|
2002
|
|
|
Bilbon, iru" radio" bere, ba ditugu. Baiña ez albistak
|
euskeraz
emoteko. Samako miña izaten dabe orretarako.
|
|
2003
|
|
|
Hatan horretan, Ballester horrek behin aitatu euskun berak baeukala baimena edozein hizkuntzatan mezea emoteko, bere ritoari jarraituz, jakina; eta
|
euskeraz
emoteko be prest egoala, norbaitek bere liturgiaren euskal itzulpena eskaintzen baeutsan. Bai gero?
|
|
|
Edozein hizkuntza menperatzeko berebiziko erreztasuna eukan gure Ballesterrek, eta euskerea ganoraz irakurtea eta mezaren zati batzuk buruz ikastea be ez jakon horren gatx egin. Harrituta itxi ginduzan guztiok, Arrazolako eleizan, herri guztiaren aurrean, mezea
|
euskeraz
emoten ikusi genduanean. Mezea euskeraz emotea egunero edonon ikusten dana da aspaldion, baina gogoan izan daigun, kristinau fedea gure herrian sartu zanetik, hemen mezaren liturgia beti beti latin zaharrean egiten zala, munduko beste herri askotan lez.
|
|
|
Harrituta itxi ginduzan guztiok, Arrazolako eleizan, herri guztiaren aurrean, mezea euskeraz emoten ikusi genduanean. Mezea
|
euskeraz
emotea egunero edonon ikusten dana da aspaldion, baina gogoan izan daigun, kristinau fedea gure herrian sartu zanetik, hemen mezaren liturgia beti beti latin zaharrean egiten zala, munduko beste herri askotan lez. Ba egozan, bai, meza santuaren erdal itzulpenak (euskerazkorik bat baino ez neban ezagutzen orduan:
|
|
|
Harrigarria eta pozgarria izan jakun Ballester Viú jauna eguzkialdeko mezea
|
euskeraz
emoten ikustea, non eta Anboto azpiko Arrazolan. Halakorik ez genduan egundo ikusi.
|
|
|
Geroago, egunero
|
euskeraz
emoten zan mezan be zeozetan lagundu zenduala uste dot.
|
|
|
Ikastaroa lau mailakoa izan zan artean, laugarren mailan gipuzkera eta Iparraldeko
|
euskera
emoten nituan, bata lehenengo astean, bestea bigarrenean. Gauza gitxi, sarreratxu bat baino ez.
|
|
|
Baekian gure amak, eta sarritan kantetan euskun harako" Herriko fiestak ziran biharamon goizean..." kanta umoretsua. (Handik urte askotara, Iparraldeko
|
euskerea
emoten hasi nintzanean Seminarioan, jakin neban kanta hori ez zala besterik J.B. Eleizanbururen" Iragan besta" baino. Gure amak ekiana eta kantetan euskuna zelanbait bizkaieratuta egoan).
|
|
|
Seminario Txikian ez zan orduan
|
euskerarik
emoten. Ez dakit kurtso horretan ala hurrengoan izan zan, baina Seminario Nagusian euskera apur bat emoteko agindu eusten.
|
|
|
Seminario Txikian ala Nagusian hasi zinan zu
|
euskera
emoten?
|
|
|
Esan deutsudanez, Nagusian, eta lehendik euskera ekienei baino ez. Orduko denporetan Seminario Txikian ez zan
|
euskerarik
emoten. Beraz, nire lehenengo ikasleak" teologoak" izan ziran, handik lasterrera gure herrietan abade izango ziranak...
|
|
|
Baina
|
euskerea
emoten be jarraituko zenduan...
|
|
|
Beste arlo batzuetan be zu laster hasi zinan euskerazko eskolak
|
euskeraz
emoten. Horra hor, horren lekuko, zeure ikasleentzat polikopiaz egin zenduan" Bizkaierazko elerti (literaturaren) atze edo edesti laburra".
|
|
|
Euskerea, bere kontura ikasi eban Mikelek, Filosofiako urteetan, ni Comillasen nengoan artean. Handik gerotxuago, Seminario Nausian, ni haren kursokoei
|
euskera
emoten hasi nintzaneko, Mikel maisu handi eginda egoan; bere lehenengo liburutxua be Gure Meza deuna argitara emonda eukan. Barriro Deriora bihurtu nintzanean, ez neban sekulan euskera ikasleen artean hartu nahi izan Mikel:
|
|
|
Eta, gaztea zala eta astitsu egoala ta, Markinako Eskola Profesionalean sartu eban irakasle, nok eta gorago aitatu dogun Julian Olazabalaga zuzendariak. Baina eskola horretan Mikelek ez eban
|
euskerarik
emon, beste gai batzuk baino. Dana dala, Markina aldean urte gitxi batzuk bizi izateak mesede galanta egin eutsan Mikelen Txorierri aldeko euskereari.
|
|
|
Eta, ekin eta ekin be, lortu zenduen Mikel Zarate Derioko Seminariora ekartea
|
euskerea
emoteko...
