|
2008
|
|
|
Haur Eskolak Euskaraz Plataformak Iruñeko
|
euskarazko
haur eskolen inguruan aurkeztutako proposamenak 7.000 herritar baino gehiagoren eta hainbat elkarte nahiz eragileren babesa jaso du jada. Pozik agertu dira horregatik, baina ez dute benetako helburua ahaztu nahi:
|
|
2009
|
|
|
Haur hezkuntzan, gaur egun dauden haur eskola publikoak oso urriak direla adierazi zuten. Halaber, are urriagoak dira oraindik
|
euskarazko
haur eskolak. Horren harira, Martinezen aburuz, herritarren eskaera argia izanik, haur eskola euskaldun eta hezitzaileen aldekoa, administrazioaren hautua bestelakoa izan da, gestora pribatuek kudeatutako haur eskolen aldekoa.
|
|
2010
|
|
|
[Iruñea] Gurasoek euskara ikasteari garrantzia eman zioten hasiera hasieratik, eta horregatik
|
euskarazko
haur eskola batean sartu ninduten (haiek hizkuntza hau ezagutzen ez badute ere). Ditudan lehengusu gehienek euskaraz dakitenez, denak elkartzen ginenean hizkuntza hau erabiltzen genuen komunikatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Orduan, bi herrien egoera erabat ezberdina da. Batetik badugu Eskiulako kasua, non euskararen transmisioa familiarra den, eta Barkoxekoan aldiz haurrek
|
euskara
Haur Eskolan ikasten dute, edo Barkoxen bertan edo Sohutan.
|
|
2014
|
|
|
|
Euskarazko
haur eskolen aldarrikapena antzinatik dator. Hainbat saiakera egon den arren, azken bi hamarkadetan ez da euskarazko haur eskolarik zabaldu Iruñean.
|
|
|
Euskarazko haur eskolen aldarrikapena antzinatik dator. Hainbat saiakera egon den arren, azken bi hamarkadetan ez da
|
euskarazko
haur eskolarik zabaldu Iruñean. Lorpen gisa, 1995ean guraso talde batek Udalak Izartegi haur eskola ixteko asmoa gelditu izana da aipagarriena.
|
|
|
Leku berri horietarako izena 827 umek eman dute. Euskalgintzak jasotako datuen arabera, izena eman duten guztien %56k
|
euskarazko
haur eskola nahi dute. «Alegia, erdiek baino gehiagok beren auzoan euskarazko aukera izan balute, beren seme alabak euskaraz matrikulatuko lituzkete».
|
|
2016
|
|
|
Ricardo Feliurentzat ere, sare sozialetako erabiltzaile anonimoen oldarraldia ez da izan kasualitate hutsa, bulego batean diseinatutako kanpaina baizik. ? 2015eko abenduan, jite bereko hainbat profil sortu ziren, eta horiek ahariburu gisa erabili ditu eskuinak hainbat kontutan; Iruñeko
|
euskarazko
haur eskolen polemikan, esate baterako?.
|
|
|
Iruñeko
|
euskarazko
haur eskoletan izena eman duten gurasoak Nafarroako Arartekoarekin.
|
|
|
IRUÑEKO
|
EUSKARAZKO
HAUR ESKOLETAN IZENA EMAN DUTEN GURASOAK NAFARROAKO ARARTEKOAREKIN.
|
|
|
Duela bi aste Iruñeko Udalean
|
euskarazko
haur eskoletan aurrematrikula egin duten 140 haurren gurasoen eskaerak erregistratu genituen. Dakizuenez, azken urteetan Haur Eskolen inguruan egondako eskaintza desorekatu eta ulergaitzarengatik ehunka familia kaltetuak izan gara, soilik gure seme alabak euskaraz bizitzea nahi izateagatik.
|
|
|
Gogoratu behar dugu Udalak planteatutako aldaketek euskaraz bizi nahi duten familia askoren egoera arinduko dutela, baina inolaz ere ez dute gutariko askoren egoera konponduko. Izan ere, guk egiten dugun hautua,
|
euskarazko
Haur Eskola, Iruñeko 4 auzotan besterik ez baita eskainiko. Gutako askok oraindik ere egunero hamarnaka kilometro egin behar izanen ditugu gure seme alabak euskaraz hezi ahal izateko.
