespretxatu dituzte
|
|
|
Horregatik, egoera are larriagoa izango da aurten. 56 lagunek lan egiten dugu
|
euskarazko
komunikabideen inguruan, eta 240.000 euroko murrizketa hau aurrekontuaren %10 inguru da. Krisia eragingo du, dudarik ez.
|
|
|
ELA sindikatuaren esanetan,
|
euskarazko
komunikabideei diru laguntzak ukatzea, Miguel Sanzen gobernuak euskara itotzeko egiten duen politikaren beste urrats bat da. Ohar baten bidez adierazi duenez, diru laguntzarako deialdirik ez egitea, kultura, gizarte eta informazio aniztasunaren aurkako erasoa da, eta Euskarabidea erakundea bere ekimen politikoak aurrera eramateko erabiltzen ari dela salatu du.
|
|
|
Ohar baten bidez adierazi duenez, diru laguntzarako deialdirik ez egitea, kultura, gizarte eta informazio aniztasunaren aurkako erasoa da, eta Euskarabidea erakundea bere ekimen politikoak aurrera eramateko erabiltzen ari dela salatu du. UPNko gobernuak euskararen aurkako erasoz osaturiko curriculum lotsagarriaren beste atal bat da, dio ELAk, garbi geratzen baita eraso hauek soilik
|
euskarazko
komunikabideek pairatzen dituztela. Horregatik, erabakia berraztertzeko eskatu dio Nafarroako Gobernuari.
|
|
|
Ikusezintasuna: EIko entzuleak ez bezala, REkoak nekez izango du
|
euskarazko
komunikabide ez publikoen berri; horiekiko ez ikusezintasuna aplikatzen da irrati horretan, salbuespenak kenduta. Boulevard-en batik bat, ez dira existitzen.
|
|
|
Laburretan sartu zuten Nafarroako Gobernuaren azken erabakia, Michelin gidaren izarren azken banaketari buruzko berriaren pareko. Hamar segundoan, Euskaltzaindiak, Vascuencearen fonotekak eta eskolako autobusek jasango duten diru laguntzen murrizketa aipatu ziren;
|
euskarazko
komunikabideak deusik gabe geratuko direla, hortaz, ezta ziztrin bat ere. Nafarroako diskriminazio egoera, Egunkaria ren auzia... tertuliako gai zerrendan sar litezkeela pentsatzea, berriz, tentelkeria hutsa da gaur egun. Dena esatera, Dani Alvarezek gidatzen duen audientzia handiko tartea (08:00: 00) egun Lakuako gobernuak daukan aliaturik leialena da REn.
|
|
|
Oraingo honetan, berriz, NETLE Nafarroako Euskara Teknikarien Lanbide Elkartekideok beste ikuspegi batetik salatu nahi dugu sortzen ari den egoera, hain zuzen ere langileak garen aldetik. Azken batean, euskaltegiek,
|
euskarazko
komunikabideek, euskalgintzako beste erakundeek eta udalek euskara sustatzeko ematen dituzten zerbitzuen atzean langileak ere bagaude.
|
|
|
Horrela, bada, ezinbestekoa dirudi informaziorako modu eta euskarri berriak aurkitzea, batez ere publiko gazteari begira. Kontsumitzaile berriak dauden toki horietara joan dute euskarak eta
|
euskarazko
komunikabideek, alderantziko bidea ez baitu inork egingo.
|
|
2010
|
|
|
|
Euskarak
komunikabideetan duen presentziarekin jarraituz, Joseba Barandiaranek" Ekonomia k z ere idazten da" izenburuko artikuluan ekonomia arloan euskaraz zabaltzen den informaziora hurbiltzen gaitu. Ekonosoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 17 miaz bereziki arduratzen diren euskarazko komunikabide espezializaturik egon ez arren, prentsa idatzian eta irratian, beste gai batzuk jorratzen diren bezala, ekonomiaz ere jarduten da.
|
|
|
Euskarak komunikabideetan duen presentziarekin jarraituz, Joseba Barandiaranek" Ekonomia k z ere idazten da" izenburuko artikuluan ekonomia arloan euskaraz zabaltzen den informaziora hurbiltzen gaitu. Ekonosoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 17 miaz bereziki arduratzen diren
|
euskarazko
komunikabide espezializaturik egon ez arren, prentsa idatzian eta irratian, beste gai batzuk jorratzen diren bezala, ekonomiaz ere jarduten da. Duela 15 urtetik geroztik kazetari eta ekonomialari elebidunak ateratzen ari dira unibertsitatetik, eta hizkuntza ezberdineko informazio iturriak erabiltzen dituzte; beraz, eleaniztasuna ezinbesteko ezaugarri bihurtu da lan eremu honetan.
|
|
|
Hemen proposatu den lanketa zientifikoaren eta, hortaz, sistematiko eta zorrotzaren bitartez badago aukera ezin hobea
|
euskarari buruz
komunikabideek duten eragin kognitiboaren gorabeherak ezagutzeko.
