|
2001
|
|
|
hautetsien mintzaldien ondotik, aitor dut, Henryren erdarazkoak inarrosi ninduela. Euskararen geroa marrazten zuen,
|
euskararenganako
funtsezko amodio errepikaezina, paleolitiko arotik zetorkigun hizkuntzak ikastola neolitikoaren aterpea baino gehiago merezi zuela, euskaldun zintzoarentzat" publiko" hitza naski disgustuaren ortzadarrean" emazte publikoaren" kontzeptuarekin ezkontzen zela preseski" publiko" bilakatzear zeuden ikastoletan zela euskara hilarazten eta etxean bezain, nehon ez hobeki, bl...
|
|
2003
|
|
|
Baina hori ezinezkoa da. Laburtuz, ezin dira hedabide berean elkartu Euskal Herriaren eraikuntzaren alde lan egiten dutenak —horretarako
|
euskara
funtsezko osagaia delarik— eta hori ukatzen dutenak. Dena dela, munduan diren hedabide guztiek nortasun propioa ematen dien printzipio multzo argia dute, eta hori ez da —Egunkariak ongi frogatu duen bezala— jarrera ireki eta pluralarekin bateraezina (Egunero, martxoak 18).
|
|
2008
|
|
|
Azkenik, argi eta garbi utzi nahi du Euskaltzaindiak, bere garaian harturiko erabakiak eta egindako gomendio jakinak salbu, oraindik urrats asko dagoela euskara batua burutzeko eta inork ez duela euskara batua omen delako baten monopoliorik. Beraz, idazleak eta irakasleak bere eskuko dira tradizio ongi ezagutu baten ildotik, pedagogiazko eta literatur adierazpeneko premien arabera, nork bere euskal sen hoberenaren argitan jokatzeko,
|
euskararen
funtsezko oinarri batu horrekiko leialtasunean.
|
|
|
Horrekin ez da normalizazioa lortzen.
|
Euskarak
funtsezko gauza bat behar du: ikastea, ezagutzea eta erabiltzea.
|
|
2009
|
|
|
Teknologia berriek gazteak kaletik ateratzen badituzte, aurrez aurreko erlazioa galtzeak ez du lagunduko
|
euskararen
funtsezko eremuen tokiko sareei eusten. Are gutxiago indibidualismoak gaur egun duen gorputz berriak:
|
|
|
Bestalde, teknologiok indibidualismoa areagotzen dute, internautak etxetik, bakarrik normalean, beste internautekin inolako harreman fisikorik gabe ibiltzen direlako. Teknologia berriek gazteak kaletik ateratzen badituzte, aurrez aurreko erlazioa galtzeak ez du lagunduko
|
euskararen
funtsezko eremuen tokiko sareei eusten. Are gutxiago indibidualismoak gaur egun duen gorputz berriak:
|
|
|
Horretarako:
|
euskara
funtsezko hizkuntza izango da lanean, eta barne eta kanpoko harremanetan, inguruaren errealitatearekin eta bezero bakoitzaren beharrekin bat datorren eskaintza eleanitza sustatuko du, beti ere, malgutasunez eta erakundearen barruko baloreak errespetatuz."
|
|
2014
|
|
|
Eta beren burua ezin izan dutenek beren seme alabarena behintzat. Kulturara iristeko
|
euskara
funtsezkoa da, eta hori lortu dute euskara etxean jaso ez zutenek, euskaraz hitz egiten ez zutenek. Hori Bilbon izan da eta Euskal Herrian orobat.
|
|
2016
|
|
|
Soziologoa eta kazetaria.
|
Euskararentzat
funtsezko izan diren egitasmo ugaritan aritu da buru belarri; besteak beste, Jakin aldizkariko zuzendari izan zen ia 40 urtez, eta Euskaldunon Egunkaria ko administrazio kontseiluko buru izan zen. Euskaltzain osoa da 2007tiktak.
|
|
|
Bi landare horiek sustrai luze eta indartsuak dituzte eta euskarak daukan lur horretatik elikatzen dira. Bi landare horiek
|
euskararen
funtsezko bizigaia bereganatzen dute: hiztunak bereganatzen dituzte.
|
|
2017
|
|
|
|
Euskara
funtsezkoa izan da nafarren historian, baina badago besterik. NAVARRORUMekerakusten du, aldi berean, Nafarroa erdigunekoa izan dela euskararen munduan. Nafarren lurraldekoak dira, hain zuzen, Pirinioen hegoaldean euskaraz idatzitako lehen hitzak.