|
|
|
Aranzadi,
|
euskarazko
haur eskolen alde
|
|
|
Aranzadi udal taldeak
|
euskarazko
haur eskolak babestu baditu ere, beste bide bat hartu du Ahal Duguk: euskarazko ereduaren" erabilera alderdikoia" egiten dela salatu du.
|
|
|
Datorren ikasturtean Iruñeko Udalak bikoiztu eginen du
|
euskarazko
haur eskolen kopurua. Orain arte bi ziren.
|
|
|
Aurrerantzean Iruñean orotara 17 haur eskola publiko izanen dira, 10 gazteleraz, 4 euskaraz eta 3 ingelesarekin. Lehendik martxan ziren
|
euskarazko
haur eskolak Txantrean eta Arrotxapean.
|
|
2017
|
|
|
Hezkuntzako lan eskaintzan edo Iruñeko
|
euskarazko
haur eskoletako aferan protesta handiak egon ziren gizarteko hainbat sektoretan. Euskaldunok zer transmititu behar diegu sektore horiei?
|
|
|
Erantzuna nahiko iraingarria izan zen: orain familia batzuk 200 metro mugitu behar zuten, eta beste batzuek orain arte seme alabak
|
euskarazko
haur eskoletara eramateko aukerarik ere ez dugu izan, edo, onenera jota, etxetik kilometro pare batera zegoen haur eskolara eraman behar izan ditugu. Erabilitako argudioak egokiak izan ziren, baina guk megafonia txikia dugu eta haiek oso handia.
|
|
2018
|
|
|
|
Euskarazko
haur eskolak auzo guztietan
|
|
|
|
Euskarazko
haur eskolak bete egin dira eskaintza dagoen auzo guztietan. Argi dago euskarazko matrikulak izan daitezen lehenik eskaintza izan behar dela.
|
|
|
|
EUSKARAZKO
HAUR ESKOLAK AUZO GUZTIETANIruñeko Haur Eskoletan matrikulazioa egin berria da maiatzean, eta gogoeta egin daiteke euskarazko eskariaren bilakaeraz.Azkeneko urteetan asko zabaldu da euskarazko eskaintza. Orain dela urte gutxi bi haur eskola bakarrik ziren euskaraz, eta biak Txantrean zeuden.
|
|
|
Hasteko, Lezkairuko haur eskola berrian eta ereduko ikastetxeak ondoan dituzten Mendillorrin eta Buztintxurin jarri litzateke euskaraz ikasteko aukera.
|
Euskarazko
haur eskolak nahi ditugu auzo guztietan.2018 14.ADMINISTRAZIOAN EUSKARAZ TALDEA.
|
|
2020
|
|
|
Aldaketen prozedura irregularra izan zela salatu zuen oposizioak, eta arrazoia eman zioen epaileak. Hala, eskuinak alkatetza berreskuratu eta
|
euskarazko
haur eskolen murrizketak iragarri ditu Mayak: lautik bira jaitsiko da kopurua.
|
|
|
Urtarrilaren 23an publikoki azaldu zuten kezka, eta otsailaren 1ean ehunka lagun elkartu ziren udaletxearen aurrean. Adin guztietako jendea batu zen protestara, haur, gazte zein heldu, eta aldarte onean dantzan eta abesten aritu ondoren,
|
euskarazko
haur eskolen premia eta hezkuntza eta hizkuntza eskubideak aldarrikatu zituzten. Matrikulazio garaian inkesta edo ikerketa bat egiteko ideia ere aipatu zuten, galdeketa moduko bat egitea, finean, benetako eskaintza zein den argitzeko eta eskubideak bermatzeko.
|
|
|
Hizkuntza eskubideek ez dute bermerik Iruñean. Aurten,
|
euskarazko
haur eskolen egoera gehiago okertuko da, 0 eta 6 urte bitarteko umeen matrikulazioa hasi ondoren. Izan ere, udalak bertako hizkuntza zaharrenaren plaza kopurua %70 murriztu du haien hezkuntza eta zaintza sisteman.