|
|
|
...batek pentsa lezake intuizioak gidatuta ere erraza dela jakitea bertako komunikabideek zer nolako diskurtsoak dituzten gure hizkuntzaz, eta nahikoa dela adi egotea beren ohiko jardunari jarraituz. hori ere errealitatea ezagutzeko modu bat da, baina ez zorrotzena. aldiz, hemen proposatu den lanketa zientifikoaren —eta, hortaz, sistematiko eta zorrotzaren— bitartez badago aukera ezin hobea
|
euskarari buruz
komunikabideek duten eragin kognitiboaren gorabeherak ezagutzeko. ezagutza mota horrek, intuizio hutsak baino emaitza sendoagoak, fidagarriagoak eta, horrexegatik, erabilgarriagoak lortzera eramango gaituelakoan.
|
|
|
Euskal abertzaleak dira protagonista nagusienak
|
euskarari buruzko
komunikabideetako eztabaidan, honek adierazten du gure hizkuntzari buruzko eztabaidak duen ideologizazio edo politizazio maila zenbaterainokoa den, euskara abertzaletasunari lotzen baizaio gehienbat. ondoren agertzen dira euskal hiztunak eta euskal herritarrak. baita ere, badute zer esana euskararen eztabaidan agintari edo politikariak eta herritarrengandik hurbilen dauden erakundeak, hau da, uda...
|
|
|
Ez bakarrik barrura begira ordea. Garaiko
|
euskarazko
komunikabideetan oihartzun handia izan zuen auziak, eta, kanpora begira, ikastolen erreferentzialtasuna lausotu zuen.
|
|
|
Izugarrizko lana egin dugu euskara normalizatuz gaur egungo premietarako prestatzen, baita
|
euskarari
komunikabideetan, irakaskuntzan nahiz administrazioan bidea egiten. Hala ere, ahaleginak ahalegin, kili kolo ageri zaigu euskara gizarteko harremanetan.
|
|
|
4 Azterketak irakurleari eta ikus entzuleari dagokien alderdia jorratu zuen batez ere, hau da,
|
euskarazko
komunikabideak zenbatek kontsumitzen dituzten eta kontsumitzaileen oinarrizko ezaugarriak zein diren ageri dira aipatu azterketan.
|
|
|
1CIESen
|
Euskarazko
komunikabideen polikontsumoari buruzko azterlana, 2007.
|
|
|
4Ikerfel en
|
Euskarazko
Komunikabideak erabiltzeko eragingarriak eta eragozpenak, 2007.
|
|
|
Krisi ekonomikoan izan arren, euro bakar bat ere ez dugu gutxitu.
|
Euskarazko
komunikabideentzako edota euskaraz egiten duten erdarazko komunikabideentzako diru laguntza deialdia maiatzaren amaierarako argitaratu nahi du Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak. Ia sei milioi euro banatuko ditu:
|
|
|
Ziur gaude kalitateko proposamen berritzaile ugari jasoko ditugula.
|
Euskarazko
komunikabideak lagunduko ditugu, euskaraz bizi nahi dutenek kalitateko komunikabideak jaso ditzaten.
|
|
|
Joxemiel Bidadorren bat bateko heriotza euskaltzaleontzat, orokorki, eta beren beregi Nafarroako euskalgintzarentzat galera itzela izan zen eran, euskarazko literaturarentzat eta, endemas, haur literaturarentzat Joxantonio Ormazabal deblauki hiltzea berri latza izan da zinez. Euskarazko kultura
|
euskarazko
komunikabide publikoetan gero eta baztertuago dagoen sasoiotan, Bidador eta Ormazabal halako sortzaile oparo bezain apalen eguneroko lan isila ezinbestekoa zaigu. Isilarazi gura gaituztenean, lanari isilean ekingo diotenak goratzea dagokigu.
|
|
2011
|
|
|
Zerbitzuen alorrean duen azpiegitura era bateratuan merkaturatuko du hemendik aurrera, BIDERA Zerbitzuak izenarekin (www.bidera.eu). Xedea da zerbitzuen negozio bolumena handitzea eta, etekinekin,
|
euskarazko
komunikabideak sortzen eta sustatzen jarraitzea.
|
|
|
Irratiak esfera pribatuko hizkuntza bat esfera publikokoa bihurtzen du. Gaur egun irrati publikoaren kalitatea bermatu behar da; lehiakorrak izan behar dugu, eta, horretarako, finantzaketa behar da.Maria Gonzalez Irisarrik bere tesian jaso zuen
|
euskarazko
komunikabideak esparru bereko gaztelaniazkoak baino kalitate handiagoa dutela.Tesiaren aurkezpenean izan nintzen, eta gustatu zitzaidan. Baina argi dago kalitatea zerbait subjektiboa dela.
|