|
|
2018
|
|
|
Euskal Herria eraikitzeko, euskal komunitate baten beharra dugu, eta, urteetan, euskara izan da komunitate horren lubakia. Hau da, kultur asimilazioaren eta, oro har, herri honen asimilazioaren kontra egiteko,
|
euskara
funtsezko tresna izan da, hizkuntza bati errealitatearen eraikuntzan duen garrantzia emanez.
|
|
|
Batzuetan heroia moduan, beste batzuetan traidore moduan, emakumeak euskararen gora beheren baitan agertu dira, baina praktikan hizkuntzaren norabidean agentzia edo protagonismo gutxi eman zaie. Hau bereziki deigarria gertatzen da emakumeek
|
euskararentzat
funtsezkoa izan den eremu batean jokatutako paperean erreparatzen badugu: eskola edo hezkuntza formalaren eremuan, hain zuzen ere.
|
|
|
Bi landare horiek sustrai luze eta indartsuak dituzte eta euskarak daukan lur horretatik elikatzen dira. Bi landare horiek
|
euskararen
funtsezko bizigaia bereganatzen dute: hiztunak bereganatzen dituzte.
|
|
|
Euskal Herriko berezko hizkuntza denez, euskara Euskal Herriko hizkuntza nazionala dela argi utzi luke egitasmo politiko berriak. Hori dela eta, administrazioak behar besteko neurriak hartu behar ditu
|
euskara
funtsezko eta lehentasunezko hizkuntza bihurtzeko, eta hori agertu behar da estatus berrian. EAEko biztanle guztiek euskara erabiltzeko eskubidea eta ezagutzeko betebeharra izan behar dute (Espainiako Estatuan gaztelaniari ematen zaion tratamendu bera) eta administrazioak hori bermatzeko jarri beharreko baliabide guztiak jarri ditu.
|
|
2019
|
|
|
Elkarbizitzarako
|
euskara
funtsezkoa da. Nola dago euskara Hiriburun?
|
|
2021
|
|
|
Eta hortxe daude aniztasuna eta inklusioa ere. Hor
|
euskarak
funtsezko rola izan behar luke, baina ez dauka. Gure proposamenak kontu horiei ere heldu nahi die, betiere euskara ardatz hartuta eta arnasguneen estigmatizazioari bidea itxita.
|
|
|
historiako audientzia daturik okerrenak izan ditu ETB1ek 2020an; eta plataforma globalek (Netflix, Amazon Prime e.a.) izugarri egin dute gora, kontsumo ohiturak luzerako aldatuz. Presentzia sozialaren eremuan,
|
euskararentzat
funtsezkoak diren ekitaldi handiak ezabatuak izan dira, gutxienez urtebetez: Korrika, ikastolen aldeko jaiak, Durangoko Azoka presentziala, bertso saio gehienak, eta eta abar.
|
|
2022
|
|
|
Koska bat beherago euskararen defentsan konprometitua sentitzea(% 49,5) dago eta jarraian, apur bat beherago, hori bai, norbera den pertsona izateko
|
euskara
funtsezko ezaugarria delako ideia(% 38,0). Oso gutxik aipatzen dute, aldiz, hizkuntzak euskara erabiltzen duen pertsona bakar eta berezi egiten duenaren ideia(% 26,6) eta, azkenik, ia atxikimendurik gabe geratzen da euskararekiko gorrotoa(% 4,0).
|
|
|
Ahulezia nagusia, ordea, indibidualtasunera eta identitateari lotutako subjektibitatera hurbildu ahala topatzen dugu. Heren batek baino zertxobait gehiagok dio
|
euskara
funtsezko ezaugarria dela den pertsona izateko(% 38) eta% 23,1ek neurri batean, baina gailentzen dena euskarak norbere nortasunaren sorkuntzan pisurik ez duela da(% 38,9). Are sakonagoa da joera hori euskarak erabiltzen duen pertsona bakar eta berezi egiten ote duen erantzunean, gehiengoa kontra agertu baita(% 49,7).
|
|
|
Era berean, Urtaran ziur da hiriko erreferentziazko puntu garrantzitsu bat izango dela: «Gaur egun, Gasteizko gazteek ez dute aurkitzen
|
euskarak
funtsezko presentzia daukan horrelako toki ikusgarririk. Horregatik, uste dut gazteek eta helduek gozatu ahal izango dugula leku honetaz.
|