|
|
|
Orduan, EH Bilduko Asiron alkatearen agindupeko lauko gobernuak Iruñean zeuden
|
euskarazko
haur eskola publikoak bikoiztu zituen. Bi eskolatako eredu aldaketaren ondorioz, seme alabak euskaraz heztea ekidin nahi zuten ia ehun gurasok zentro aldaketa eskatu eta udalaren erabakia salatu zuten, UPN, PP eta PSN alderdien babespean," euskararen inposaketa" argudiatuz.
|
|
|
Korapilatsu hasi zuten urtea Iruñeko guraso euskaldunek. Navarra Sumaren eta PSNren udal gobernuak
|
euskarazko
haur eskolen eskaintza gutxiagotuko zuela iragarri zuen: lau eskolatik bira, eta plaza kopuruen portzentajean, %36tik %12ra.
|
|
|
Belarritik tira egin diote Navarra Sumari, Iruñeko
|
euskarazko
haur eskolen auzian izandako jokabidearengatik. Zehazki, Fernando Sesma Hezkuntza alorreko zinegotziaren «gardentasunik eza» kritikatu du oposizioak mozio batean, eta haren kargugabetzea ere eskatu dute.
|
|
|
Navarra Sumari gogorarazi zion 2016an ezarritako 0 eskaintzaren aurkako sententzia batek ezin duela familia askoren ongizatea kolokan jarri: «Epaiak ez du behartzen
|
euskarazko
haur eskolak kentzera; beste era batera egin zitezkeen gauzak, euskarazko eskaintza zeharo murriztu gabe». Lau eskolatan eskaintzen zuten euskarazko murgiltze eredua orain arte; aurrerantzean, eskola bakarrak izanen du eredu hori, eta beste batean plazen erdiak eskainiko dituzte euskaraz.
|
|
|
«Ez gara zenbakiak, pertsonak gara, eta euskaraz ikasteko eskubidea dugu». Antsoainen ere ez da
|
euskarazko
haur eskolarik. Iruñera joan behar dute, eta Oiagak ohartarazi zuen eskaria murriztuta are zailagoa izanen dutela.
|
|
|
Iruñean haur eskolak euskaraz! eta Iruñeko haur eskoletan lan eta ikasi euskaraz leloekin; horri
|
euskarazko
haur eskoletako hezitzaileek heldu zioten. Euskalgintzako kideak ere han izan ziren, baita Maider Beloki EH Bilduko zinegotzia ere.
|
|
|
Ehunka lagun bildu dira Iruñean
|
euskarazko
haur eskolen eskaintza murriztu ez dadila eskatzera
|
|
|
Auzia ez da bukatu, baina baliteke konpontzeko bidean egotea. Antsoainen
|
euskarazko
haur eskola aldarrikatzen duen plataformak jakinarazi duenez, udala plan bat ari da ontzen, ikasturtetik aurrera euskarazko lerroa ezartzeko. Iragan astean batzartu ziren udal ordezkariekin, eta «itxaropentsu» atera ziren bileratik:
|
|
|
|
Euskarazko
haur eskoletan matrikulatutako umeen gurasoek bilera eskatu diote Iruñeko Udalari
|
|
|
Ez diete ezer esan. Seme alabak
|
euskarazko
haur eskoletan izena emanda dauzkaten familietan eragin handia izanen du Iruñeko Udalaren azken erabakiak: heldu den ikasturtetik aurrera, euskarazko eskaintza kenduko dute Printzearen Harresi eta Donibane eskoletatik, eta 0 zikloko euskarazko lerroak Iruñe iparraldeko Txantrea eta Arrotxapea auzoetara murriztuta.
|
|
2021
|
|
|
Zein izan da gurasoen hautua auzo horietan? Gurasoen %40, 77k
|
euskarazko
haur eskola aukeratu zuen. Portzentaje handiagoa izan zen Alde Zaharrean (gurasoen% 50,98k) eta Txantrean (gurasoen% 50,39k, nahiz eta euskarazko haur eskola bakarra izan, eta gaztelaniazkoak bi).