|
|
|
alde batetik, abadegeiak Deustuko TeologiFakultadera joaten hasi jakuzan; bestetik, Derioko Seminarioan bertan bizi beharrean, han hor hemen sakabanatu ziran, talde txikietan, Bilboko eta Bilbo inguruko parrokietara. Lehenengotan, zelan edo halan jarraitu neban Seminario Nausiko ikasleei
|
euskerea
emoten, baina gehien baten Txikikoakaz jarraitu behar izan neban.
|
|
2004
|
|
|
Lino Akesolok esana da Aranak alderdi bi dituela, euskararen aztertzai learena bata eta eragilearena bestea: «Asko izan da alderdi biotan berak egi ña; baiña bigarrenean,
|
euskerari
emon eutsan bultzadaren aldetik, Aranak ez dauala bardiñik izan esanaz ez dogu, ez, alaz ez danik esango. Arrezkero Eus kal Bizkundeak Aranari zor deutso geien geien.
|
|
2009
|
|
|
Ume denporan, eskolan ez euskuen guri
|
euskerarik
emon; kentzen ahalegindu bai. Gure irakasleak kanpotarrak ziran, kastellanoak; euskerea kendu eta erderea sartzen etorriak, gehienak.
|
|
2011
|
|
|
Orduantxe hasi nintzan ni be bertan eskola bat edo beste emoten, bai euskeraz bai erderaz. Urteak dira, dana edo gehiena behintzat, edozein ikastolatan lez,
|
euskeraz
emoten dala," Zerutxu" be bere barruan izanik.
|
|
|
Uriak emon dituan gizon handi edo ezagunen gomuta arina eskeiniko deusku behin banan; Atxondoko pelotarien harrobiaz ahaztu barik. Jaime Kerexeta, Biblia osoa bizkai
|
euskeraz
emon euskun idazle elorrioar gogoangarriaren akordu apartekoa eskeiniko deusku. Bai, ba!
|
|
2014
|
|
|
Ekintzen eta asmoen zurrunbiloan sarturik, eta gaztetasunak bultzaturik, hainbat gauza erakargarri eta polit sortzen ziran. Horreen artean polita eta gogoangarria izan zan, eliza haretan munduan
|
euskaraz
emon zan lehenengo meza emotea. 1959ko ekainaren 21ean izan zan, Erromak tokian tokiko hizkuntzetan meza emoteko baimena emon baino urte batzuk lehenago.
|
|
2015
|
|
|
Noiz izan zan
|
euskeraz
emoten hastea?
|
|
|
Euskaldun gehiago be bai. Mezea be
|
euskeraz
emoten genduan eta Euskadiko futbol ekipoa be bageunkan. Nik ez neban jokatzen, baina ikusten joaten nintzan.
|
|
|
Orduko nagusiak erabagi eben Deriora ekartea. Ordurako, Magisterioko Eskolea behartuta egoan, eskabidez,
|
euskerea
emoteko. Eta Ikastaroari eskatu eutsazan, bai irakasleak, bai euskerearen programea.
|
|
|
Irakasle egin zirean Magisterioko Eskolan. Gai asko erderaz emoten bazirean be, euskerazkoak behintzat
|
euskeraz
emoten zirean euskaldunentzat. Programak be taiutu egin zirean.
|
|
|
1977ko zezeilean izan zan batzar hori. Han alkartu gintzazan Juanjo Aspuru, Tere Rotaetxe, Javier Ortega, Jose Mari Mujika eta beste batzuk, danok euskal giroan ibilitakoak, edo katekesia
|
euskeraz
emoten, edo ikastolen mogimentuan, edo Acción Católica barruan.
|
|
2019
|
|
|
Tailerrak dobakoak eta
|
euskeraz
emongo dira: 09:30ean hasi eta 13: 00ean amaituko dira, eta 30 minutuko iraupena izango dabe.
|
|
2021
|
|
|
Xabier Amuriza eta Abel Muniategi bertsotan, Kanalako frontoian, 1966an, Josu Naberanen meza barrian. Arteagako Don Luziok, parroko frankista bildurgarriak (eleizako pulpituan bandera espainola eukan), ez eutsan itxi meza barria
|
euskeraz
emoten, eta Kanalako eleizan burutu zan zeremonia. Argazkian ikusten ez bada be, jentetza itzela batu zan, eta guardia zibilak be ugari. nortzuk ziran.
|
|
|
" Ba dakigu zer esango deuskuen. Geiegizkoa dala
|
euskereari
emon gura deutsagun garbitasuna"(" Zergatik galduten yakun euskerea", Euskalzale 1899, 258 [in Onaindia 1964, 241 or.]).
|
|
|
Frantzisko aita santuak be berretsi egin dau ikuspegi hori. Euskal Eleizbarrutietako Gotzainek sinatutako Dekretuak dinoanez, datorren Abendualdiko I. Domekatik aurrera, (2019)," zuentzat eta askorentzat" esango dogu
|
euskeraz
emongo doguzan Mezetan, sagarako sakramentu hitzetan.
|