|
|
|
Gurasoen %40, 77k euskarazko haur eskola aukeratu zuen. Portzentaje handiagoa izan zen Alde Zaharrean (gurasoen% 50,98k) eta Txantrean (gurasoen% 50,39k, nahiz eta
|
euskarazko
haur eskola bakarra izan, eta gaztelaniazkoak bi).
|
|
|
euskarazko eskaintza urria da, eta auzoen arabera desorekatua. Eta, eskaera eskaintza gorabehera, eskubidea da
|
euskarazko
haur eskolak izatea Iruñeko auzo guztietan.
|
|
|
Zein izan da gurasoen hautua auzo horietan? Gurasoen% 40’77k
|
euskarazko
haur eskola aukeratu zuen. Portzentaje handiagoa izan zen Alde Zaharrean (gurasoen% 50’98k) eta Txantrean (gurasoen% 50’39k, nahiz eta euskarazko haur eskola bakarra izan eta gaztelaniazkoak bi). Beste auzoetan, euskarazko eskaintzarik ez zuten auzoetan, gurasoek ez zuten euskara aukeratzerik izan, bistan da (Mendebaldean, Mendillorrin, Azpilagañan eta Donibanen).
|
|
|
Euskarazko eskaintza urria da, eta auzoen arabera desorekatua. Eta, eskaera eskaintza gorabehera, eskubidea da
|
euskarazko
haur eskolak izatea Iruñeko auzo guztietan.Aipatzekoa da, bestalde, Donibaneko haur eskolan kendu eginen dutela euskarazko eskaintza, nahiz eta mantenduko zaien aurreko ikasturtean euskaraz hasitakoei.Egoera aldatzeko, borroka eta mobilizazioa dira.2021 22.ADMINISTRAZIOAN EUSKARAZ TALDEA.
|
|
|
Gurasoen% 40’77k euskarazko haur eskola aukeratu zuen. Portzentaje handiagoa izan zen Alde Zaharrean (gurasoen% 50’98k) eta Txantrean (gurasoen% 50’39k, nahiz eta
|
euskarazko
haur eskola bakarra izan eta gaztelaniazkoak bi). Beste auzoetan, euskarazko eskaintzarik ez zuten auzoetan, gurasoek ez zuten euskara aukeratzerik izan, bistan da (Mendebaldean, Mendillorrin, Azpilagañan eta Donibanen). Arrosadiko eta Buztintxuriko haur handienen bi taldeetan ere ez zen euskarazko eskaintzarik, eta, beraz, gurasoek ez zuten aukeratzerik izan.Datuek erakusten dutena oso argia da:
|
|
|
Hurrengo hiru hamarkadetan euskara isilik egon zen bi ibarretan, bertako hiztunik gabe. 1974 urtean, baina, Gau Eskola sortu zen Garesen, eta hiru urte geroago,
|
euskarazko
haur eskola martxan jarri zen. 1986an, Euskararen legeak Gares eremu mistoan kokatu zuen, eta hurrengo urtean Garesko eskolan euskarazko lerroa zabaldu zen.
|
|
2022
|
|
|
Iruñeko Euskalgintzaren arabera, eskaintza hori «zuzeneko erasoa» da Iruñeko haurren hizkuntza eskubideen aurka: «Familia guztien eskubidea da Iruñeko auzo guztietan
|
euskarazko
haur eskolak izatea, etxetik gertu». Iruñeko Udala egin dute egoeraren erantzule nagusi, baina «Nafarroako Gobernuaren laguntzaz eta konplizitatez».
|
|
|
borondate politikoarekin egoera irauli daiteke. Iruñeko auzo guztietan
|
euskarazko
haur eskolak edukitzetik urrun gaude. Hala ere, Udaleko alderdiek zein Gobernuko alderdiek hizkuntza eskubideei begira erantzun beharra dute, arduraz, ausardiaz eta justiziaz.
|